Dərs vəsaiti «Mehmanxana təsərrüfatı»

3. 
Nömrə fondunun tutumu (yerlərin sayı)
Mehmanxanaların tutumu nömrələrin və ya yerlərin sayı ilə 
müəyyən olunur. Dünyada mehmanxanaların kiçik, orta, iri olması 
təyinatına ümumi yanaşma yoxdur. Hər ölkə öz tarixi, sosial-iqtisadi
53

---

xüsusiyyətlərinə görə bu məsələyə fərdi yanaşır. Hər il nəşr olunan 
«İllik məcmuə»də dünyanın bütün kiçik lüks mehmanxanalarının (10 
nömrədən 200 nömrəyədək) siyahısı göstərilir.
ÜTT 30 nömrəyədək olan mehmanxanaları kiçik mehmanxana 
saymağı tövsiyə edir. Avropa üçün kiçik mehmanxanalar tipikdir. 
Almaniyada 40 nömrəyədək olan mehmanxanalar kiçik sayılır, 40-dan 
80-dək orta, 80-dən yuxarı nömrəsi olan mehmanxanalar iri sayılır. 
Amerikada və Asiyada bundan daha çox yeri olan mehmanxanalar iri 
sayılır. Bir çox ölkələrdə mehmanxanaları yerləşdirmə (nömrə 
fondunun tutumuna) təsnifatına görə dörd dərəcəyə bölürlər:
1. 
Kiçik mehmanxanalar (100-150 nömrə);
2. 
Orta mehmanxanalar (100-dən 300-400 nömrə);
3. 
İri mehmanxanalar (300-400-dən 1000-dək nömrə);
4. 
Nəhəng mehmanxanalar (1000 nömrədən çox).
Nömrə fondunun tutumu (yerlərin sayı), təsnifatı eyni tipli 
mehmanxanaların iş fəaliyyətini müqayisə etməyə imkan verir.
4. Mehmanxanaların funksional təyinatı (məqsədli bazar)
Bu tip mehmanxanalar iki cürdür:
1. İşgüzar təyinatlı mehmanxanalar;
2. İstirahət təyinatlı mehmanxanalar.
İşgüzar təyinatlı mehmanxanaların əsasını 1908-ci ildə 
«Buffalo Statler» 
mehmanxanasının açılışı ilə Ellsvort Statler 
qoymuşdur. Bu mehmanxana biznesmenlərə və kommersantlara 
xidmət edirdi. Elə mehmanxanalara tələbat olduğundan mehmanxana 
xidmətləri bazarında bu konsepsiya aparıcıdır. İşgüzar müştərilər 
mehmanxanalar üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir:
1) 
konfrans, simpozium iştirakçısı olan işgüzar adamlar 
imkanlıdır və onlar nəinki nömrələrinin, həm də istifadə etdiyi müxtəlif 
əlavə xidmətlərin pulunu verirlər (camaşırxana, bərbərxana, massaj, 
sauna, üzgüçülük hovuzu, idman zalı və s.). Bundan əlavə, işgüzar 
adamlar çox vaxt öz ailələri ilə gəlir. Ailə üzvləri mehmanxanada 
əyləncəli 
proqramlardan 
istifadə 
edir. 
Bu 
da 
son 
nəticədə 
mehmanxananın gəlirini artırır;
54
2) işgüzar müştərilərə qulluq edən mehmanxana əvvəlcədən 
sifariş (bron) qəbul edir, mehmanxananın neçə nömrəsinin tutulmasını 
bilir və proqnozlaşdırır;
3) yüksək səviyyəli, keyfiyyətli xidmət göstərməklə meh­
manxana öz nüfuzunu qaldırır və işgüzar qonaqların təkrar gəlişi üçün 
şərait yaradır.
1. İşgüzar təyinatlı mehmanxanalarda aşağıdakı şərait olmalıdır;
- mehmanxana ictimai və inzibati yerlərə yaxın olub mərkəzdə 
yerləşməlidir;
- mehmanxanaya ailəsi ilə gələn işgüzar qonaqlar üçün 
apartament nömrələr olmalıdır;
- mehmanxanada tədbirlər keçirmək üçün sinxron aparatlarla və 
tərcüməçilərlə təchiz və təmin olunmuş konfrans zalları 
olmalıdır;
- valyutadəyişmə məntəqəsi və kredit kartlarla pulverən aparatlar 
(bankomat) olmalıdır;
- yüksək keyfiyyətli Avropa və milli yeməklərlə müştəriləri təmin 
edən restoranlar, kafe, bar, həmçinin nömrələrə restoran 
xidməti olmalıdır;
- nəqliyyat vasitələri üçün dayanacaq və qaraj olmalıdır.
2. 
istirahət təyinatlı 
mehmanxanalara 
kurort və turist 
mehmanxanaları aiddir (Bu barədə «Mehmanxana müəssisələrinin 
tipi» fəslində qeyd olunub).