## İxtisas: Psixologiya ## Qrup: 412, 413, 414 ## Bölmə

##num=10// level= 1// sumtest= 20 //name= Psixologiyanın tədrisində şifahi və əyani metodların tətbiqinə veriləntələblər//

T1-7; T2-5; T3-5; T4-3

181. Metod sözünün hərfi mənası nədir?

A) yunan sözü olub “methodos”- “yol, üsul, məqsədə çatma” deməkdir.

B) latın sözü olub “meyar, ölçü” deməkdir.

C) yunan mənşəli söz olub “şərhetmə” deməkdir.

D) latın mənşəli söz olub “yerləşmə” deməkdir.

E) yunan mənşəli söz olub “yazılı nitq” deməkdir.

182. Qeyri-verbal təsir vasitələrinə aid deyil:

A) sitat gətirmə;

B) vizual kontakt;

C) mimika, poza, jest;

D) ünsiyyətdə məsafə;

E) paralinqvistik və ekstralinqvistik vasitələr

183. Dialoji metodun mahiyyəti nədən ibarətdir?

A) dialoq və diskussiya təlim məşğələlərinin köməkçi formaları sayılır.

B) bu metoda təlimin yazılı metodu kimi baxırlar.

C) dialoji metod məşğələdə tələbələrin əksəriyyətinin fəallığını təmin edir.

D) dialoji metod referat işlərində reallaşır.

E) bu metod dərsin səmərəliliyini aşağı salır.

184. Psixologiyanın tədrisində şifahi nitq təsirinin hansı vasitələrindən istifadə edilməsi məsləhətdir?

A) şifahi nitqdə sintaksisdən istifadə;

B) əldə edilmiş biliklərlə materialların əlaqəsi və tələbələrin təcrübəsi;

C) nitqin rəhgarəngliri;

D) ünsiyyətdə məsafənin gözlənilməsi;

E) əlavə informasiyalar verməklə proqmatik mühakimələrdən istifadə

185. Təlimdə klassik dialoji metodu necə adlandırırlar?

A) qarşılıqlı anlaşma

B) polemika;

C) diskussiya;

D) ikitərəfli danışıq;

E) evristik söhbət;

186. Təlimdə əyanilik nəyə deyilir?

A) əyanilik tələbələrin şərh zamanı ümumi fəallığını təmin edir.

B) təlimdə əyanilik tədris materialının asan başa düşülməsinə və şüurlu mənim- sənilməsinə kömək edir.

C) əyanilik təlimin maraqlı keçməsinə tələbələrdə maraq oyadır.

D) əyanilik diqqətin şərh edilən bilik üzərində cəmlənməsinə səbəb olur.

E) təlimdə əyanilik tələbənin diqqətinin yayınmasına səbəb olur.

187. Bunlardan biri əyani metoddan istifadə şərtlərinə aid deyil?

A) illüstrativ material göstərilərkən əsas cəhətlər seçilməlidir.

B) əyanilikdən yerində istifadə edilməlidir.

C) əyaniliyin tətbiqində tələbələrin fərdi psixoloji xüsu siyyətləri və intellektual səviyyəsi nəzərə alınmamalıdır.

D) nümayiş etdirilən əyani material məzmuna uyğun gəlməlidir.

E) nümayişin gedişində verilən izahat dəqiq və düşündürücü olmalıdır.

188. Mənbələrdən alınan bilik və bacarıqlara görə klassik metodlara uyğun olanları seçin:

1- izahetmə;

2- şifahi;

3- disskussiya;

4- əyani;

5- praktiki

A) 1, 3, 4;

B) 2, 4, 5;

C) 3, 4, 5;

D) 1, 2, 3

E) 1, 4, 5

189. Sxematik əyanilik növünə uyğun olanları ayırın:

1- video;

2- cədvəl;

3- şəkil;

4- sxem;

5- qrafik;

6- diaqram

A) 1, 2, 3, 4;

B) 2, 4, 5, 6;

C) 3, 4, 5, 6;

D) 1, 3, 4, 5;

E) 1, 4, 5, 6

190. Əyaniliyin tətbiqi zamanı hansı tələblər gözlənilməlidir? Uyğun olanları seçin:

1- əyanilik tələbələrin diqqətini yayındırır.

2- əyanilikdən təkcə illüstrasiya kimi deyil, həm də müstəqil bilik mənbəyi, problem situasiya yaratmaq üçün istifadə olunmalıdır.

3- təlimdə əyaniliyin bütün vasitələrindən zəruriliyinə görə istifadə olunmalıdır.

4- əyaniliyin tətbiqində müşahidə ilə fikri iş əlaqələndirilməlidir.

5- müasir əyani vəsaitlər tələbələrin axtarıcılıq və tədqiqatçılıq işini səmərəli təşkil etməyə imkan verir.

A) 2, 3, 5;

B) 1, 3, 4;

C) 3, 4, 5;

D) 1, 2, 4;

E) 2, 4, 5

191. Əyaniliyin əhəmiyyətinə uyğun olanları müəyyən edin:

1- təlimdə əyanilik tədris materialının asan başa düşül- məsinə və şüurlu mənim- sənilməsinə kömək edir.

2- əyanilikdə eşitmə duyğusuna görmə duyğusu da birləşir və nəticədə mənim- səmə daha fəal şəraitdə cərəyan edir.

3- əyanilik tələbələrin diqqətinin tez yayınmasına səbəb olur.

4- əyanilik təlimin maraqlı keçməsinə tələbələrdə maraq oyadır, onları şərhi maraqla dinləməyə sövq edir.

5- əyanilik öyrədilən biliklərin uzun müddət yadda qalmasına səbəb olur.

A) 3, 1, 4, 5;

B) 2, 3, 4, 5;

C) 1, 2, 4, 5;

D) 2, 5, 4, 3;

E) 3, 1, 2, 4

192. Y.A.Samarin sualların hansı tipindən istifadə etməyi məsləhət görürdü? Uyğun olanları seçin:

1- psixoloji anlayışların mahiyyətini izah edən və tələbələri fikirləşməyə təhrik edən suallar;

2- Y.A.Samarin qabaqcadan hazırlanmış məqsədəuyğun nəticəyə gətirməyən suallar ilə bağlı;

3- həyati situasiyadan gətirilən misallarla bağlı suallar;

4- təlim fəaliyyəti ilə bağlı suallar;

5- tələbələrin davranışı ilə bağlı suallar

A) 2, 4, 1, 5;

B) 2, 3, 4, 5;

C) 1, 2, 3, 4;

D) 1, 3, 4, 5;

E) 3, 4, 1, 5

193. Sxematik əyanilik növünə hansılar aiddir?Ardıcıllıqla düzün:

1- maket;

2- cədvəl;

3- sxem;

4- diaqram;

5- qrafik;

A) 1, 3, 4, 5

B) 1, 2, 3, 4;

C) 3, 4, 1, 5;

D) 2, 4, 3, 1;

E) 2, 3, 4, 5;

194. Mühazirədə videofilmlərdən necə istifadə edilir?Ardıcıllığı müəyyən edin:

1- mühazirənin mövzusu və bölməsinin məzmunu səsli videofilm vasitəsi ilə tələbələrə çatdırılır.

2- ayrı-ayrı kadrlar mühazirənin, videofilmlərin məzmununa üzvi surətdə daxil olur və kinoda deyilənləri bir növ illüstrə etmək üçün istifadə olunur. Müəllim öz mühazirəsini videofilmin kadrların nümayişi ilə müşayiət etdirir.

3- müəllim qabaqcadan videofilmin məzmunu ilə yaxşı tanış olmalıdır.

4- müəllim videofilmin hansı yerində nə kimi əlavə izahat verəcəyini özü üçün dəqiqləşdirməlidir.

5- videofilmin nümayişi zamanı müəllim özünü aktiv müşahidəçiyə çevirməli və sual-cavabla tələbələrin diqqətini mərkəzləşdirməlidir.

A) 1, 2, 3, 4;

B) 2, 3, 4, 5;

C) 3, 4, 1, 5;

D) 1, 3, 4, 5

E) 3, 4, 5, 2

195. Y.A.Samarin sualların hansı tipindən istifadə etməyi məsləhət görürdü? Ardıcıllığı müəyyən edin:

1- psixoloji anlayışların mahiyyətini izah edən və tələbələri fikirləşməyə təhrik edən suallar;

2- Y.A.Samarin qabaqcadan hazırlanmış məqsədəuyğun nəticəyə gətirməyən suallar ilə bağlı;

3- həyati situasiyadan gətirilən misallarla bağlı suallar;

4- təlim fəaliyyəti ilə bağlı suallar;

5- tələbələrin davranışı ilə bağlı suallar

A) 2, 3, 4, 5;

B) 1, 3, 4, 5;

C) 1, 2, 3, 4;

D) 2, 4, 1, 5;

E) 4, 5, 1, 2

196. Dialoji metodun mahiyyətinə aid olanların ardıcılığını müəyyən edin:

1- dialoji metod məşğələdə tələbələrin əksəriyyətinin fəallığını təmin edir.

2- bu metoda təlimin şifahi metodu kimi baxırlar.

3- dialoq və diskussiya təlim məşğələlərinin mühüm sayılır.

4- dialoji metod referat işlərində reallaşır.

5- bu metod dərsin səmərəliliyini artırır.

A) 1, 2, 4, 5;

B) 3, 4, 2, 1;

D) 4, 5, 1, 2;

C) 1, 2, 3, 5;

E) 2, 3, 4, 5

197. Yazılı metodların üstünlükləri nədən ibarətdir?

1- əks-əlaqə yaranması üçün zəmin vardır.

2- yazılı metodlar informasiyaların böyük sürətlə ötürülməsi ilə səciyyələnir.

3- ayrı-ayrı verbal vasitələrdən istifadə imkanları vardır.

4- təlim prosesində tələbələr mənimsədikləri bilikləri kollokvium, referat forma- sında nümayiş etdirirlər.

5- İnformasiya əhəmiyyətli dərs materialı tələbələrə nəşr olunmuş formada verilir

A) 1, 2, 3;

B) 1, 3, 4;

C) 3, 4, 5;

D) 2, 4, 5;

E) 2, 3, 5

198. Uyğunluğu müəyyən edin:

I- Mənbələrdən alınan bilik və bacarıqlara görə klassik metodlar hanslardır?

II- Sxematik əyanilik növünə hansılar aiddir?

1- cədvəl;

2- şifahi;

3- sxem;

4- diaqram;

5- əyani;

6- praktiki;

7- qrafik

A) I- 2, 5, 6; II- 1, 3, 4, 7;

B) I- 3, 4, 5; II- 2, 3, 4, 5;

C) I- 2, 4, 5; II- 4, 5, 6, 7

D) I- 1, 3, 4; II- 4, 3, 5, 7;

E) I- 5, 6, 7; II- 2, 3, 5, 6

199. Uyğunluğu müəyyən edin:

I- Yazılı metodların üstünlüyü nədən ibarətdir?

II- Əyaniliyin əhəmiyyəti nədən ibarətdir?

1- təlimdə əyanilik tədris materialının asan başa düşül- məsinə və şüurlu mənim- sənilməsinə kömək edir.

2- yazılı metodlar informasiyaların böyük sürətlə ötürülməsi ilə səciyyələnir.

3- təlim prosesində tələbələr mənimsədikləri bilikləri kollokvium, referat forma- sında nümayiş etdirirlər.

4- Əyanilikdə eşitmə duyğusuna görmə duyğusu da birləşir və nəticədə mənim- səmə daha fəal şəraitdə cərəyan edir.

5- İnformasiya əhəmiyyətli dərs materialı tələbələrə nəşr olunmuş formada verilir.

6- Əyanilik təlimin maraqlı keçməsinə tələbələrdə maraq oyadır, onları şərhi maraqla dinləməyə sövq edir.

7- Əyanilik öyrədilən biliklərin uzun müddət yadda qalmasına səbəb olur.

A) I- 2, 3, 5; II- 1, 4, 6, 7;

B) I- 1, 2, 3; II- 2, 3, 4, 5;

C) I- 3, 4, 5; II- 4, 5, 6, 7;

D) I- 1, 3, 4; II- 2, 5, 3, 6;

E) I- 4, 5, 6; II- 1, 3, 6, 7

200. Uyğunluğu müəyyən edin:

I- Əyaniliyin tətbiqi zamanı hansı tələblər gözlənilməlidir?

II- Təlimdə əyaniliyə aid olanları ayırın.

III- Qeyri-verbal təsir vasitələrinə aid olanları seçin:

1- əyanilikdən təkcə illüstrasiya kimi deyil, həm də müstəqil bilik mənbəyi, problem situasiya yaratmaq üçün istifadə olunmalıdır.

2- təlimdə əyanilik tədris materialının asan başa düşülməsinə və şüurlu mənim- sənilməsinə kömək edir.

3- əyaniliyin tətbiqində müşahidə ilə fikri iş əlaqələndirilməlidir.

4- əyanilik təlimin maraqlı keçməsinə tələbələrdə maraq oyadır.

5- əyanilik diqqətin şərh edilən bilik üzərində cəmlənməsinə səbəb olur.

6- müasir əyani vəsaitlər tələbələrin axtarıcılıq və tədqiqatçılıq işini səmərəli təşkil etməyə imkan verir.

7- əyanilik tələbələrin şərh zamanı ümumi fəallığını təmin edir.

8- mimika, poza, jest;

9- vizual kontakt;

10- paralinqvistik və ekstralnqvistik vasitələr

A) I- 3, 4, 5; II- 1, 2, 3, 5; III- 5, 6, 7;

B) I- 2, 3, 4; II- 3, 5, 6, 7; III- 7, 8, 9;

C) I- 1, 3, 6; II- 2, 4, 5, 7; III- 8, 9, 10;

D) I- 4, 5, 7; II- 4, 5, 6, 7; III- 6, 7, 9;

E) I- 6, 7, 8; II- 6, 7, 8, 9; III- 5, 7,10