Antalya büTÜnleşİk kiyi alanlari yönetim plani projesi

5.3. Korunan Alanlar Alt Yönetim Planı

5.3.1. Mevcut Durum

Antalya’da 3 adet Tabiat Parkı, 4 adet Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ve 5 Adet Milli Park Yer Almaktadır. Beydağları (Olimpos) Sahil Milli Parkı’nın kıyı kesimi Planlama Alanı içindedir. Antalya geneli ve Planlama Alanı içinde pek çok alan ve yapı ölçeğinde koruma statüsü yer almaktadır. (arkeolojik, doğal, kentsel sit vb.)

Antalya’da kıyı kesimde 3 adet Özel Çevre Koruma Alanı yer almaktadır

1- Patara Özel Çevre Koruma Alanı

2- Kaş Kekova Özel Çevre Koruma Alanı
3- Belek Özel Çevre Koruma Alanı
Tüm Özel Çevre Koruma Alanları, Antalya Bütünleşik Kıyı Alanları Planlama Alanı içerisindedir.
Planlama Alanı içinde antik kentler, arkeolojik kalıntılar, tarihi kentsel dokular ve doğal sit alanları bulunmaktadır. Planlama Alanı içinde kalan koruma statüsü bulunan doğal ve kültürel açıdan önemli 44 adet sit alanı bulunmaktadır.

5.3.2. Korunan Alanlar Alt Yönetim Planı Stratejileri

Strateji KA1: Planlama Alanı içinde kalan Beydağları (Olimpos) Sahil Milli Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı’nın Yönetim Planı çerçevesinde tekrar ele alınması

Strateji KA2: Patara, Kaş- Kekova ve Belek Özel Çevre Koruma Alanı için Özel Çevre Koruma Başkanlığı tarafından hazırlanmış veya hazırlatılmış eğitim çalışmalarının değerlendirilerek ÖÇK alanları bazında yönetim planlarının hazırlanması
Strateji KA3: Antalya kıyı kesiminin deniz ve kara tarafının ekolojik yapısı ve biyo çeşitliliğinin araştırılması ve envanterinin çıkarılması
Strateji KA4: Kıyı bölgesinde yer alan kültürel değerlerin korunması

5.4. Çevre ve Altyapı Alt Yönetim Planı

5.4.1. Mevcut Durum

Antalya il genelinde kişi başına günlük 1 kg katı atık üretilmektedir. Turizm Sektöründeki gelişmelere bağlı olarak katı ve sıvı atık üretimi oldukça yüksektir. Yerleşim alanları katı ve sıvı atık bertarafı için yoğun çalışma içerisindedirler artan nüfus ve turizm gelişmesine bağlı olarak yeni yatırımlar devam etmektedir.

Antalya Limanından Güneyde Kilidonya Burnuna kadar uzanan 80 km’lik kıyı bandında Turizm Bakanlığı, İl Özel İdaresi ve Yöredeki Mahalli İdarelerin iştiraki ile 1989 yılında kurulan “Güney Antalya Turizm Geliştirme ve Altyapı İşletme Birliği” altyapı hizmetlerini yürütmektedir. İçme ve kullanma suyu, kanalizasyon ve artıma tesisleri, çöp toplama ve geri dönüşüm tesisleri ile zararlılarla mücadele hizmetleri GATAB tarafından yürütülmektedir.
Yoğun kentsel nüfus ve turizm tesisleri büyük ölçüde sıvı atık üretmektedir. Bu atıkların doğal çevreye zarar vermeden giderilmesi için arıtma tesisleri inşa edilmiştir. Bu tesislerde biyolojik ve gelişmiş arıtma yöntemleri kullanılmaktadır. Planlama Alanı içinde veya etkileşimli ilçelerde toplam 20 adet arıtma tesisi bulunmaktadır.
2006 yılı verilerine göre atıksu arıtma tesislerinin kapasiteleri yeterli görülmektedir. Ancak kısa ve orta vadede Antalya Merkez’de ve Manavgat ilçesinde ilave yatırım ihtiyacı görülebilir.
Turizm ve hizmetler sektörünün baskın sektör olduğu Antalya’da bir diğer önemli sorun katı atık üretiminin yüksek boyutta olmasıdır. Manavgat ilçesi ve Büyükşehir belediyesi tarafından toplanan atıkların tamamı düzenli depolama sahalarına götürülmektedir. Büyükşehir dışında kalan Kaş ilçesinde de toplanan atıkların bir kısmı düzenli depolama sahalarına götürülmektedir. Kemer ilçesindeki atıkların tamamı Kompost (biyokimyasal ayrıştırma ve gübre yapımı) tesislerine götürülmektedir. Diğer ilçelerde vahşi depolama ve diğer yöntemler kullanılmaktadır.

5.4.2. Çevre ve Altyapı Alt Yönetim Planı Stratejileri

Göz önünde tutulacak stratejiler aşağıda sunulmuştur.

Strateji ÇA1: Çevre sorunlarının boyutunun bilimsel bir şekilde saptanması ve çevre koruma altyapısının oluşturulması.
Strateji ÇA2: Planlama Alanında yer altı ve yer üstü su kaynakları yönetimini kurulması
Strateji ÇA3: Antalya’da başarılı örnekleri bulunan, yerel yönetimler arasındaki altyapı birliklerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması

Strateji ÇA4: Atık su ve Katı Atık Yönetiminin sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesi.

6. ALT BÖLGELER İTİBARIYLA MEKANSAL NİTELİKLİ ÖNGÖRÜLER

Antalya Bütünleşik Kıyı Alanları Planı, seçilen model, belirlenen amaç, hedefler ve stratejiler ışığında daha ayrıntıda mekansal kararların üretilebilmesi için alt bölgelere ayrılmıştır.

Bölgeleme işleminde topografik özellikler, fonksiyonların ve kullanımların yoğunlaştığı alanlar, bölgelerin özgün nitelikleri ve sorunları, dikkate alınmıştır. Ayrıca 2009 yılında onaması yapılan Antalya-Burdur Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı, Antalya Büyükşehir Belediyesi Nazım İmar Planı, yürürlükteki planlar, yasal statüler de değerlendirilmiştir.
Alt bölgeler için belirlenen mekansal kararlar ve stratejilerin yürürlükteki planlar ile uyumlu olmasına özen gösterilmiştir.

6.1. Planlamaya Esas Alt Bölgeler

Antalya Bütünleşik Kıyı Alanları Planı çerçevesinde Planlama Alanı kavramsallaştırmalar ve yapılan çalışmalar sonucunda 13 alt bölgeye ayrılmıştır. Bölgeleme çalışmalarında Kilidonya Burnu’nun batısı ve doğusu ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Her bölgenin benzer özellikleri olmasının yanı sıra farklı özellikleri de bulunmaktadır. Plan kararlarının üretilmesi aşamasında belirlenen çerçeve stratejilere bağlı, tüm bölgeler için ortak stratejiler ve özelliklerine göre farklı stratejiler üretilmiştir.

Bölgeler için belirlenen strateji ve alt yönetim planlarına göre, alt bölge düzeyinde yapılacak düzenlemeler ve uygulanacak stratejiler geliştirilmiştir. Belirlenen bölgeler aşağıda sıralanmakta ve Şekil 4 ve Şekil 5’te gösterilmektedir.
1. Bölge: Patara Özel Çevre Koruma Bölgesi; 1. bölge, makilik alanları, uzun kumsalı, kültürel ve arkeolojik değerleri açısından zengin olması ile öne çıkmaktadır. Planlama Alanının batı kesiminde yer almaktadır.
2. Bölge: Kaş-Kalkan Bölgesi; Bu bölge özellikle turizm öncelikli yerleşimlerin yoğunlaştığı bir bölge konumundadır. Demre- Kaş turizm merkezi bu bölge içerisinde yer almaktadır. Kıyı kesiminin baskın bitki örtüsü maki ve fundalıklardır. Ayrıca, Arka planda yer alan köylerde bağ ve bahçecilik yapılmaktadır.
3. Bölge: Kekova Özel Çevre Koruma Bölgesi; Özel Çevre Statüsünde bulunan kesimlerin fazla olduğu bir diğer bölgedir. Kaş-Kekova Özel Çevre Koruma Bölgesi burada yer almaktadır. Kıyı kesimlerde doğal sit alanları mevcuttur. Ayrıca, batık kent gibi deniz altında antik kentler de bulunmaktadır. Karstik yapı olağanüstü özellikler sunmaktadır.
4. Bölge: Kale-Finike-Kumluca-Kilidonya Burnu; Kilidonya burnunun batısında yer almaktadır. Zengin kültürel, doğal, arkeolojik değerlere sahiptir. Kumluca Melanippe Antik kenti, kıyı bandında bulunan doğal sit alanları önemli kaynak değerlerindendir. Yerleşim alanları bu bölgede yoğunlaşmış olup, yoğun kentsel ve kırsal kesim nüfusu görece en fazla bu bölgededir. Kıyı alanı gerisinde verimli tarım alanları yer almaktadır.
Şekil 5’te Doğu Antalya kesiminde alt bölgeler gösterilmektedir. Bu bölgelerin ilk aşamada özetlenebilecek baskın özellikleri aşağıdaki gibidir.
5. Bölge: Kilidonya Burnu-Tekirova-Phaselıs; Bu bölge, morfolojik yapısı, orman varlığı, doğal koyları, uzun ve geniş kumsalları, kültürel değerleri açısından zengin olması ile öne çıkmaktadır. Planlama Alanının batı-güneybatı kesiminde yer almaktadır.
Olimpos-Çıralı-Adrasan kesimi, bozulmamış doğal yapısı, küçük ölçekli turizm işletmeleri ve kültürel değerleri ile il genelindeki kitlesel turizme alternatif olacak en önemli bölge konumundadır. Phaselis Antik kenti de bölgenin en önemli kaynak değerlerinden biridir.
6. Bölge: Çamyuva-Kemer-Göynük-Beldibi; 6. bölge özellikle büyük ölçekli ve organize kitlesel turizme yönelik turizm işletmelerinin kıyı bölgesinde yoğunlaştığı bir bölge konumundadır. Planlama Alanı içinde bir adet yat limanı bulunmaktadır. Bölgenin temel sorunları; kıyı bölgesindeki yığılmalardan dolayı halkın kullanımına açık kıyı bölgesinin ve kıyı bölgesine erişilebilirliğinin sınırlı olması, ticari tur teknelerinin bir kıyı yapısı ihtiyacının olmasıdır.
7. Bölge: Antalya Kent Merkezi; Yaklaşık bir milyonluk bir nüfusu barındıran Antalya kent merkezinin de kıyı şeridini kapsayan 7. bölge bir diğer alt bölgedir. Planlama Alanı içinde yük, kruvaziyer ve yat limanını barındıran bir liman bulunmaktadır. Kıyı bölgesi görece olarak düzenlenmiş ve halkın kullanımına açık rekreasyon alanlarını barındırmaktadır. Kent merkezinin olduğu kesimde tarihi doku, falezler ve rekreasyon alanları öne çıkmaktadır. Bölgenin doğu kıyı kesiminde, büyük ölçekli tematik turizm işletmeleri yer almaktadır.
8. Bölge: Kadriye – Belek; Kadriye-Belek kıyı kesimi golf alanları ve bunlara bağlı organize turizm işletmeleri ve hassas doğal değerleri ile öne çıkmaktadır. Bölgede Özel Çevre Koruma alanı statüsü bulunmaktadır. Kıyı bölgesinde turizm işletmeleri ve hemen arkasından başlayan golf alanları kıyı erişilebilirliğini sınırlandırmaktadır.
9. Bölge: Belek – Side; 9. bölge kıyı bölgesinde turizm tesisleri, 2. konut alanları ve Side kesiminde yer alan antik kent ile öne çıkmaktadır. Bölgede, kıyı kesiminde yer turizm tesisleri ve bağlı kullanımlar ağırlıklıdır ancak özellikle yerel yönetimlerin kıyı bölgesinin erişilebilirliğini arttırmaya yönelik rekreatif alan düzenlemeleri çabaları bulunmaktadır.
10. Bölge: Side - Alanya Batısı; Bu bölge doğal kumsalları, Manavgat Nehri Ağzı, görece daha az sayıdaki turizm tesisleri ve geri bölgesinde Manavgat ilçe merkezi ile öne çıkmaktadır.
11. Bölge: Alanya Batı Kesimi; 11. Bölge Alanya kent merkezinin batı kesimini kapsamaktadır. Kıyı kesiminde turizm tesisleri gelişimi göze çarpmaktadır. Bu bölgeden itibaren D400 karayolu kıyı kesimine yaklaşarak doğuya doğru kıyıya paralel şekilde ilerlemektedir. Ana karayolu nedeni ile kıyı kesimi de belde belediyeleri ve kentsel kullanımlar yer almaktadır. Ayrıca bu bölgede inşaat çalışmaları tamamlanmak üzere olan bir yat limanı bulunmaktadır.
12. Bölge: Alanya Merkez ve Batı Kesimi; Alanya kent merkezini içine alan bölgenin batı kesiminde yoğun kentsel kullanımlar yer almaktadır. Doğuya doğru turizm kullanımları ve düşük yoğunluklu konut alanları yer almaktadır. Gazipaşa ilçesine doğru kıyı şeridinin hemen arkasından tarım alanları başlamaktadır. Görece doğal kumsal alanlarına sahiptir.
13. Bölge: Gazipaşa; Antalya Bütünleşik Kıyı Alanları Planlama Alanının son bölgesi Gazipaşa ve yakın çevresinin kıyı kesimini içine almaktadır. Bu bölgenin batısı topografik yapısı itibarı ile sınırlı gelişme imkanı sunduğu için doğal olarak kalmıştır. Bölgenin orta kesiminde yer alan ovalık kesimde, kıyı bölgesi ağırlıklı tarımsal kullanımlar ile düşük yoğunluklu konut alanlarına ev sahipliliği yapmaktadır. 13. bölgede inşaat çalışmaları devam eden bir hava alanı ve bir yat limanı bulunmaktadır.

Şekil 4: Batı Antalya Bütünleşik Kıyı Alanı Planlama Alanı Alt Planlama Bölgeleri

Şekil 5: Doğu Antalya Bütünleşik Kıyı Alanı Planlama Alanı Alt Planlama Bölgeleri