AxiRƏt azuqəSİ

2 «Zariyat» surəsi, ayə 17-18.

1 «Tövbə» surəsi, ayə 72.

2 «Əl-Mizan», cild 9, səh. 354.

1 «İsra» surəsi, ayə 21.

2 «Əl-Mizan», cild 13, səh. 72.

1 «Taha» surəsi, ayə 38-40.

1 «Müstədrakül-vəsail», cild 2, səh. 481.

2 «Biharul-ənvar», cild 10, səh. 40.

3 «Biharul-ənvar», cild 41, səh. 132.

1 «Ə᾽raf» surəsi, ayə 40.

1 «Müstədrəkül-vəsail», cild 11, səh. 253.

2 Həmin mənbə, cild 31, fəsil 101, səh. 173.

1 «Rə᾽d» surəsi, ayə 28.

2 «Kamil insan», Şəhid Mürtəza Mütəhhəri, səh. 94-96.

1 «Rə᾽d» surəsi, ayə 22.

1 «Müstədrəkül-vəsail», cild 1, səh. 358.

2 Həmən mənbə.

1 «Təfsiri Əbul Futuh», cild 1, səh. 103.

2 «Ğürərül-hikəm», səh. 605.

3 «Vəsailüş-şiə», cild 3, səh. 7.

4 «Biharul-ənvar», cild 77, səh. 419.

1 «Nisa» surəsi, ayə 95.

1 Bildiyimiz kimi, rəvayətlərdə əmr be mə᾽ruf və nəhy əz münkər cihaddan daha üstün qiymətləndirilmişdir.

2 (Belə ki, cahilin haqqa hidayəti hər cihaddan üstündür.)

1 «Ə᾽raf« surəsi, ayə 94.

2 «Ən᾽am» surəsi, ayə 42.

1 «Naziat» surəsi, ayə 40-41.

2 «Nəhcül-bəlağə», Feyzül-islam, xütbə 113, səh. 353.

3 Həmən mənbə, səh. 887.

1 «Biharul-ənvar», cild 69, səh. 406.

2 «Hud» surəsi, ayə 10.

1 «Nəhcül-bəlağə», xütbə 111, səh. 350.

2 «Fatir» surəsi, ayə 18.

3 «Bəqərə» surəsi, ayə 6.

1 «Məryəm» surəsi, ayə 71.

2 Həmin mənbə.

1 «Biharul-ənvar», cild 8, səh. 21, hədis 205.

1 «Biharul-ənvar», cild 72, səh. 107, hədis 81.

1 «Məfatihul-cinan», səh. 109.

1 «Məfatihul-cinan»; «Məkarimul-əxlaq» duası.

1 «Naziat» surəsi, ayə 40-41.

1 «Nəml» surəsi, ayə 89.

2 «Bəqərə» surəsi, ayə 112.

3 «Naziat» surəsi, ayə 37-38.

1 «Əl-Mizan», cild 19, səh. 122.

1 «Biharul-ənvar», cild 70, səh. 236.

1 «Ali-imran» surəsi, ayə 77.

1 «Vaqiə» surəsi, ayə 21.

1 «Nisa» surəsi, ayə 58.

1 «Mu᾽minin» surəsi, ayə 8.

1 «Bəqərə» surəsi, ayə 74.

2 «Maidə» surəsi, ayə 82.

1 «Taha» surəsi, ayə 109.

2 «Qəmər» surəsi, ayə 7.

3 «Ğaşiyə» surəsi, ayə 2.

4 «İsra» surəsi, ayə 109.

5 «Mu᾽minun» surəsi, ayə 1-2.

6 «Hədid» surəsi, ayə 16.

1 «Hicr» surəsi, ayə 30-31.

2 «Nəhcül-bəlağə», xütbə 234, səh. 776.

1 (Əlbəttə, cümlədəki kafir sözü din düşməni olan, haqqa boyun əyməyən kafirə aiddir. Müstəz᾽əf kafirlərin hesabı başqadır).

2 «Təğabun» surəsi, ayə 15.

3 «Kəhf» surəsi, ayə 46.

4 «Nəhl» surəsi, ayə 96.

1 «Fəcr» surəsi, ayə 15.

2 «Fəcr» surəsi, ayə 16.

3 «Ə᾽raf» surəsi, ayə 50.

1 «Biharul-ənvar», cild 85, səh. 319, hədis 2.

2 «Biharul-ənvar», cild 103, səh. 219, hədis 2.

3 «Biharul-ənvar», cild 103, səh. 222, hədis 40.

1 «Nəhcül-bəlağə», xütbə 108, səh. 336.

1 «Ənbiya» surəsi, ayə 35.

1 «İsra» surəsi, ayə 19.

2 «İsra» surəsi, ayə 18.

1 «Biharul-ənvar», cild 1, səh. 196.

2 «Biharul-ənvar», cild 78, səh. 152

3 «Qəsəs» surəsi, ayə 83.

4 «Əl-Mizan», cild, 16, səh. 85.

1 «Biharul-ənvar», cild 58, səh. 39.

2 «Qəsəs» surəsi, ayə 24.

3 «Nəhcül-bəlağə», xütbə 159, səh. 508.

1 «Yusif» surəsi, ayə 20.

1 «Ənkəbut» surəsi, ayə 65.

1 «Nəml» surəsi, ayə 4.

2 «Yusif» surəsi, ayə 18.

3 «Nəml» surəsi, ayə 24.

4 «Rum» surəsi, ayə 7.

1 «Nəhcül-bəlağə», Feyzul-islam, kəlam 115, səh. 1141.

2 «Nəhcül-bəlağə», kəlam 422, səh. 1287.

1 «Ə᾽raf» surəsi, ayə 32.

1 «Əl-Mizan», cild 6, səh. 330.

1 «Ə᾽la» surəsi, ayə 17.

1 «Həşr» surəsi, ayə 18.

2 «Hicr» surəsi, ayə 98-99.

1 «Ali-imran» surəsi, ayə 178.

2 «Tövbə» surəsi, ayə 55.

3 «Hicr» surəsi, ayə 88.

1 «Casiyə» surəsi, ayə 23.

1 «Nisa» surəsi, ayə 141.

2 «Munafiqun» surəsi, ayə 8.

1 (Ürək dedikdə, sinədə yerləşən, sənubəri şəklində olan bədən üzvü nəzərdə tutulmur. Burada məqsəd onun mə᾽nəvi mahiyyətidir, ürək və qəlb imanın sığınacağıdır).

1 («Təcafi», dünya bəndlərindən qurtulmaq mə᾽nasındadır. Necə ki, namaz qılan şəxs namazdan durmaq istəyərkən yerdən üzlüşdüyü zaman, əl və ayaq barmaqları ilə yerə təkiyə verdiyi hala «təcafi» halı deyirlər).

1 «Nur» surəsi, ayə 19.

2 «Kəhf» surəsi, ayə 110.

3 «Biharul-ənvar», cild 84, səh. 248.

1 Yəni bə`ziləri e`tiqadları olmasa da, dilucu «Allah səni vurmuşdu», «Allah səni öldürsün», «Allah sənə kömək olsun» və ya bu kimi digər ifadələrlə Allah kəlməsini dilə gətirirlər. Məqsəd budur ki, «ey Əbuzər! O şəxslərdən olma ki, onlar heç bir e`tiqadi kökü olmadan və kəlmənin mə`nasına varmadan Allahı yad edirlər.

2 «Biharul-ənvar», cild 72 (beyrut çapı), səh. 468.

3 «Saffat» surəsi, ayə 180-182.

1 «Uddətul-va᾽i», səh. 238.

2 «Üsuli-Kafi», cild 4, səh. 261.

3 Həmin mənbə, səh. 264.

1 «Taha» surəsi, ayə 14.

2 «Əhzab» surəsi, ayə 41.

1 «Bəqərə» surəsi, ayə 200.

2 «Əl-Mizan», cild 2, səh. 81.

1 «Ənfal» surəsi, ayə 2.

1 «Nəhcül-bəlağə», xütbə 96, səh. 286.

1 «Bəqərə» surəsi, ayə 213.

2 «Mülk» surəsi, ayə 8.

1 «Yasin» surəsi, ayə 11.

2 «Naziat» surəsi, ayə 40-41.

1 «Bəyyinə» surəsi, ayə 8.

2 «Fatir» surəsi, ayə 28.

3 «Bəqərə» surəsi, ayə 150.

4 «Ali-imran» surəsi, ayə 175.

1 «Rə᾽d» surəsi, ayə 13.

2 Dini bilgilərdə göstərildiyinə görə, İsrafilin suru iki dəfə üfürüləcəkdir. Surun birinci səsində bütün canlılar öləcəklər. İkinci dəfə sur çalınanda böyük qiyamət günü yetişmiş olacaq və hamı diriləcəkdir. Bu rəvayətdən görünür ki, birinci üfürmədə mələklər ölməyəcəklər və bəlkə də, onlar heç vaxt ölmürlər. Əgər onlara ölüm nisbət verilmiş olsa, başqa mə᾽nada təsəvvür edilməlidir.

1 «Biharul-ənvar», cild 16, səh. 292.

1 «Nəhcül-bəlağə», xütbə 227, səh. 736.

2 Həmin mənbə.

3 «Biharul-ənvar», cild 60, səh. 83, 85.

1 «Həcc» surəsi, ayə 2.

1 Əl-haqqə-35,36.

1 «Hud» surəsi, ayə 106.

2 «əl-Mizan», cild 11, səh. 21.

1 «Zəqqum» həddən artıq pis qoxulu, dadı acı və kiçik yarpaqlı bir bitkinin adıdır. Bu otun şirəsini çəkib insanın bədəninə sürtdükdə, həmin yer şişib suluq atır. Həmin ot biyabanın kənarında bitir və adı cəhənnəmdə olan zəqqumun adından götürülmüşdür. («Biharul-ənvar», cild 17, səh. 146) Zəqqum Qur᾿anda üç ayədə gəlmişdir. Hər üç ayədə cəhənnəmin dibində bitən ağac mə᾿nasında verilir. Onun meyvəsi şeytanların başlarıdır. (Ağac meyvələrinin şeytanın başına oxşadılması ona görədir ki, xalqın təsəvvüründə olduqca pis şəkildə təsvir olunur. Necə ki, bunun əksinə olaraq, mələklər ən gözəl surətdə təsvir edilirlər). Bunun üçün də onun meyvəsi həddən artıq pis qoxulu, xoşagəlməz və nifrət doğurar.

«Zəri᾽» də cəhənnəm əhlinin yeməklərindən biridir. Onu yeməklə nə doymaq olur, nə də kökəlmək. İbni Abbas Peyğəmbərdən (s) nəql edir: «Zəri᾿ cəhənnəmdə olan bir şeydir. Tikana bənzəyir, «səbir»dən (pis və acı bir meyvə) daha acı, murdardan daha pis qoxulu, atəşdən daha yandırıcıdır» («Qamus-Qur᾿an», cild 3 və 4, Maddə: Rə᾿s, zəqqum).

2 «Qırx hədis», İmam Xomeyni, səh. 23 .

1 «Bəqərə» surəsi, ayə 25.

2 «Tövbə» surəsi, ayə 72.

3 «Biharul-ənvar», cild 8, səh. 123.

1 «Ənkəbut» surəsi, ayə 64.

2 «Fussilət» surəsi, ayə 21.