BöLÜM 1 GİRİŞ
Yüklə 0,95 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Fiziksel Özellikler Bakımından
- İçeriksel Özellikler Bakımından
- Dil ve Anlatım Özellikleri Bakımından
- A. Kitap Fiziksel Özellikler Bakımından Özgün Ali Sağlığını Koruyor
- B. İçeriksel Özellikler Bakımından
- C. Dil ve Anlatım Özellikleri Bakımından
- Kitabın Adı
- A. Kitap Fiziksel Özellikler Bakımından Bıdık Ali’nin Topu
|
Kitabın Adı: Tonton Ali Tatilde Yayınevi: Üner Tonton Ali dizisinden çıkan kitapların isimleri şöyledir: 1.Tonton Ali Okulda 2. Tonton Ali Bayramda 3. Tonton Ali Evde 4. Tonton Ali Yeni Yıla Giriyor 5. Tonton Ali Sağlıklı Büyüyor 6. Tonton Ali 23 Nisan’da 7. Tonton Ali’nin Karne Gün 8. Tonton Ali Tatilde.
Kitabın kapak sayfası kalın, dayanıklı ve sayfa düzeni öğrenci için uygun olup, kitabın sayfalarında ikinci hamur kağıt kullanılmıştır. Kitabın resimleri konuya uygun ve resimlerde kullanılan renkler göz sağlığı için zararlı değildir. Bunlara karşılık kitabın boyutu, yazının punto büyüklüğü, resim yazı oranı, kapak sayfası ve kitabın içindeki resimler öğrencinin seviyesini uygun değildir. Ayrıca kitabın sayfaları da dikişli değildir. Kitabın boyutu 13,5x19 cm. olup daha önce belirtilen 16x23 cm.’nin altındadır. Bu durum öğrencinin kitaba olması düşünülen ilgisini azaltabilir. Kitabın kapağında kullanılan malzeme çocuk için kullanılabilir ve korunabilir düzeydedir. Yani kitabın kapak sayfası kalın ve dayanıklıdır. Bu nokta öğrencinin kitabını birçok arkadaşıyla değiş-tokuş etmesine olanak sağlayabilir. Kitabın kapak sayfasında iki çocuk denizdedir. Bunlardan Tonton Ali yüzmekte, diğer kız ise denizin içinde ona bakmaktadır. Ayrıca uzaklarda bir çocukta sörf yapmaktadır. Kitabın boyutu çocuk için uygun olmadığından, kapakta resme çok az yer ayrılmıştır. Kapaktaki resim basit ve yavandır. Bu durum kitap seçimini olumsuz etkileyebilir. Oğuzkan’a göre ülkemizde yayımlanan çocuk kitaplarının ve dergilerinin resim ve fotoğraflarının silik bir durumda bulunmasının en önemli nedeni kitapta kullanılan kağıdın kalite bakımından istenilen düzeyde olmamasıdır. Bu kitapta kullanılan kağıt kalitelidir ve bunun neticesinde kitapdaki resimlerde baskı hataları yoktur. Böyle olunca öğrenci resmi net görecek ve yorumlayabilecektir. Öğrencilerin büyük çoğunluğu paylaşma duygusunu ilkokul sıralarında kazanır. Çoğu zaman kalem kaybedilir yahut boyalar evde unutulur. Okuma yazma döneminde en çok paylaşılan nesne öğrencilerin kendi hikaye kitaplarıdır. Öğrencinin kitabını arkadaşıyla paylaşması için kitabını saklaması ve koruması gerekir. Bu kitabın sayfalarının dikişli olmayıp zımbalı oluşu kitabın saklanmasını olumsuz etkileyeceğinden öğrencinin bu noktada paylaşma duygusu kazanmasını da engelleyeceği ileri sürülebilir. Bu dizinin ilk kitaplarında yer alan yazılar uygun punto büyüklüğündedir. İncelenen kitap dizinin son kitabıdır ve punto büyüklüğü de 16’dır. Çocuk kitapları yazarları, çocuk için normal punto büyüklüğünün 20-24 olması gerektiğini söylemişlerdir. Kitapta bu kurala uyulmaması kitaba olan ilgiyi azaltabilir ve öğrencide okuma güçlüğü yaratabilir. Kitabın sayfalarında her iki yanda gerekli boşlukların bırakılmış olması öğrencinin kitabın düzeni hakkında fikir sahibi olmasını sağlayabilir. Kitabın resimleri gerek kullanılan renkler gerekse figürler açısından basit ve cansızdır. Buna karşılık kitapta yer alan resimler konuya uygun ve konuyu tamamlamaktadır. Kitabın sayfa düzeninde bazı sayfalara %50 resim %50 yazıdan oluşmakta bazı sayfalarda %40 yazı %60 resim bazı sayfalarda ise %40 resim %60 yazıya ayrılmıştır. Resim yazı oranında genel bir tutarlılık bulunmamaktadır. Bu durum kitaba olan ilgiyi azaltabilir. Çocuk kitaplarına yerleştirilecek olan resimler öğrencinin dikkatini çekme yanında, metin, sayfa ve kitabın diğer bölümleriyle ilişkili olmalıdır. Resimlerin boyutları ve görsel dokudaki benzerlikler, metin ile resim arasındaki bağlantıyı güçlendirir. Ayrıca sayfalara yerleştirilecek resimlerin biçim, boyut ve yerleşim farklılıkları, öğrencinin dikkatini arttırır ve kitabını tekdüzelikten kurtarır. Resimler öğrencinin seviyesine uygun olmalı, öğretirken, öğrenciyi eğlendirmelidir(Çalık,2001,s. 8-9).
Kitap olumlu ifadelere yer veriyor, kötümserlikten uzaktır. Kitaptaki tipler ve konu gerçek hayattandır. Kitabın konusu çocuğun yaşına ve bilgi düzeyine uygun olup, kitap konusu içinde ve merak öğesi vardır. Bunlara karşılık kitapta gülmece ve süpriz unsurları bulunmamaktadır. Kitapta Tonton Ali tatilde ülkesini tanımaktadır. Ülkesinin tarihi ve turistik yerleri gezen Tonton Ali gördüğü yapılara hayran kalıyor ve kendi de kumsalda kum ile bunları yapmayı deniyor. Babasına bu büyük yapıları kimlerin yaptığını soruyor. Babası da büyük mimarların yoğun çalışmaları sonucunda, büyük ekiplerle bu binaları inşa ettiklerini belirtiyor. Tonton Ali gördüğü yapılardan ve babasının anlatımından çok etkileniyor ve mimar olmaya karar veriyor. Babasına bunun gerçekleştirmek için ne yapması gerektiğini söylüyor. Babasına nihayetinde çok çalışmasını, bu işin okulları olduğunu, o okullara girmesi gerektiğini belirtiyor. Tonton Ali de çok çalışacağı, vatanına ve milletine faydalı olacağı konusunda babasına söz veriyor. Kitapta yer alan bu olumlu durum okurlarına da örnek olabilir. Kitaptaki tipler Tonton Ali, arkadaşları, anne ve babasıdır. Öğrenci kitapta yer alan bu kahramanları tanımakta güçlük çekmez çünkü kitapta yer alan kahramanlar öğrencinin hayatının içindendir. Kitapta yer alan konunun öğrencinin yaşına ve bilgisine uygun olması kitabın öğrenci tarafından anlaşılmasını kolaylaştırabilir. Kitaptaki konuya uygun olarak gerçek hayatta da tatile giden insanlar vardır. Bu insanlar, ülkenin tarihi ve turistik yerlerini gezerler. Öğrenci bu kitap sayesinde ülkesindeki güzelliklerin farkına varabilir. Kitapta bir binaya girip çıkan, elinde çanta olan bir adam vardır. Tonton Ali bu binaların önünde bu adamın ne yaptığını anlamak için onu gözetlemektedir. Sonunda gözetlediği o adamın mimar olduğunu öğrenecektir. İşte bu noktada merak öğesinin yer alması öğrenci üzerinde etkili olabilir. Kitap konusu içinde gülmece ve süpriz öğelerinin bulunmaması kitabın çocuk üzerinde etkili olmasını önleyecek bir başka noktadır.
Dil ve anlatım özellikleri bakımından kitap, kullanılan kelimeler, noktalama işaretleri, imla ve dilbilgisi açısından öğrencinin seviyesine uygundur. Kitapta diyaloglar yer almakta ve seri halinde yayınlanan kitapların cümle uzunlukları öğrencinin okuma seviyesine göre artmaktadır. Yine kitapta yer alan cümlelerin uzunlukları, olay örgüsü ve plan istenilen düzeyde olup, anlatım akıcı ve canlıdır. Bunlara karşılık kitapta yer alan tek olumsuzluk tekrarlı cümlelerin olmamasıdır. Kitapta yer alan kelimeler öğrencinin yakın çevresinden anlamını bildiği ve kullandığı kelimeler olduğundan öğrenci kitapta yer alan kelimeleri kolayca anlayıp kendisine verilmek istenen mesajı kavrayacaktır. Kitapta Ali’nin tatile gitmesiyle başlayan olaylar, Ali’nin mimar olmaya karar vermesiyle sonuçlanmıştır. Yazarın kendine özgü bir anlatım tarzı olduğu söylenebilir. Bu durum öğrencinin kitabı sıkılmadan okumasını sağlayabilir. Kitapta yer alan cümleler 5-6 kelimeden oluşmaktadır. Çocuk için uygun olan kelime sayısının 5-6 olduğu daha önce söylenmişti. Bu durum öğrencinin cümleleri kolayca anlamasında cümlenin başı ile sonu arasında bağlantı kurmasında ve cümlelerdeki eylemi kimin gerçekleştirdiğini bilmesinde kolaylık sağlayabilir. Çocuk kitapları dilbilgisi, noktalama ve imla açısından yanlışsız olmalıdır(Sever,1995,s. 15). Kitapta sırasıyla “nokta, iki nokta, konuşma çizgisi, soru işareti, virgül, tırnak işareti, kesme işareti, birleştirme çizgisi” kullanılmıştır. Bir kitapta bu kadar noktalama işaretinin birarada, doğru ve titizlikle kullanılmış olması; çocuk için yazı dilinin kuralları olduğunu anlaması açısından önemlidir. İmla açısından kitapta herhangi bir hata olmayışı, öğrencinin kelimelerin yazılışını doğru öğrenmesi açısından gereklidir. Yine dilbilgisi açısından cümleler tek özneli tek yüklemli olup, öğrencinin anlayabileceği düzeyde kurallı ve doğru cümlelerdir. Kitapta öğrencinin kullanmakta güçlük çektiği edatlar ve bağlaçların olmaması yine yazılanın açık bir şekilde çelişkiye düşülmeden anlaşılmasını sağlayabilir. Kitaptaki yazının giriş, gelişme ve sonuç bölümleri bulunmaktadır. Öğrenci bu kitaptan kendine göre bir yargı çıkarabilecektir. Bu da öğrencinin yorum gücünün gelişimine katkı getirebilir. Kitapta bolca Tonton Ali’nin babası ve annesi ile ilgili diyaloglar bulunmaktadır. Bu sayede kahramanların kişilik özellikleri ortaya çıkmaktadır. Öğrencinin kahramanların kişilik özelliklerini tahmin edeceği varsayıldığında kahramanların davranışlarını önceden bilme yeteneğide gelişecektir. Dizide kitapların cümle uzunlukları karşılaştırıldığında, dizinin son kitaplarına doğru cümle uzunluklarının giderek arttığının ortaya çıkması, yazarların cümleleri yaparlarken öğrencinin gelişimini gözönüne aldıkları söylenebilir. Olay örgüsü ilgi çekicidir. Kitapta gerek olayın gelişimi gerekse karşılıklı konuşma durumları olayı ilginç hale getirmiştir. Olayın ilginç olması öğrenci üzerinde kitaba karşı olumlu etkinin meydana gelmesini sağlayabilir. Diziden çıkan kitaplar için genel olarak punto büyüklüklerinin 1.2.3.4.5. ve 6. kitapta çocuk seviyesine uygun hazırlandığı görülmüştür. Buna karşılık 7. ve 8. kitapta ise bu kural uyulmamıştır. Yine dizinin 1.2.3.4.5. ve 6. kitaplarında, kitabın sayfa düzeninde resim yazı oranı seviyeye uygun olarak düzenlenmiştir.
Kitabın Adı: Özgün Ali Sağlığını Koruyor Yayınevi: Bilim ve Kültür Özgün Ali dizisinden çıkan kitapların isimleri şöyledir: 1. Özgün Ali Okulda 2. Özgün Ali Cumhuriyet Bayramında 3. Özgün Ali Evde 4. Özgün Ali Yeni Yılı Kutluyor 5. Özgün Ali Sağlığını Koruyor 6. Özgün Ali 23 Nisan’ı Kutluyor 7.Özgün Ali Karne Alıyor 8. Özgün Ali Tatilde.
Kitabın kapak sayfası kalın ve dayanıklı olup, kitabın sayfalarında ikinci hamur kağıt kullanılmıştır. Kitabın resimleri konuya uygun ve kitabın sayfa düzeni öğrenci seviyesine göredir. Bunlara karşılık kitabın boyutu, yazının punto büyüklüğü, resim yazı oranı, kapak sayfası ve kitabın içindeki resimler öğrencinin seviyesini uygun değildir. Ayrıca kitabın sayfaları da dikişli olmayıp, resimlerde kullanılan renkler göz sağlığı için uygun değildir. Kitabın boyutu 13.5x19 cm. olup bu yaş çocuğu için normal kabul edilen 16x23 cm’nin altındadır. Bu durum kitaba olan beğeniyi azaltabilir. Kitabın kapağının kalın ve dayanıklı olması öğrencinin kitabı rahatça kullanmasında ve korumasında etkilidir. Kitabın kapak sayfasının ilgi çekici olmaması kitabın olumsuz özelliklerinden biridir. Çünkü çocuk için kitap kapağı önemlidir. Bu yaş çocuğuna kitap sevdirmenin yollarından biri ona ilgisini ve dikkatini çekebilecek düzeyde kapak hazırlamakla olur. Çocuk kitabının vitrininde ilk olarak alacağı kitabın kapağına bakar. Beğenirse alır, beğenmezse almaz. Bu kitabın kapağında kahramanımız “Özgün Ali” hasta yatağında üzgün bir şekilde yatmaktadır. Gerek resimde kullanılan tonlar, gerekse resmin kendisi özensiz yapılmıştır. Kitabın sayfalarında çocuğun seviyesine uygun olarak 2. hamur kağıt kullanılmış olması kitabın değerinin öğrencinin gözünde artmasına neden olabilir. Ancak kitabın sayfalarının dikişli olmayıp, zımbalı oluşu bu değerin uzun sürmesini engelleyecektir. Bunlara birde yazının puntobüyüklüğü ve resimlerdeki baskı hataları da eklendiğinde kitabın fiziksel özellikler bakımından yetersizliği ortaya çıkmaktadır. Kitabın resimleri karanlık, cansız, çocuğun ilgisini çekmeyecek düzeydedir. Kitabın resimlerinde baskı hataları yapılmıştır. Sayfadaki resmi anlamak zordur. Kullanılan renkler ve baskı hataları göz sağlığını olusuz etkileyecek düzeydedir. Kitabın sayfa düzeninde resme ve yazıya aynı oranda yer ayrılması resme verilen değersizliği ikinci kez ortaya koymaktadır. Bunlara karşılık kitabın sayfa düzeninde yazının her iki yanında ve satırlar arasında uygun boşluklar bırakılmış olması yazının rahat okunmasını sağlayabilir.
Kitap olumlu ifadelere yer veriyor, kötümserlikten uzaktır. Kitaptaki tipler ve konu gerçek hayattandır. Kitabın konusu çocuğun yaşına ve bilgi düzeyine uygundur. Bunlara karşılık kitapta gülmece, merak ve süpriz unsurları bulunmamaktadır. Kitapta sağlıklı olmanın öneminden, temizlik alışkanlığının gerekliliğinden, aşı olmanın yararından bahsediliyor. Ayrıca her türlü besini almak gerekliliğinden, kışın giyilecek giysilerden ve ateşle oynamanın sakıncaları üzerinde duruluyor. Kitap çocuklar için önemli bilgiler vermektedir. Kitapta Özgün Ali, yaşıtları, doktor, anne ve babası yer almaktadır. Bu tipler gerçek hayatta da var olduğundan öğrenci kahramanları kolayca tanıyacaktır. İyi bir çocuk kitabı herşeyden önce çocuğun dünyasına yöneliktir (İprişoğlu,1994,s. 130). Kitapta yer alan konular öğrencininanlayabileceği düzeyde ve hayatının içindendir. Gerçekte hayatta dikkatsiz, yaramaz çocuklar evde yangın çıkarabilirler. Yine gerçek hayatta dengeli beslenmeyip, aşı olmazsak hastalıklara kolayca yakalanabiliriz. Bunun sonucunda da ilaç alır, okuldan geri kalabiliriz. Bunların hepsi gerçek hayatta karşımıza çıkan ya da çıkabilecek düzeyde olan olaylardır. Öğrenci bu konularla ilgili olarak dersler çıkarabilir. Kitapta kahramanlardan Ufuk, çatıya çıkıyor ve annesi düşersin diyor. Ufuk, annesinin sözünü dinlemeyip çatıya çıkıyor bunun neticesinde çatıdan düşüyor ve yaralanıyor. Bu durumda sürpriz öğesi yoktur. Çünkü olma ihtimali yüksek bir durum söz konusudur. Çatıya çıkıldığı vakit aşağıya düşme tehlikesini bu zaman çocuklarının bir çoğu tahmin edecek zekadadır. Halbuki öğrencileri şaşırtacak meraklandıracak ve güldürecek bir durum kitapta yer alsa kitap öğrenci için daha ilgi çekici olabilir.
Dil ve anlatım özellikleri bakımından kitap, kullanılan kelimeler, noktalama işaretleri, imla ve dilbilgisi açısından öğrencinin seviyesine uygundur. Kitapta diyaloglar ve tekrarlı cümleler yer almakta ve seri halinde yayınlanan kitapların cümle uzunlukları öğrencinin okuma seviyesine göre artmaktadır. Yine kitapta yer alan cümlelerin uzunlukları ve anlatım öğrenci seviyesine uygundur. Bunlara karşılık kitapta plan ve olay bulunmamaktadır. Kitapta yer alan kelimeler öğrencinin yakın çevresine ait anlamakta güçlük çekmeyeceği türdendir. Bu durum konunun okur tarafından anlaşılmasında etkilidir. Yazar, diyaloglardan yararlanarak anlatıma canlılık, yazıya hareket kazandırmıştır. Cümleler 4-5 kelimeden oluşmuş öğrenci için basit ve anlaşılır düzeydedir. Öğrencide anlam kargaşasına yol açacak uzunlukta cümle bulunmamaktadır. Kitapta noktalama işaretlerinden sırasıyla “kesme işareti, nokta, virgül, birleştirme çizgisi, iki nokta, konuşma çizgisi, soru işareti” kullanılmıştır. Bu noktalama işaretleri doğru bir şekilde ve yerinde kullanılmıştır. Bu durum öğrencinin ilerki yaşantısında gireceği sınavlarda noktalama işaretlerine ait soruları doğru cevaplamasında etkili olabilir. Kitapta imla ve dilbilgisi açısından öğrenciyi yanıltacak ya da yanlış öğrenmesine sebebiyet verecek kelime ya da cümlelerin olmaması kitabın öğrenci üzerinde olumlu etki bırakmasını sağlayabilir. Kitapta baştan sona yer alan bir olay yoktur. Kısa kısa olaylar vardır. Kitabın tamamında bütünlük olmaması plan üzerindede olumsuz etkiye sahiptir. Çünkü kitaplarda baştan sona gelişen bir olay olmayınca planlamada olmamaktadır. Durum böyle olunca yani kitabın plan ve olay örgüsü açısında yetersiz kalması öğrencinin kitaba olan tutumunu olumsuz etkileyebilir. Kitapta diyaloglara sıkça yer verilmesi öğrencinin bu karşılıklı konuşma havası içinde, anlatılanları daha kolay kavramasını sağlayabilir. Çünkü diyaloglar, bir kitabın anlaşılmasında kullanılan etkili bir yoldur. Dizinin ilk kitaplarıyla son kitapları karşılaştırıldığında cümle uzunluklarının son kitaplara doğru giderek artması öğrencinin bir anda seviyesinin üstünde cümle uzunluları ile karşılaşmaması açısından önemlidir. Kitapta ayrıca tekrarlı cümleler sıkça kullanılmıştır. Bu durum öğrencinin ezber yeteneğinin gelişmesini sağlayabilir. Özgün Ali dizisinden çıkan kitaplar içinde 2.3.7. ve 8. kitapların kapaklarının ilgi çekici olduğu ve dizinin 1.2.3.4. kitaplarında yer alan yazının puntolarının öğrenci seviyesine uygun olduğu bulunmuştur.
Yüklə 0,95 Mb. Dostları ilə paylaş:
|