1. Meddahlık geleneği ile ilgili aşağıdaki cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır?



Yüklə 131,59 Kb.
tarix09.02.2018
ölçüsü131,59 Kb.
#42530
növüYazı



10. Sınıf TED II. Dönem 3. Yazılı Soruları


  1. ÇSS



1. Meddahlık geleneği ile ilgili aşağıdaki cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır?

A) Meddahlığın temelinde anlatma ve taklit ögeleri vardır.

B) Doğrudan yazılı bir metne bağlı değildir.

C) Meddahlar sanatlarını icra ederken mendil ve sopa kullanmışlardır.

D) Yüzyıllar boyunca usta-çırak ilişkisine bağlı kalarak devam etmiştir.

E) Tek amaçları komik durumlar yaratarak izleyicileri güldürmektir.


2. Türkçenin Farsça kadar mükemmel bir dil olduğunu kanıtlamak amacıyla yazılan, “iki dilin karşılaştırılması” anlamına gelen Muhakemetü’l Lügateyn adlı eseri yazan şair, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kaşgarlı Mahmut

B) Yusuf Has Hacip

C) Ahmet Yesevi

D) Edip Ahmet

E) Ali Şir Nevai


3. Gazel ve koşmanın karşılaştırılması ile ilgili aşağıdaki yargıların hangisi yanlıştır?

A) Gazel, divan edebiyatına; koşma, halk edebiyatına özgü bir nazım biçimidir.

B) Gazelde nazım birimi beyit, koşmada dörtlüktür.

C) Gazel aruzun istenilen her kalıbıyla yazıldığı hâlde; koşma, hece ölçüsünün 11’li kalıbıyla yazılır.

D) Gazel 3-5 beyitten, koşma 5-15 dörtlükten oluşur.

E) Gazellerin konusu sevgilinin güzelliği, aşk ve şarap; koşmalarınki ise genellikle aşk, sevgi ve doğa güzellikleridir.


I. Bütün güzelliğine değil, parça güzelliğine önem verilmiştir. Beyitler kendi içinde bir anlam bütünlüğü taşır.

II. Tuyuğ ve şarkı, divan edebiyatına Türklerin kattığı nazım biçimleridir.

III. Türki-i basit ve özellikle Mahallileşme, Sekb-i Hindi gibi eğilimler divan şiirlerinin sınırlarını zorlamıştır.

IV. Hecelerin uzunluk ve kısalığı temeline dayanan aruz ölçüsü kullanılmıştır.

V. Şiirdense düzyazı türleri daha fazla gelişim göstermiş, günümüz pek çok düzyazı türü o dönemde verilmeye başlanmıştır.

4. Yukarıdaki numaralı cümlelerin hangisi divan edebiyatının bir özelliği değildir?

A) I. B) II. C) III. D)IV. E) V.


5. Yeme kul hakkını ateştir nardır

Ayırma milleti hepisi birdir

Kötünün yanında iyi de vardır

Enine boyuna ölçüp biçersen



Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Tam uyakla yazılmıştır.

B) Benzetmeye başvurulmuştur.

C) 6+5 durakla söylenmiştir.

D) Koşma nazım biçimiyle yazılmıştır.

E) Konusu bakımından didaktiktir.


6. Âşık tarzı Türk halk edebiyatında, bir kişiyi ya da toplumsal düzeni eleştiren yergi konulu şiirlere … denir. Bunun yanı sıra doğa güzelliklerini ya da kadın, at gibi sevilen varlıkları övmek için söylenen şiirlere … denir. Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A) Taşlama-güzelleme

B) Güzelleme-koçaklama

C) Taşlama-şarkı

D) Hicviye-güzelleme

E) Taşlama-gazel


I.

Yürü bre yalan dünya

Sana konan göçer bir gün

İnsan bir ekin misali

Seni eken biçer bir gün
II.

Çiğdemin menevşen kokar

Güzeller göğsüne takar

İçinde sunalar oynar

Derindir göllerin senin
III.

Kalktı göç eyledi Avşar illeri

Ağır ağır giden iller bizimdir

Arap atlar yakın eyler ırağı

Yüce dağdan aşan dağlar bizimdir.

7. Âşık Tarzı halk şiirinden alınan yukarıdaki dörtlüklerin nazım biçimleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

A) Semai, varsağı, koşma

B) Koşma, varsağı, semai

C) Varsağı, semai, koşma

D) Semai, varsağı, destan

E) Koşma, destan, varsağı


8. I. Meddah II. Orta Oyunu III. Karagöz

Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen türlerin ortak özelliği değildir?

A) Yazılı bir metnin bulunmayışı

B) Tümünün sahnede oynanması

C) Tuluata dayanması

D) Türk halk tiyatrosu türleri olmaları

E) Tanzimat Dönemiyle yerlerini modern Türk tiyatrosuna bırakmaları


9. Gölge oyununda el mahareti olan, kahramanlara özgü sesleri çıkarabilen, oyunu ritim ve temposunu belirleyen, kuklaların gölgelerini perdeye ustaca yansıtabilen oynatıcılara … denir.

Yukarıda boş bırakılan yere hangisinin getirilmesi uygun olur?

A) Karagöz B) Tuzsuz Deli Bekir C) Himmet

D) Hayalî E) Meddah
10. “Özellikle 17. yüzyılda yaygınlaşmıştır. Kısaca hayal oyunu diye adlandırılmıştır. Bir çeşit gölge oyunudur.” Sözü edilen tür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karagöz B) Orta oyunu C) Meddah

D) Köy seyirlik oyunu E) Pandomima
11. (I) Gezi yazıları eskiden “seyahatname” terimiyle karşılanırdı. (II) Bu tür yazılarda yazar kişisel duygu ve düşüncelerini ön plana çıkarmaz. (III) Birden çok anlatım biçiminden yararlanılır. (IV) Süslü ve sanatlı bir dil gezi yazılarının temel özelliklerindendir. (V) Edebiyatımızın gezi türündeki ilk eseri Kâtip Çelebi’nin Seyahatname’sidir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde bilgi yanlışı vardır?

A) II. ve IV. B) I. ve III. C) l. Ve V.

D) III. ve V. E) IV. ve V.
12. Aşağıda verilenlerden hangisi halk edebiyatının özelliklerinden biri değildir?

A) Şiir duygusal etkilenmeden kaynaklandığından nesre göre daha çok gelişmiştir.

B) Biçim fazla önemsenmemiş ozanın sanatsal gücü özde ortaya çıkmıştır.

C) Halk şiirinde hece vezni ve dörtlük birimi kullanılmıştır.

D) Şiirlerde kullanılan dil oldukça ağır ve süslüdür

E) Kişisel konular yanında toplumun ortak sorunlarına da değinilmiştir.


13. Aşağıdakilerin hangisi âşık edebiyatı sanatçıları için söylenemez?

A) Genellikle okuryazar değillerdir.

B) Şiirlerini sazla çalıp söylerler.

C) Kendi kendilerini yetiştirirler.

D) Köylerde, kasaba ve şehirlerde, asker ocaklarında yetişirler.

E) Yeniçeri ocağına mensup olanlar katıldıkları savaşlarda gösterdikleri yiğitlikleri dile getirirler.


14. Sözlü edebiyat türlerinden biridir. Mani ve koşma tipindeki şiirler ezgilerinin değişmesiyle … olur. Bu nazım biçimi iki kaynaktan beslenir. Asıl olanlar yakıcıları (söyleyeni) belli olmayan anonim nitelikte olanlardır. Kayıkçı Kul Mustafa’nın Genç Osman Destanı, Köroğlu’nun, Karacaoğlan’ın, Âşık Kerem’in, Dadaloğlu’nun, Seyrani’nin kimi şiirleri … hâline gelmiştir. Yukarıdaki parçada sıra noktalı yerlere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?

A) türkü B) güzelleme C) koçaklama

D) taşlama E) ağıt
15. Kıldan köprü yaratmışsın

Gelsin kullar geçsin deyü

Hele biz şöyle duralım

Yiğit isen sen geç ey Tanrı

Yukarıdaki dörtlük Tanrı ile şakalaşır, konuşur gibi söylenmiş bir tekke edebiyatı nazım şeklidir.



Bu nazım şekline verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) İlahi B) Şathiye C) Nutuk

D) Nefes E) Devriye
16. Dört yanı seyircilerle çevrilmiş bir meydanda, herhangi bir yazılı metne bağlı kalmadan oynanan oyuna ne ad verilir?

A) Karagöz B) Orta oyunu C) Meddah

D) Tiyatro E) Kabare
17. Aşağıdakilerden hangisi meddahlık geleneğinin özelliklerinden biri değildir?

A) Uygun ortamlarda kalabalık bir topluluğa hikâye anlatma geleneğidir.

B) Anlatıcı kişinin en önemli aksesuarı, değneği ile terini silmek ve kadın taklidi yapmak için kullandığı mendilidir.

C) Anlatıcı kişi hikâyeye kalıplaşmış bir sözle başlar ve yine bir kalıplaşmış sözle bitirir.

D) Anlatıcı kişi anlatıma renk katmak için toplumun çeşitli kesimlerinden insanları belli şiveleri ile taklit edebilir.

E) Konu mutlaka günlük yaşamdan seçilir, toplumun aksak yönleri eleştirilir.


18. Divan edebiyatı nazım biçimlerinden biri olan belirli bir konuda yazılır. İlk beytine … son beytine … denir. Beyitlerdeki anlam birliğine … her beyti aynı güzellikte söylenene de … adı verilir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) kaside - matla - makta - taç - terkibibent

B) mesnevi - taç beyit - mahlas beyti - matla - makta

C) gazel - matla - makta - yek ahenk - yek avaz

D) murabba - ziyade - tahmis- muhammes - murabba

E) gazel - matla - makta - yek avaz - yek ahenk


19. Aşağıda verilen özelliklerden hangisi Nasreddin Hoca fıkraları için söylenirse yanlış olur?

A) Fıkraların Nasreddin Hoca denilen şahsiyet tarafından oluşturulduğu

B) Döneme ait bazı toplumsal özelliklerin görüldüğü

C) Fıkralardan çıkarılacak derslerin olduğu

D) Fıkralardaki olayların halkın mizah anlayışını yansıttığı

E) Sözlü edebiyat ürünlerinden olduğu


20. I. Anonim halk edebiyatı nazım ürünüdür.

II. Genellikle 7’li hece ölçüsüyle söylenir.

III. İlk iki dize doldurmadır, asıl olan son dizelerdir.

IV. Son dörtlükte şairin mahlası bulunur.

V. Yalnızca aşk üzerine söylenir.

Yukarıda mani için verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri yanlıştır?

A) I ve IV B) II ve IV C) I ve II

D) I ve III E) IV ve V
Not: Her soru 5 puan değerindedir.

1. E 2. E 3. D 4. E 5. A

6. A 7. C 8. B 9. D 10. A

11. E 12. D 13. C 14. A 15. B

16. B 17. E 18. C 19. A 20. E



  1. ÇSS



1. Orta oyununun … bölümü, iki alt bölümden oluşur: Arzbar ve Tekerleme. Arzbar, Kavuklu ile Pişekarın birbiriyle tanıdık çıkması ve söylenen sözlerin yanlış anlaşılmasından oluşan bölüm iken tekerleme ise orta oyununa özgü bir diyalogdur. Yukarıda boş bırakılan yere hangisi getirilirse uygun olur?

A) Mukaddime B) Muhavere C) Öndeyiş (giriş)

D) Bitiş E) Fasıl
2. “XV. yüzyılda yaşamıştır. Tek eseri ‘Vesiletü’n Necat’tır. Mesnevi biçiminde aruz ölçüsüyle yazılmıştır. Tanrı’ya yakarış (münacat), peygamberin doğumu (viladet), peygamber oluşu (risalet), göğe yükselişi (miraç), ölümü (rıhlet) ve dua bölümlerinden oluşan bu eseriyle büyük ün yapmıştır.” Yukarıda sözü edilen yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fuzuli-Şikâyetname B) Şeyh Galip-Hüsn ü Aşk

C) Nabi-Hayriye D) Süleyman Çelebi-Mevlid

E) Nef’i-Siham-ı Kaza


3. Gazel ve mesnevi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Gazelde aşk ve güzellik konusu; mesnevide ise öğretici, dinî, ahlaki konular işlenir.

B) Gazelde beyit sayısı sınırlı değildir, mesnevide ise beyit sayısı sınırlıdır.

C) Gazel aruzun uzun kalıplarıyla, mesnevi ise kısa kalıplarıyla yazılır.

D) Gazelde beyitler arasında konu birliği olmayabilir; mesnevide vardır.

E) Gazellerin kafiye örgüsü aa/ba/ca... şeklindedir; mesnevide her beyit kendi arasında kafıyelidir.


4. Aşağıdakilerden hangisi geleneksel Türk tiyatrosu türlerinden değildir?

A) Battalname B) Orta Oyunu C) Meddah

D) Karagöz E) Köy Seyirlik Oyunları
5. Aşağıdakilerden hangisi halk hikâyeciliği geleneğinin bir özelliği değildir?

A) Sözlü olarak kuşaktan kuşağa aktarılır.

B) Manzum ve mensur bölümlerden oluşur.

C) Genellikle bir yazar tarafından yazılır.

D) Hikyelerdeki zaman belirsizdir.

E) Dil son derece sadedir.


6. 1526 yılında İstanbul’da doğmuştur. İyi bir öğrenim görmüştür. Müderrislik, kadılık, kazaskerlik görevlerinde de bulunmuştur. Klasik şiirimizin en büyük şairlerindendir. ‘Kanuni Sultan Süleyman Mersiyesi” ve “Divan”ı vardır. Yukarıda sözü edilen şairimiz aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fuzuli B) Baki C) Nedim

D) Nef’i E) Kadı Burhaneddin
7. (I) Mersiye (II) Ağıt (III) Mesnevi

(IV) Koşuk (V) Sagu



Yukarıdaki verilen nazım biçimlerinden hangileri ortak konuları işlemişlerdir?

A) I-III-V B) II-III-V C) III-IV-V

D) II-IV-V E) I-II-V
8. Saçma ey göz eşkden gönlümdeki odlare su

Kim bu denli tutuşan odlara kılmaz çare su

Yukarıdaki beyitle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Gazelin makta beyitidir.

B) Aruz ölçüsüyle yazılmıştır.

C) Redif vardır.

D) Zengin uyak kullanılmıştır.

E) Beyit nazım birimi kullanılmıştır.


9. Divan edebiyatının yüzyıllardır alışılagelmiş birtakım mazmun ve benzetmelerinin dışına çıkarak Mahallileşme akımının başlatıcısı olmuş; yerli ögeleri divan şiirine sokmuş; sade, senli benli, içten deyişlerle oluşturduğu gazel ve kasidelerinde yaşadığı dönemin şen şakrak havasını yansıtmış olan 18. yüzyıl divan şairimizin hece ölçüsüyle yazdığı bir de türküsü vardır. Bu parçada tanıtılan sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Baki B) Fuzuli C) Şeyh Galip

D) Şeyhî E) Nedim
10. Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatı düzyazı türlerinden biridir?

A) Tezkire B) Müstezat C) Lügaz

D) Murabba E) Tahmis
11. Divan nesriyle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Sade, süslü, orta nesir olmak üzere üçe ayrılır.

B) Tarih kitapları, tezkireler, bilim hakkında yazılan eserler nesir türünde yazılır.

C) Nesir biçiminde yazılan eserlere münşeat denir.

D) Tüm nesir türlerinde dil oldukça sanatlıdır.

E) Süslü nesirde bağlaçlarla uzayıp giden uzun cümleler kullanılır.


12. “Divan şairleri yazdıkları ölümsüz eserlerle günümüze ulaşmayı başarmışlardır. … Su Kasidesi’yle, … Kanuni Mersiyesi’yle, ... Hayrabad’ı ile ... ise Siham-ı Kaza’sı ile kalıcılığı yakalamıştır.”

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Şeyhî - Fuzuli - Baki - Nef’î

B) Fuzuli - Baki - Nef’i - Nabi

C) Fuzuli - Baki - Nabi - Nef’î

D) Baki - Nef’i - Nabi - Fuzuli

E) Gevherî - Fuzuli - Baki - Şeyhî


13. Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatına özgü bir terim değildir?

A) Mazmun B) Ayak C) Mecaz

D) Seci E) Teşbih
14. Masa üstünde pekmez

Bu pekmez bize yetmez

Adana’nın kızları

Davulsuz gelin gitmez

Yukarıdaki metin için aşağıdakilerin hangisi söylenemez?

A) Dönemin sosyal zihniyetiyle ilgili ipucu vardır.

B) İlk iki dizesi doldurma bir manidir.

C) Kafiye düzeni aaxa biçimindedir.

D) Teması düğün olan bir metindir.

E) “t” sesleriyle yarım kafiye; “-mez” eki ile redif yapılarak ahenk sağlanmıştır.


15. Aşağıdakilerin hangisi âşık edebiyatıyla ilgili değildir?

A) Tamamen dini konularda eserler verilmesi

B) Eserlerin sözlü olması

C) Genellikle yarım kafiyeye ve redife yer verilmesi

D) Bu dönemde ozanın yerini âşığın; kopuzun yerini sazın alması

E) Koçaklama, güzelleme, ağıt, taşlama gibi nazım biçimlerinin olması


16. Aşağıdakilerden hangisinde konu bakımından karşıt özellikler taşıyan nazım türleri birlikte verilmiştir?

A) Cülûsiye, methiye B) Gazel, mesnevi

C) Methiye, hicviye D) Münacat, naat

E) Rubai, tuyuğ


17. Çark bozulmuş dünya ıslah olmuyor

Ehli fukaranın yüzü gülmüyor

Aşık Ruhsat dediğini bilmiyor

Yazı belli değil hat belli değil

Yukarıdaki dörtlük halk edebiyatının hangi türüne örnek gösterilebilir?

A) Şathiye B) Koçaklama C) Ağıt

D) Taşlama E) Güzelleme
18. Aşağıdakilerden hangisinde koçaklama şiirleriyle ünlü iki şairimiz bir arada verilmiştir?

A) Karacaoğlan-Yunus Emre

B) Yunus Emre-Mevlana

C) Dadaloğlu-Karacaoğlan

D) Mevlana-Dadaloğlu

E) Hacı Bektaş-ı Veli-Dadaloğlu


19. Karagöz ile Hacivat, gölge oyununun en önemli tipleridir. Hacivat hep okumuş, kendisini bilgili, kültürlü zanneden yarı aydın tipini canlandırır. Birkaç kelime öğrenmekle adam olunacağını zanneden, ukala tipteki kişileri, aydınları canlandırır. Karagöz ise saf, iyi niyetli, temiz kalpli, okuma yazma bilmeyen fakat zeki bir halk adamıdır. Karagöz, Hacivat’ın söylediği sözleri anlamaz ve hep ters cevaplar verir. Bu da oyuna komiklik katar. Hacivat’ın sözlerine saf saf cevaplar vererek, yaptığı kelime oyunlarıyla dinleyenleri güldürmeye çalışır. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) En önemli tipleri Karagöz ile Hacivat’tır.

B) Hacivat, birkaç kelime öğrenmekle adam olunacağını zanneden, ukala bir tiptir.

C) Hacivat okumuş, bilgisi ve kültürü ile yol gösteren aydın bir tiptir.

D) Karagöz; saf, iyi niyetli, temiz kalpli, cahil fakat zeki bir halk adamıdır.

E) Karagöz, Hacivat’ın söylediği sözlere ters cevaplar vererek oyuna komiklik katar.


20. Köy seyirlik oyunları, köylülerin uzun kış aylarında düğünlerde, bayramlarda eğlenmek ve vakit geçirmek için icat ettikleri temsili oyunlardır. Canlandırılan olay genellikle köy hayatıyla ilgili ve basittir. Oyun köylülerin içinden adı bilinen veya bilinmeyen gençlerle orta yaşlılar tarafından temsil edilir. Çocuklardan ihtiyarlara kadar her yaştan köylüler de bu oyunların seyircileridir.

Bu parçadan hareketle, köy seyirlik oyunuyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) Köylülerin soğuk kış aylarında, düğünlerde, bayramlarda eğlenmek ve vakit geçirmek için icat ettikleri temsilî bir oyun olduğu

B) Seyircilerinin genellikle çocuklar ve ihtiyarlardan oluştuğu

C) Genellikle köy hayatıyla ilgili olan, basit olayların canlandırıldığı

D) Oyunun, köylü gençlerle, orta yaşlılar tarafından canlandırıldığı

E) Her yaştan köylülerin bu oyunların seyircisi olduğu




CEVAP ANAHTARI

1.

E

6.

B

11.

D

16.

C

2.

D

7.

E

12.

C

17.

D

3.

B

8.

A

13.

B

18.

C

4.

A

9.

E

14.

E

19.

C

5.

C

10.

A

15.

A

20.

B


  1. ÇSS



1. I. Masal II. Mesnevi

III. Orta Oyunu IV. Karagöz ve Hacivat

V. Köy Seyirlik Oyunları

Yukarıdaki metinlerden hangisi anlatmaya bağlı edebi metinler arasında değerlendirilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III

D) Yalnız IV E) III, IV ve V


2. Orta oyunu ve gölge oyununda asıl olay hangi bölümde sergilenir?

A) Mukaddime B) Muhavere C) Fasıl

D) Serim E) Göstermelik
3. XIV. yüzyıl Türk edebiyatının önemli şairlerindendir. Divan şiirinin aşıkane üslubunu yaratan ilk şairdir. Mesnevi türünün en güçlü temsilcilerindendir. İskendername adlı eseri günümüzde bile ilgiyle okunmaktadır. Yukarıda bazı özellikleri verilen şair aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ahmedî B) Pir Sultan Abdal C) Fuzuli

D) Gülşehrî E) Nef’i
4. Hacı Bektaş-ı Veli’nin tasavvufi konuları işleyen eseridir. Aslı Arapçadır. Biri nazım biri nesir olmak üzere iki çevirisi yapılmıştır. Eserde insan, onu oluşturan ögeler, Tanrı’ya erişme yolları üstünde durulur.

Yukarıda bahsedilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mantıku’t-Tayr B) Divan-ı Hikmet

C) Su Kasidesi D) Mesnevi

E) Makâlât


5. Aşağıdakilerden hangisinde anonim halk edebiyatı nazım türleri bir arada verilmiştir?

A) Nutuk-semai-nefes-deme

B) Mersiye-ilahi-nefes-deme

C) Nefes-devriye-mani-şathiye

D) Mani-ninni-ağıt-türkü

E) ilahi-nefes-deme-nutuk


6. Karagöz oyununun kurucusu ve piri olarak tanınan aşağıdakilerden hangisidir?

A) Halil Hacı İvaz B) Evliya Çelebi

C) Kambur Bâli Çelebi D) Şeyh Küşteri

E)Zuhuri
7. Sekiz cennet yaptın sen Âdem için



Adın büyük onun bağışla suçun

Ademi cennetten çıkardın niçün

Buğday nene lâzım harmancı mısın

Yukarıdaki dinî-tasavvufi halk şiiri örneğinin nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Deme B) Nefes C) Nutuk

D) Semai E) Şathiye
8. Anonim halk şiiri türü veya nazım şeklidir. Yedi heceli ve dört dizeli tek dörtlükten meydana gelir. En belirgin özelliği tek dörtlükten oluşması ve kafiye düzeninin diğer türlere uymamasıdır. Kafiye düzeni aaxa biçimindedir. Üçüncü dizenin serbest olması … söyleyene kolaylık sağlar. Dörtlüğün anlam yükünü üçüncü ve dördüncü dizeler taşır. Temel duygu ve düşünce son dizede ortaya çıkar. İlk iki dize ise asıl amaca bir giriş ve kafiyeye başlangıç niteliğindedir; bunların diğer dizelerle anlam ilişkisi yoktur.

Yukarıdaki parçada verilen boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) türkü B) ninni C) mani

D) koşma E) varsağı
9. 16. yy. divan şairi olan ve şiirlerini Azeri şivesiyle yazan … gazelleriyle ün kazanmıştır. Düzyazı türünde de eser veren sanatçının kendisine bağlanan maaşı alamaması üzerine yazdığı … adlı eseri mektup türünün en güzel örneklerindendir. Bu parçadaki boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Şeyhî - Harname B) Nef’i - Siham-ı Kaza

C) Fuzuli – Şikâyetname D) Ali Şir Nevai - Mizanü’l Evzan

E) Nabi – Hayriye


10. İran hükümdarlarından Keykavus’un XI. yüzyılda yazdığı Kabusname’yi XV. yüzyılda Il. Murat’ın isteği üzerine çevirerek, şair olmak isteyenlere iyi bir şiirin özellikleri konusunda öğütler sunan sade nesir örneği vermiştir. Yukarıda kendisinden söz edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mercimek Ahmet B) Pir Sultan Abdal C) Kâtip Çelebi

D) Sinan Paşa E) Nergisi
11. Kasidenin ilk beytine ... , son beytine ... , denir. Şairin mahlasının geçtiği beyte ... , kasidenin içinde geçen gazel bölümlerine ise .... denir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A) makta - matla - taç beyit - beytülkasid

B) matla - makta - taç beyit - tegazzül

C) matla - taç beyit - makta - beytülkasid

D) matla - makta - beytülkasid - taç beyit

E) makta - beytülkasid - matla - tegazzül


12. Elçi, elçilik görevlerinin gördükleri, izlenimlerini, bulundukla­rı ülkeyle ilgili görüşlerini yazdıkları eserlerdir. Bu tür eser­lere XVIII. yüzyıldan sonra rastlanılır. Bunlardan Yirmisekiz Mehmet Çelebi'nin, Ahmet Rasim'in, Mustafa Sami'nin ver­dikleri oldukça önemlidir.

Yukarıda sözü edilen düzyazı türü aşağıdakilerden han­gisidir?

A) Münşeat B) Tezkire C) Sefaretnâme

D) Tarih E) Seyahatname
13. Aşağıdakilerin hangisi tekke edebiyatı için doğru bir yargı değildir?

A) Ölçü ağırlıklı olarak hece ölçüsüdür.

B) Dilde Arapça ve Farsça tasavvuf terimleri kullanılmıştır.

C) Tekke şiirinin saz eşliğinde söyleneni de vardır.

D) Dize sonlarında yarım uyak ve redif kullanılmıştır.

E) Söz sanatlarına yoğun olarak başvurulmuştur.


14. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?

A) Manide ilk iki dize ile son iki dize arasında bağlantı yok­tur.

B) Türküler ezgilerine göre bozlak, kayabaşı, Türkmani gibi adlar alır.

C) Güzelleme, koçaklama, taşlama Âşık edebiyatı nazım şekilleridir.

D) Ninni genellikle aaxa biçimiyle kafiyelenir.

E) Koşma daha çok 4+4+3 veya 6+5 duraklı olarak söy­lenir.


15. Aşağıdakilerden hangisi orta oyunu geleneğine özgü bir özellik değildir?

A) Oyunun belli bir metne bağlı kalınarak sahnelenmesi

B) Seyircilerle çevrelenmiş üstü açık bir alanda oynanması

C) Oyunun sahnelenmesinde danstan müzikten yararlanılması

D) Oyunun sahnelenmesinde tekerlemelerden, şive taklit­lerinden yararlanılması

E) Oyunun temel kişilerinin Kavuklu ve Pişekâr olması, oyunu Pişekâr’ın başlatıp bitirmesi


16. Aşağıdakilerden hangisi halk hikâyelerinin ortak özel­liklerinden biri değildir?

A) Olağanüstülüklere rastlanması

B) Aşk ve kahramanlık konularının işlenmesi

C) Manzum ve mensur ifadelerin bir arada olması

D) Anlatılırken türkülere yer verilmesi

E) Ortaya çıktıkları dönemde yazıya geçirilmeleri


17. Mâniler tek dörtlükten oluşur. İlk iki dize uyağı doldurmak veya düşünceye giriş yapmak için söylenir. Temel düşünce son dizededir. Uyak düzeni aaxa'dır. Yalnızca bu bilgilerden yola çıkılarak,

I. Yâr kapıdan girince

II. Kaşık saldım pirince

III. Hey birince birince

IV. Bir incecik ter bürür dizeleriyle mani oluşturulmak istenirse dizelerin sırala­nışı aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) ll-l-lll-IV B) IV-III-II-I C) l-ll-lll-IV

D) l-lll-ll-IV E) lll-ll-IV-l
I. Garipnâme - Siham-ı Kaza - Mecalisü'n- Nefâis -Şikâyetname - Mantıku't-Tayr

II. Fuzûlî - Gülşehri - Âşık Paşa - Ahmedî - Nef'î



Yukarıda verilenlere göre, eser - sanatçı eşleştirilmesi yapılırsa hangi sanatçı dışarıda kalır?

A) Nef'î B) Ahmedî C) Âşık Paşa

D) Fuzûlî E) Gülşehri
19. Emevilerin VIII. yüzyılda Bizanslılara karşı savaşarak Anadolu'yu fethettikleri yıllarda yaşayan ............. birçok kahramanlık gösterir. Olağanüstü güç, zekâ ve şansa sahip olan kahraman, Sinbad adlı bir Bizans beyinin karşısına çıkar. Sinbad, harap bir kaleyi tamir ettirir ve oraya yerleşir. Etraftaki Müslümanlara dehşet saçar. Ama bu destan kahramanı, onun şerrinden Müslümanları korumak için kaleyi almaya karar verir.

Parçada boş bırakılan yere aşağıdaki isimlerden hangisi getirilmelidir?

A) Battal Gazi B) Danişment Gazi C) Gazi Giray

D) Dede Korku t E) Köroğlu
20. Aşağıdakilerden hangisi Âşık tarzı halk edebiyatının genel özellikleri içerisinde değerlendirilemez?

A) Türk kültüründeki âşıklık geleneğinin etkisiyle oluşmuştur.

B) Söyleyiş özellikleri ve kullandığı ahenk unsurları Türk edebiyatından izler taşır.

C) Dil ve ifade imkânları bakımından divan edebiyatına göre daha sade ve millî bir özellik gösterir.

D) Bu dönem eserleri biçim kusursuzluğu yönüyle ön plana çıkmaktadır.

E) Genellikle kırsal kesimlerde ve halk arasında gelişmiştir.


Not: Her soru 5 puan değerindedir.


CEVAP ANAHTARI

1.

B

6.

D

11.

B

16

E

2.

C

7.

E

12.

C

17.

E

3.

A

8.

C

13.

E

18.

C

4.

E

9.

C

14.

D

19.

A

5.

D

10.

A

15.

A

20.

D






Yüklə 131,59 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin