MƏTLƏBİN XÜLASƏSİ, İRADLAR VƏ CAVABLAR
Mətləbin xülasəsi: Qeyd etdiyimiz kimi, həmdə layiq olan yalnız Allahdır. Hər bir kamal və camal sifətlərinin tərif olunması, yaxşı iş muqabilində tərif, pis işin isə məzəmmət olunması əqlin yaxşılıq və pislik qanunu əsasında məlum və sabitdir. Əqlin isbat olunmuş bu hökümünə əsasən, yaxşı iş görən şəxsin tərif olunmasını Allaha necə aid etmək olar?
Bunun cavabı çox aydındır. Əqlin hökümü əsasən həqiqi və zati həmdə layiq, yalnız Allahdır. Amma başqalarının camal və kamal sifətləri kəsb etdiklərinə görə tərif olunmaqları, müqayisəli tərifdir.Yəni tərif olunmaqları yaxşıdır. Lakin bu işin tərk olunmasının heç qəbahəti də yoxdur.
Biz məxluqun ixtiyari şəkildə etdiyi yaxşı işin tərif olunmasını demirik. Bizim məqsədimiz budur ki, bu işin tərif olunması vacib deyildir. Dediyimiz kimi, çox tərif etmək də, məkruhdur. Çünki şəxsin qurulmasına səbəb olur.
Belə bir rəvayət nəql edirlər: «Əgər bir kəs sizə xeyir versə, ona təşəkkür edin. Çünki o, İlahi mərhəmətin vasitəçisidir».1
Tövhidi-sifati haqıında bura qədər kifayətdir. Bundan sonra tövhidin-əfali haqqında söhbət edəcəyik.
Dostları ilə paylaş: |
