Tasdik İle İlgili İtikat
Gereksiz Şeylerden Yüz Çevirmek
Yüklə 0,93 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 74. Cömert Olma 464 [464]
- 75. Küçüklere Merhamet Etmek Ve Büyüklere İse Saygı Göstermek 472 [472]
- 76. İnsanların Arasını Düzeltme
73. Gereksiz Şeylerden Yüz Çevirmek Yüce Allah bu konuda şöyle buyurmaktadır: "Gerçekten müminler kurtuluşa ermiştir; onlar ki, namazlarında huşu içindedirler. Onlar ki, 'boş ve yararsız şeylerden' yüz çevirirler." 457[457] Yine yüce Allah konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır: "(O kullar), yalan yere şahitlik etmezler, 'boş sözlerle' karşılaştıklarında vakar ile (oradan) geçip giderler." 458[458] Yine yüce Allah bu konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır: "Onlar, 'boş söz işittikleri' zaman ondan yüz çevirirler" 459[459] Konuyla ilgili olarak Ebu Seleme'nin Ebu Hureyre'den ve Ali b. Hüseyin'in babasından rivayet ettiği hadiste Resulullah (s.a.v) şöyle buyurmaktadır: "Gereksiz şeyleri terk etmek, 460[460] kişinin İslam'ının 461[461] güzeli i-ğindendir." 462[462] Zünnu'n el-Mısrî der ki: "Kim Allah'ı severse güzei bir yaşam sürer. Kim de Allah'tan başka bir şeye meylederse iyi bir yaşam sürmez. Ahmak kimse, bir ileri gider bir geri gelir. Akıllı kimse, nefsinin kötülüklerine karşı kılı kırk yarar." 463[463]
"Rabbinizin bağışına ve takva sahipleri için hazırlanmış olup genişliği gökler ve yer kadar olan cennete koşun! takva sahipleri ki, bollukta da darlıkta da Allah için harcarlar; öfkelerini yutarlar ve insanları affederler. Allah da güzel davranışta bulunanları sever. " 465[465] Bununla ilgili daha bir çok ayet vardır. Yine yüce Allah cömertliğin aksi davranış şekli olan cimrilik hususunda ise şöyle buyurmaktadır: "Bunlar; cimrilik eden ve insanlara da cimriliği tavsiye eden, Allah'ın kendilerine lütfundan verdiğini gizleyen kimselerdir. Biz, kafirler için alçaltıcı bir azap hazırladık." 466[466] Yine yüce Allah bu konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır: "Ama kim cimrilik ederse, ancak kendisine cimrilik etmiş olur." 467[467] Yine yüce Allah konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır: "Her kim de nefsinin hırsından (cimriliğinden) korunursa, işte onlardır o kurtuluş bulanlar!" 468[468] Bununla ilgili olarak daha bir çok ayet vardır. Buhârî ile Müslim'in "Sahihlerinde konuyla ilgili olarak Ebu Hureyre (r.a)'dan rivayet ettikleri hadiste Resulullah (s.a.v) şöyle buyurmaktadır: "Kulların sabahladığı hiçbir günah yoktur ki, iki melek iner. Birisi: - 'Allahım! Malını infak edene halef 469[469]ver' der. Diğeri de: - 'Allahım! Malını vermeyene telef 470[470]ver' der." 471[471] 75. Küçüklere Merhamet Etmek Ve Büyüklere İse Saygı Göstermek 472[472] Müslim'in "Sahîh"inde konuyla ilgili olarak Cerîr b. Abdullah (r.a)'dan rivayet ettiği Resulullah (s.a.v) şöyle buyurmaktadır: "Kim insanlara merhamet etmezse, Allah'da ona merhamet etmez." 473[473] Buhârî ile Müslim'in "Sahihlerinde konuyla ilgili olarak Ebu Hureyre (r.a)'dan rivayet ettikleri hadiste Resulullah (s.a.v) şöyle buyurmaktadır: "Allah rahmeti yüz parça yaratmış; 474[474] doksan dokuzunu kendi katında tutmuş, yeryüzüne bir cüz indirmiştir. İşte yaratıklar, bu cüzden dolayı birbirlerine acırlar. Hatta hayvan, üzerine basarım endişesiyle tırnağını yavrusundan kaldırır." 475[475] Ebu Davud'un "Sünen'Mnde konuyla ilgili olarak Abdullah ibn Amr (r.anhümâ)'dan rivayet ettiği Resulullah (s.a.v) şöyle buyurmaktadır: "Küçüğümüze acımayan ve büyüğümüzün hakkını tanımayan 476[476] kimse bizden değildir." 477[477] Konu ile ilgili olarak kasâme 478[478] hadisinde şu ifade yer almaktadır: "Büyüğü büyük bil yada büyüğü büyük. Yani en büyüğünüz konuşur." 479[479] İmam olma ile İlgili hadiste ise konuyla ilgili olarak şu ifade yer almaktadır: "En büyüğünüz size imam olsun." 480[480] 76. İnsanların Arasını Düzeltme Yüce Allah bu konuda şöyle buyurmaktadır: "Onların fıs il daş mal arının 481[481] birçoğunda hayır yoktur. Ancak bîr sadaka yahut bir iyilik yahut da 'insanların zeltmeyi' isteyen (İn fısıldaşması) müstesna. Kim Allah'ın rızasını elde etmek için bunu yaparsa, biz ona yakında büyük bir mükâfat vereceğiz." 482[482] Yine yüce Allah konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır: "Müminler ancak kardeştirler. Öyleyse (bîr problem meydana geldiğinde) 'kardeşlerinizin arasını düzeltin'." 483[483] Buhârî ile Müslim'in "Sahîh"lerinde konuyla ilgili olarak Üm-mü Gülsüm bint. Ukbe b. Ebi Muayt (r.anhâ)'dan rivayet ettikleri hadiste Resulullah (s.a.v) şöyle buyurmaktadır: "Yalancı, insanların arasım bulan ve ve hayr söyleyip hayr tebliğ eden kimse değildir." Ümmü Gülsüm der ki:, "İnsanların söylediklerinden hiçbir şeyde yalana ruhsat verildiğini işitmedim. Ancak üç 484[484] şeyde müstesna:
Buhârî ile Müslim'in "Sahîh'lerinde konuyla ilgili olarak Ebu Hureyre (t.a)'dan rivayet ettikleri hadiste buna şu şekilde işaret edilmiştir: "İman, yetmiş küsur şubedir. 486[486] Bu şubelerin en üstünü, Lâ ilahe illallah (= Allah'tan başka Hah yoktur) sözü, en aşağı mertebesi ise 'yolda (n gelip geçen insanlara) eziyet verici bir taşı kenara atmaktır. Haya da, imandan bîr şubedir." 487[487] Buhârî'nin "Sahîh"inde konuyla ilgili olarak Enes b. Mâlik (r.a)'dan rivayet ettiği Resulullah (s.a.v) şöyle buyurmaktadır: "Sizden birisi, kendi nefsi için istediğini (din) kardeşi için de istemedikçe, 488[488] (kamil anlamda) iman etmiş olmaz." 489[489] Buhârî ile Müslim'in "Sahîh"lerinde konuyla ilgili olarak Cerîr b. Abdullah (r.a)'dan rivayet ettikleri hadis şu şekildedir: "Resulullah (s.a.v)'e; namazı dosdoğru kılmak, zekatı vermek ve her müslümana nasihat etmek üzere bey'at ettim." 490[490]
. 1. AYDINLI, Abdullah, Sünen-i Dârimî, Madve Yayınlan, İstanbul 1996 2. BEYHAKÎ, Ahmed ibnü'I-Hüseyn Ebu Bekr, Sünenül-Kübrâ, Mektebetu Dâri'1-Bâz, Mekke 1414/1994 - Haydarabad 1344/1925 3. BUHARI, Muhammedb. İsmail, Câmiu's-Sahîh, Çağn Yayınlan, İstanbul 1992
4. DÂREKUTNÎ, Ali b. Ömer Ebu'l-Hasan, Sünen, Dâru'f-Ma'rife, Beyrut 1386/1966 5. DAVUDOGLU, Ahmed, Sahih-iMüslim Tercüme ve Şerhi, Sönmez Yayınlan, istanbul 1978 6. EBU YA'LÂ gI-MEVSİLÎ, Ahmed b. Ali İbnü'l-Müsennâ, Müsned, Dâru'l-Me'mûm H't-Turas, 1404/1984 7. ENES, ibn Mâlik, Muuatta, Çağn Yayınlan, İstanbul 1992 8. ERYARSOY, Beşir, İman veTauır, Şafak Yayınlan, İstanbul 1992, 9. FERID, Ahmed, Bid'atçi Tekfircilere Reddiye, Guraba Yayınlan, İstanbul 1996 10. HATİPOĞLU, Haydar, Sünen-i İbn Mâce Terceme ue Şerhi, Kahraman Yayınları, İstanbul 1982 11. HEYET, İlmihal, T.D.V, İstanbul 1999 12. HEYET, Şamil İslam Ansiklopedisi, Akit Gazetesi, İstanbul 2000 13. HEYSEMÎ, Ali b. Ebi Bekr, Mecmâu'z-Zeuâid, Dâru'r-Reyyân li't-Turas, Kahire 1407/1986 - Mektebetu'1-Kudsî, baskı yeri yok 1352/1933 196 ♦ İMAM EBU'L-KÂSIM EL-KAZVÎNÎ 14...............Mevâridu 'z-Zem 'ân ilâ Zevâidi İbn Hibbân, Dâru'l- Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut, tarihsiz 15. İBN EBİ ŞEYBE, Ebu Bekr Abdullah el-Kûfî, Musannef, Mektebetu'r-Rüşd, Riyad 1409/1988 16. İBN HANBEL, Ahmed, Müsned, Çağrı Yayınlan, İstanbul 1992 17. İBN HİBBÂN, Muhammed et-Temîmî, Sahih, Müessesetü'r-Ri-sâle, Beyrut 1414/1993 18. İBN HUZEYME, Muhammed Ebu Bekr es-Sütemî, Sahîh, Mektebetu'l-tslâmî, Beyrut 1390/1970 19. KARADAVÎ, Yusuf, İslam'da Helal ve Haram, Hilal Yayınları, İstanbul, tarihsiz 20. KARAMAN, Prof. Dr. Hayreddin, Günlük Hayatımızda Helaller ve Haramlar, İz yayıncılık, İst. 2003 21. MAKDİSÎ, Ebu Abdullah Muhammed b. Abduh/ahid el-HanbeB, Muhtâre, Mektebetu'n-Nehdeti'l-Hadis, Mekke, 1410 22. MÜNÂVÎ,Abdurraufb.Tâcu'l-Ârifin,Fey2u7-Kadîr;Mektebetu't-Ticâriyyeti'l-Kübrâ, Mısır 1356 - Mustafa Muhammed 1356/1937 23. NESAİ, Ahmed b. Şuayb Ebu Abdurrahman, Sünenü'l-Müdebâ, Çağn Yayınlan, İstanbul 1992 24. ÖZEL, Dr. Ahmed, İslam Hukukunda Ülke Kavramı, İklim Yayınlan, 4. baskı, İstanbul 1991 25. PARLIYAN, Abdullah, Sünen-İ Tirmizî Tercümesi, Konya Kitapçılık, Konya, 2004 26. TABERÂNÎ, Ebu'l-Kâsım Süleyman b. Ahmed, es-Sağîr, Mektebetu'l-İslâmî, Beyrut 1405/1985 27. ;.........el-Evsat, Daru'l-Haremeyn, Kahire 1415/1994 28...........el-Kebîr, Mektebetu'l-Ulûm ve'1-Hikem, Musul 1404/1983 1[1] Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 5. 2[2] Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 11-14. 3[3] Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 14-15. 4[4] Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 15-16. 5[5] Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 16. 6[6] Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 16-17. 7[7] Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 17. 8[8] Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 17-20. 10[10] Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 21-22. 11[11] Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 22-23. 12[12] Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 25-26. 13[13] Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 27-31. 14[14] Küsur: 3 ile 9 arasındaki miktarları belirtmek için kullanılır. 15[15] Şube kelimesi burada bölüm ve cüz anlamına gelmektedir. Yani iman, çeşitli bölümlü var demektir. Hafız İbn Hacer eİ-Askalânî, "Fethu'I-Bâri"de imanın bu bölümlerini özetleyip sıralamıştır. Bu konuda daha geniş bilgi için b.k.z: İbn Hacer 16[16] Buhârî, İman 3; Müslim, İman 57, 58 (35); Ebu Dâvud, Sünnet 14 (4676); Tirmizî, îman 6 (2614); Nesâî, İman 16; İbn Mâce, Mukaddime 9 (57); Ahmed b. Hanbel, 2/445. 17[17] Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 33. 18[18] Nisa: 4/136 19[19] Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 36. 20[20] Nisa: 4/78 21[21] Buhari, Kader 11, Enbiya 31, Tevhid 37, Tefsiru Sure-i Taha 1, 3; Müslim, Kader 13 (2652); Ebu Dâvud, Sünnet 16 (4701); Tirmizî, Kader 2 (2135); İbn Mâce, Mukaddime 10; Muvatta, Kader 1; Ahmed b. Hanbel, 2/248, 264, 268, 392,398, 448 Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 36-37. 22[22] Tevbe: 9/29 23[23]İmam Ebu Abdullah Hüseyin ibnü'l-Hasan b. Muhammed el-Hakîmî el-Buhârî eş-Şafiî, müellif Ebu'l-Kâsım el-Kazvînî'nİn bu kitabı yazmada uyduğu "Şua-bu'l-İman"m içerisinde yer alan "Minhâcu's-Sünne" adlı eserin sahibi ve Mâ-verâu'n-Nehir bölgesindeki hadisçilerin reisidir. "Müstedrek alâ's-Sahihayn" adlı eserin sahibi Hâkim, ondan hadis rivayet ermiştir. 403/1012 yılında ölmüştür. 24[24] Bu hadis, Buhârî ile Müslim'in "Sahîh"lerinde bu lafızla geçmemektedir. Bu hadis; Buhârî'nin, Rikâk 39'da uzunca bir şekilde rivayet ettiği hadisin bir bölümüdür. Fiten 24'de geçen hadisin lafa ise şu şekildedir: "(Alım-satım için) iki kişi aralarında elbiselerini açacaklar. Fakat alım-satım tamam olmadan ve (o elbisenin) dürülmesi mümkün olmadan kıyamet kopacaktır. Bir adam yeni doğurmuş devesinin sütünü sağıp onu içemeden kıyamet kopacaktır. " Yine bu hadisi; Müslim, Fiten 140 (2954)'de muhtasar bir şekilde rivayet etmiş olup hadisin tamamı şu şekildedir: "Bir adam yeni doğurmuş devesini sağarken kıyamet kopacaktır. Kıyamet kopuncaya kadar kap ağzına ulaşmayacaktır. İki adam da elbise alım-satımı yapacaklar, kıyamet kopmadan o alım-satımı bitiremeyeceklerdir. Bir adam havuzunu sıvayacak, kıyamet kopmadan ondan çıkmayacaktır." İmam Ahmed b. Hanbel'de, 2/369'da bu hadisin bir benzerini rivayet etmiştir. Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 37-38. 25[25] Tegâbun:64/7 26[26] Bu hadis; Müslim, iman 1 {8)'de Hz. Ömer'den gelen hadiste şu şekilde geçmektedir: "İman; Allah'a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, âhîret gününe, inanman ve (bir de,) kadere; hayrına ve şerrine inanmandır." Yine bu hadisi; Müslim, İman 7 (10)'da Ebu Hureyre yolundan şu lafızla rivayet etmiştir: "İman; Allah'a, meleklerine, kitabına, Allah'a kavuşmaya ve peygamberlerine, (bit de) öldükten sonra yeniden dirilmeye inanman, (bir de) bütün kadere inanmandır." Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 39. 27[27] Mevkif: Durak, durulacak yer; kıyamette ölülerin diriltildikten sonra toplanacakları yer; Arasat meydanı, mahşer yeri. Âhirette, peygamberlerin, kendilerine inen kitâblarını okumalan tamâm olduktan sonra, bir ses gelir ki: "Ey mücrimler (=kâfıxler) aynimizi" (Yâsîn sûresi: 36/59) denir. Bu nida üzerine, mevkif yâni Arasat meydanı harekete geçer. O zaman, herkes i büyük bir korku alır. Birbirine girift olurlar (karışırlar). Melekler cinler ile ve cinler insanlar ile karışır, (ç) 28[28] Mutaffifin: 83/4-6 29[29] Bu hadisi, sadece Müslim rivayet etmemiştir. Çünkü bu hadis, Buhârî'de de geçmektedir. Bu hadisin Buhâri ile Müslim'deki lafzı şu şekildedir: "O gün insanlar alemlerin Rabbinin huzurunda dururlar" (Mutaffifin: 83/6). Hatta insanlardan her biri, kulaklarının yansına kadar terin İçerisinde kaybolacaktır." Bu hadis; Buhârî, Rikâk 47'de geçmektedir. Bu hadisi; Müslim, Cennet 60 (2862); Tirrnizî, Sıfatu'l-Kıyamet 2 (2422); Ahmed b. Hanbel, 2/13, 19, 64, 70,105,112, 125,126'de rivayet etmiştir, (t) Bu hadis için ayrıca b.k.z: Buhârî, Tefsiru Sure-i Mutaffifin 1 (ç) Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 40.
30[30] Bakara: 2/81 31[31] Bu hadisi; Buhârî, BedVİ-Hatk 8, Rikâk 42; Müslim, Cennet 65-66 (2866); Tirmizî, Cenâiz 70 (1072); Nesâî, Cenâiz 116; Muvatta', Cenâiz 47; Ahmed b. Hanbel, 2/16,51, 113,123,124. Hadisin lafzı, Müslim'e aittir. Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 41. 32[32] Bakara: 2/165 33[33] İmanın tadını ve lezzetini bulmaya vesile olan üç haslet şunlardır: 1. Allah'ı herşeydcn fazla sevmek: Farz olan sevgi; ilahî emirleri yerine getirmeye ve günahlardan sakınmaya vesile olandır. Buna göre haram bir şey işleyen yada farz olan bir şeyi ihmal eden bir kimse, nefsinin arzusuna uyarak nefsini tatmin etmeyi ilahi rızaya tercih ettiği için Allah'ı sevmekte kusurlu sayılır. Mendub olan sevgi ise; kulun nafile ibadetlere yönelmesi, bu tür ibadetlere düşkünlüğü ve şüpheli şeylerden kaçınmasıdır. Resulullah (s.a.v)'i sevmek: Onun sünnetini, yolunu, prensiplerini sevmek, emirlerini yerine getirmek ve hoşlanmadığı şeylerden uzak durmakla gerçekleşir. 2. Herhangi bir adamı sırf Allah rızası için sevmektir. Yani o sevgi, dünya ile ilgili herhangi bir maksatla değildir. Yahya b. Muâz bu konuda şöyle der: "Allah yolunda ve O'nun için olan hakiki sevgi; sevilen adamın iyi davranması, sevene iyilik etmesi ve ikramda bulunmasıyla fazlalaşmaz ve sevilen adamdan cefa görmekle de eksilmez." Mümin; imanlı olduğu, Allah'a kulluk ettiği, emirlerine boyun eğerek yasaklarından kaçındığı ve Allah müminlerin birbirlerini sevmelerini emrettiği için sevilmelidir. Bu sevgi de; ne kendisinden menfaat sağlandığı veya sağlanması beklendiğinden dolayı fazlalaşır, ne de bir sıkıntı yada eziyet verdiğinden dolayı azalır. 3. Bir kimseyi, Allah küfürden kurtardıktan sonra tekrar küfre dönmekten, ateşe atılıp orada yanmaktan tiksindiği gibi tiksinmek: Bu, kişinin; ya inkar edip Müslümanlıktan çıkacaksın yada diri diri ateşe atılacaksın diye baskı, tehdit ve işkence yapılması karşısında bile, kafir olmaktansa ateşte yakılmayı tercih etmesi, ateşte yakılmanın küfre girmekten fazla sevimli olmasıdır, (ç) 34[34] Buhârî, İman 9, 14, Edeb 42, İkrah 1; Müslim, İman 67-68 (43); Tirmîa, İman 10 (2624); Nesâî, İman 2, 3, 4; İbn Mâce, Fıten 23 (4033); Ahmed b. Hanbel, 3/174,230, 248, 288. "ateşe atılıp orada yanmaktan tiksindiği gibi tiksinmek" şeklindeki son cümle, Buhârî ile Müslim'de geçmemektedir. Bu ifade, Nesâî'nin lafzına yakındır, (t) Nesâî, İman 4 (ç) Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 41-43. 35[35] Âl-İİmrân: 3/175 36[36] Mâide:5/44 37[37] Bakara: 2/40 38[38] Enbiyâ: 21/28 39[39] Enbiyâ: 21/90 40[40] Ra'd: 13/21 41[41] Rahman: 55/46 42[42] İbrahim: 14/14 43[43] Bu hadisi; Buhârî, Rikak 49, Tevhid 36; Müslim, Zekat 67 (1016); Tirmizî, Sıfatu'l-Kıyamet 1 (2415); Ahmed b. Hanbel, 4/256, 377'de rivayet etmiştir. 44[44] Bu hadisi; Buhârî, Tefsiru Sure-i Mâide 12, Rikâk 27; Müslim, Fezâil 134 (2359}'da Enes'ten rivayet etmiştir. Bu hadisi; Buhârî, Eymân 3'da Hz. Âişe'den rivayet etmiştir. Yine bu hadisi; Buhârî, Eymân 3'da Ebu Hureyre'den rivayet etmiştir. Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 43-44. 45[45] İsrâ: 17/57 46[46] AVâf:7/56 47[47] Zümer: 39/53 48[48] Nisa: 4/48,116 49[49] Bu hadisi; Buhârî, Rikâk 19; Müslim, Tevbe 23 (2755); Tirmizî, Deavât 100 (3542); Ahmed b. Hanbei, 2/334, 397, 484'de rivayet etmiştir. 50[50] Nevevî'ye göre; Allah'a hüsnü zan beslemek; Allah'ın kıyamet gününde mümin kullan için hazırladığı nimetlerini, O'nun merhametini, va'dini, affını, keremini bildiren ayetleri ve sahih hadisleri düşünerek O'nun, kendisine merhamet ve lütufla muamele edeceğini ummaktır. Hattâbî'ye göre ise Allah'a hüsnü zan beslemenin anlamı şudur: Güzel amel İşleyiniz ki, Rabbınıza olan zannmız güzelleşsin. Güzel ameller işleyenin Rab-bine karşı olan zannı da güzelleşir. Kötü ameller işleyen kimsenin Rabbine olan zannı da kötüleşir. Buna göre salih ameller, imanı arünr, kalbi nurlandmr, şeytanın hilelerini bozar. Sonuç olarak sahibine Allah'ın rahmeti için ümit verir. Allah'a karşı hüsnü zan besletir, (ç)
51[51] Müslim, Cennet 81 (2877). Câbir b. Abdullah'tan gelen bu hadisin Müslim'deki bütün lafzı şu şekildedir: "Peygamber (s.a.v), vefatından üç gün önce: - 'Sakın sizden birisi, Allah'a hüsn-ü zan etmeden ölmesin' buyururken işittim." Yine bu hadisi; Ebu Dâvud, Cenâiz 12-13 (3113); İbn Mâce, Zühd 14 (4167); Ahmed b. Hanbei, 3/293, 325, 330'de rivayet etmiştir. 52[52] Nevevî'ye göre bu hadisin anlamı şu şekildedir: Kim İbadet ve hayr işlemekle bana yaklaşırsa, ben de rahmet, desteklemek, yardıma olmak ve başarılı kılmakla ona yaklaşınm. Kulum ibadet ve tatlannı artmrsa ben de bu ikramımı ar-tınnm. Eğer kulum ibadet ve taaüme hız verirse ben de bol rahmetimi ona yağdırmakla yaptığının fazlasını veririm ve maksadına ulaşması için fazla yorulmasını şart koşmam. Yani kul Allah'a kulluk görevini yerine getirme hususunda gösterdiği gayret derecesine göre ilahi lütfa kavuşur, (ç) 53[53] Zikir, sadece lisan ile kayıtlanamaz. Aksine organlarla ilgili her şey buna dahildir. Lisanla olan zikir, övgüyle; gözlerle yapılan zikir, ağlamakla; ellerle yapılan zikir, vermekle; kulakların zikri, dinlemekle; bedenin zikri, kulluk görevlerini yerine getirmekle; kalbin zikri, korku ve ümitle; ruhun zikri, yapılması istenilen emirlere teslimiyet ve boyun eğmekle olur. 54[54] Arşın, parmak uçlanndan dirseğe kadar olan kısımdır. 4S.cm'lik bir ölçü birimidir, (ç) 55[55] Buhârî, Tevhid 15; Müsİim, Zikr 2 (2675); Tirmizî, Deavât 132 (3603); İbn Mâce, Edeb 58 (3822); Ahmed b. Hanbei, 2/251, 413, 480, 482,524, 534, Beyhâkî, İmanın Şubeleri, Polen Yayınları, İstanbul, 2005: 45-47. 56[56] Tegâbun: 64/13 57[57] Al-i İmrân: 3/173 58[58] Mâide:5/23 59[59] Talâk: 65/3 60[60] Teşeüm: Bir şeyi uğursuzluğa saymak, kötüye yormak demektir, (ç) 61[61] Rukye: Dua, efsun, muska; sihirbaz ve üfürükçülerin okudukları şeyler (anlamına gelmektedir). İbn Hacer el-Askalânî (ö. 852/1447), alimlerin şu üç şartın bulunmasıyla ruk-yenin caiz olacağı üzerinde görüş birliği içerisinde olduklarını bildirmektedir: Yüklə 0,93 Mb. Dostları ilə paylaş:
|