1. Kursun öyrənilməsinin əhəmiyyəti və məqsədi

                          

                                           14.Ailənin mənəvi əsasları. 

 

             Cəmiyyətin mənəviyyatı xeyli dərəcədə ailələrdən asılıdır. Ailə cəmiyyətin 

özəyidir. Ona görə də dövlət maraqlıdır ki, ailələr möhkəm, nikah uğurlu olsun, 

ailədə uşaqlar düzgün tərbiyə alsınlar. Bu da təbiidir. Ailədə tərbiyə olunmuş 

gənclər sabah cəmiyyətdə fəaliyyət göstərəcək, təhsil alacaq, müxtəlif vəzifələr 

tutacaqlar. Onlar mənəviyyatca nə qədər sağlam olsalar, cəmiyətin dayaqları bir o 

qədər sağlam olar. Deməli, cəmiyyətin, dövlətin möhkəmliyi, qüdrətli olması xeyli 

dərəcədə ailələrin möhkəmliyindən, bu ailələrdəki mənəvi və psixoloji iqlimin 

sağlamlığından çox asılıdır. 

             Ər və arvadın bir-birinə qarşılıqlı məhəbbəti, bir-birini qarşılıqlı anlaması, 

səmimiyyət, birinin digərinin sevincinə, kədərinə şərik olması, qarşılıqlı kömək, bir-

birinin sağlamlığı qayğısına qalması, eyni zamanda öz övladlarını sevmələri, 

valideynlər və uşaqlar arasında qarşılıqlı anlama şəraitinin olması, ata-anaların öz 

oğul və qızlarının gələcəyi, uğurları naminə çalışmaları, uşaqların öz valideynlərinə 

hörməti və onların nüfuzunu qorumaları ailənin mənəvi əsaslarını təşkil edir. 

             Ailənin hər bir üzvü ailənin şərəfini qorumalı, onu nümunəvi ailə kimi 

tanıtmalıdırlar. 

            Ailədə kişi bir ər və ata kimi məsuliyyət daşıyır və mənəvi borca malikdir. 

Kişinin öz həyat yoldaşına xeyirxah münasibətindən danışarkən V.Q.Belinski 

yazırdı: “Arvad bizim məşuqəmiz deyil, dostumuzdur, həyat yoldaşımızdır. Ona 

görə də o, lap qocalıb qarı olduqda da biz onu sevməli və ona hörmət etməliyik.” 

Məhz belə səmimi münasibət, qarşılıqlı məsuliyyət hissi hökm sürdükdə ailə öz 

vəzifələrini uğurla həyata keçirə bilir. 

             Qadının da bir həyat yoldaşı kimi (arvad) və ana kimi öz borcu, məsuliyyəti 

vardır. Atalarımız təsadüfən deməmişlər: “Kişi gətirməyi, qadın yetirməyi 

bacarmalıdır”, “Kişi fəhlədir, qadın bənna”. Ailədə “mən” hissi “biz” hissinə 

çevrilməlidir. Ailə dövlətin himayəsi altındadır. Hazırda cəmiyyətimizdə, ailədə 

mənəvi münasibətlərin yeni tipi formalaşmışdır. Ailənin əsaslandığı ən mühüm 

prinsiplər kimi, məhəbbət, borc, qarşılıqlı anlama və hörmət, ata-anaların öz 

övladlarının qayğısına qalması və onların tərbiyəsinə fikir verməsidir. 

             Ölkəmizdə əksər ailələr niyyətə, mənafeyə görə deyil, qarşılıqlı məhəbbət 

əsasında qurulur. Valideynlərin arasındakı qarşılıqlı hörmət və səmimiyyət eyni 

zamanda uşaqlar üçün ən nümunəvi tərbiyə məktəbinə çevrilir. 

---

             Biz göstərdik ki, ailə gənclərin qarşılıqlı sevgisi əsasında yaranır. Lakin gəlin 

etiraf edək: ailənin möhkəm olması üçün təkcə məhəbbət kifəyət deyil. 

Mümkündür ki, madii mülahizə əsasında qurulan ailə, məhəbbətə görə yaradılan 

ailədən daha uğurlu və möhkəm olsun. Maddi çətinliklər, xarakterlərin, 

temperament tiplərinin fərqli olması, məqamların, mənafelərin uyğun gəlməməsi, 

hövsələsizlik, kənar şəxslərin ailənin işlərinə qarışması ər-arvadın məhəbbətini 

soyuda bilir. Əlbəttə, bu məhəbbət güclü, möhkəm deyilsə. 

           Lazımdır ki, ər və arvad ailə qarşısındakı borcunu aydın anlasın, 

məsuliyyətini dərk etsin. Məhəbbət bir-biri qarşısında borc və məsuliyyət 

daşımaqla sıx surətdə bağlıdır. Ər-arvadlıq və ailə borcu çox mühüm mənəvi 

sərvətdir. 

          Valideynlər oğullarına həyat yoldaşı axtaranda qızın ailəsinə mənəvi dəyərlər 

baxımından yanaşır.Onun ata-anasının, bacı-qardaşlarının ailədə, cəmiyyətdə, 

məhəllədə, işdə mövqeyi necədir, tərbiyələri necədir; ər-arvadin bir-birinə, 

uşaqlarına münasibətləri, ailənin tərbiyəvi potensialı, mənəvi və psixoloji iqlimi 

necədir? 

           Qıza elçi gələndə də oğlan evi barədə məlumat toplayırlar. Bu da təbiidir. 

Valideynlər qızlarının necə bir ailədə yaşayacağını, bu ailədə qarşılıqlı 

münasibətlərin əxlaq normalarina uyğun qurulub-qurulmadığını bilmək istəyirlər. 

Oğlanın özünün və valideynlərinin ailə borcuna necə əməl etdiklərini, ailə 

qarşısında məsuliyyət  daşıyıb-daşımadıqlarını aydınlaşdırmaq istəyirlər. Ailədə 

xoş, səmimi münasibət, bu və ya digər problemlə bağlı ər və arvadın bir-biri ilə 

məsləhətləşməsi, lazim gələrsə, ailənın digər üzvlərinin-oğlanların və qızların, 

baba və nənənin fikrini öyrənmək ailənin mənəvi dayaqlarını möhkəmləndirir.  

          Gəlin nəticə çıxaraq. Ailədə mənəvi atmosferin uğurlu olması bizim hər 

birimizdən asılıdır. Lakin ər və arvad müəyyən bir qərara gəldikdə, hər şeydən 

əvvəl ailənin mənafeyini, uşaqların taleyini düşünməlidirlər.  

 

 

 

 

 

 

 

---