| Tərxunun müalicəvi xassələri Tərxun qədim dövrlərdən başlayaraq müasir dövrə qədər bir çox ölkələrdə ədviyyə kimi əkilib-becərilib. Bu bitkinin yaşıl hissəsinin tərkibində efir yağı, aşı maddəsi, acı qlükozid, qatran, karotinoid, C vitamini, flavonoid birləşmələri, xlorofil və s. maddələr vardır. Tərxun efir yağının əsas komponentləri metil-xavikol, sabinen, osimen, metoksinopoq aldehidi, fellandren və digər terpenlər vardır.
Tərxun müqaviməti artırır, iştahgətirici, həzmi yaxşılaşdırıcı kimi istifadə edilir. Xalq təbabətində tərxundan hazırlanan cövhərdən damarların divarlarının möhkəmlən-dirilməsində, diş qanaxmalarında və s.-də istifadə edilir. Ərəb həkimləri tərxunu yelqovucu vasitə kimi istifadə etməyi məsləhət görürdü. Sonradan Avropa həkimləri iştahaartırmaq və qida həzmini yaxşılaşdıran vasitə kimi işlətməyi məsləhət görürdülər. Tərxun kökündən spirtdə hazırlanmış tinkturadan keçən əsrdə sakitləşdirici və qıcolmaya qarşı istifadə olunmuşdur. Rusiyanın və Qafqazın xalq təbabətində tərxundan sinqa və vodyanka (hidropos) əleyhinə istifadə olunur. Tərxun günümüzdə də avitaminozun müalicəsində və profilaktikasında öz əhəmiyyətini itirməmişdir. Gürcü alimləri tərxun ekstraktının mədə şirəsinin turşuluğunu normallaşdırdığını müəyyənləşdirmişlər. Yeməkdən 20-30 dəq. qabaq 1-2 xörək qaşığı tərxun ekstraktı qəbud etmək mədə şirəsinin turşuluğunu normallaşdırır.
Dostları ilə paylaş: |
