Ayətullah Fazil Lənkərani

"Hər kəs mənə tabe olsa, həqiqətən o, məndəndir."

Həmçinin Peyğəmbəri Əkrəm (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) buyurur: "Salman biz Əhli-beytdəndir." Hansı ki, o, həqiqi mənada Əhli-beytdən deyildi.

Deməli, imamların rəhbərliyini qəbul etmək onlarla bir olmaq və nübüvvət Əhli-beyti sırasına daxil olmaq deməkdir. Amma "Təthir" ayəsinin əhatə dairəsini genişləndirən və onun bütün imamlara şamil olmasını göstərən iki rəvayət Əhli-beyt(əleyhimussalam) ünvanını imamlara şamil etdirmək məqamında deyil, əksinə, onlarda məqsəd budur ki, "Təthir" ayəsi onların da vilayət hüquqlarını, üstünlük və fəzilətlərini isbat edir. Bəlkə də bu, "ulul-ərham" ayəsinə istinadən isbat olunur. Həmçinin Peyğəmbər Əhli-beytinin 5 nəfərə şamil olmasını göstərən hədisləri və sair imamlardan nəql olunan hədisləri əqli yolla elə mənalandırmaq olar ki, aralarında ziddiyyət olmasın.

Əgər yalnız ixtisasi yönünü nəzərə alsaq, deməliyik ki, İbni Kəsirin İmam Sadiq (əleyhissalam)-dan nəql etdiyi rəvayətin bu iki dəstə rəvayətlə (zahirdə ixtilaflı olmasına baxmayaraq) bir yerə yığılmasına (aralarında ziddiyyət və ixtilaf olmadan mənalandırılmasına) şahiddir. Belə ki, "Təthir" ayəsinin beş nəfərə həsr olunmasını göstərən rəvayətlərlə bu ayənin dəlalət əhatəsini genişləndirən rəvayət barəsində demək lazımdır ki, ikinci qism birinci qismin təvilidir, nəticədə sair imamlar da Əhli-beytə daxil olur.

Beləliklə, Peyğəmbər Əhli-beytinin beş nəfərdə həsr olunmasını göstərən hədislərlə bu ayənin sair imamlara da şamil olmasını göstərən hədisləri mülahizə etməklə, həmçinin imamların özlərinin fəzilətlərini isbat etmək üçün bu ayəyə istinad etmələrini, bu ayənin "ulul-ərham" ayəsi ilə təvil olunmasını nəzərə almaqla hökm edib deyə bilərik ki, Əhli-beyt(əleyhimussalam) kəlməsi "Ali-əba" və "Əshabi-kisa" kəlmələri kimi beş nəfərə xüsuslanıb, eyni zamanda ilahi lütf sair imamlara da şamil olub. Yəni "Təthir" ayəsi sair imamların da məqamlarının əzəmətli, uca və müqəddəs olduqlarını göstərir.

Əgər biz, "Əhli-beyt(əleyhimussalam) kəlməsi tarix boyu Ümmü Sələmənin evində əba altına yığışan şəxslərin xüsusi ünvanı sayılmış, qeyd olunan münasibətlərlə, xüsusilə imamların sözlərində (onlar "biz ayənin təvil olunduğu şəxslərik" deyə buyurmuşlar) sair imamlara da şamil olan bir ünvana çevrilmişdir"-desək sözümüzün doğruluğunda heç bir şübhə yeri qalmaz. Belə ki, bu ləqəb qoymanın əsərləri bir çox rəvayətlərdə görünməkdədir ki, bəzi ravilər onlara bu ünvanla xitab etmişlər.

Bundan əlavə, "Əhli-beyt" ünvanı iki cəhətdən mülahizə olunmalıdır:

1. "Təthir" ayəsinin nazil olması münasibəti ilə bu cəhətdən Əhli-beyt(əleyhimussalam) yalnız əba altında olanlara aiddir

2. Ona həml (istinad) edilən hökm (yəni hər növ aludəliyin onlardan uzaqlaşdırılıb, onların pak-pakizə qərar verilməsi, müqəddəsliyi) mülahizə olunmaqla. İkinci nəzərdə "Təthir" ayəsinin məfhumunda sair imamlar əba altındakı beş nəflərlə əsla fərqlənmir və onlar da Əhli-beytdəndir.

Başqa sözlə desək, "Əhli-beyt" kəlməsi öz-özlüyündə Rəsuli Əkrəm (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) -in ən yaxın adamlarının şəxsiyyətində o qədər də rol oynamır. Burada mühüm şey "Təthir" ayəsinin bu ali məqamlı insanlara verdiyi fəzilətlərdir. Qeyd olunduğu kimi, sair imamlar da labüd olaraq bu fəzilətlərdə şərikdirlər. Əhli-beyt kəlməsi üstün bir aləmdən söz açdığı üçün bu fəzilətlərə malik olanların hamısı Əhli-beytdən sayılır. Bəlkə də buna görə Peyğəmbəri Əkrəm (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) "Salman biz Əhli-beytdəndir"-deyə buyurmuşdur. Əslində isə Salmanın məqamı İmam Sadiqin yüksək məqamı ilə əsla müqayisə oluna bilməz!