EğİTİm ders notlari ismail can yunus Şengöz e. Vergi Başmüfettişi

3. KAMU GÖREVLİLERİ ETİK FAVRANIŞ İLKELERİ

Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ile kamu görevlileri için 18 etik davranış ilkesi belirlenmiş, Denetim Görevlilerinin Uyacakları Meslekî Etik Davranış İlkeleri Hakkında Yönetmelik ile denetim görevlileri için 7 mesleki etik davranış ilkesi belirlenmiş olup, bu ilkelerden ““Tarafsızlık ve Nesnellik, Dürüstlük / Dürüstlük ve tarafsızlık”, “Nezaket ve saygı” ve “Çıkar çatışmasından kaçınma” ilkeleri hem kamu görevlileri için hem de denetim görevlileri için ortak etik davranış ilkeleridir.

Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 2’nci maddesine göre; “Bu Yönetmelik; genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, kamu iktisadi teşebbüsleri, döner sermayeli kuruluşlar, mahalli idareler ve bunların birlikleri, kamu tüzel kişiliğini haiz olarak kurul, üst kurul, kurum, enstitü, teşebbüs, teşekkül, fon ve sair adlarla kurulmuş olan bütün kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan; yönetim ve denetim kurulu ile kurul, üst kurul başkan ve üyeleri dahil tüm personeli kapsar.
Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Bakanlar Kurulu üyeleri, Türk Silahlı Kuvvetleri, yargı mensupları ve üniversiteler hakkında bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.”
Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ile belirlenen etik davranış ilkeleri şunlardır:
3.1 Görevin yerine getirilmesinde kamu hizmeti bilinci

3.2 Halka hizmet bilinci

3.3 Hizmet standartlarına uyma

3.4 Amaç ve misyona bağlılık

3.5 Dürüstlük ve tarafsızlık

3.6 Saygınlık ve güven

3.7 Nezaket ve saygı

3.8 Yetkili makamlara bildirim

3.9 Çıkar çatışmasından kaçınma

3.10 Görev ve yetkilerin menfaat sağlamak amacıyla kullanılmaması

3.11 Hediye alma ve menfaat sağlama yasağı

3.12 Kamu mallarının ve kaynaklarının kullanımı

3.13 Savurganlıktan kaçınma

3.14 Bağlayıcı açıklamalar ve gerçek dışı beyan

3.15 Bilgi verme, saydamlık ve katılımcılık

3.16 Yöneticilerin hesap verme sorumluluğu

3.17 Eski kamu görevlileriyle ilişkiler

3.18 Mal bildiriminde bulunma
Bu etik davranış ilkeleri Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’te ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

4. MESLEKİ ETİK DAVRANIŞ İLKELERİNE UYMA

Denetim Görevlilerinin Uyacakları Meslekî Etik Davranış İlkeleri Hakkında Yönetmeliğin 1’inci maddesinin (2) nolu fıkrasına göre; “(2) Bu Yönetmelik, 13/4/2005 tarihli ve 25785 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri ile birlikte uygulanır.”

Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 23’üncü maddesine göre; kamu görevlileri, görevlerini yürütürken bu Yönetmelikte belirtilen etik davranış ilkelerine uymakla yükümlüdürler. Bu ilkeler, kamu görevlilerinin istihdamını düzenleyen mevzuat hükümlerinin bir parçasını oluşturur.
Bu Kanun kapsamındaki kamu görevlileri, bir ay içinde, Ek-1’de yer alan "Etik Sözleşme" belgesini imzalamakla yükümlüdürler. Bu belge, personelin özlük dosyasına konur.”
Kurum ve kuruluşların yetkilileri ilgilinin performansını, anılan Yönetmelikte düzenlenen etik davranış ilkelerine uygunluk açısından da değerlendirirler.”

5. YAPILAMAYACAK İŞLER

178 sayılı Maliye Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 07.07.2011 tarih ve 646 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile eklenen ve 12.07.2013 tarih ve 6495 sayılı Kanunla değişik“Yapılamayacak İşler” başlıklı ek 30’uncu maddesine göre; “Vergi incelemesine yetkili olanlar, görevlerinden ayrıldıktan sonra üç yıl süreyle, görevden ayrılış tarihi itibarıyla son üç yıl içinde nezdinde inceleme yaptıkları mükellefler veya bu mükelleflerin veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu kurumlarda herhangi bir görev veya iş alamazlar, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamında sözleşme düzenleyemezler. Bu yasağa riayet etmeyenler hakkında 2/10/1981 tarihli ve 2531 sayılı Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.”

 

2.10.1981 tarih ve 2531 sayılı Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun’un “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesine göre; “genel bütçeye dahil daire, kurum ve kuruluşlar ile katma bütçeli idarelerde, bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, kanunla veya kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan fonlarda, belediyelerde, özel idarelerde 12 Mart 1964 gün ve 440 sayılı ve 12 Mayıs 1964 gün ve 468 sayılı Kanunlar kapsamına giren kuruluşlarda, sermayesinin yarısından fazlası ayrı ayrı veya birlikte Hazinece veya yukarıdaki daire, idare, kurum ve kuruluşlarca karşılanan yerlerde aylık, ücret veya ödenek almak suretiyle görev yapmış olanlar hakkında uygulanır.”

2531 sayılı Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun’un “Yasak ve süresi” başlıklı 2’nci maddesine göre; “birinci madde kapsamına giren yerlerdeki görevlerinden hangi sebeple olursa olsun ayrılanlar, ayrıldıkları tarihten önceki iki yıl içinde hizmetinde bulundukları daire, idare, kurum ve kuruluşlara karşı ayrıldıkları tarihten başlayarak üç yıl süreyle, o daire, idare, kurum ve kuruluştaki görev ve faaliyet alanlarıyla ilgili konularda doğrudan doğruya veya dolaylı olarak görev ve iş alamazlar, taahhüde giremezler, komisyonculuk ve temsilcilik yapamazlar.

             Özel kanunlardaki yasaklayıcı hükümler saklıdır.”

2531 sayılı Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun’a muhalefetin yaptırımı ise 4’üncü maddede düzenlenmiş olup, söz konusu madde hükmüne göre; Kanuna aykırı harekette bulunanlar altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar.