Ünden bugüN

KAIİÇECİ HASAN MESCİDİ

Eminönü İlçesi'nde, Beyazıt-Çarşıkapı'da, Kara Mustafa Paşa Medresesi yanında, Yeniçeriler Caddesi ile Gedik Paşa Cadde-si'nin kesiştiği köşede yer alır.

Yapıyı, Halıcı (Kaliçeci) Hasan Ağa yaptırmıştır. Hasan Ağa'nın 1519'da vefat ettiği bilindiğine göre, mescit bu tarihten önce yapılmış olmalıdır. Mescit, çeşitli tahribata uğramış ve onarımlar geçirmiştir. Ge-dikpaşa yangınında yanmış, daha sonra Sadrazam Mustafa Paşa tarafından 1751'de yeniden yapılmıştır. Tekrar zaman içinde harap olmuş ve yapının giriş kapısı üzerinde yer alan kitabeye göre 1868'de Muha-kemat-ı Maliye Komisyonu üyesi olan Mustafa Rıfat Efendi tarafından üçüncü kez inşa olunmuştur, îlk binanın özelliklerinden günümüze hiçbir şey kalmamıştır. Hadî-ka'da. 1751 tarihli, dört satırlık bir kitabenin varlığından bahsedilir. Bugün bu kitabe mevcut değildir. Yapının minberini Tes-terecizade Mehmed Efendi koydurmuştur. Bugün caddeye açılan kapının üzerinde yer alan kitabede Mustafa Rıfat Efendi'den caminin ikinci banisi olarak söz ediliyorsa da bu kişi üçüncü bani olmalıdır. Yapının civarında Halıcı Hasan Mektebi de bu-lunmaktaymış, fakat günümüzde yeri bilinmemektedir.

Yapının doğu cephesindeki kapısı, kapalı bir giriş bölümüne açılır. Burada tuvalet ve abdest almak için musluklar vardır. Daha sonra kuzeyde açılmış olan dikdörtgen şeklindeki kapı ile son cemaat yerine girilir. Kapının iki yanında birer tane sivri kemerli dikdörtgen pencere vardır. Son cemaat yerinin sağ ve sol taraflarının zeminleri bir seki ile yüksek tutulmuştur. Son ce-

maat yerinin doğu duvarında bir pencere, batısında ise kadınlar mahfiline açılan bir kapı bulunmaktadır. Yapının son cemaat yeri ile halimini ayıran duvarda ortada kapı, onun sağında ve solunda diğer pencerelerle aynı özellik gösteren iki tane pencere yer alır. Karimde doğu ve batı duvarlarının iç düzenlemesi simetriktir. Bu duvarlarda, eşit aralıklarla yuvarlak kemerli pencereler açılmıştır. Batı cephesinde, ayrıca bir kapı yapılmıştır. Güneyde yer alan mihrap, hafifçe çarpık olduğundan yapı halk arasında "Eğri Mihraplı Cami" diye bilinmektedir. Dikdörtgen çerçeveli mihrabın nişi yedi köşelidir. Üzerinde mermerden ayet kitabesi yer alır. Vaaz kürsüsü ve minberi ahşaptır. Üst yapısı son yıllarda yenilenmiş olan mescit betondan düz bir tavanla örtülüdür. Galeri olarak a-çılan kadınlar mahfilini dört tane beton kolon taşımaktadır. Korkulukların sınırlandırdığı kadınlar mahfilinin ortada bulunan ve giriş kapısının üstüne gelen çıkması daha büyüktür. Buranın da tavam beton ve düzdür. Yapı bezemesizdir. Son yıllarda yapılan onarımda birinci pencere hizasına kadar mermer ile kaplanmış, üst kısımlara da badana yapılmıştır.

Yapının dış kapısı yuvarlak kemerli o-lup kemerin ortasında çıkıntı yapan kilit taşı yer alır. Yapının doğu cephesinde pencerelerin alt hizasında bir silme dolaşır. Güney cephesi düz duvar halinde olup, mihrabın olduğu yerde, iki düşey silme bulunmaktadır. Batı cephesi diğer bina ile arada kaldığı için bakımsızdır. Minaresi, kare taban üzerinde, yuvarlak gövdeli o-lup tek şerefelidir. Şerefe korkuluklarında geometrik biçimler vardır. Yapının üstü, kırma çatı ile örtülüdür. Bibi. Ayvansarayî, Hadîka, l, 93; Osman Bey, Mecmua-i Cevâmi, l, 44-45, no. 176; Öz, istanbul Camileri, I, 66; Eminönü Camileri, 100. N. ESRA DlŞÖREN