##Təsdiq edirəm: ##Ümumi tarix və tarixin tədrisi texnologiyası kafedrasının müdiri

##num= 17// level= 1// sumtest=45 // name= Tarixin interaktiv təlimi kursunun predimeti və vəzifələri. Didaktikada interaktiv təlim //

1. Tarixin dəqiq və təbiət fənləri ilə uyğun əlaqələrini tapın:

1 - tarixi ay, gün, qərinə, əsr, yüzilliklər, minilliklər tarixdə il hesablarının öyrədilməsində;

2 - tarixin maddi mədəniyyət abidələrinin ölçüləri ilə bağlı məsələlərin, elmi - texniki tərəqqinin inkişafına dair məsələlərin öyrənilməsində

3 - tarixdə biotəsərrüfat məsələlərinin öyrədilməsində

4 - tarixdə dövlətlərin yaranmasında coğrafi mövqeyin rolu məsələlərinin öyrədilməsində

a - Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası

b - iqtisadiyyat, incəsənət, insan və cəmiyyət

c - Azərbaycan dili və ədəbiyyatı

d - fizika və riyaziyyat

e - kimya və biologiya, həyat bilgisi, coğrafiya

A) 1 - a; 1 - b; 1 - c; 1 - d; 1 - e; 2 - a

B) 1d; 1 - e; 2 - d; 2 - e; 3 - d; 4 - e

C) 2 - b; 2 - a; 2 - c; 2 - d; 2 - e; 3 - a

D) 3 - a; 3 - b; 4 - c; 2 - d; 3 - e; 4 - a

E) 4 - a; 4 - b; 4 - c; 4 - d; 4 - e; 2 - a

2. Reproduktiv (təkraredici) təlimin mahiyyəti:

A) Şagirdin tam bir şəxsiyyət kimi formalaşmasında rol oynayır.

B) Şagirddə yaradıcılıq qabiliyyətini artır.

C) Fəal (interaktiv) təlim zamanı həyata keçirilir

D) Öyrədici fəaliyyət ilk növbədə müəllimin fəallığı əsasında həyata keçirilir.

E) Məntiqi düşünməyə əsaslanır.

3. Respublikamızda dərsdə alınmış bilik, bacarıq və vərdişlərin möhkəmləndirilməsi məqsədini güdən sərbəst iş forması.

A) Dərslik

B) Nəzəri materialların mənimsənilməsi

C) Materiala münasibət

D) Ev tapşırıqları

E) “Nə bacarırsan? ” prinsipinə əsaslanan iş forması

4. Təlimin qanunlarını hansı elm öyrənir:

A) tarix elmi

B) metodika elmi

C) pedaqogika elmi

D) tarixin tədrisi metodikası

E) müxtəlif elmlərin tədrisi metodikası

5. Mühazirələrin, seminarların, interaktiv oyunların və s. keçirilməsi nəyi bildirir:

A) adi tədrisi

B) dərslərin tədrisini

C) müəllimin metodoloji tədris qabiliyyətini

D) tədrisin metodologiyasını

E) pedaqoqların bacarıqlarının nümayişini

6. Münaqişədən əməkdaşlığa doğru seminarın hədəfi nədir?

A) sualları düzgün oxumaq

B) elmi problemlərin həlli üçün əsas anlayışları formalaşdırmaq

C) bacarıqları əldə etməyi öyrətmək

D) oxunı dərk etmək

E) anlayışların əsaslarını formalaşdırmaq

7. Tarix dərsliyi yerinə yetirir?

A) Dərk edən funksiyanı

B) Sistemləşdirən funksiyanı

C) İdrak funksiyasını.

D) Məzmunlu funksiyanı

E) Əyləncə funksiyasını

8. Tədrisin innovativ metodunun əsas məqsədi nədir?

A) ümumi metodik mədəniyyəti yüksəltmək

B) nəzəri səviyyəni yüksəltmək

C) tələbələrdən qarşıda duran əsas məqsədi və kursun məqsədlələrini açıqlamaq.

D) şagirdlərin biliklərinin qiymətləndirilməsində gənc müəllimə kömək etmək

E) özündən əmin olmayan, gənc müəllimə qorxusunu götürmək üçün kömək etmək

9. Dərsliyin interaktiv xarakterə malik olmasının göstəricisidir:

A) Materialların xronoloji ardıcıllıqla yerləşdirilməsi

B) Didaktikanın sadədən mürəkkəbə prinsipinə əməl edilməsi

C) Nəzəri və praktik materialların əlaqələndirilərək vahid istiqamətə yönəldilməsi

D) İnteqrativ materialların olması

E) Şagirdlərin müstəqil işləməsi üçün çalışma və tapşırıqların olması

10. Ekskursiya işinin sinif daxilində hesabat formasına aid deyil:

A) Şagirdlər tərəfindən ekskursiyaya dair albom hazırlanır

B) Ekskursiyanın nəticələrini əks etdirən divar qəzeti çıxarılır

C) Müəllim yeri gəldikcə dərsdə ekskursiya zamanı toplanmış materiallardan istifadə edir

D) Ekskursiya zamanı əldə olunmuş materiallardan sərgi təşkil olunur

E) Ekskursiyanın yekununa həsr olunmuş konfrans keçirilir

11. Mənbələrin öyrənilməsi zamanı şagirdlərdən gözlənən nəticə:

A) şagirdlər mənbələrlə işə və şagirdlərlə praktik işə öyrənirlər

B) şagirdlər mənbələrlə praktik iş qabiliyyətlərinə öyrənirlər

C) Düzgün oxumağı öyrənirlər

D) xronologiyadan istifadə etməyə öyrənirlər

E) şagirdlərin özünü təşkil etmələri

12. Interaktiv təlimin nəzəriyyəsini təşkil edir

A) interaksionistlər hərəkatı

B) internasionalistlər

C) interaksionist gənclər

D) interaksionizm

E) ənənəvi təlim

13. Müasir təlim prosesinin həyata keçirilməsi zamanı münasib olmayan sosial psixoloji mühitə aiddir:

A) “müdiriyyət - şagird” - valideyn münasibəti

B) “müəllim - şagird” münasibəti

C) “şagird - şagird” münasibəti

D) “dostlar - şagird” münasibəti

E) Valideyn iclaslarının ənənəvi metodu

14. Müasir təlimin başlıca vəzifələrindəndir

A) Müəllimin avtoritar rolunu qoruyub saxlamaq

B) Yalnız dərsliyə əsaslanaraq təlim vermək

C) Öyrənməyi öyrənmək

D) Şagirdə bilikləri mənimsətmək

E) Şagirdin sərbəstliyinin qarşısını almaq

15. Layihələrin tərtib edilməsi zamanı hansı bacarıq və vərdişlər inkişaf etdirilir

A) tarixi hadisələrin hər hansı aspektini üzdən öyrənməyə

B)müəllimin rəhbərliyi olmadan prosesi idarə etməyə

C) şagirdlərdə bir - biri ilə məktəbdən kənar qarşılıqlı təsiri üçün imkanı yaradırlar

D) Heç biri

E) ayrı tarixi faktların arasında əlaqəni görməyi

16. Tarix təliminin innovativ metodu nəyə imkan verir…?

A) tədrisin mədəniyyətini yüksəltməyə

B) bilikləri inkişaf etdirməyə

C) müəllimə mənbələrin bütün mümkün növlərindən istifadə etməyə

D) innovativ metodun köməyi ilə bilikləri düzgün qiymətləndirməyə imkan verir.

E) özünə hörməti yüksəltməyə imkan verir

17. Fəal təlimin başlıca məqsədi:

A) Şagirdə bir sıra keyfiyyətlər aşılamaq

B) Şagirdin sərbəstliyinin çərçivədə inkişafını təmin etmək

C) Şagirdin hər tərəfli inkişafına şərait yaratmaq

D) Müəllimin şagird üzərindəki hüquqlarını artırmaq

E) “Şagird - müəllim” əməkdaşlığı genişləndirmək

18. Təlimin qanunlarını hansı elm öyrənir?

A) Pedaqogika

B) Tarix elmi

C) Tarixin tədrisi metodikası

D) Müxtəlif elmlərin tədrisi metodikası

E) Metodika

19. İnteraktiv dərslikdə nöqsan hesab edilir:

A) Nəzəri biliklərin əsaslarının sistemli izah olunması

B) İnformasiya yükünün çox olması

C) Ən zəruri informasiyaları əks etdirməklə yönəldici funksiyanı yerinə yetirməsi

D) Mühüm informasiyalar çalışma və tapşırıqlar vasitəsilə düşündürücü funksiyanı yerinə yetirməsi

E) Tədris planı və proqramı əsasında yazılması

20. Metodikada təhsil prosesi tədqiq olunur:

A) analiz və sintez metodlarıyla

B) deduksiya və induksiya və sınaq metodlarıyla.

C) induksiya və analiz metodlarıyla

D) müşahidə metodlarıyla

E) sınaq metodlarıyla

21. Həm ənənəvi, həm də interaktiv dərsliklərə xas olan cəhət:

A) Elmi - nəzəri materiallara üstünlük verilməsi

B) elmin son nailiyyətlərinin dərsliyə gətirilməsi

C) Təfərrüatçılığa geniş yer verilməsi

D) Deklarativ xarakterli materiallara üstünlük veriməsi

E) Monoqrafik üslubda yazılması

22. Fəal - interaktiv təlim prosesinin düzgün verilmiş təşkili formasını göstərin

A) müəllim bilikləri ötürən rolundan imtina edir

B) müəllim avtoritar rolda çıxış edir

C) şagirdlər obyekt rolunda çıxış edir

D) əsas üstünlük müəllim mühazirəsinə verilir

E) Bütün

23. Fəal təlimin başlıca məqsədi:

A) Şagirdə bir sıra keyfiyyətlər aşılamaq

B) Şagirdin sərbəstliyinin çərçivədə inkişafını təmin etmək

C) Müəllimin şagird üzərindəki hüquqlarını artırmaq

D) “Şagird - müəllim” əməkdaşlığı genişləndirmək

E) Şagirdin hər tərəfli inkişafına şərait yaratmaq

24. Dərsliyin hazırlanmasına pedaqoji yanaşmadır:

A) Dərsliklər hazırlanarkən materialın seçilməsində şagirdlərin maraq dairləri və anlaq səviyyələri nəzərə alınmalıdır

B) Dərslik məlumat mənbəyi olmaqdan daha çox istiqamətverici mahiyyət kəsb etməlidir

C) Təlim materiallarının məzmununda, ardıcıllığında və sistemində şagirdi fəaliyyətə sövq edən məntiq olmalıdır

D) Dərsliyin motivasiya imkanları genişləndirilməlidir

E) Dərslik şagirdləri tədqiqatçılığa meylləndirməlidir

25. Refleksiyanın anlaşıqlı izahı

A) Ənənəvi təlim zamanı daha çox müraciət olunur

B) Şagirdin təfəkkür və idrakının inkişafına imkan yaradır

C) Müəllimin vəzifələrini artırır

D) Artıq başa çatmış prosesin şüurda inikasıdır

E) Şagirdin vəzifələrini artırır

26. Əvvəlki təlim materialları əsasında sonrakı təlim materiallarının mənimsənilməsi üçün zəmin yaradılması ardıcıllığın hansı prinsipi üçün səciyyəvidir?

A) Psixoloji baxımdan

B) Təqvim - tematik baxımından

C) Məzmun baxımından

D) Bütün prinsipləri üçün səciyyəvidir

E) Məntiqi baxımdan

27. Məntiqi əməliyyata aid bəndi göstərin

1 - Müqayisə

2 - Qısa məlumat

3 - Nəqletmə

4 - Sintez

5 - İzah

6 - Təsvir

A) 1, 4

B) 2, 3

C) 2, 5

D) 2, 6

E) 3, 6

28. Tarix dərsliyi hansı hissələrə bölünür?

1 - nəticəyə

2 - mövzuların başlıqlarına

3 - Fəsillər

4 - giriş hissəsinə

5 - paraqraflara

6 - Müqəddimə

A) 3, 5

B) 1, 4

C) 1, 6

D) 2, 5

E) 4, 6

29. Tədrisin yeni məqsədlərini seçin:

1 - məktəb təhsilinin məzmununun müəyyən edir

2 - şagird fəallığı göstərir

3 - şagird əməkşalığına əsaslanır

4 - nəzəri meterialların mənimsənilməsi istisna edir

5 - praktiki materialların mənimsənilməsi istisna edir

A) 2, 5

B) 1, 3

C) 2, 4

D) 1, 2

E) 3, 5

30. Dərsliyin interaktiv xarakterinə aid deyil:

A) Nəzəri və praktik materialların əlaqələndirilməsi

B) Nəzəri anlayışlar arasında əlaqənin olması

C) Fənlərarası əlaqənin olması

D) Dərslikdə xəritə, sxem, cədvəl, diaqram və qrafikin olması

E) Kurslararası əlaqənin olması

31. Münaqişə hansı növlərə bölünür:

1 - İqtisadi,

2 - Siyasi,

3 - intellektual

4 - ideoloji,

5 - ailəvi - məişət.

A) 1, 4, 5

B) 2, 3, 5

C) 2, 4, 5

D) 1, 2, 3

E) 3, 4, 5

32. İnteraktiv təlimin əsasını təşkil edir:

1 - müəllimin fəallığı

2 - şagird fəallığı

3 - şagird əməkdaşlığı

4 - nəzəri materialların mənimsədilməsi

5 - praktiki materialların mənimsədilməsi

A) 2, 3

B) 2, 5

C) 2, 4

D) 1, 3

E) 3, 5

33. Metodika hansı suallara cavab verməlidir?

1 - harada öyrətmək

2 - niyə öyrətmək

3 - nəyi öyrətmək

4 - necə öyrətmək

5 - kimi öyrətmək

6 - nə vaxt öyrətmək

A) 2, 5, 6

B) 1, 2, 4

C) 2, 3, 4

D) 1, 2, 5

E) 3, 5, 6

34. Şəxsiyyətyönümlü fəai / interaktiv təlimin şəraiti dəyişərək məktəblilərdə formalaşdırdığı qabiliyyətləri ardıcıllıqla düzün:

1 - öz qabiliyyətlərini gerçəkləşdirmək üçün yollar axtarmaq

2 - öz yoldaşları ilə problemlərin həllində əməkdaşlıq etmək

3 - biliklərə müstəqil yiyələnmək və yeniliklərini əldə etmək və bu bilikləri yaradıcılıqla işləmək

4 - əldə edilmiş biliklərindən həyatda istifadə etmək

A) 3, 4, 2, 1

B) 1, 2, 3, 4

C) 2, 3, 4, 1

D) 3, 4, 1, 2

E) 1, 3, 4, 2

35. Fəa/interaktiv təlimində öyrədici mühitin növlərini ardıcıllıqla düzün:

1 - təlim mühiti

2 - tərbiyə mühiti

3 - əşyavi mühit

4 - informasiya mühiti

5 - şagird - psixioloji mühit

A) 1, 2, 3

B) 2, 3, 1

C) 4, 3, 1

D) 3, 4, 5

E) 2, 1, 3

36. Müasir təlimin başlıca vəzifələrininin ardıcıllığını göstərən düz cavabı tapın:

1 - Müəllimin avtoritar rolunu qoruyub saxlamaq

2 - Öyrənməyi öyrənmək,

3 - Şagirdə məntiqi və tənqidi təfəkkürü inkişaf etdirmək,

4 - Şagirdlərin sərbəstliyini inkişaf etdirmək

5 - Şagirdə bilikləri mənimsətmək

6 - Şagirdin sərbəstliyinin qarşısını almaq

A) 2, 3, 4

B) 2, 5, 6

C) 1, 2, 4

D) 1, 2, 5

E) 3, 5, 6

37. Interaktiv təlim də müəllimə verilən pedaqoji tələbləri ardıcıllıqla düzün:

1 - istiqamətverici

2 - tədqiqatçı

3 - təşkilatçı

4 - təcrübəçi

5 - məsləhətverici

6 - yaradıcı

A) 1, 2, 4

B) 1, 3, 5

C) 1, 2, 3

D) 2, 3, 6

E) 5, 6, 1

38. Motivasiya üçün uyğun olanları ardıcıllıqla düzün:

1 - düşündürücülük

2 - asanlıqla cavabı tapılan

3 - motivasiyanın aparılması

4 - məqsədyönlülük

5 - həyatla əlaqəlik

6 - konkretlik

7 - ziddiyyəti həll etmək tələbi

A) 1, 4, 7

B) 1, 2, 4

C) 3, 5, 6

D) 1, 5, 6

E) 7, 2, 1

39. Şagirdləri müstəqil nəticələr çıxarmağa alışdırmaq cavabların hansında ardıcıl verilmişdir?

1 - Dərsliklərdəki nəticələrin xarakteri və strukturu ilə şagirdlərin tanış edilməsi.

2 - Şərh zamanı ümumiləşdirmə apararkən və nəticələri yeni anoloji faktlarla tətbiq edərkən məntiqi nəticələrin şagirdlər tərəfindən izlənilməsi.

3 - Tarixi tabloların, xəritələrin və digər əyani vəsaitlərin məzmununun təhlili əsasında müəllim tərəfindən şərh olunmuş, lakin ümumiləşdirilməmiş material və şagirdlərin müstəqil tanış olduqları faktlar əsasında onların müstəqil nəticələr çıxarmaları

A) 2, 1, 3

B) 1, 2, 3

C) 2, 3, 1

D) 3, 2, 1

E) 3, 1, 2

40. Diskussiyanın şagirdlərdə formalaşdırdığı bilik və bacarıqları ardıcıllıqla düzün:

1 - şagirdlərin özlərinin reallaşdırmasına şərait yaradır

2 - tarixi hadisələri xronoloji ardıcıllıqla mənimsədir

3 - tarixi hadisə və prosesləri təhlil etmək bacarığını aşılayır

4 - şagirdlərdə dünyagörüşü formalaşdırır

5 - şagirdlərdə polemikada iştirak mədəniyyətini formalaşdırır

6 - şagirdlərdə tarixi biliklərin mənimsədilməsinə motiv yaradır

A) 1, 2, 3, 4, 5, 6

B) 2, 1, 3, 4, 5, 6

C) 3, 1, 2, 4, 5, 6

D) 6, 2, 3, 4, 5, 1

E) 5, 6, 1, 2, 3, 4

41. Ənənəvi və interaktiv dərslərə uyğun olanları düzgün seçin:

I - ənənəvi,

II - interaktiv

1 - təlim cütlük, qrup və kollektiv şəklində həyata keçirilir,

2 - müəllimin istiqamətləndirici rolunda çıxış edir,

3 - dərsdə şagirdlər “obyekt” kimi çıxış edir,

4 - dərsdə şagirdlər “subyekt” kimi çıxış edir,

5 - dərslər seminar, disput və kombinəedilmiş dərs formasında keçirilir,

6 - müəllim “avtoritar” üslubda çıxış edir.

A) I - 3, 5, 6; II - 1, 2, 4

B) I - 2, 5, 6; II - 2, 4, 6

C) I - 1, 2, 4; II - 3, 4, 6

D) I - 1, 2, 5; II - 1, 3, 4

E) I - 3, 5, 6; II - 2, 3, 6

42. Fəal/interaktiv təlimlə ənənəvi təlim arasında düzgün uyğunluğu müəyyən edən cavab hansıdır?

I - ənənəvi təlim

II - interaktiv təlim

1 - təlim prosesi qarşılıqlı əlaqəyə əsaslanır

2 - təlim prosesi qarşılıqlı əməkdaşlıqğa əsaslanır

3 - iradi problem situasiya yaradılır,

4 - şagirdlər fəal tədqiqatçı rolunda çıxış edirlər

5 - bilikləri müstəqil mənimsənilməsi üçün şərait yaradılır

6 - bilikləri müəllim çatdırır

7 - şagirdlər bilikləri passiv şəkildə mənimsəyir

8 - izahedici - illüstrativ təlimdir, passiv təlimdir

A) I - 1, 2, 3, 4, 5; II - 6, 7, 8

B) I - 2, 3, , 6, 4, 5; II - 4, 5, 6

C) I - 3, 1, 2, 6, 5; II - 8, 7, 1

D) I - 4 , 5, 2, 1, 6; II - 1, 2, 4

E) I - 8, 7, 1, 2, 3; II - 3, 4, 6

43. Fəal təlimin başlıca məqsədi ilə, ənənəvi təlimin başlıc məqsədləri arasında düzgün uyğunluğu müəyyən edən cavab hansıdır?

I - fəal təlimin məqsədləri

II - ənənəvi təlimin məqsədləri

1 - özünüinkişaf etdirən və özünü təkmilləşdirən şəxsiyyətin formalaşdırılmasını

2 - zəruri informasiyanı müstəqil əldə etməyi bacaran şəxsiyyətin formalaşdırılmasını

3 - müstəqil qərar qəbul etmək bacarığına malik şəxsiyyətin , formalaşdırılması

4 – demokratik münasibətlərə yiyələnməyi bacaran şəxsiyyətin formalaşdırılması

5 - insanlarla qarşılıqlı ünsiyyətə girməyi bacaran şəxsiyyətin formalaşdırılması

6 - öz milli dəyərlərinə və ümumibəşəri dəyərlərə hörmət etməyi bacaran şəxsiyyətin formalaşdırılması

7 - dərin nəzəri biliklərə yiyələnməyi formalaşdırır

8 - ümumi cəhətdən hərtərəfli inkişafı nəzərdə tutur

9 - gələcəkdə insana yetərincə lazım olmayan biliklərin mənimsənilməsini nəzərdə tutur

A) I - 7, 1 , 2, 3, 4, 5; II - 6, 7, 9

B) I - 2, 1, 3, 4, 5, 7; II - 9, 7, 8

C) I - 6 , 5, 4, 3, 2, 1; II - 8, 7, 9

D) I - 9, 1, 2, 3, 4, 5; II - 3, 5, 7

E) I - 1, 2, 3, 4, 5, 6; II - 7, 8, 9

44. Ənənəvi dərsliklə, yeni kurikulum əssında hazırlanmış dərsliklər arasında düzgün uyğunluğu müəyyən edən cavab hansıdır?

I - ənənvi dərsliklər

II - yeni kurikulumlar əassında hazırlanmış dərsliklər

1 - hər iki dərslik proqramm əsasında yazılır

2 - hər iki halda dərslik əsas bilik mənbəyidir

3 - müasirliyi özündə əks etdirir

4 - dərslik çevik və ümumiləşmələrlə zəngindir

5 - problemli və maraqlı materiallarla zəngindir

A) I - 2, 1, ; II - 4, 3, 5

B) I - 4, 5; II - 5, 3, 2

C) I - 5, 4; II - 3, 5, 4

D) I - 2, 4; II - 3, 5, 2

E) I - 1, 2; II - 3, 4, 5

45. Ənənəvi dərsin giriş müsahibəsi mərhələsi ilə fəal/interaktiv dərsin motivasiya mərhələsi arasında düzgün uyğunluğu müəyyən edən cvavab hansıdır?

I - fəal/interaktiv dərsin motivasiya mərhələsi

II - yeni kurikulumlar əassında hazırlanmış dərsliklər

1 - müəllim sual - cavabdan istifadə edir

2 - şagirdlərin müsahibədə iştirakına çalışır

3 - mövzunun məzmunu əhatə olunur

4 - problem müəyyən edir

5 - problemə yaxınlaşmaq üçün köməkçi suallar qoyulur

6 - problemlə bağlı müəllim və şagirdlər müxtəlif fərziyyələrdən istifadə edirlər

A) I - 4, 1, 2; II - 1, 2, 6