TüRKİYE’de itfaiyeniN yeniden yapilandirilmasi

Kıdemli İtfaiye Amiri

Kıdemli itfaiye amirlerine ilişkin eğitimin yönetim ve işletme bilgilerini ve deneyimlerini içerecek şekilde değiştirilmesi düşünülmektedir. Kıdemli itfaiye memurunun itfaiyeye katılması için üniversitede bir mühendislik veya teknik eşdeğeri bir eğitim ile sağlık ve genel testler ile mülakat gerekmektedir. Kıdemli itfaiye amirliğine yükselme için kıdemsiz itfaiye amiri olarak 12 yıl çalışma, iyi bir değerlendirme ve seçme sınavını geçmek gerekmektedir.

Yeni bir kıdemli itfaiye amirinin temel itfaiyeci eğitimleri ile uygulama deneyimi olması gerekmektedir. Ayrıca itfaiye ve kurtarma istasyonları ile teknik, personel, organizasyon bölümleri ile itfaiye akademisinde itfaiye memuru kursundan oluşan 5 aylık uygulamalı eğitim almaları gerekmektedir. Lider itfaiyeci olarak 5 ay süreli itfaiye ve kurtarma servislerinde ve yangın önleme bölümünde uygulamalı eğitim ile taktiksel alıştırmalarda eğitici olarak deneyim kıdemli itfaiye amirinde aranmaktadır. Ek olarak 5 aylık kıdemsiz itfaiye amiri olarak yangın önleme ve yönetimi bölümlerinde uygulamalı eğitim ile yönetim kursunu alması gerekir. Bu eğitimlerin 4 değişik boyuttaki itfaiyelerde tamamlanması gerekmektedir.
Kıdemli itfaiye amirliğine yükselmek için 2 ayrı itfaiyenin bölümlerinde 5 aylık ve 4 aylık uygulamalı eğitim alınması gerekmektedir. İçişleri Bakanlığı’nda 3 ay ve sınav için de 2 aylık süreler öngörülmektedir.
Bir Örnek : Hamburg İtfaiyesi

Hamburg 1 milyon 700 bin nüfusa sahip 755 km²’lik bir alan üzerine kurulmuştur. Limanı, dünyanın en önemli ticaret merkezlernden biri olarak kabul edilmektedir. 112 acil numarası her 78 saniyede bir aranmakta ve yılda toplam 400.000 çağrı almaktadır. 125 yıllık Hamburg itfaiyesi sağlık, yangın, teknik destek, çevre koruma ve afet kontrolü konusunda müdahalelerde bulunmaktadır.

Önlemlerin nasıl ve ne zaman alınacağını bilmek, en güç durumlara birlikte müdahalede bulunarak diğer –polis, çevre görevlileri- yetkililerle koordineli çalışmak en zor durumlar içinde dahi uyulması gerekli konular olarak algılanmaktadır. Acil bir durumda sadece iyi çalışan bir ekibin güvenli ve hızlı bir müdahalede bulunabileceği kabul edilerek ekip anlayışı çok önemli bir kavram olarak algılanmaktadır. Yangınla mücadelede tüm yeteneklere gereksinim duyulduğu, bunun birbirini tamamlayan işlerin bütününü oluşturan bir profesyonel çalışma olduğu kabul edilerek itfaiyeci olmanın ekiple çalışma arzusu ve hergün birçok insanla karşılaşma konusunda istekli bir kişilik gerektirdiği belirtilmektedir. Dostluk, arkadaşlık duygularının her ekip elemanı için gerekli bir özellik olduğu vurgulanmaktadır.

Hamburg itfaiyesi yılda 6700 kez aranmaktadır ve bunların 50 tanesi büyük yangınlar olmaktadır. 1996 yılında 260 kişinin hayatı kurtarılmıştır. Şehire mantıklı bir dağılımla yerleştirilmiş herbirinde bir itfaiye istasyonu bulunan 17 itfaiye ve kurtarma istasyonu vardır. 24 saat boyunca saniyeler içinde müdahelede bulunmak üzere donanımlı ekipler hazır olarak bu istasyonlarda beklemektedir. 88 gönüllü istendiğine maaşlı itfaiyecilere yardımcı olmak üzere çağrılmak üzere hazır durumdadırlar. Her bir itfaiye istasyonu iki pompa (tulumba) ve bir tane merdivenli kamyon içermektedir. Her bir kamyon taşınabilen bir jeneratör ve 4 tonluk bir vinç ile donatılmıştır. Hamburg makine mühendisliği alanlarının yanında kimya endüstrisi ve tersaneleri ile mükemmel bir itfaiyeye gereksinim duyan bir kenttir. Şehir bir liman olmasının yanında iki havaalanına ve gemi havuzlarında da sahiptir. Potansiyel tehlikelere müdahale edebilmek için köpük ve toz kullanabilen özel pompalara sahiptirler. İtfaiye botları limanda gemilerin, depoların ve ambarların güvenliği için konuşlandırılmıştır.

Yangın önleme Hamburg İtfaiyesinin bir başka görevidir. Yangın önleme, yangınları mürekkep ve kağıt kullanarak “söndürmektedir”. Önleyici yapısal ve operasyonel önlemler yangınları önlemeye ya da hasarı en aza indirmeye yardımcı olabilir. Örneğin, endüstriyel yapılar, depolar, ambarlar ve otellerin projeleri üzerinde inşaasından önce yangın incelemesi yapılarak öneriler sağlanmaktadır. Halkın, hayvanların ve özel mülkün korunması ve güvenliği Yangın Önleme Bölümü’nün temel görevidir.

Kurtarma ekibinin bir acil durum yerine varış için maksimum süresi 300 saniye yani 5 dakikadır. Acil sağlık hizmeti Hamburg itfaiyesinin temel görevidir. Her profesyonel itfaiyeci aynı zamanda acil sağlık teknisyeni olarak eğitilmiştir ve çoğu aynı zamanda sağlık teknisyenidir. Birçok temel acil sağlık görevlerini yerine getirebildikleri gibi ambulanslarda sağlıklı birçok doğum da meydana gelmektedir. Acil sağlık hizmetlerinin yanında hastalar veya afetzedeler ile yakınları için psikolojik müdahale ve bakım da çok önemlidir ve kurtarma ekipleri aynı zamanda insanları rahatlatma ve sakinleştirme yeteneklerine de sahiptirler. Kurtarma ekibi gerektiğinde karada, denizde ve havada insanlara yardım edebilmektedirler.

Ambulans en küçük fakat önemli bir birimdir. 46 adeti sağlık teknisyeni ve acil sağlık teknisyeni olan 63 adet kurtarma ekibi görevdedir. Ambulans kurtarma hizmeti deneyimli acil doktoru ve sağlıkçılardan oluşan 7 adet acil durum birimi ile desteklenmektedir. Bu araçlar ciddi hastalık veya yaralı hastalar için kullanılmaktadırlar. Büyük boyutlu operasyonlar için 12 sedyeli otobüs boyutunda bir ambulans da vardır. 1993’den beri prematüre bebekler için özel bir yeni doğan ünitesi de hizmet vermektedir.

Genellikle gökyüzünden müdahale için Alman Ordusu ve Alman Otomobil Klübü tarafından çalıştırılan iki kurtarma helikopteri itfaiyenin kurtarma programına katılmaktadırlar. İtfaiye botları özellikle de ambulans botu su üzerindeki kazalarda görev yapmak üzere hazır durumdadır.

Teknik yardım gerektiren birçok acil durum arasında zorla giriş, devrilmiş kamyonlar, arı sürüleri, çürüyen iskeleleri sağlamlaştırma, su basmış bodrum katlarından suyun boşaltılması, tren veya otolarda sıkışmış insanların hasta yaklaşımı ile çıkarılması yer almaktadır. Standart Hamburg itfaiye araçları elektrik üretici setin yanında aydınlatma seti, lastik bot ve ilk yardım malzemeleri gibi özel kurtarma cihazları taşımaktadır. Büyük kazalarda kullanmak üzere bir kurtarma kamyonu ve 45 tona kadar kaldırma kapasitesine sahip vinç birimi de vardır.
Hamburg itfaiyesinde çevre koruma da önemsenmektedir. Yanıcı ve su kirletici maddelerin insanlara ve çevreye verebilecekleri zararları önlemek için ilk müdahale sorumluluğu da her zaman itfaiyenindir. Kazalardan sonra hasarın giderilmesinden başka toprağın ve suyun kirlenmesinin incelenmesi ve sınırlandırılması gerekir. Aktif çevre koruma programından bazı örnekler şu şekilde sayılabilir: hemen hemen hergün endüstri ve liman kenti Hamburg’da olan olaylar; yırtılmış sızdıran kasalar ve boru hatları; her türlü asit, alkali ve kimyasal ürünlerin toplanması, çekilmesi ve kapatılması; bilinmeyen maddelerin izlenmesi, önlenmesi ve tanımlanması; su kirletici sıvıların kanalizasyon sisteminden yere ve suya bulaşmasını önlemek. Bu eylemleri yürütebilmek için Hamburg itfaiyesi çağdaş ve son derece özel cihaz ve ekipmanları deposunda tutmaktadır. Bu ekipman ve birkaç özel araç teknik yardım ve çevre koruma istasyonunda durmaktadır. Çağdaş araç sistemi, taşıma araçları ve açılabilen kapları vardır ve Avrupa’da eşsizdir. Buradaki personel özel olarak eğitilmiş ve deneyimlidir. Hamburg itfaiyesi her türlü çevresel tehlikeye hızla ve etkili bir şekilde hatta Hamurg sınırları dışında da müdahale etmektedir.

1996’da Bomba ve Cephane Yönetim Birimi Hamburg itfaiyesinin bir parçası olmuştur. İkinci Dünya Savaşı’nın patlayıcı kalıntıları 50 yıl eski olmalarına rağman hala son derece tehlikelidir. Patlayıcıların neden olunabileceği her türlü potansiyel tehlike Bomba ve Cephane Yönetim Biriminin sorumluluğundadır. Bu sorumluluk, savaşta kullanılan patlamamış bombaların, el bombalarının, silahların saptanması, korunması, patlatılması ve geçici olarak saklanmasını içermektedir.

Kaynaklar
Die Dundesregierung, www.eng.bundesregierung.de/, Eylül (2001).
Feyrer, J. (2002) Fire service in Germany, a flashlight on the current situation, Proceedings of the Workshop on the Restructuring of Turkish Fire Brigades under the Light of International Experiences içinde, İTÜ, İstanbul.
Feyrer, J. ile Kişisel Görüşme (2001).
Fire and Rescue Service in Germany, www.f-e-u/feucare/index.html, Eylül (2001).

EK-4
HOLLANDA’DA İTFAİYENİN YASAL DURUMU, GÖREVLERİ ve EĞİTİMİ