Yazi iŞleri MÜDÜRLÜĞÜ İŞ ve iŞLEMleri 8 İnsan kaynaklari ve eğİTİM İle iLGİLİ İŞ ve iŞlemler 10

160-Teftişe tabi dönem içerisindeki 18.madde uygulamalarında görülebildiği kadarıyla genel olarak parsellerin yerini koruduğu incelenmiştir.

3194 Sayılı İmar Kanununun 18.maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10.maddesi (a) fıkrası “Düzenlemeyle oluşacak imar parsellerinin mümkün mertebe aynı yerdeki veya yakınındaki eski parsellere tahsisi sağlanır’’ hükmü gereğince işlem yapılması sağlanmalı, aksi uygulamaların sorumluluk doğuracağı bilinmelidir.

161-Teftişe tabi dönem içerisindeki İmar Kanunu 18.madde uygulamalarına ait parselasyon plânının Kadastro ve Tapu Müdürlüklerine yönetmeliğin 39.maddesinde belirtilen bilgi ve belgelerle gönderildiği anlaşılmıştır.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18. ve 19.maddeleri hükmü ile İmar Kanununun 18.Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 39.maddesi, “Parselasyon plânları, düzenleme işlerine ait belgelerle beraber belediye ve mücavir alan içinde belediye encümeni, dışında ise il idare kurulunun onayından sonra yürürlüğe girer. Bu plânlar bir ay müddetle ilgili idarede asılır. Ayrıca, mutat vasıtalarla duyurulur. Bu sürenin sonunda plânlar kesinleşir. Kesinleşen parselasyon plânlarının tescili için, mahalli tapu ve kadastro teşkilatına aşağıdaki bilgi ve belgelerin gönderilmesi gerekir: a) Parselasyon plânının onaylandığı ve ilan edilerek kesinleştiğini bildiren ve tapuya tescilini isteyen yazı, b) Parselasyonun dayandığı (ilgili idarece onaylı) ve halen yürürlükteki imar plânının onay tarihi ve numarası ile pafta numarası veya numaraları, c) Parselasyon plânının onaylandığına dair belediye encümeni veya il idare kurulu kararı örneği, d) Kadastro standartlarına göre düzenlenmiş parselasyon plânının boyut değiştirmeyen şeffaf altlığa çizilmiş aslı ile üç kopyası, e) Nirengi ve poligon koordinat değerleri, kanavaları, röper krokiyeri, ölçü krokileri, dağıtım ve yüzölçüm hesapları ile cetvellerden ikişer onaylı örnek.’’ hükmü gereğince işlem yapılmasına devam edilmelidir.

Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzin Belgeleri ile Diğer İşlemler:

162- Teftişe tabi dönemde Elmadağ Belediye Başkanlığı’nın verdiği yapı ruhsatları ile yapı kullanma izin çalışmalarına ilişkin tablo aşağıdaki gibidir.

YAPI RUHSATLARI ve YAPI KULLANMA İZİNLERİ
Yıllar	Yeni Yapı	Yeniden	Yenileme	Tadilat	İlave	İsim Değişikliği	Toplam	Yapı Kul. İzni
2010	60	-	12	1	-	-	73	17
2011	96	-	28	4	1	1	130	36
2012	46	-	36	3	-	2	87	55
TOPLAM	202	-	76	8	1	3	290	108

Elmadağ Belediyesi’nce (202) adet yeni inşaat ruhsatı, (-) adet yeniden verilmiş yapı ruhsatı, (76) adet yenileme ruhsatı, (8) adet tadilat ruhsatı, (1) adet ilave ruhsat ve (3) adet isim değişikliği yapılmış ruhsat olmak üzere toplamda (290) adet yapı ruhsatı ile (108) adet yapı kullanma izin belgesi düzenlendiği, dosyaların genel olarak düzensiz olduğu görülmüştür.

Dosyalar üzerinde 3194 Sayılı İmar Kanunu ve ilgili Yönetmelikleri, 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği ile 4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ve ilgili Yönetmelikleri çerçevesinde inceleme yapılmıştır.

163- Yapılan incelemelerde; yapı ruhsatı düzenlenen binalardan (289) adedinin 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 1. maddesinin 2. fıkrası kapsamında bulunduğu, yapı denetim firmalarının sunması, düzenlenmesi ve onaylanması gereken belgelerin ruhsat düzenlenmesi aşamasında arandığı ve ruhsat işlem dosyalarında bulunduğu, ancak bazen ilgili kanun kapsamı dışında tutulan “Entegre tesis niteliğinde olmayan tarım ve hayvancılık amaçlı yapı ve tesisler için de ruhsatlandırmayla ilgili yapı denetim belgelerinin istendiği incelenmiştir.

2010/59 numaralı yapı ruhsatı uygulamaya örnektir.

Entegre tesis niteliğinde olmayan tarım ve hayvancılık amaçlı yapı ve tesisler için uygulamanın 4708 sayılı Yapı Denetim Kanunun 1. Maddesinin (c) bendinde yapı denetime tabi olmadığı, bu tür yapıların 4’lü TUS ile yapılması gerektiği bilinmeli, ruhsatlandırma işlemlerinde 4708 sayılı Yapı Denetim Kanunu, Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği ve ilgili diğer hükümlere göre yürütülmesi sağlanmalıdır.

164- İncelenen yapı ruhsatlarında Müteahhit ve Şantiye şefleri ile yapılan sözleşmelerde sözleşme sürelerinin kısa olması nedeniyle ruhsat geçerlilik tarihinden önce sözleşme sürelerinin bittiği incelenmiştir.

2011/60, 2010/28 sayılı yapı ruhsatları uygulamaya örnektir.

Uygulamada sözleşme sürelerinin İmar Kanunu kapsamında 29. Maddesi kapsamında yapılan sözleşmelerin; 5 yıl veya sürenin yapı ruhsatı ile yapı kullanma izin belgesi alınıncaya kadar geçerli olacak şekilde yapılmasına dikkat edilmelidir.

165- Teftişe tabi dönemde ilk defa verilen ruhsatlarda imar çapları çıkarılarak dosyada bulundurulduğu, ancak ruhsatların yenilenmesi esnasında eski tarihli imar çapları kullanıldığından Ruhsat yenilemelerinde mevcut imar çaplarının süresinin 1 yıl olması nedeniyle ruhsatın düzenlendiği yıla ait imar çapının çıkarılmadığı incelenmiştir.

2011/69, 2011/29, 2011/125 uygulamaya örnektir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamında imar çalışmalarının sürekli olarak ihtiyaç kapsamında değiştirilmesi veya yeni imar alanlarının açılması sebebiyle güncel haline göre yapılacak yapıların belirlenmesi sağlanmalıdır.

166- Yapı ruhsatı ile yapı kullanma ruhsat dosyalarının örnekleme yöntemiyle incelenmesi ve alanda yapılan yapı incelemeleri neticesinde yapı sertifikası düzenlenmediği ya da yapı sertifikasının yapı ruhsatı dosyasında bulundurulmadığı incelenmiştir.

Uygulama geneldir.

Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliğinin 17. maddesinde “İlgili idarelerce, yapı kullanma izninin verilmesini müteakip, örnek – 15’e uygun olarak hazırlanacak bir yapı sertifikası on beş gün içerisinde düzenlenerek, yapının görülür bir yerine asılır ve sertifikanın kâğıt üzerine yazılmış bir kopyası yapının dosyasında saklanır” denilmektedir.

Mevzuat hükmü doğrultusunda işlem yapılması temin olunmalıdır.

167- Yapı sahiplerine ilişkin ruhsat dosyalarında başvuruların olmadığı, bu nedenle Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmenliği kapsamında İmar Durum Belgesinin 2 İş günü, Yol kotunun ise 5 iş günü içinde verilip verilmediğinin anlaşılamadığı incelenmiştir.

Uygulama bütün dosyalarda genel olduğu tarafımdan tespit edilmiştir.

Uygulamanın Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmenliğinin 57. Maddesi kapsamında başvuruların alınmasından sonra yasal süre içinde imar çapı ve yol kotunun verilmesi ve dosyasında dilekçenin muhafaza edilmesi sağlanmalıdır.

168- Bazı yapı ruhsatlarının İmar Kanununda belirtilen süre içerisinde verilip verilmediğinin dosyalarda başvuru dilekçesi bulundurulmadığı için anlaşılamadığı görülmüştür.

Uygulama genel olduğu için örnek verilmemiştir.

3194 Sayılı Kanunun 22. maddesinde; “yapı ruhsatiyesi almak için belediye, valilik (...)1  bürolarına yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçe ile müracaat edilir. Dilekçeye sadece tapu (istisnai hallerde tapu senedi yerine geçecek belge), mimari proje, statik proje, elektrik ve tesisat projeleri, resim ve hesapları, röperli veya yoksa ebatlı kroki eklenmesi gereklidir.

Belediyeler veya valiliklerce (...) ruhsat ve ekleri incelenerek eksik ve yanlış bulunmuyorsa müracaat tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde yapı ruhsatiyesi verilir

Eksik veya yanlış olduğu takdirde; müracaat tarihinden itibaren onbeş gün içinde müracaatçıya ilgili bütün eksik ve yanlışları yazı ile bildirilir. “ hükmü doğrultusunda,

Belediye tarafından ruhsat ve ekleri incelenerek eksik ve yanlış bulunmuyorsa müracaat tarihinden itibaren en geç (30) gün içinde yapı ruhsatının verilmesi, eksik veya yanlış olduğu takdirde; müracaat tarihinden itibaren (15) gün içinde müracaatçıya ilgili bütün eksik ve yanlışları yazı ile bildirilmesi, eksik ve yanlışlar giderildikten sonra yapılacak müracaattan itibaren en geç (15) gün içinde yapı ruhsatının düzenlenmesi sağlanmalı, hiçbir sebep belirtmeden ruhsat verme süresi aşımının önüne geçilmeli, ayrıca eksik belge ye rağmen ruhsat verilmesinin hukuki sorumluluk doğuracağı bilinmelidir.

169- Yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin dosyalarında aplikasyon krokisinin ve yüklenici taahhütnamesinin olduğu incelenmiştir.

Uygulama geneldir.

Yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi düzenlenirken, bunların Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak hazırlanması, eksik bilgi ve belgelerinin tekemmül ettirilerek ruhsat verilmesi sağlanmalıdır.

170- Yapı denetim kuruluşlarınca hazırlanması gereken proje kontrol formlarının ruhsat dosyalarında mevcut olduğu görülmüştür.

Uygulama genel olduğu için örnek verilmemiştir.

Yapı denetim kuruluşlarının Yapı Denetim Kanunu 2.maddesi ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği 5.maddesi b bendindeki “Proje ve uygulama denetçisi mimar ve mühendisler aracılığıyla, proje müelliflerince hazırlanan uygulama projelerinin ve hesaplarının, mühendislik ve mimarlık proje düzenleme esaslarına, imar planına, imar yönetmeliklerine ve diğer mevzuata, şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol eder, proje müelliflerinin ilgili meslek odasına üyeliğinin devam ettiğine dair taahhütnamesi ile mesleki kısıtlılığının olmadığına dair taahhütnamesinin olup olmadığını kontrol eder.” Hükmüne uygun olarak proje müelliflerince hazırlanan uygulama projelerinin ve hesaplarının, mühendislik ve mimarlık proje düzenleme esasları, imar planı, ilgili idarenin imar yönetmelikleri ile yürürlükte bulunan diğer yönetmelik, genelge, şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol edilmesine devam edilmelidir.

171- İncelenen yapı ruhsatı dosyalarında görülebildiği kadarıyla arka, ön ve yan bahçe mesafelerinin gözetildiği incelenmiştir.

2012/54 sayılı yapı ruhsatı dosyası uygulamaya örnektir.

Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 18.maddesi “Ön bahçe mesafeleri: İskan alanlarında yapılacak binaların ön bahçe ve yol kenarına rastlayan bahçe mesafeleri en az (5.00) m. dir.

Yan bahçe mesafeleri: Bodrum katlarda iskan edilen katlar da dahil, 4 kata kadar (4 kat dahil) olan binalarda yan bahçe mesafeleri en az (3.00) m.dir. Fazla her kat için yan bahçe mesafeleri (0.50) m. artırılır.

Yan bahçe mesafelerinin hesabında dikkate alınacak kat adedi: Bodrumlarda iskan edilen katlar da dahil, binada yer alan iskan edilen katların toplam yüksekliğinin üçe bölünmesi ile bulunacak sayıdır. (2.50) m.'yi aşan artık değerler 1 kat adedine tekabül eder.

Bina yüksekliği hesabında, arkasında kullanılan hacim oluşturulmamış istinat duvarların yükseklik hesabına dahil edilmez” hükmüne uygun olarak, yapılacak binaların ön, arka ve yan bahçe mesafelerine titizlikle uyulması sağlanmalıdır.

172- Mahallinde yapılan (5) adet inşaatın incelemesinde, görülebildiği kadarıyla devam eden inşaatların ruhsatlı olduğu ve ruhsat ve projelerine uygun olarak yapıldığı tespit edilmiştir.

Belediye tarafından yapılan denetimlerde ruhsat alınmadan yapıya başlandığının veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının tespiti halinde; o andaki inşaat durumu tespiti sonrası yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulmalı, 3194 sayılı İmar Kanunun 32.maddesi ile 42.maddesine uygun olarak işlem tesisi gerçekleştirilmelidir.

173- Bazı yapı kullanma izni dosyasında yapılan incelemede; yapının ruhsat ve eki projesine uygun olarak yapıldığına ve yapımında TSE standartlarına uygun malzeme kullanıldığına dair elektrik tesisat fenni mesulünün raporunun olmadığı tespit edilmiştir.

Uygulama geneldir.

Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 64.maddesi “Yapı tamamlandığında tamamının veya kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığında bu kısımlarının kullanılabilmesi için, inşaat ruhsatını veren belediye veya valilikten izin alınması zorunludur. Bu iznin alınması için ilgili idareye yapılan başvuru dilekçesi ekinde, fenni mesullerin veya yapı denetim kuruluşlarının yapının projelerine, fen ve sağlık kurallarına uygun olarak yapılıp yapılmadığını ve ilgili standartlara uygun malzeme kullanılıp kullanılmadığını belirten raporları ile yapıya ilişkin fotoğrafları yer alır.

Mal sahibinin müracaatı üzerine belediye veya valilik, yapının ruhsat ve eklerine, fen ve sağlık kurallarına uygun olarak tamamlanıp tamamlanmadığını, Türk Standartları Enstitüsü standartlarına uygun malzeme kullanılıp kullanılmadığını belirler.” Hükmüne uygun olarak, fenni mesullerin veya yapı denetim kuruluşlarının yapının projelerine, fen ve sağlık kurallarına uygun olarak yapıldığını ve Türk Standartları Enstitüsü standartlarına uygun malzeme kullanıldığını belirten raporları yapı kullanma izin belgesi dosyasında bulunmalıdır.

174- Bazen yapı ruhsatının alınmasından sonra işyeri teslim tutanağının düzenlenmediği incelenmiştir.

2010/44 sayılı yapı ruhsatına ait yapı denetim dosyasında işyeri teslim tutanağının bulunmaması uygulamaya örnektir.

Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin 3.maddesindeki; inşaatın fiilen başladığını belgelemek üzere, yapı ruhsatının alınmasını takiben yapı sahibi, yapı denetim kuruluşu, yapı müteahhidi veya yapı müteahhidi adına şantiye şefi tarafından imza altına alınan İşyeri Teslim Tutanağının aynı kanunun 5. ve 6.maddelerine göre; üç iş günü içerisinde ilgili idarenin onayına sunulması sağlanmalıdır.

175- İncelenen ruhsat dosyalarında görülebildiği kadarıyla yapı ruhsatlarının arka sayfasında bulunan vizeler kısmının doldurulduğu ve vizeyi yapan Belediye teknik elemanlarınca imzalandığı görülmüştür.

Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nin “Fenni Mesuliyet Hizmetleri ve Sicil” başlıklı 58. maddesi hükmü gereğince ruhsat dosyalarında, ruhsat verildikten sonra, yapı ruhsatlarının arka kısmında bulunan vizeler bölümünün vizeyi yapan Belediye teknik elemanlarınca doldurulması ve imzalanmasına devam edilmelidir.

176- Yapı ruhsatı alındıktan sonra inşaatın seyrine göre yapı ruhsatında belirtilen vizelerin ruhsata işlenmediği anlaşılmıştır.

Uygulama geneldir.

İnşaatın başlamasından bitimine kadar yapılması gereken aplikasyon, temel, bodrum, su basmanı, kat, çatı ve tesisat vizelerinin Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği 4.maddesi dördüncü bendi gereği, yapı ruhsatının vizeler bölümüne yapı denetim kuruluşunun denetçilerinin imzalarının alınması ve belediyenin ilgili bölümü onaylaması sağlanmalıdır.

177- Yapı kullanma izin belgesi olmayan yapılarda elektrik, su ve kanalizasyon abonelikleri hususunda genel olarak gerekli özenin gösterildiği ifade edilmiş, ancak bazen kaçak yapılara su bağlandığı anlaşılmıştır.

M.G. isimli vatandaş tarafından yapılan kaçak yapıda su ve elektrik olduğunun 104 numaralı yapı tatil tutanağı ile 31.1.2011 tarih ve 46 sayılı encümen kararı ve eklerinde bulunan evrak ve yazışmalarda görülmesi uygulamaya örnektir.

3194 sayılı İmar Kanununun 30.Maddesi; “Yapı tamamen bittiği takdirde tamamının, kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığı takdirde bu kısımlarının kullanılabilmesi için inşaat ruhsatını veren belediye, valilik (...) bürolarından; 27 nci maddeye göre ruhsata tabi olmayan yapıların tamamen veya kısmen kullanılabilmesi için ise ilgili belediye ve valilikten izin alınması mecburidir. Mal sahibinin müracaatı üzerine, yapının ruhsat ve eklerine uygun olduğu ve kullanılmasında fen bakımından mahzur görülmediğinin tespiti gerekir.

    Belediyeler, valilikler (...) mal sahiplerinin müracaatlarını en geç otuz gün içinde neticelendirmek mecburiyetindedir. Aksi halde bu müddetin sonunda yapının tamamının veya biten kısmının kullanılmasına izin verilmiş sayılır. (...) “ hükmü gereği, Elmadağ Belediyesince, yapı kullanma izin belgesi olmadan oturulan yapılar için, yapı sahiplerine müracaat tarihlerinden sonra yapı kullanma izin belgesi için gerekli olan belgelerden eksik olanlarının tamamlanması için tebligat yapılması sağlanmalı aksi taktirde süre bitiminde yapının tamamının yada biten kısmının kullanılmasına izin verilmiş sayılır hükmü gereği hukuki sorumluluk doğacağı bilinmelidir.

Ayrıca 3194 sayılı Kanunun 30. maddesine göre, tüm yapıların tamamen veya kısmen kullanılabilmesi için yapıya kullanma izni alınması gerektiğinden, bu izin alınmaksızın kullanılan binaların tespit edilerek yapı kullanma izin belgeleri alınması sağlanmalıdır.

İmar Kanununun 31 maddesinde; “İnşaatın bitme günü, kullanma izninin verildiği tarihtir. Kullanma izni verilmeyen ve alınmayan yapılarda izin alınıncaya kadar elektrik, su ve kanalizasyon hizmetlerinden ve tesislerinden faydalandırılmazlar.

Ancak, kullanma izni alan bağımsız bölümler bu hizmetlerden istifade ettirilir.” Şeklinde düzenleme bulunduğu dikkate alınarak uygulamanın sürdürülmesi sağlanmalıdır.

Ayrıca 3194 sayılı İmar Kanununa (4736 sayılı Kanunun 2. maddesi ile eklenen) geçici 10. maddeye göre, “Kullanma izni verilmeyen ve alınmayan yapılara; yol, su, telefon, kanalizasyon, doğalgaz gibi alt yapı hizmetlerinin birinin veya birkaçının götürüldüğünün belgelenmesi halinde, ilgili yönetmelikler doğrultusunda fenni gereklerin yerine getirilmiş olması ve bu kanunun yayımı tarihinden itibaren başvurulması üzerine kullanma izni alıncaya kadar geçici olarak elektrik ve/veya su bağlanabilir. Bu kapsamda elektrik ve/veya su bağlanması herhangi bir kazanılmış hak teşkil etmez.” Hükmü ile

5237 sayılı Türk Ceza Kanununun “İmar kirliliğine neden olma” başlıklı 184.maddesindeki “(1) Yapı ruhsatiyesi alınmadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapan veya yaptıran kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Yapı ruhsatiyesi olmadan başlatılan inşaatlar dolayısıyla kurulan şantiyelere elektrik, su veya telefon bağlantısı yapılmasına müsaade eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.

(3) Yapı kullanma izni alınmamış binalarda herhangi bir sınaî faaliyetin icrasına müsaade eden kişi iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(4) Üçüncü fıkra hariç, bu madde hükümleri ancak belediye sınırları içinde veya özel imar rejimine tabi yerlerde uygulanır.

(5) Kişinin, ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak yaptığı veya yaptırdığı binayı imar planına ve ruhsatına uygun hale getirmesi halinde, bir ve ikinci fıkra hükümleri gereğince kamu davası açılmaz, açılmış olan kamu davası düşer, mahkûm olunan ceza bütün sonuçlarıyla ortadan kalkar.” şeklindeki hükmü gereğince yapı kullanma izni olmayan yapıların, elektrik, su, kanalizasyon, telefon gibi hizmetlerden yararlanmamasını ilgili idarelere bildirilmesi, buna rağmen bu hizmetleri sunanlar hakkında suç duyurusunda bulunulması, aksi durumların idari ve cezai sorumluluk doğuracağı unutulmamalıdır.

178- Teftişe tabi dönemde 2 yıl içinde yapıya başlanmadığı veya başlanıp da her ne sebeple olursa olsun başlama müddeti ile birlikte 5 yıl içinde bitirilmeyip ruhsatı hükümsüz hale gelen yapı sayısı ile ilgili herhangi bir belgenin düzenlenmediği, teftişe tabi dönemde hükümsüz hale gelen toplam (69) adet yapıya yeniden ruhsat verildiği, 2011 yılı Haziran ayına kadar inşaat sahibi ya da müteahhitler tarafından yapılan müracaat sonrası (19) adet hükümsüz ruhsat için yapı tatil tutanağı düzenlendiği ve yapının mühürlendiği, yeni ruhsat verilmesini müteakip İmar Kanunu 42. Maddeye göre işlem yapmadan ilgili yapı tatil zaptı ile mührün Encümen kararıyla kaldırıldığı, 2011 Haziran ayından sonra ise hükümsüz hale gelen yapılarla ilgili İmar Kanunun 32. ve 42. Maddesine göre herhangi bir işlem yapılmadan İmar ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından hükümsüz hale gelen ruhsatın yenilendiği, ruhsatların hükümsüz olması ile ilgili yapı sahiplerine tebligat yapılmadığı, inşaat ruhsatı tarihinden itibaren iki yıl içerisinde inşaata başlandığı veya beş yıl içerisinde inşaatın bitirildiğine ilişkin olarak İnşaat Mühendisleri Odasına ve Mimarlar Odasına yazı yazılarak bildirimde bulunulduğu, hükümsüz hale gelen ruhsatların takibi açısından İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün denetim ve kontrol ekibi oluşturarak bir çalışma başlattığı ifade edilmiş ve incelenmiştir.

27.06.2001 tarih ve 129/26 sayılı yapı ruhsatına ait yapının mevcut haliyle karkas bir yapı olduğu, ruhsatın üzerinden 10 yıl geçmesine ve 5 yıllık bitirme süresinin üzerinden ise yaklaşık altı yıl geçmesine rağmen söz konusu yapıya ilişkin hükümsüz hale gelen ruhsatın yenilenmediği gibi Belediye tarafından yapı ile ilgili herhangi bir işlem yapılmadığı incelenmiştir.

Hükümsüz hale gelen yapı ruhsatları konusunda yapılan işlemlerde “ruhsatın yenilenmesi” adıyla işlem yapıldığı, oysa ki ruhsatın yenilenmesi uygulamasının 5 yıllık ruhsat süresi dolmadan yapı ruhsatlarının yenilenmesinde mümkün olduğu, 5 yıllık yapı ruhsatı süresinin bitiminden itibaren hükümsüz hale gelen yapılarla konusunda yapı sahibi, müteahhit müracaatı ya da ilgili belediyenin tespiti üzerine düzenlenecek ruhsatlarda “yeniden ruhsat verilmesi” şeklinde bir uygulamanın yapılması gerektiği, dolayısıyla; hükümsüz hale gelen yapı ruhsatları ile ilgili yapılan işlemlerde “yenileme ruhsatı” yerine “yeniden ruhsat verilmesi” ibaresinin kullanılması sağlanmalı ve yeniden ruhsat verilmesi sürecinin mevzuata uygun yapılması sağlanmalıdır.

3194 Sayılı İmar Kanunu’nun 29. maddesinde; “ Yapıya başlama müddeti ruhsat tarihinden itibaren iki yıldır. Bu müddet zarfında yapıya başlanmadığı veya yapıya başlanıp da her ne sebeple olursa olsun, başlama müddetiyle birlikte beş yıl içinde bitirilmediği takdirde verilen ruhsat hükümsüz sayılır. Bu durumda yeniden ruhsat alınması mecburidir. Başlanmış inşaatlarda müktesep haklar saklıdır.

Ruhsat yenilenmesi ve plan tadili sırasında ayrıca harç alınmaz. Ancak inşaat sahasında artış, bağımsız bölümlerin brüt alanında veya niteliğinde değişme olması halinde yeniden hesaplanacak harçtan evvelce ödenen harç tutarı, tenzil edilir. Yeni durumda hesaplanan harç tutarında azalma olması halinde iade yapılmaz. Diğer kanunlardaki muafiyet hükümleri saklıdır. Ruhsat ve eklerinin yapı yerinde bulundurulması mecburidir.” şeklindeki düzenlemeye uygun davranılması sağlanmalı, ruhsat yenileme sürecinin usulüne uygun yürütülmesi, geriye dönük olarak ruhsatları hükümsüz hale gelen yapılarla ilgili titiz bir çalışma yapılması, ayrıca sürelerine uygun olarak inşaata başlanılmaması ve bitirilmemesi hallerinde yapının 32. madde kapsamında ruhsatsız olacağı dikkate alınarak Kanunun 32 ve 42. maddeleri uyarınca işlem yapılması, aksi tutumun hukuki ve cezai sorumluluk doğuracağı bilinerek hareket edilmesi ihmal edilmemelidir. (İNCELEMEYE ALINMIŞTIR)