Türk Dili Tarihi Ahmet B. Ercilasun Akçağ Yayınları / 603 Araştırma İnceleme / 50



Yüklə 2,38 Mb.
səhifə101/218
tarix03.01.2022
ölçüsü2,38 Mb.
#36460
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   218
2.3.1. SES ÖZELLİKLERİ

Uygurcada bulunan sesler ve bu seslerin konumu; yani kelimenin ba­şında, içinde ve sonunda bulunuş durumları, iki ses dışında Köktürkçe ile tamamen aynıdır. Farklı sesler n ve b ile ilgilidir. Bunlar dışında bir de ek­lerde bulunan veya yardımcı ses olarak kullanılan / ünlüsünün genişlemesi olayı vardır. Bunu da Uygurcaya özgü ses özellikleri arasında sayabiliriz. Böylece Uygurcanın Köktürkçeden farklı olan ses özelliklerini aşağıdaki şekilde tespit etmek mümkündür.

1. Köktürkçedeki n, Manici Uygur metinleriyle Köktürk harfli Uygur
metinlerinde n, Burkancı Uygur metinlerinde y'dir (Manici-Burkancı ayrımı
her zaman geçerli olmayabilir.):

K ańıg ~ U anıg/ayıg (kötü)

K çıgań ~ U çıgan/çıgay (yoksul)

K koń ~ U kon/koy (koyun)

K +kIńA ~ U +kInA/+klyA (küçültme eki).

2. Köktürkçe kelime içi ve kelime sonundaki b sesleri Uygur metinle­


rinde çoğunlukla w olmuştur, b'li metinler azdır ve muhtemelen bu metinler
daha eski tarihlidir.

K ebir- ~ U ewir- (çevirmek)

K sebin- ~ U sewin-

K tebi ~ U tewe (deve)

K teblig ~ U tewlig (hilekâr)

K ubut ~ U uwut (utanma)

K yabız ~ U yawız (kötü)

K yablak ~ U yawlak (kötü)

K eb ~ U ew

K sab ~ U saw (söz)

K sub ~ U suw (su).

280 Ahmet B. ERCİLASUN



3. Yardımcı ses olarak kullanılan veya ekler içinde bulunan ı ünlüsü, Uygurcada bazen genişler: tınlıglarag"canlıları" (Hamilton 1998: 11), tıdu umadam< tıdu umadım "engel olamadım" (Hamilton 1998: 24), evig barkag "evi barkı" (Ş.Tekin 1976: 72), yaratag"iş, süs" (Ş.Tekin 1976: 79), olarnaŋ"onların" (Ş.Tekin 1976: 84).


Yüklə 2,38 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   218




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin