Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

BAYTAR MEKTEBİ BİNASI

112

113

BEBEK

Baytar Mektebi binasının ön cephesi (solda) ve merdivenlerinden bir görünüm (sağda). Afife Batur fotoğraf koleksiyonu

Âlisi oldu. Avrupa'dan gelen öğretmenlerin ders verdiği bu okul, İstanbul'dan Ankara'ya taşındı. Yüksek Ziraat Ensti-tüsü'nün kurulması üzerine Baytar Mek-teb-i Âlisi, enstitüye bağlı veteriner fakültesi oldu.

Bibi. Suphi Edhem, Nevsal-i Baytarı. İst., 1330. s. 14; Ergin, Maarif Tarihi, II, 422-423, III, 967; F. R. Unat, Türkiye Eğitim Sisteminin Gelişmesine Tarihi Bir Bakış, Ankara, 1964, s. 64-65, 68-69, 75-76.

KUTLUAY ERDOĞAN

BAYTAR MEKTEBİ BİNASI

Sultanahmet'te bir konaktı. Mülkiye Baytar Mektebi 1894'te Kadırga'da Cinci Meydanı'nda kiralık bir binaya taşınmış, ancak bu yapının gereksinmeleri karşılamadığı, eskimiş ve dar olduğu görülerek yeni bina arayışlarına gidilmiştir.

İstanbul arşivlerindeki bu konuya ilişkin kayıtlardan, ilk girişimlerin 1894 yılı başlarında yapıldığı anlaşılmaktadır. Okul için Sultanahmet yakınında Beylik-çi Mustafa'nın mirasçılarına ait geniş konak onarılarak kullanılmak üzere seçilmiştir. Ancak bir ay sonraki gazete haberlerinde, seçilmiş olan yapı, Tunuslu Mahmud Paşa Konağı olarak geçmektedir. Satın alınma ve onarını işinin, muhtemelen parasızlık nedeniyle uzun süre askıda kaldığı anlaşılmaktadır. Ancak 4 Kasım 1900 tarihinde Tunuslu Mahmud Paşa Konağı'nın satın alınarak onarılması kararı alınabilmiştir. Onarım ve yeniden düzenleme işiyle o sırada Ziraat, Orman ve Maadin Nezareti mimarı olan Raimondo D'Aronco(->) görevlendirilmiş ve yapının "İtalyan mimari üslubunda" olacağı belirtilmiştir. Daha sonra yapılan yeni binalar ve laboratuvarlarla genişletilen okul, 1911'deki büyük İshakpaşa yangınında yanmıştır.

Yapının projesi mevcut değildir, dolayısıyla okulun yapısal örgütlenmesi ve yapının dönüştürülmesinin oranı bilinmemektedir. Yıldız Arşivi'nde bulunan görsel malzemeye göre iki katlı, kagir

-görünümlü- bir yapıdır. Konağın muhtemelen ampir üsluplu mimarisine D'Aronco'nun bazı neobarok çizgiler eklediği görülmektedir. Yapının dışında, kitle ve cephesinde geniş ve eğrisel saçağı dışında pek belirtilmemiş olan D'Aronco'ya özgü tasarım özellikleri iç mekânlarda, salon, hol ve merdivenlerde açıkça gözlenebilmektedir. Geniş sepet kulpu kemerlerin art nouveau'ya yakın duran biçimlenişi, barok eğrilikler ve vurgular taşıyan asimetrik düzenli merdivenleri, D'Aronco tasarımına işaret eden öğelerdir.

Buradaki biçimlenmeler, yine bir D'Aronco yapısı olan Sultanahmet Mey-danı'ndaki Ziraat, Orman Maadin Nezareti binasının ve Yeniçeri Müzesi'nin paralelinde görünmektedir. Aynı abartısız, sakin ve yalın mekânlar, küçük art nouveau ve barok vurgular ve ayrıntıları pek seçilemeyen küçük bezeme grupları karakteristiktir.

İkinci bir karakteristik öğe, muhtemelen eski konağa ait olan ampir üslubunda yarım daire kemerli giriş kapısının üstüne yapılmış olan eğrisel saçak ve yine eğrisel biçimli kitabe panosudur. Halen mevcut olan bu giriş, yapının DAronco tasarımına ait tek parçasıdır.

AFİFE BATUR