BöLÜM 1 GİRİŞ

A. Fiziksel Özellikleri Bakımından

Kitabın kapak sayfası kalın ve dayanıklı olup, kitabın sayfalarında ikinci hamur kağıt kullanılmıştır. Kitabın resimleri konuya uygun ve resimlerde kullanılan renkler göz sağlığı için zararlı değildir. Bunlara karşılık kitabın boyutu, sayfa düzeni, yazının punto büyüklüğü, resim yazı oranı, kapak sayfası ve kitabın içindeki resimler öğrencinin seviyesini uygun değildir. Ayrıca kitabın sayfaları da dikişli değildir.

Kitabın boyutu 13,5x19,5cm. olup daha evvel bahsedilen normal boyutun altındadır. Bu büyüklükteki kitap, okuma başlangıcında olan çocuk için yetersiz kalmıştır. Öğrencinin değişik boyutlarda kitaplar okumak istediği gerçektir. Fakat öğrenci daha yeni kitapla karşılaşmış ve yazı dilini benimsemiştir. Bunlar düşünüldüğünde, öğrencilere normal kabul edilen boyutta kitap vermenin doğru olduğu ileri sürülebilir. Sağlam ve dayanıklı bir kapak eserin okunma ve uzun süre saklanma şansını arttırır(Sever, 1995,s. 15). Kitabın kapak sayfasının kalın ve dayanıklı olması kitabın yıpranmasını, yırtılmasını önler; kitabın uzun süre saklanmasını sağlar. Öğrenci kitap kullanmayı tam bilmemektedir. Öğrenciye ince ve dayanıksız kitaplar verilmesi, kitabı yırtmasına neden olabilir. Durum böyle olunca, kitabı yırtması neticesinde hem ailesi hem de öğretmeni tarafından eleştirilebilir. Sonuçta, öğrenci psikolojik açıdan kendini beceriksiz bulup buna neden olan kitaptan soğuyabilir.

Kitap kapağı, çocuğun kitaba olan ilgisini de ve beğenisini de etkiler. Çocuk ilk başta kapağa bakar. Kapaktaki resim, kullanılan renkler, figürler vs. bunlar kitap seçiminde etkilidir. Bu kitabın boyutu yetersiz kaldığı için buna bağlı olarak, kapaktaki resimde yetersiz kalmıştır. Kitap kapağındaki resim estetik değer taşımalıdır(Sever,1995,s. 15). Resim öğrencinin yakın çevresindendir. Resimde iki öğrenci 23 Bayramı ile ilgili iki bayrak taşımaktadır. Figürler basit, renkler matdır. Çocuk daha çok kapağa bakıp kitap aldığı için resmin ilgi çekici olması gerekir. Kitap sayfalarında kullanılan kağıdın kalitesi öğrenci için uygundur. Kitabın sayfalarda kullanılan kağıt kalitesiz olursa, sayfa yırtılabilir ve yazı okunamayabilir. Bu durum öğrencide okumaya karşı olumsuz değer yargısı oluşmasına sebeb olabilir. Kitap sayfalarının da dikişli olmasının kitabın dayanıklı olmasındaki etkisi daha önce vurgulanmıştı. Bu kitap dikişli değil, zımbalıdır. Zımbalı olan kitapta sayfalar dağılır. Bu da öğrencide okumaya karşı isteksizlik yaratabilir. Kitaptaki yazılar 14 punto ile yazılmıştır. Eğitim Araçları Yönetmeliği’nde 7 yaş için hazırlanan çocuk kitaplarında yazının punto büyüklüğünün 20-24 olması gerektiği daha önce belirtilmişti. Çocuklara ilk başta büyük puntolu yazıları okutulmalı daha sonra yaşı ilerledekçe puntoları küçük kitaplar verilmelidir. Okula yeni başlayan bir öğrenciye bir anda seviyesinin üstünde punto ile yazılmış kitap vermek öğrencinin okumayı sevmesini okumaya karşı olumlu tutum edinmesini engelleyebilir.

Kitaplardaki resimler konuya uygun, renkli ve estetik değer taşımalıdır(Sever,1995,s.15). Kitabın sayfalarındaki resimlerin cansız ve kullanılan renklerin ise mat olması öğrencinin konuyu kavramasına, estetik duygusunun gelişmesine engel olabilir. Kitabın resimleri konuya uygundur. Kitapta 23 Nisan bayramından ve sağlık konusundan söz edilmektedir. Her sayfada konulara uygun olarak resimlerin yer alması öğrencinin resimde gördüğünü yazıda bulmasına ya da yazıda okuduğunu resimde görmesini sağlar. Normal oranın %75 olduğu daha önce söylenmiştir. Bu kitapta resim oranı %25’dir. Bu yaş çocuğu için resim önemlidir. Resim konusunda kitap hem canlılık hem de oran açısından yetersiz kalmıştır. Resim çocuğun konuyu kavramasında her zaman etkilidir. Tek başına konuyu kavrattığı gibi resmin kendi içinde de sözsüz bir dili vardır. Bu ahengi sağlaması için resmin canlı, renklerin uygun olması gerekir. Kitapta kullanılan renklerin göz sağlığı açısından öğrenci için bir zararı bulunmamaktadır.

B. İçeriksel Özellikler Bakımından

Kitap olumlu ifadelere yer veriyor, kötümserlikten uzaktır. Kitaptaki tipler ve konu gerçek hayattandır. Kitabın konusu çocuğun yaşına ve bilgi düzeyine uygun; kitap konusu içinde süpriz, gülmece ve merak unsurları bulunmamaktadır.

Kitapta iki konu işlenmiştir. Birinci konu olan sağlıkta temizliğin öneminden, yapılması gerektiğinden; gün içinde ne gibi temizlik uygulamalarının yapıldığından bahsedilmektedir. Çocuk bu kitabı okuduğunda temizliğin önemini kavrayacak ve kendi yaptığı temizlikle paralellik kuracaktır. Yine 23 Nisan bayramı ile ilgili konuları okuduğunda bayram kavramından, bayramda yapılanlardan, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın öneminden, Atatürk’ün yaptıklarından ve çocuklara bu bayramı niçin armağan ettiği ile ilgili bilgileri öğrenecektir. Bu bilgiler hem öğretmeninin anlattıklarıyla hem de ders kitabında yer alan bilgilerle paralel olduğundan öğrenci konuyu daha iyi kavrayacaktır. Bayrama ve temizliğe ilişkin olumlu tutum kazanacaktır.

Çocuk kitaplarında yer alan kahramanların özellikleri gerçek ya da gerçeğe yakın olmalıdır(Sever, 1995, s.15). Kitabın hemen başında elini, yüzünü yıkayan iki çocuk vardır. Bu çocuklar, okuyucularının yaşında ve okuyucuları gibi ellerini, yüzlerini yıkamaktadırlar. Kitabın kalan sayfalarında 23 Nisan bayramıyla ilgili olarak okulda yapılan bir tören ve Atatürk’ün resmi yer almaktadır. Çocuk bu kitapta kendi yaptığı davranışları göreceğinden kitabı anlamakta güçlük çekmeyecektir. Kitabın konusu öğrencinin hayatının içindendir. Çocuk sabah, akşam temizliğini yapmakta ya da bu kitap sayesinde yapılması gerektiği bilmektedir. Yine çocuk okulda 23 Nisan’da bu bayramı kutlamaktadır. Bayramda şiirler okunmakta, Atatürk’ten ve yaptıklarından bahsedilmektedir. Öğrenci bu kitap sayesinde kendi okulunda kutlanan bayramla kitapda yer alan bayram arasında karşılaştırma yapabilecek. Kendinin eksik yaşadığı ya da kitapta eksik yaşanılan durumlarla ilgili yorum yapabilecektir.

Kitabın içinde çocuğun şaşıracağı ya da beklemeyeceği bir durum yer almamaktadır. Çocuğun bildiği, yaşadığı durumlardır. Çocuk bir nevi yaşadıklarını yazı yolu ile okur. Oysaki çocuğun yaşadıklarından ayrı durumlarda olsa, çocuk kitabı okuduğunda süprizlerle karşılaşsa çocuk için kitap daha anlamlı olacaktır. Sever’in dediği gibi konular çocukların güldürü duygusunu geliştirmelidir. Kitabın konusunda çocuğun gülebileceği ya da mizah duygusunu geliştirebilecek herhangi bir unsur yoktur. Bu nokta genelde 1. grup kitap türlerinin hemen hepsinde yazarlar tarafından gözardı edilmiştir. Çocuk kitapta ne şaşırıyor, ne gülüyor ya da ne meraklanıyor. Sadece yaşadıklarını bir de yazı yolu ile görüyor ve okuyor. Halbuki daha öncede belirtildiği gibi merak çocuğu kitaba bağlar, bir başka deyişle çocuğu kitabın içine sokar.