##book id=175//book name= Defektologiya və Loqopediyanın əsasları

##num= 15// level= 1// sumtest=19 // name= Nitqin rəvanlığı və surətinin pozulmaları (bradilaliya, taxilaliya, kəkələmə) //

1. Kəkələmə, taxilaliya, bradilaliya və onların əlamətləri arasında uyğunluğu müəyyən edin.

I – Kəkələmə.

II – Taxilaliya.

III – Bradilaliya.

1 - Poltern.

2 - Nitqin patoloji sürətli olması.

3 - Nitq sürətinin patoloji ləng olması.

4 - Nitq əzələlərin qıc olması.

5 - Loqofobiya.

6 - Sait səslərin uzadılması.

7 - Qarışıq artikulyasiya.

A) I - 3, 5; II - 6, 1; III - 4, 2.

B) I - 6, 4; II - 3, 1; III - 5, 2.

C) I - 5, 2; II - 4, 3; III - 6, 1.

D) I - 5, 4; II - 2, 1; III - 3, 6.

E) I - 2, 6; II - 3, 4; III - 1, 5.

2. Funksional kəkələmənin yaanma səbəbini göstərin.

A) Damaq qüsurları.

B) Həddən artıq sürətli danışıq.

C) Cənə anomaliyaların olması.

D) Nitqin ləng olması.

E) Diş sırasının düzgün olmaması.

3. Kəkələmənin növləri və mexanizmi arasında uyğunluğu müəyyən edin.

I – Klonik.

II – Tonik.

III – Qarışıq.

1 - Nitqdə qəflətən uzun sürən dayanma.

2 - Klonik - tonik növlərinin olması.

3 - Səs və hecanın təkrarlanması.

A) I - 3; II - 2; III - 1.

B) I - 1; II - 2; III - 3.

C) I - 3; II - 1; III - 2.

D) I - 2; II - 1; III - 3.

E) I - 1; II - 3; III - 2.

4. Kəkələmə zamanı müalicə - sağlamlıq işinin əsas vəzifələrini seçin.

1 - Kəkələyənlərin sinir sisteminin və fiziki sağlamlaığının möhkəmləndirilməsi.

2 - Pozulmuş səslərin korreksiyası.

3 - Psixofiziki vəziyyətdə özünü göstərən patoloji halların müalicəsi.

4 - Kəkələyənlərdə bütün çatışmamazlıqların müalicəsi.

5 - Ağızdansu ifrazının aradan qaldırılması.

6 - Ətrafların masaji.

A) 6, 4, 3.

B) 2, 5, 1.

C) 3, 1, 6.

D) 5, 2, 4.

E) 1, 3, 4.

5. Rauya görə məşğələnin birinci mərhələsinin məqsədini seçin.

A) Suallar üzrə şəkillərin şifahi təsviri.

B) Öyrənilmiş şer və ibarələrin birgə və əks - sədalı tələffüzü üzrə çalışmalar.

C) Şəkil seriyası üzrə kiçik hekayələrin qurulması.

D) Oxunulan mətnin nəql edilməsi üzrə çalışmalar.

E) Qavranılan biliklərin səlis nitqdə istifadə vərdişlərinin möhkəmləndirilməsi.

6. Rauya görə məşğələnin ikinci mərhələsinin məqsədini seçin.

A) Səs tələffüzünün korreksiyası.

B) Öyrənilmiş şer və ibarələrin birgə və əks - sədalı tələffüzü üzrə çalışmalar.

C) Suallar üzrə şəkillərin şifahi təsviri.

D) Davranış vərdişlərinin formalaşması.

E) Qavranılan biliklərin səlis nitqdə istifadə vərdişlərinin möhkəmləndirilməsi.

7. Rauya görə məşğələnin üçüncü mərhələsinin məqsədini seçin.

A) Səs tələffüzünün korreksiyası.

B) Qavranılan biliklərin səlis nitqdə istifadə vərdişlərinin möhkəmləndirilməsi.

C) Öyrənilmiş şer və ibarələrin birgə və əks - sədalı tələffüzü üzrə çalışmalar.

D) Davranış vərdişlərinin formalaşması.

E) Suallar üzrə şəkillərin şifahi təsviri.

8. Təbliqedici nitq mərhələsinin məqsədi nədir?

A) Davranış vərdişlərini aşılamaq.

B). Uşaqlarla eyni vaxtda gördükləri fəaliyyətlə bağlı şəxsi nitqdən istifadə

C) Uşağın fəaliyyəti haqqında cavabları arasındakı intevalların tənzimlənməsi.

D) Əyaniliyə istinad olmadan nitqdən istifadə etmək bacarığının inkişafı.

E) Söz mənasının dəqiqləşdirilməsi.

9. Müşaiyətedici nitq mərhələsinin məqsədi nədir?

A) Davranış vərdişlərini aşılamaq.

B) Uşaqlarla eyni vaxtda gördükləri fəaliyyətlə bağlı şəxsi nitqdən istifadə.

C) Söz mənasının dəqiqləşdirilməsi.

D) Əyaniliyə istinad olmadan nitqdən istifadə etmək bacarığının inkişafı.

E) Uşağın fəaliyyəti haqqında cavabları arasındakı intevalların tənzimlənməsi.

10. Başa çatdırıcı nitq mərhələsinin məqsədi nədir?

A) Söz mənasının dəqiqləşdirilməsi.

B) Davranış vərdişlərini aşılamaq.

C) Uşağın fəaliyyəti haqqında cavabları arasındakı intevalların tənzimlənməsi.

D) Əyaniliyə istinad olmadan nitqdən istifadə etmək bacarığının inkişafı.

E) Uşaqlarla eyni vaxtda gördükləri fəaliyyətlə bağlı şəxsi nitqdən istifadə.

11. Qabaqlayıcı nitq mərhələsinin məqsədi nədir?

A) Əyaniliyə istinad olmadan nitqdən istifadə etmək bacarığının inkişafı.

B) Uşaqlarla eyni vaxtda gördükləri fəaliyyətlə bağlı şəxsi nitqdən istifadə.

C) Uşağın fəaliyyəti haqqında cavabları arasındakı intevalların tənzimlənməsi.

D) Davranış vərdişlərini aşılamaq.

E) Söz mənasının dəqiqləşdirilməsi.

12. Yeniyetmə və yaşlılarda kəkələmənin aradan qaldırılmasının mərhələləri və onların strukturu arasında uyğunluğu müəyyən edin.

I – Birinci mərhələ.

II – İkinci mərhələ.

III – Üçüncü mərhələ.

1 - Artikulyasiya və tənəffüs məşğələləri.

2 - Ekskursiya.

3 - Bədii material üzərində iş.

4 - Nitq oyunları

5 - Sadə məlumat.

6 - Oxunmuş mətnin məzmununu danışmaq. .

7 - Birləşdirilmiş məşğələ.

8 - Cümlə təlimi.

9 - Kiçik məruzə.

A) I - 1, 8, 5; II - 4, 7, 6; III - 9, 3, 2.

B) I - 2, 8, 1; II - 7, 3, 4; III - 9, 6, 5.

C) I - 6, 2, 5; II - 3, 7, 8; III - 4, 1, 9.

D) I - 7, 2, 1; II - 9, 3, 4; III - 6, 5, 8.

E) I - 3, 9, 1; II - 8, 2, 4; III –5, 7, 6.

13. Nitqin patoloji sürətli olması hansı terminlə izah olunur?

A) Alaliya.

B) Dislalaiya.

C) Rinolaliya.

D) Kəkələmə.

E) Taxilaliya.

14. Taxilaliya zamanı hansı psixi prosesin pozulmasını seçin.

1 - Duyğu.

2 - Diqqət.

3 - Hafizə.

4 - Təfəkkür.

5 - Qavrayış.

A) 1.

B) 4.

C) 5.

D) 3.

E) 2.

15. Nitqin patoloji ləng olması hansı terminlə izah olunur?

A) Afaziya.

B) Taxilaliya.

C) Bradilaliya.

D) Kəkələmə.

E) Dizartriya.

16. Nitq sürətinin pozulmaları və mexanizmləri arasında uyğunluğu müəyyən edin.

I –Taxilaliya.

II –Bradilaliya.

1 - Səslər arası məsafələrin uzun olması.

2 - Battarizm.

3 - Ləng nitq.

4 - Poltern.

5 - Səsin monoton olması.

6 - Sürətli nitq.

A) I - 3, 4, 6; II - 5, 2, 1

B) I –5, 2, 1; II - 3, 6, 4.

C). I - 6, 4, 2; II - 1, 3, 5.

D) I - 1, 5, 2; II - 6, 4, 3.

E) I - 4, 1, 5; II - 2, 6, 3.

17. Nitq sürətinin pozulmaları zamanı yeniyetmə və böyüklərlə aparılan loqopedik işin II mərhələsinin məqsədi nədən ibarətdir?

A) Süjetli şəkillər üzərində iş.

B) Ayrı - ayrı şəkillərlə iş.

C) Aram nitqin mənimsənilməsi məqsədi ilə yüksək tonla oxunun üzərində iş.

D) Loqoritmika.

E) Səslərin təkrarı.

18. Nitq sürətinin pozulmaları zamanı yeniyetmə və böyüklərlə aparılan loqopedik işin III mərhələsinin məqsədi nədən ibarətdir?

A) Sula - cavab üzrə iş.

B) Oxunulan mətnin dəqiq təkrarı.

C) Aram nitqin mənimsənilməsi məqsədi ilə yüksək tonla oxunun üzərində iş.

D) Səslərin təkrarı.

E) Süjetli şəkillər üzərində iş.

19. Nitq sürətinin pozulmaları zamanı yeniyetmə və böyüklərlə aparılan loqopedik işin IV mərhələsinin məqsədi nədən ibarətdir?

A) Ritmik oxunun fomalaşması.

B) Oxunulan mətnin dəqiq təkrarı.

C) Sula - cavab üzrə iş.

D) Aram nitqin mənimsənilməsi məqsədi ilə yüksək tonla oxunun üzərində iş.

E) Səslərin təkrarı.