5-sinf Adabiyot



Yüklə 0,78 Mb.
səhifə2/12
tarix21.10.2017
ölçüsü0,78 Mb.
#8186
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12

MASAL HAQIDA TUSHUNCHA
1. Masal deb nimaga aytiladi? J: Majoziy xarakterdagi qisqa, nasriy yoki she’riy shaklda yozilgan hikoyacha.

2. Masalning asosiy jihati nimada? J: Tarbiyaviy maqsadga yonaltirilganligi.

3. Birinchi masalchi kim? J: Ezop.

4. Yunon, ya’ni grek masalchilaridan kimlar Ezop davomchilari hisoblanadi? J: Fedr va Babriy.

5. Ezop masallarini she’riy yo‘l bilan lotin tiliga tarjima qilgan yunon masal-chisi kim? J: Fedr.

6. XVII asrda Fransiyada masal janrida kim ijod qilgan? J: Lafonten.

7. XVIII asrda Germaniyada masal janrida kimlar ijod qilgan? J: Lessing, Gellert.

8. XVIII- XIX asrlarda Rossiyada masal janrida barakali ijod qilgan kim? J: I. A. Krilov.

9. Ko‘hna Sharq adabiyotida ham majoziy shaklda, ya’ni turli hayvonlar tilidan tarbiyaviy ahamiyatga molik hikoyachalar keltirish tajribasi qadim hind adabi-yotining qaysi namunalarida uchraydi? J: “Kalila va Dimna”, ya’ni qadimiy nomi “Panchatantra” (“Besh kitob”).

10. Ezop masallarini qayta ishlab, ijodiy boyitib, o’z davri xususiyatlariga ko‘ra to‘ldirib, rivojlantirgan kim? J: Lafonten va I.Krilov.

11. Majoziy shakldagi ibratli hikoyatlarning eng sara namunalari Alisher Navoiyning qaysi asarlarida uchraydi? J: “Hayrat ul-abror” dostoni va “Lison ut-tayr” (“Qushlar tili”) dostoni.

12. XVIII asr oxiri–XIX asr boshlarida yashab o‘tgan qaysi adib o‘zbek ada-biyotida masalchilik rivojiga ulkan hissa qo‘shgan? J: Muhammad Sharif Gulxaniy.

13.XX asrda yashab ijod etgan o‘zbek masalchilari kimlar? J: A.Avloniy, H.H.Ni-yoziy, Yamin Qurbon, Sami Abduqahhor, Muxtor Xudoyqulov.

UCH OG‘A – INI BOTIRLAR”


1. “Uch og‘a – ini botirlar” ertagi qanday ertak? J: Hayotiy-maishiy ertak.

2. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida ota o‘g‘illarini uch narsa bilan tarbiya qildim deydi. Bu uch narsa nimalar? J: 1. Sog‘lom-baquvvat qilib. 2. Yarog‘ ishlatishga usta qilib. 3. Qo‘rqitmay, botir qilib.

3. Ota o‘g‘illariga mukammal bo‘lishlari uchun uch narsani uqtiradi? J: 1. To‘g‘ri bo‘ling-bexavotir bo‘lasiz. 2. Maqtanchoq bo‘lmang-xijolat tortmaysiz 3. Dangasalik qilmang- baxtsiz bo‘lmaysiz.

4. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida tong‘ich botir necha yoshda edi?



J: 21 yosh-da.

5. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida o‘rtancha botir necha yoshda edi?



J: 18 yoshda.

6. “Uch og‘a –ini botirlar” ertagida kenja botir necha yoshda edi? J: 16 yoshda.

7. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida ota o‘g‘illariga qanday otlarni tayyorlab qo‘yganini aytadi? J:Qora toy, saman toy, ko‘k toy.

8. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida to‘ng‘ich botir birinchi kecha poyloqchilik qilib nimani yoki kimni o‘ldiradi? J: Sherni.

9. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida o‘rtancha botir ikkinchi kecha poyloq-chilik qilib nimani yoki kimni o‘ldiradi? J: Ajdarni.

10. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida kenja botir uchinchi kecha poyloqchilik qilib nimani yoki kimni o‘ldiradi? J: O‘g‘rilarni.

11. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida o‘g‘rilar qayerni talamoqchi bo‘ladilar? J: Podshoh xazinasini.

12. “Uch og‘a–ini botirlar” ertagida uch aka-uka shaharga kirib qayerga qo‘nadilar? J: Bir joyga.

13. Uch og‘a–ini botirlarga o‘rdaga borishni kim taklif qiladi? J: Joy egasi.

14. Botirlar o‘rdaga nimada yoki qanday boradilar? J: Piyoda.

15. Podshoh aka-ukalardan sir olmoqni kimga topshiradi? J: Vazirga.

16. “Bulardan to‘g‘ridan to‘g‘ri so‘rasak ehtimol aytmaslar, o‘z hollariga qo‘yib, tashqaridan quloq solib turamiz” degan satrlar kimga tegishli?



J: Vazirga.

17. Ertakda podshoh saroyida mehmon bo‘lgan uch og‘a –ini botirlardan qaysi biri o‘zlari yeyayotgan go‘sht qo‘zi go‘shti va it emib katta bo‘lganligini aytadi? J: To‘ng‘ich botir.

18. Aka–ukalardan qaysi biri shinnidan odam isi kelayotganini aytadi?

J: O‘rtancha botir.

19. Qaysi botir nonni taxlagan kishining otasi novvoy ekanligini aytadi?


J: Kenja botir.

20. Uch og‘a–ini botirlar poyloqchilik qilgan kechalaridan nishona sifatida nimalarni o‘rtaga tashlaydilar? J: Tasmalarni va uzuk, bilaguzug, isirg‘ani.

21. Podshoh qaysi botirni juda yaxshi ko‘rardi? J: Kenja botirni.

22. Ertakda botirlarga nisbatan hasad-adovati kuchli bo‘lgan qahramon kim?



J: Vazir.

23. Podshoh nima uchun kenja botirni zindonga tashlaydi? J:Vazirning gapiga kirib, gumonsirab.

24. Kenja botirni zindondan kim chiqarishni so‘raydi? J: Qallig‘i.

25. Ertakda to‘ti va podshoh haqidagi hikoyatni kim podshohga so‘zlab berdi?



J: Kenja botir.

26. Ertak ichra ertak usulida yozilgan ertak qaysi? J: “Uch og‘a–ini botirlar”.

27. “Uch og‘a –ini botirlar” ertagida to‘ti va podshoh haqidagi hikoyatda pod-shoh to‘tini necha yil qafasda saqlaydi? J: 3 yil.

28. To‘ti va podshoh haqidagi hikoyatda podshoh to‘tiga yurti Hindistonga borib kelishi uchun necha kun muhlat beradi? J: 15 kun.

29. To‘ti podshohdan borib kelishi uchun necha kun so‘ragan edi? J: 20 kun.

30. To‘tining Hindistonga borib kelishi uchun necha kun ketadi?



J: 6 kun borish, 6 kun kelish.

31. Ruxsat olgan to‘ti qaysi tomonga qarab uchibdi? J: Janub tomonga.

32. Ertakda podshohga yashartiradigan meva olib borishni to‘tiga kim maslahat beradi? J: Ona to‘ti.

33. To‘ti podshohga nechta meva olib keladi? J: 3 ta.

34. Podshoh mevani nima qiladi? J:1 donasini xotiniga beradi va ikkisini va-zirga ko‘rsatish uchun olib qo‘yadi.

35. Ertakda to‘ti olib kelgan mevani kim zaharlab qo‘yadi va nima uchun?



J: Vazir, hasad qilganidan.

36. Zaharlangan mevalarni kimlarga yedirib ko‘rishadi? J: Qamoqdagi ikki ki-shiga.

37. To‘tining taqdiri qanday tugaydi? J: O‘ldiriladi.

38. Podshoh xotinida qolgan 1 dona mevani kimga beradi va qanday hodisa ro‘y beradi? J: O‘limga mahkum keksa kishiga, keksa kishi mevani yeb 20 ya-shar yigitga aylanadi.

39. Ertakda podshohga yaqin bo‘lganining “mukofotini” ko‘rgan kim edi? J: To‘ti.

40. To‘ti va podshoh haqidagi hikoyatdan qanday xulosa chiqadi? J: Podshohga yaqin kishilar har doim xatarda yashaydi.

41. Uch og‘a –ini botirlar necha yil deganda otalarining oldiga necha kishi bo‘lib qaytishadi? J: 2 yil o‘tgach 6 kishi.

42. Uch og‘a–ini botirlar qanday oiladan chiqqan edi? J: O‘rtahol.

43. O‘zidan ko‘ra boshqalarning halovatini o‘ylash, fidoyilik xususiyatlari uch og‘a-ini botirlardan qaysi biriga xos? J: Kenja botir.

44.Uch og‘a–ini botirlar uchun nonni kim taxlagan edi?J: Podshoh.


SUSAMBIL” ERTAGI HAQIDA
1. Ertaklar mavzu jihatdan qanday turlarga bo‘linadi? J: 1.Hayvonlar haqidagi ertak. 2. Sehrli ertaklar. 3. Hayotiy-maishiy ertaklar. 4. Hajviy ertaklar.

2. Barcha qiziqib tinglaydigan va o‘qiydigan fantastik hikoyalar deb ta’riflangan ertaklar qanday ertaklar? J: Hayvonlar haqidagi ertaklar.

3. Asosiy mazmun majoziy tarzda tasvirlanadigan ertaklar qanday ertaklar deyiladi? J: Hayvonlar haqidagi.

4. Hayvonlar haqidagi ertak personajlarini ayting? J: Tulki, ayiq, eshak, xo‘-roz, bo‘ri, chumchuq.

5. Ertaklardagi ayyorlik va munofiqlik ramzi nima? J: Tulki.

6. Ertaklardagi qaysi qahramon laqmalik, go‘llik ramzi? J: Ayiq.

7. Ertakdagi qaysi qahramon qonxo‘rlik ramzi? J: Bo‘ri.

8. Ertakdagi qaysi qahramon chaqimchilik ramzi? J: Chumchuq.

9. Majoziy mazmun nima? J: Insonlar o‘rtasidagi munosabatlarni hay-vonlar vositasida ko‘rsatish uchun o‘ziga xos uslub.

10. Qaysi ertak o‘zbek xalq ertaklari orasida o‘zining tili, tasvir jozibasi, mav-zusining muhimligi bilan ajralib turadi? J: “Susambil”.

11. Qaysi ertakda xalqimizning adolat va farovonlik hukm suradigan zamonlar haqidagi orzulari aks etgan? J: “Susambil”.

12. Adolat qaror topgan va baxtli yashaydigan afsonaviy yurt timsoli berilgan asar qaysi? J: “Susambil”.

13. “Susambil” ertagida har bir jonivor eshakka qanday savol berishadi?

J: “Susambil qanday joy?”.

14. “Susambil” ertagida eshak har bir jonivorning savoliga qanday javob be-radi? J: “Susambil–o‘tning bo‘lig‘i, suvning tinig‘i, unda azob-uqubat yo‘q, maza qilib yurasan” deb.

15. Ertakda jonivorlarning ko‘zlagan maqsadlariga erishishlarida nima muhim ahamiyatga ega? J: Sabr-toqatliliklari.

16. “Susambil” ertagidagi uch muhim xususiyat qaysilar? J: 1. Ertakda xalqi-mizning adolat va farovonlik hukm suradigan zamonlar haqidagi orzulari aks etgan. 2. Jonivorlarning maqsadga erishishlarida sabr-toqatliliklari.



3. Jonivorlarning o‘zaro ahilliklari.

17. “Susambil” ertagida jonivorlarni nima bo‘rilar galasi hujumidan qutqaradi? J: Jonivorlarning o‘zaro ahilligi.

18. “Susambil” ertagida bo‘rilar podshosi Susambilni tashlab qayerga qochib ketadi? J: 7 tog‘ning narigi tomoniga.

19. “Susambil” ertagi boshlanmasidagi an’anaviy kirish so‘zi qanday boshlana-

di? J: “Bir bor ekan-u yo‘q ekan, och ekan-u to‘q ekan, bo‘ri bakovul ekan, tulki yasovul ekan, qarg‘a qaqimchi ekan, chumchuq chaqimchi ekan, o‘rdak surnaychi ekan, g‘oz karnaychi ekan”.
SUSAMBIL”
1.Ertakdagi boyning nechta ho‘kizi va eshagi bor edi? J: 1 ta eshagi va 1 ta ho‘kizi.

2. Boy eshagini nima uchun yaxshi ko‘rib suv o‘rniga sharbat, o‘t o‘rniga qora

mayiz berardi? J: Eshak yuvosh bo‘lib, xo‘jayinining o‘g‘illari minib yurardi.

3. Boy ertadan kechgacha ho‘kizni ishlatib, evaziga nima berardi? J: Bir bog‘ quruq poya.

4. “Abgor” so‘zining ma’nosi nima? J: Toliqqan.

5. Boy eshakka nima uchun oldingisidan ham ko‘p ovqat soladigan bo‘ldi? J: Eshak hammasini yebdi, ishtahasi ochilibdi deb.

6. Eshakning ovqatiga kim sherik bo‘lgan edi? J: Ho‘kiz.

7. Xo‘jayin nima uchun ho‘kizning o‘rniga eshakni qo‘shga qo‘shadi? J: Eshak ovqatini ho‘kiz yeyayotgani uchun.

8. Xo‘jayin eshakdan kuz faslida nima maqsadda foydalana boshladi? J: Yuk ortib, uzoq-uzoq yerlarga olib borish maqsadida.

9. Xo‘jayin bozorda eshakka nima yukladi? J: Tuz.

10. Xo‘jayin eshakni nima bilan niqtab borardi? J: Xalacho‘p.

11. Eshak nima uchun yiqilib tushdi? J: Taqasi siyqalanib ketgani uchun toyib oyog‘i buzuq ko‘prik teshigiga kirib.

12. Xo‘jayin eshakni nima bilan uradi? J: Ko‘prik tagidagi so‘yilni olib.

13. Xalacho‘p nima? J: Uchli tayoqcha.

14. So‘yil nima? J: Uzun yo‘g‘on kaltak.

15. Xo‘jayin savalayotgan eshakka kimning rahmi keladi? J: Uch–to‘rt yo‘lov-chining.

16. Eshakning oyog‘ini kim ko‘prikdan chiqarib oladi? J: Yo‘lovchilar.

17. “Boyagi-boyagi, boy xo‘janing tayog‘i” degan ibora kimga nisbatan ishlatil-gan? J: Eshakka.

18. Eshak nima uchun xo‘jayinnikidan qochishga qaror qilibdi? J: Xo‘rligi ke-lib.

19. Eshak Susambil degan mamlakat haqida kimdan eshitgandi? J: Yoshligida onasidan.

20. Ertakda bir odamning nechta tovug‘i va nechta xo‘rozi bor edi? J: Bir kam 40 ta tovug‘i va 1 ta xo‘rozi.

21. Ertakdagi qaysi qahramon juda xasis edi? J: Tovuqlar va xo‘rozning egasi.

22. Tovuqlar va xo‘rozga kuniga necha marta don berishardi? J: Uch kunda bir marta ham don sochib qo‘yilmas ekan.

23. Xo‘roz qo‘shnisining hovlisidan nima yegani boribdi? J: To‘kilgan oqshoq-larni.

24. Qo‘shni xotin xo‘rozga nima otibdi? J: Otashkurak.

25. Xo‘rozning xo‘jayini tovuqlardan kuniga nechta tuxum olarkan? J: 1 ta kam 40 ta tuxum.

26. Xo‘roz eshak bilan qayerda uchrashib qoladi? J: Uch ko‘chaning boshida.

27. Eshakning sherigi bo‘lgan ho‘kizning taqdiri qanday bo‘ldi? J: Uxlab yotganida tush ko‘rib, tushidagi ho‘kizni suzaman deb, xo‘jayinini suzib yuboradi. Xo‘jayini uni kaltaklagach, qochib ketadi.

28. Eshakka eng birinchi bo‘lib nima qo‘shiladi? J: Xo‘roz.

29. Eshak, ho‘kiz, xo‘roz yegulik so‘ragan 2 ta kalamush bilan qayerda uchra-shib qoladilar? J: Cho‘lda.

30. “Susambil” ertagida cho‘ldan ketayotgan beshta jonivorga oxirida nimalar sherik bo‘ladilar? J: Arilar.

31. Susambilning bir tomonidagi tog‘da qanday jonivorlar yashar ekan?



J: Kiyik, ko‘p jonivorlar, bo‘rilar.

32. Susambilga otlangan ertak qahramonlari bilan bog‘liq voqealarning ketma-ketligini ayting? J: Eshak, xo‘roz, ho‘kiz, 2 ta kalamush, arilar.

33. O‘tlab yurgan eshak bilan ho‘kizni nima ko‘rib qoladi? J: Bo‘rilarning pod-shosi.

34. O‘tlab yurgan eshak bilan ho‘kizni ushlab kelgani nechta bo‘ri yuboradi?



J: 2 ta hovliqma bo‘rini.

35. Susambilliklarni tutish uchun kelayotgan ikki bo‘rini kim ko‘rib qoladi?



J: Ho‘kiz.

36. Susambilliklar kelayotgan bo‘rilarni ko‘rib nima qiladilar? J: Maslahatla-shadilar.

37. Hayvonlardan qaysi biri qochmaslikni taklif qiladi? J: Eshak.

38. Xo‘roz bo‘rilarni quvish uchun nima ish qilaman deydi? J: Daraxtning te-pasiga uchib chiqib qichqiraman.


39. Kalamushlar nima qiladilar? J: Yerni kavlab kirib ketadilar.

40. Eshak nima qiladi? J: Hangrab turadi.

41. Arilar nima ish qiladi? J: Duch kelganni chaqadi.

42. Bo‘rilar nima uchun qochib ketishadi? J: Arilar chaqaverib shishirib yuborishgani va ho‘kiz suzaverganidan.

43. “Susambil” ertagida jabrlangan bo‘rilar susambilliklarni qanday ataydi? J: Ho‘kizni-Munkar-Nakir, kalamushlarni-Go‘rkov, arilar-Azroil, xo‘rozni-So‘fi, eshakni- Eshon.

44. Bo‘rilar qayerga qochib ketibdilar? J: 7 Tog‘ning ortiga.

45. “Susambil” ertagida Susambilga borish fikri qaysi obraz tomonidan aytiladi? J: Jabrlangan eshak tomonidan.

46. “Susambil” ertagi qaysi ertaklar turkumiga kiradi? J: Sehrli ertaklar.



ERTAK HAQIDA TUSHUNCHA
1. Hayot haqiqatiga asoslangan, xayoliy voqealar bilan boyitilgan, odamlarga ibrat, o‘git beruvchi og‘zaki hikoyalar nima deb ataladi? J: Ertak.

2. Ertak aytuvchilarni qadimda nima deb atashgan? J: Ertakchi, matalchi.

3. Ertaklarning xarakterli xususiyati nimada? J: Fantaziyaga keng o‘rin berilishida.

4. Ertaklarda qanday tasviriy vositalardan foydalaniladi? J: Mubolag‘a (giperbola).

5. Ertak qahramonlarida nimalar ifodalanadi? J: Xalq orzu umidlari.

6. Xalqni, ayniqsa, yosh avlodni insonparvarlik, vatanga muhabbat, rostgo‘ylik va halollik, mehnatsevarlik, xushmuomalalik va kamtarlik ruhida tarbiyalaydi-gan janr qaysi? J: Ertak.

7. Ertaklar qanday mavzularda bo‘ladi? J: Turli.

8. Ertaklar shartli ravishda qanday turlarga bo‘linadi? J: 1. Hayvonlar haqidagi ertaklar. 2. Sehrli ertaklar. 3. Hayotiy- maishiy ertaklar. 4. Hajviy ertak-lar.

9. Ertaklardagi voqealar nimalar asosiga qurilgan? J: Sehr-jodu, fantastik uydirmalar.

10. Mo‘jizakor kimsalar qatnashgan ertaklar? J: Yalmog‘iz, Devbachcha.

11. Jonlantirilgan narsa yoxud hayvonlar qatnashgan ertaklar? J: Ur to‘q-moq, Ochil dasturxon, Semrug‘, Susambil.

12. Ertaklarning maqsadi nima? J: Turli g‘ayri insoniy illatlarni: yolg‘on-chilik, johillik, ikkiyuzlamachilikni la’natlash, aql-farosatlilik, tadbirkorlik, jasurlik, rahmdillikni, ahillik kabi insoniy fazilatlarni targ‘ib qilish.

13. Kishida jiddiy fikr-mulohazalar uyg‘otadigan, muayyan tarbiyaviy yo‘na-lishga ega bo‘lgan ertaklar qanday ertaklar deyiladi? J: Hayotiy-maishiy.

14. “Zumrad va Qimmat”, “Oygul bilan Baxtiyor”, “Ziyod botir”, “Tohir va Zuhra”, “Ozodachehra”, “Farhod va Shirin”, “Malikayi Husnobod”, “Uch og‘a- ini botirlar” kabi ertaklar qanday ertaklar? J: Hayotiy-maishiy ertaklar.

15. Ertak aytuvchi ertakchi, matalchilar kimlar? J: Hamrobibi Umarali qizi, Hasan Xudoyberdi o‘g‘li, Haydar Baychi o‘g‘li, Nurali Nurmat o‘g‘li, Husanboy Rasul o‘g‘li.

16. Ertaklar yaratilishiga ko‘ra qanday turga bo‘linadi? J: 2 turga: 1. Xalq ertaklari. 2. Yozma ertaklar (adabiy ertaklar).

17. Fransuz ertakchisi kim? J: Sharl Perro (1628-1703).

18. Nemis ertaknavislari kimlar? J: Ernst Teodor Amadey Gofman (1776-1822), Aka-uka Yakob Grimm (1785-1863), Vilgelm-Karl Grimm (1786-1859), Vilgelm Gauf (1802-1877).

19. Daniyalik ertakchi kim? J: Hans Kristian Andersen (1805-1875).

20. Angliyalik ertakchi kim? J: Oskar Uayld (1854-1900).

21. Rus ertakchilari kimlar? J: A.S. Pushkin, L. N. Tolstoy, K. D. Ushinskiy.

22. Ijodining roppa-rosa o‘n yilini faqat bolalar uchun hikmatli hikoyalar va ertaklar yaratishga bag‘ishlagan adib kim? J: L. N. Tolstoy.

23. O‘zbek yozma ertakchiligini rivojlantirishga katta hissa qo‘shgan adiblar kimlar? J: Mahmudxo‘ja Behbudiy, Munavvarqori Abdurashidxonov, Abdurauf Fitrat, Abdulla Avloniy, H.H. Niyoziy, Siddiq-Ajziy.

24. O‘tgan asr o‘rtalarida yaratilgan “Oygul bilan Baxtiyor”, “Semrug‘” kabi she’riy ertaklar muallifi kim? J:Hamid Olimjon.

25. “Zangori gilam” ertagining muallifi kim? J: Sulton Jo‘ra.

26. “Ayyor chumchuq”, “No‘xat polvon”, “Laqma it” she’riy ertaklarining muallifi kim? J: Shukur Sa’dulla.

27. “Yoril tosh”, “Afsona yaratgan qiz” ertak-pyesalari muallifi kim?

J: Shukur Sa’dulla.

28. “Kachal polvon” ertak-qissasi muallifi kim? J: Shukur Sa’dulla.

29. Hozirgi kunda ertakchilik an’anasini davom qildirayotgan ertakchi ijodkor-lar kimlar? J: X. To‘xtaboyev, A. Obidjon, T. Adashboyev, O‘. Imonberdi-yev.

QO’SHIMCHA SAVOLLAR
1.Ertak atamasi ilk bor kimning qaysi asarida uchraydi? J: Mahmud Qoshg‘a-riyning Devonu lug‘atit turk (Turkiy so‘zlar to‘plami”) asarida.

2. Ertak atamasi Surxondaryo, Samarqand, Farg‘onada qanday nomlanadi?



J: Matal.

3. Ertak atamasi Buxoroda qanday nomlanadi? J: Ushuk.

4. Ertak atamasi Xorazmda qanday nomlanadi? J: Varsaqi.

5. Ertak atamasi Toshkentda qanday nomlanadi? J: Cho‘pchak.

6. Qaysi janrdagi asarlar kirish qismi, voqealar rivoji, tugallanmadan tashkil topadi? J: Ertak.

7. Ertaklarning boshlanmasida qaysi jonivor “qizil ekan, quyrug‘i uzun ekan, ko‘k muzga mingan ekan, muruti singan ekan” deb ta’riflanadi? J: Qirg‘ovul.

8. Ertaklarning boshlanmasida qaysi jonivor “azonchi” deb ta’riflanadi?

J: Ola qarg‘a.

9. Ertaklarning boshlanmasida qaysi jonivor “qozonchi” deb ta’riflanadi?



J: Qora qarg‘a.

10. Ertaklarning boshlanmasida qaysi jonivor “chaqimchi” deb ta’riflanadi?



J: Chumchuq.

11. “Sizga bog‘ bo’lsin, bizga hayot” jumlasi ertaklarning qaysi qismida uchray-di? J: Kirish qismida.

12. Qanday ertaklarni majoziy ertaklar deymiz? J: Hayvonlar haqidagi.

13.Biror voqeani og‘zaki hikoya qilish ma’nosini bildiradigan atama nima?



J: Ertak.

HAMID OLIMJON
1. Hamid Olimjon asarlari jami nechta jildni tashkil etadi? J: 10 jild.

2. Qobiliyatli rahbar va olim kim? J: Hamid Olimjon.

3. 33- yoshida Hamid Olimjon qanday unvon oldi? J: Akademik.

4. Akademik unvonini olgan adiblar? J: H. Olimjon, G‘afur G ‘ulom, Oybek.

5. H. Olimjon qachon va qayerda tug‘ilgan? J: 1909-yil, 12-dekabr, Jizzax shahri.

6. Xalq baxshilarining vatani qayerlar? J: Surxondaryo, Jizzax, Qashqadaryo, Xorazm.

7. Hamid Olimjonning onasining ismi? J: Komila aya.

8. Hamid Olimjonning ismi? J: Abdulhamid.

9. Hamid Olimjon juda ko‘p doston va ertaklarni kimdan eshitardi? J: Onasi Komila ayadan.

10. “Bolalik kunlarimda,

Uyqusiz tunlarimda.

Ko‘p ertak eshitardim,

So‘ylab berardi buvim”. Ushbu misralar H.Olimjonning qaysi asaridan olingan? J: Oygul bilan Baxtiyor”.

11. H.Olimjon qayerlarda o‘qidi? J: Jizzaxdagi Narimonov nomli boshlan-g‘ich maktab, Samarqand shahridagi pedagogika bilim yurti (1923-1926), Pedagogika akademiyasi (1926-1931).

12. 1932-yilga qadar O‘zbekistonning poytaxti qayer bo‘lgan? J: Samarqand.

13. H. Olimjonning dastlabki she’rlari qaysi gazetada va qachon chop etilgan?



J: 1926-yildan Samarqanddagi “Zarafshon” gazetasida.

14. H. Olimjonning birinchi she’rlar to‘plami? J: 1929-yil Ko‘klam.

15. H. Olimjonning tarixiy mavzudagi she’riy dramasi? J: Muqanna.

16. H. Olimjonning zamonaviy mavzudagi she’riy dramasi? J: Jinoyat”.

17. “Oygul bilan Baxtiyor” ertak-dostoni qachon yozilgan? J: 1937-yilda.

18. H.Olimjonning ilk she’rining nomi nima? J: Kimdir” (1926).


OYGUL BILAN BAXTIYOR”
1. “Oygul bilan Baxtiyor” asari janri? J: Ertak-doston.

2. “Oygul bilan Baxtiyor” dostoni nima bilan boshlanadi? J: Shoirning bolalik davri estaliklari bilan.

3. Shoir “Oygul bilan Baxtiyor” ertagini kimdan eshitgan? J: Onasi Komila ayadan.
4. Oygul qaysi yurtda yashagan? J: Jambil.

5. Qaysi davlatning zolim xoniga qarshi qullar qo‘zg‘olon ko‘tardi? J: Jambil.

6. Sug‘diyonada makedon bosqinchilariga qarshi Spitamen qo‘zg‘oloni haqidagi ma’lumotni qayerdan olish mumkin? J: 2000-yil Bolalar ensiklopediyasi kitobining 469-betidan.

7. Spitamen qo‘zg‘oloni qachon bo‘lgan? J: Milloddan avvalgi 329-328-yil.

8. Jambildagi qo‘zg‘olonga kim boshchilik qilgan? J: Qul Darxon va qizi Oy-gul.

9. Oygulning ko‘zi oldida zolim xon tomonidan kim o‘ldiriladi? J: Otasi Dar-xon.

10. Oygulni zindondan ozod qilib sandiqda oqizib yuborgan qul kim?

J: Qul Tarlon.

11. Qul Tarlon sandiqqa nima soladi? J: Non.

12. H. Olimjon “Oygul bilan Baxtiyor” ertak-dostonida qaysi ertakni eslaydi?

J: “Tohir va Zuhra”, “Yoril tosh”.

13. “Oygul bilan Baxtiyor” ertak-dostonidagi qaysi voqea “Tohir va Zuhra” ertagidagi qaysi voqeaga o‘xshaydi? J: Sandiqda oqish.

14. Sandiq qayerga kelib to‘xtaydi? J: Jarjon degan yurt qirg‘oqlarida.

15. Sandiq qaysi daryoda oqadi? J: Amudaryo (Jayhun).

16. Sandiqni kim tutib oladi? J: Kambag‘al o‘tinchi chol.

17. Chol nima uchun sandiqni bozorga olib boradi? J: Qo‘rqqani uchun.

18. Dostondagi oddiy odamlar taqdiriga befarq, bag‘ritosh podshoh kim?

J: Jarjon podshosi.

19. O‘tinchi cholning taqdiri? J: Podshoh tomonidan o‘ldiriladi.

20. Dostondagi o‘zining “peshonasi sho‘r”ligiga ko‘ngan, o‘z hayotini yaxshi to-monga o‘zgartirish imkoniyati tug‘ilgan paytda ham undan foydalana olmagan,

“sho‘rlik”, “bechora” personaj kim? J: O‘tinchi chol.

21. Qari podshoning xotini bo‘lib, ko‘ngli tortmaydigan odam bilan bir umr zarga ko‘milib yashashdan hurlik va ozodlikni afzal bilgan qiz kim? J: Oygul.

22. Oygulni qaysi baliq yutib ketadi? J: Jayhun.

23. “Go‘zal edi va chinor,

Qomatiga edi zor.

Ko‘kraklari butun bir,

Oftobni yashirardi”. Ushbu ta’rif dostondagi qaysi qahramonga berilgan? J: Baxtiyorga.

24. Baxtiyor qayerlik va kasbi nima? J: Susambillik podachi.

25. Dostonda Baxtiyor qaysi afsonaviy qahramonga o‘xshatilgan? J: Rustam.

26. Baxtiyor baliqchilardan nima so‘raydi? J: Jinday non.

27. Baliqchilar Baxtiyorga nima berishga rozi bo‘ladilar? J: Shu safar to‘rga ilgan narsani.

28. Jayhun baliqni Baxtiyor uyiga qanday olib ketadi? J: 2 ta ho‘kizga ortib.

29. Baliqning qornidagi Oygulni birinchi bo‘lib kim ko’radi? J: Baxtiyorning otasi.

30. Oygul baliq qornidan nima topib oladi? J: 2 ta katta halqalik gavhar.

31. Chol birinchi gavharni nimaga almashtiradi? J: 1 sandiq oltinga.

32. Oygul bilan Baxtiyor Jambilga hujum qilib xonning o‘rniga kimni podshoh etib tayinlaydi? J: Qul Tarlonni.

33. “Oygul bilan Baxtiyor” ertak-dostoni bosh qahramonlari? J: Oygul bilan Baxtiyor.

34. Oygulning mardlik, tantilik, tadbirkorlik fazilatlari qaysi tarixiy afsona qahramoniga o‘xshash? J: To‘maris.

35. Qaysi asar qahramonlari ayol bo‘lsa-da ba’zi erkaklarga ham ibrat bo‘la olishi mumkin? J: To‘maris va Oygul.

36. “Oygul bilan Baxtiyor” ertak-dostoni necha bo‘g‘inli she’r yo‘lida yozilgan? J: 7 bo‘g‘inli.

37. Ertak-dostonda qanday she’riy san’atlar ishlatilgan? J: O‘xshatish, jonlanti-rish, qiyoslash.

38. Misralar oxirida keladigan ohangdosh so‘zlar? J: Qofiya.

39. “Xirs” so‘zining ma’nosi? J: Fors-tojik tilida ayiq degani.

40. “Hirs” so‘zining ma’nosi? J: Insonning xunuk nafsini ifodalaydigan tushuncha.

41. “Soqchilar zolim xonni.

Bu ajoyib hayvonni.

Og‘ilda ushladilar.

O‘lgudek mushtladilar”. Ushbu misralarda qanday she’riy san’at mavjud? J: O‘xshatish.

42. “Xoliga” so‘zining ma’nosi? J: Hech kim yo‘q joyga, panaga.

43. “Holiga” so‘zining ma’nosi? J: Hol-ahvol ma’nosida.

44. Dostondagi xalq iboralari, maqollari?



Yüklə 0,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin