Temel hukuk dr. O. İnanç GÜney

Kamu hukuku, bir devletin teşkilatını, bir devlet ile başka bir devlet ve bir devlet ile bireyler arası ilişkilerdeki kuralların bütünüdür.

Kamu Hukukunun Dalları

• Kamu Hukukunun Dalları

• Kamu hukuku, anayasa hukuku, idare hukuku, ceza hukuku, yargılama hukuku, vergi hukuku, iş hukuku ve devletler genel hukuku olarak yedi dala ayrılır.

• 1- Anayasa Hukuku

• Devletin şeklini, yapısını, organlarının görev ve yetkilerini, bunların birbirleriyle olan ilişkilerini, şahısların temel hak ve hürriyetlerini düzenleyen hukuk kurallarının bütünüdür.

• Anayasa kuralları çoğunlukla devletin temel organlarının (yani yasama, yürütme ve yargı organlarının) kuruluşunu ve işleyişi ile devlet karşısında vatandaşların temel hak ve hürriyetlerini düzenler.

• Günümüzde yürürlükte olan Anayasa, 7 Kasım 1982 tarih ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasıdır. Daha önceki Anayasalar aşağıda verilmiştir. 

• Türkiye’nin Anayasaları

• 1876 Kanun-i Esasi

• 1908 II. Meşrutiyet

• 20 Ocak 1921 Anayasası

• 20 Nisan 1924 Anayasası

• 1961 Anayasası

• 1982 Anayasası

•  

• Anayasamıza Göre Devlet Organları: 

• YASAMA: Kanun yapma işi. Kanunlar, TBMM tarafından yapılır.

• YÜRÜTME: Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu ve diğer devlet memurları.

• YARGI: Bağımsız mahkemeler.

Anayasa, bir devletin siyasal kuruluş düzenini gösteren kanuna, Anayasa Hukuku da bu düzeni ve yasayı açıklayan hukuka denir.

• Anayasa, bir devletin siyasal kuruluş düzenini gösteren kanuna, Anayasa Hukuku da bu düzeni ve yasayı açıklayan hukuka denir.

• Anayasamızın Kabul Ettiği Temel İlkeler

• Anayasamızın kabul ettiği beş temel ilke mevcuttur. Bunlar:

• Atatürk milliyetçiliğine bağlı devlet ilkesi,

•  

• Demokratik devlet ilkesi,

•  

• Laik devlet ilkesi,

•  

• Sosyal devlet ilkesi,

•  

• Hukuk devleti ilkesidir.

2) İdare Hukuku

• 2) İdare Hukuku

• Devlet idaresinin teşkilat ve işleyişini, şahısların idare ile olan ilişki ve anlaşmazlıklarını, kamu hizmetlerinin görülmesini düzenleyen hukuk kurallarının tümüdür. 

• İdare, genel idare ve mahalli idareler olmak üzere ikiye ayrılır. Genel idareye merkezi yönetim de denir. Mahalli idareler ise belediyeler gibi yerel yönetimleri kapsar.

• A. Genel İdare (Merkezi Yönetim)

• Merkez Teşkilatı

• Cumhurbaşkanı

• Bakanlar kurulu

• Taşra Teşkilatı

• Vali

• Kaymakam

• Bucak Müdürü

• Bakanlıkların İllerdeki Temsilcileri (Müdürler)

• B. Mahalli İdareler (Yerel Yönetimler)

• İl Özel İdaresi

• Belediyeler

• Köy idaresi

3) Ceza Hukuku

• 3) Ceza Hukuku

• Ceza hukuku, suç sayılan fiillerin nelerden ibaret olduğunu ve bu fiilleri işleyenlere uygulanacak cezai yaptırımları düzenleyen kurallar bütünüdür. Türk ceza hukukunun temel kaynağı 5237 sayılı Türk Ceza Kanunudur. 

• Göçmen kaçakçılığı gibi uluslar arası suçlar, cinayet işlemek gibi kişilere karşı suçlar, zararlı kimyasal maddelere halkın maruz kalmasına neden olmak gibi topluma karşı suçlar ve yalancı tanıklık gibi millete ve devlete karşı suçlar mevcuttur. 

• Ceza Hukukumuzun iki temel ilkesi vardır:

• Kanunsuz suç ve ceza olmaz

• Hukuku bilmemek mazeret sayılmaz

4) Yargılama Hukuku

• 4) Yargılama Hukuku

• Devletin, yasama yetkisi ve yürütme görevi yanında yargı yetkisi de vardır. Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır. Yargı deyimi genellikle "hukuk kurallarının bağımsız ve tarafsız mahkemelerce belli bir olaya uygulanmasını" ifade eder.

• Yargılama hukuku, yargı yetkisini kullanan organların (mahkemelerin) adalet dağıtırken izleyecekleri yöntemleri (usulleri) gösteren hukuk kurallarının tümünden oluşmaktadır. Yargılama hukuku, yargı etkinliğinin yerine getirilmesiyle ilgili hukuksal ilişkileri ve işlemleri düzenleyen hukuk dalıdır. Yargılama hukuku üçe ayrılır. Bunlar, Medeni Yargılama Hukuku, Ceza Yargılama Hukuku ve İcra-İşas Hukukudur.

5) Vergi Hukuku

• 5) Vergi Hukuku

• Devlet ile şahıslar arasındaki vergi ilişkisinden doğan hak ve ödevleri, verginin tahakkuku, toplanması ve vergi yargısını düzenleyen hukuk dalıdır. 

• Vergiler üçe ayrılır. Bunlar;

• Gelir üzerinden alınan vergiler (Kişilerin ücretlerinden yapılan kesinti),

• Servet üzerinden alınan vergiler (sahip olunan evin vergisi)

• Harcama üzerinden alınan vergilerdir (telefon ücretlerine eklenen vergi).

• 6) İş Hukuku

• İşçi-işveren ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarını inceleyen hukuk dalıdır. İş hukuku bireysel iş hukuku ve toplu iş hukuku olarak iki grupta incelenir. İş sözleşmeleri, çalışma saatleri, fazla mesai ücretleri ve işçilerin izinleri gibi konular bireysel iş hukukunda yer alır. 

•