Darslik O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim Vazirligi tomonidan tasdiqlangan Dastur asosida ilk marotaba temir yo’l kollejlari uchun Davlat tilida bosmaga tayyorlandi


Yo’lning ustki tuzilishi. Yo’l ustki qurilmalarining vazifasi, tarkibiy tuzilishi va turlari



Yüklə 3,62 Mb.
səhifə14/74
tarix02.12.2023
ölçüsü3,62 Mb.
#137897
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   74
Bekatlar va tugunlar LOTIN (3)

2.5. Yo’lning ustki tuzilishi. Yo’l ustki qurilmalarining vazifasi, tarkibiy tuzilishi va turlari

Yo’lning ustki qurilmalari tarkib harakatini yo’naltirishga, g’ildiraklar orqali harakat kuchlarini qabul qilish va ularni yo’lning ostki qismiga o’tkazishga xizmat qiladi.



Rasm 2.13. Temir yo’l ustki tuzilishi: 1-relslar; 2-shpalalar; 3-relslarning oraliq mahkamlagichlar; 4-shcheben ballast; 5-qumli to’shama.

Yo’lning ustki qurilmalari (2.13 rasm) kompleks konstruktsiya bo’lib, ballast qatlami, shpalalar, relslar, rels mahkamlagichlar, siljishga qarshi moslamalar, strelkali o’tkazgichlar, ko’prik va o’tkazgichlarning bruslaridan tarkib topadi. Shpalalar bilan biriktirilgan relslar relsli - shpalali yo’l panjaralarini tashkil qiladi. Uning shpalalari er polotnosining asosiy maydonchasi ustiga to’shalgan ballast qatlamiga qo’yiladi.


Ballast qatlami qalinligi va shpalalar orasidagi masofa er polotnosiga bo’ladigan bosimni uning bosim vaqtida ezilishi va bosim yo’qolgandan keyin asl holiga qaytishini ta’minlashi kerak. Yo’l ustki qurilmasining yagona konstruktsiya sifatida ishlashi ko’rsatilgan. Yo’lning ustki qurilmalari juda murakkab sharoitlarda ishlaydi, o’tayotgan poezdlar, yog’ingarchilik, shamol, havo haroratining o’zgarishi ta’sirida bo’lib, etarli mustaxqam, chidamli, uzoq muddat ishlaydigan va tejamkor bo’lishi kerak. Yo’lning yuklanganligiga qarab magistral temir yo’llarda uch turdagi yo’lning ustki qurilmalari qo’llanadi. (jadval 2.1)

Jadval 2.1


Temir yo’llarda ustki qurilmalarning turlari



Ustki qurilma turi

Yo’lning yillik yuklanganligi, mln tkmG’km

Bosh yo’llar
dagi rels massasi kgG’m

Shpala turi

1 km yo’ldagi shpalalar soni, dona

Ballast turi

to’g’ri yo’llarda

Egri
lik
larda R≤1200m va V≥120 kmG’s;
R≤2000m

O’ta og’ir

50 dan ortiq

75

Temir beton va 1 tur to’yintirilgan yogoch shpalalar

1840

2000

Qumli asosdagi parchalangan tosh (shcheben) va asbestli

Ogir

25-30

65

Yuqorida
gidek

1840

2000

Yuqorida
gidek

Normal

25 gacha

50

Yuqorida
gidek

1840

2000

Yuqoridagi
dek, hamda karer shag’ali va chig’anoqlar.


Yüklə 3,62 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   74




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin