Ünden bugüN

HASTANELER

İstanbul fethedildiğinde Türkler burada, sağlık kurumu olarak sadece Pantokrator Kilisesi (Zeyrek Kilise Camii) yanında bir hastane ile bir darülaceze (düşkünlerevi) bulmuşlardı. İlk olarak Pantokrator yapı topluluğu onarılmış ve faaliyete geçirilmişti. İstanbul'daki Rumlar fethin ertesi yılında (1454) cemaatlerine sağlık hizmeti vermek üzere Karaköy'de Balıklı Rum Has-tanesi'ni(-») kurmuşlardır. Şehir halkına sosyal, kültürel hizmet ve sağlık hizmeti verebilmek amacıyla 1463'te Fatih Külliye-si'nin(->) yapımına başlanmıştır. 1470'te tamamlanan külliyede, Türklerin İstanbul' da kurdukları ilk hastane olan Fatih Darüş-şifası(->) da yer almaktaydı. Bunu, I. Süleyman (Kanuni) tarafından eşi Hürrem Sultan adına yaptırılan Haseki Külliyesi içinde yer alan ve 1550'de faaliyete geçen Haseki Darüşşifası ve Hastanesi(->), 1556'da Süleymaniye Darüşşifası, 1583'te Toptaşı Bimarhanesi(->) ve I6l7'de Sultan Ahmed Darüşşifaşı(->) izlemiştir (bak. darüşşifa-lar). Fatih ve Sultan Ahmed Darüşşifaları uzun yıllar şifa dağıtmış, ancak günümüze ulaşamamıştır. Süleymaniye Darüşşifası, yangın ve deprem gibi doğal afetler nedeniyle zaman zaman faaliyetine ara vermek zorunda kalmasına rağmen günümüze kadar sağlık hizmeti vererek ayakta kalmayı başarmıştır. Darüşşifalar sağlık hizmeti yanında usta-çırak ilişkisi içinde hekim de yetiştirmekteydi.

Sarayda yaşayanlar hastalandıklarında, Topkapı Sarayı'nda bulunan, Cariyeler Hastanesi, Enderun Hastanesi, Hastalar Dairesi, Hasbahçe'de Hastalar Ocağı ve Binıar-hanesi ile Mabeyn Hastanesi'nde tedavi görmekteydiler.

18. yy'da, III. Selim'in orduyu modernleştirme girişimleri çerçevesinde, İstanbul' da askeri hastaneler açılmaya başlanmıştır. Açılış tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte arşiv belgelerinden 1796'da faaliyette olduğu anlaşılan Tophane-i Âmire, 1799'da hizmette olan Levent Çiftliği ve hakkında en eski belgelerin 1800 yılına u-zandığı Asâkir-i Hassa-i Muhammediye (Toptaşı) hastaneleri ilk askeri hastaneler-