Əl-Mizan Təfsiri Allame Məhəmməd

Əgər naxış/desən ki: Bu söylədiklərin, onların peyğəmbərliyə də ortaq

olmalarını tələb edir.

Mən də deyərəm ki: Xeyr. Daha əvvəl (Bəqərə surəsi, 213. ayənin

təfsirində) peyğəmbərlik missiyasını ələ alarkən, dəvət və təbliğin

peyğəmbərlik və elçiliklə eyni olmadıqlarını vurğulamışdıq. Lakin

bunlar, peyğəmbərliyin xüsusiyyətləri və gərəkləridir, peyğəmbərlərin

işğal etdikləri ilahi mövqe və vəzifələr arasında yer alarlar. Yenə

daha əvvəl "İmamet" mövzusunu araşdırarkən (Bəqərə surəsi, 124.

ayənin təfsirində), bu iki xüsusiyyətin bir baxımdan imametin gərəkləri

olmaqla birlikdə, onunla eyni olmadıqlarını vurğulamışdıq.

(Al/götürü İmran / 62) "Şübhəsiz bu, doğru xəbərlərdir. Allahdan başqa

ilah yoxdur." Burada Hz. İsayla əlaqədar olaraq daha əvvəl izah edilən hekayəyə

işarə edilir. İfadədə bir məhdudlaşdırma söz mövzusudur. Yəni İsayla əlaqədar

olaraq yalnız bizim izah etdiklərimiz haqqdır; Xristianların izah etdikləri

deyil.

İfadənin başında "inne" və "lam" kimi təkid ədatlarıyla birlikdə

fəsil əvəzliyinin yer alması, ən/en irəli səviyyədə bir vurğunu hədəfləməkdədir

ki, Peyğəmbərimizin könülü xoş olsun, lənətləşmə barəsində

lazımlı cəsarətə və cəhdə sahib olsun. Bu da, onun qəti məlumatı,

108........................................................................... əl-Mizan Fi Təfsir-el Quran - c.

güclü hissi və Allah tərəfindən endirilən vəhyə güvənməsiylə təmin edilir.

Bunun dərhal arxasında: "Allahdan başqa ilah yoxdur."

sözü ilə ikinci bir təkid gəlir. Gerçəyin, qaçınılmaz gərəyi ilə birlikdə

zikr edilməsi yəni. Çünki bu ifadə, yuxarıda izah edilən hekayənin

haqq əsaslı olmasını tələb edir.

"Şübhəsiz ki Allah, mütləq güc və hikmət sahibidir." ifadəsi, aya-

tin baş tərəfinə ətf edilmişdir. Bu da Peyğəmbərimizin ürəyinə su

səpməyə, onu cəsarətləndirməyə istiqamətli son dərəcə təsir edici

ikinci bir təkiddir. Demək istənir ki: Uca Allah haqqa kömək etməkdən,

onu dəstəkləməkdən aciz deyil. O, laqeydlik və ya bilməmə

nəticəs(n)i, haqqdan qafil olmadığı kimi, imtina edir də deyil. Çünki O

Əzizdir; heç kim, ONU dilədiyini etməkdən zorla/məcbur et saxlaya bilməz,

ONU aciz buraxa bilməz. Və O, Hakimdir; heç bir zaman məlumatsızlığa

qapılmaz, işlərə qarşı laqeydliyi olmaz. İşdə Allah budur. Bilməməzlik,

görməməzlik etməz. Haqq əleyhdarı olan kəslərin əsassız qurun idilərinin,

uca Allahdan başqa bir ilah təsəvvür etdiyi şey deyil.

Buradan hərəkətlə, ayənin sonunda "mütləq güc və hikmət sahibi"

mənasını verən "Əziz və Hakim" adlarının zikr edilmiş olmasının

hikmətini də qavrayırıq. Buna görə, ifadənin məqsədi, gerçəyi

təkə sadələşdirmək, uca Allahın şəxsinə xas etməkdir.

(Al/götürü İmran / 63) "...əlbəttə Allah təxribatçıları biləndir." Mübahisə/müzakirənin, eyni

şəkildə lənətləşmənin gerçək məqsədi haqqın təyin olunması, ortaya çıxarılması

olduğuna görə, bu məqsədi və hədəfi güdən birinin, gerçəyi

diqqətə çarpanlaşdıracaq yoldan üz çevirməsi ağılla uyğun gəlməz. Çünki

onlar, əgər bu rəftarlarıyla haqqın ortaya çıxmasını istəyirlərsədi,

uca Allahın haqqın dəstəkçisi olduğunu, ondan başqasına razı

olmayacağını, onun çürüdülməsinə, ortadan qaldırılmasına icazə

verməyəcəyini bildikləri halda, bu çağırışdan üz çevirməzdilər. Əgər

üz çevirmişlərsə, bu, onların mübahisə/müzakirə ilə haqqın ortaya çıxmasını

istəmədiklərini, tam tərsinə ətrafda bir üstünlük təmin etməyə

işlə/çalışdıqlarını, mövcud statülerini və suverenliklərini təmin edən ənənələrini

qorumağı hədəflədiklərini göstərər. Bu halda onlar,

Al/götürü İmran Surəsi 1-6 ...............................................................................................109

təkcə hevalarının özlərinə cazibədar göstərdiyi dünyanın maddi

zövqlərini istəyirlər. Haqqa və xoşbəxtliyə söykənən quruluşçu, səhih həyatı

deyil. Onlar dünyanın islahını deyil, ifsadını istəyirlər. Quruluşçu həyatı

ifsad etməklə dünyanı fəsada məruz buraxırlar. Əgər üz çevirirlərsə,

təxribatçılar olduqları üçündür.

Bundan da anlayırıq ki, şərt cümləsinin nəticə qisimində səbəb,

səbəb olunanın yerinə qoyulmuşdur. İfsadın, haqqın ortaya çıxmasını

istəməmənin yerinə qoyulmuş olması yəni.

Şərt cümləsinin cəza (nəticə) qisimində, elm sözünə xüsusiyyət

olaraq yer verilir. Belə ki: "Allah... biləndir" deyilir. Ayrıca,

ifadənin başına da təkid ədatı olan "inne" qoyulmuşdur. Bu da göstərir

ki, söz mövzusu xüsusiyyət onların nəfslərində reallaşmış,

ürəklərinə işləmiş var. Bu səbəbdən, onların qaçınılmaz olaraq

lənətləşmədən üz çevirəcəkləri, qaçacaqları eyham edilir. Necə ki

elə etdilər, davranışlarıyla Allahın sözünü təsdiqlədilər.

AYƏLƏRİN HƏDİSLƏR İŞIĞINDA ŞƏRHİ

Təfsir-ul Qummuda İmam Cəfər Sadiqdən (ə.s) belə rəvayət

edilər: "Necran Xristianlarını təmsilən bir heyət, Rəsulullah əfəndimizin

(s. a. a) hüzur/dincliyinə gəldi. Başlarında Ehtem, Axıb və Seyid

adlı şəxslər ol/tapılırdı. Görüşmə əsnasında, onların namaz vaxtı

girdi. Qalxıb zəng çal/oğurladılar və ardından ibadət etdilər. Bunu görən

səhabələr: "Ya Resulal-lah, sənin Məscidində belə etmələrinə icazə

mi verirsən?" dəyincə, Peyğəmbərimiz (s. a. a): "Qarışmayın."

dedi. İbadətlərini bitirincə Peyğəmbərimizə yaxınlaşdılar və "Neyə

dəvət edirsən?" deyə soruşdular. Peyğəmbərimiz buyurdu ki: "Allahdan

başqa ilah olmadığına, mənim Allahın Elçisi olduğuma,

İsanın yaradılmış, yeyən, içən və defi ehtiyac edən bir qul olduğuna

şahidlik etməyə dəvət edirəm." Dedilər ki: "Yaxşı, İsanın atası

kim idi?"

110........................................................................... əl-Mizan Fi Təfsir-el Quran - c.

Bunun üzərinə, Peyğəmbərimizə vəhy yoluyla belə buyuruldu:

"Onlara da ki: "Siz Adəm haqqında nə deyirsiniz? O, yaradılmış,

yeyən, içən, defi ehtiyac edən və cinsi birləşmədə olan bir qul

idimi?" Peyğəmbərimiz onlara bu sualı yönəltdi. Dedilər ki: "Bəli."

Peyğəmbərimiz soruşdu: "Yaxşı, atası kim idi?" Onlar bu sual

qarşısında çaşıb qaldılar və verəcək cavab tapa bilmədilər. Bunun

üzərinə uca Allah: "Şübhəsiz, Allah qatında İsanın vəziyyəti, Adəmin

vəziyyəti kimidir. Onu torpaqdan yaratdı." Və "Artıq sənə

gələn elmdən sonra, onun haqqında səninlə mübahisə/müzakirəyə qalxsa...

Allahın lənətini yalan danışanların üstünə edək." ayələrini

endirdi.

Peyğəmbərimiz (s. a. a) onlara dedi ki: "Gəlin mənimlə lənətləşin.

Əgər mən doğru söyləyirəmsə, lənət sizin üzərinizə insin, əgər

yalan danışıramsa mənim üzərimə insin." Dedilər ki: "Ədalətli bir təklifdə

ol/tapıldın." Sonra lənətləşmə üçün sözləşdilər. Yerləşdikləri

yerlərə geri dönüncə, liderləri Seyid, Axıb və Ehtem belə dedilər:

"Əgər bizimlə lənətləşməyə qövmünü gətirsə, onunla lənətləşərik.

Çünki peyğəmbər olmadığı aydın olar. Əgər xüsusi olaraq öz ev

xalqını gətirsə, lənətləşmərik. Çünki ancaq doğru söyləməsi

vəziyyətində ev xalqını gətirə bilər." Səhər olunca Peyğəmbərimizin

yanına gəldilər. Bərabərində Əmr-ul Möminin Əli, Fatimə, Həsən

və Hüseyn (ə.s) ol/tapılırdı. Bu mənzərəni görən Xristianlar

belə dedilər: "Kim bunlar?" Onlara bu cavab verildi: "Bu adam

onun əmisi oğulu, qəyyumu və kürəkəni Əli b. Əbu Talibdir. Bu da qızı

Fatimədir. Bu ikisi də oğulları Həsən və Hüseyndir." Bunun üzərinə,

oradan ayrıldılar. Rəsulullaha (s. a. a) də idilər ki: "Biz, səni razı

etməyə hazırıq. Lənətləşmədən bizi azad tut." Peyğəmbərimiz də

(s. a. a) cizyə qarşılığında onlarla razılaşdı. Beləcə yurdlarına geri

döndülər." (c. 1, s. 104)

əlinin adlı əsərdə, müəllif öz rəvayət zənciriylə Reyyan b.

Tam vasitəsilə İmam Razılıqdan (ə.s) belə köçürər: "İmam Razılıq

(ə.s) Memin və yanındakı alimlərlə, Əhli Beyt ilə ümmətin fərqini

Al/götürü İmran Surəsi 1-6 ...............................................................................................111

mübahisə et/müzakirə edər." Hədisin bir hissəsində bunlar keçər: "Üləma belə deyərlər:

"Uca Allah, onların (Əhli Beytin) seçilmişliklərinə kitabında toxunmuş

dirmi?" İmam Razılıq (ə.s) deyər ki: "Batini işarələrin xaricində,

uca Allah kitabının zahirində on iki yerdə zahirən onların seçilmişliklərini

vurğular." Sonra Qurandan nümunələri zikr edər. O sırada

belə deyər: "Üçüncüsü budur: Uca Allah, qullarından pak Əhli

Beyti seçmişdir. Peyğəmbərimizə (s. a. a) onları yanına al/götürərək lənətləşməyə

getməsini əmr etmişdir. Ulu Allah belə buyurmuşdur: "Artıq

kim sənə gələn elmdən sonra, onun haqqında səninlə mübahisə/müzakirəyə

qalxsa, de ki: "Gəlin, biz öz oğullarımızı, siz də öz

oğullarınızı, biz öz qadınlarımızı, siz də öz qadınlarınızı, biz

özümüzü və siz də özünüzü çağıraq...."

Alimlər dedilər ki: "Onunla Peyğəmbərimizin (s. a. a) özü

nəzərdə tutulmuşdur." İmam Əbu-l Həsən belə dedi: "Yanılırsınız. Onunla

Əli b. Əbu Talib (ə.s) nəzərdə tutulur. Bunun dəlili də Peyğəmbərimizin

(s. a. a) bu sözüdür: "Vəliyə oğulları ya müqavimət göstərməkdən imtina edəcəklər

ya da onlara elə bir adam göndərəcəyə(i)m ki, özü mənim

özüm kimidir." Burada Əli b. Əbu Talibi nəzərdə tutduğu qətidir.

"Oğullar" ilə də Həsən və Hüseyn nəzərdə tutulmuşdur. "Qadınlar"la

Fatimə nəzərdə tutulmuşdur. Bu, elə bir xüsusiyyətdir ki, heç kim bu barədə

onları keçə bilməz. Bu fəzilətə başqa heç bir insan ortaq deyil.

Bundan əvvəl, heç kim belə bir qürura çatmış deyildi. Çünki

Peyğəmbərimiz (s. a. a) Əlinin özünü, özü kimi qiymətləndirmişdir."

(c. 1, s. 228, h: 1, b: 23)

Yenə eyni əsərdə, İmam Musa Qazıntımla (ə.s) Harun Rəşid arasında

belə bir danışma keçdiyi rəvayət edilər: "Rəşid ona dedi ki:

"Necə Peyğəmbərin soyu olduğunu söylüyebiliyorsunuz, Peyğəmbərdən

sonra soyu davam etməmiş ki? İnsanın soyu kişi vasitəsilə

davam edər, qadın vasitəsilə deyil. Siz qızının uşaqlarısınız.

Bu səbəbdən Hz. Peyğəmbərin soyu ondan sonra davam etməmişdir."

İmam (ə.s) deyər ki: "Öz özümə dedim ki: "Qohumluq,

bu qəbir və bu qəbirdə olan şəxsin haqqı üçün, belə bir suala

112........................................................................... əl-Mizan Fi Təfsir-el Quran - c.

cavab verməkdən azad tutmasını istəyim." Deyərkən o belə dedi:

"Ey Əlinin uşaqları və sən ey Musa, ki mənə gələn xəbərlərə görə,

onların bu zamandakı İmamlarısan, dəlillərinizi söyləyin. Bütün

suallarıma Allahın kitabından bir cavab gətirmədikcə səni buraxacaq,

bağışlayacaq deyiləm. Siz ey Əlinin uşaqları, siz Allahın kitabında

iştirak edən hər şeyin şərhini bildiyinizi, heç bir şeyin, nə bir "əlif"

en, nə bir "vav"ın sizdən gizli olmadığını iddia edirsiniz. Bu

rəftarınızın dayağı olaraq da: "Biz kitabda heç bir şeyi nöqsan buraxmadıq."

(Ən'am, 38) ayəsini göstərirsiniz. Alimlərin fikirlərinə

və müqayisələrinə ehtiyacınızın olmadığını söyləyirsiniz."

Bunun üzərinə dedim ki: "Cavab verməmə icazə verir

sanmı?" Dedi ki: "Buyur, söylə." Dedim ki: "Əuzu billah mineş

şeytan-ir racim. Bismilləhir-rahmənir-rahim: "...Onun soyundan

Davudu, Süleymanı, Eyyubu, Yusufu, Musanı və Harunu hidayətə

çatdırdıq. Biz, yaxşılıq edənləri işdə belə mükafatlandırarıq.

Zekeriyanı, Yəhyanı, İsanı və İlyası da..." (Ən'am, 84) "İsanın atası

kimdir, Ey Əmr-ul Möminin?" Dedi ki: "Onun atası yoxdur."

Dedim ki: "Amma o, Məryəm kanalıyla peyğəmbərlərin soyuna qatılmışdır.

Eyni

şəkildə uca Allah, anamız Fatimə kanalıyla bizi

Peyğəmbərin soyuna qatmışdır. Daha da söyləyimmi ey Möminlərin

əmri?" Dedi ki: "Buyur, söylə." Dedim ki: "Uca Allah bir ayədə

belə buyurur: "Artıq kim sənə gələn elmdən sonra, onun

haqqında səninlə mübahisə/müzakirəyə qalxsa, de ki: "Gəlin, biz öz

oğullarımızı, siz də öz oğullarınızı, biz öz qadınlarımızı, siz

də öz qadınlarınızı, biz özümüzü, siz də özünüzü çağıraq;

sonra da dua edək də Allahın lənətini yalan danışanların üstünə

edək." Kimsə Peyğəmbər əfəndimizin (s. a. a) Xristianlarla

lənətləşməyə gedərkən əbasının altına Əli b. Ebutalib, Fatimə, Həsən

və Hüseyndən başqasını al/götürdüyünü iddia edə bilməz. Bu səbəbdən:

"Öz oğullarımız" ifadəsindən məqsəd, Həsən və Hüseyn, "Öz

qadınlarımız" ifadəsindən məqsəd, Fatimə və "Özümüz" ifadəsindən

məqsəd də Əli b. Ebutalibdir." (c. 1, s. 84-85)

Al/götürü İmran Surəsi 1-6 ...............................................................................................113

Me'mun'un İmam Razılığa (ə.s) soruşduğu suallar daxilində

rəvayət edilər ki: "Memun İmama belə soruşar: "Baban Əlinin xəlifəliyinin

dəlili nədir?" İmam deyər ki: ""Özümüz..." ayəsidir." Memun

deyər ki: "Bəli, amma əgər "Qadınlarımız" ifadəsi olmasaydı." İmam

(ə.s) deyər ki: "Haqlısan, ancaq "oğullarımız" ifadəsi olmasaydı."

Mən deyərəm ki: İmamın: "Özümüz..." ayəsidir" şəklindəki sözü

bu mənanı verər: Uca Allah bu ayədə, Əlinin "özü"nü Peyğəmbərinin

(s. a. a) "özü" kimi qiymətləndirmişdir. Buna qarşılıq

Me'mun'un: "Bəli, amma "Qadınlarımız" sözü olmasaydı." şəklindəki

sözü də bu mənas(n)ı ifadə edər: Ayədə iştirak edən "Qadınlarımız"

sözü, "Özümüz" sö-zünün "kişilər" mənasında istifadə edildiyinin

dəlilidir. (Buna görə də ayənin mənası

belə olar: Kişilərimizi

və qadınlarımızı çağıraq.) Bu səbəbdən, bu məzmunda Hz. Əli (ə.s)

üçün bir üstünlükdən danışılmaz. İmamın buna cavab olaraq söylədiyi:

"Haqlısan, ancaq "Oğullarımız" ifadəsi olmasaydı." sözü isə

bu mənanı verər: "Ayədə "Oğullarımız" sözünün iştirak etməsi, sənin

söylədiklərinin əksinə dəlalət edər. Çünki əgər "Özümüz"dən

məqsəd "Kişilər" olsaydı, ayrıca "Oğullar"dan danışmanın bir

mənas(n)ı olmazdı."

Təfsir-ul Ayyaşidə, müəllif öz rəvayət zənciriylə Harizdən

İmam Cəfər Sadiğin (ə.s) belə buyurduğunu rəvayət edər: "Hz.

Əlidən (ə.s) özüylə əlaqədar fəzilətlər soruşuldu. O, bunların bir qisimini

izah etdi. Sonra yanındakılar, "Bundan çoxunu izah et" dedilər.

Bunun üzərinə buyurdu ki: "Peyğəmbər əfəndimizin (s. a. a) yanına

Necran Xristianlarının iki məlumatı gəldi. Peyğəmbərimizlə Hz. İsa

haqqında danışdılar. Bunun üzərinə uca Allah: "Şübhəsiz, Allah

qatında İsanın vəziyyəti, Adəmin vəziyyəti kimidir..." ayəsini endirdi.

Peyğəmbərimiz (s. a. a) içəri girdi, Əlinin (hədisin əslində "Əlinin"

yerinə "mənim" olması olabiləcəkdir; hədisin nəqlində belə bir

səhv edilmiş ola bilər.) Həsən və Hüseynin və Fatimənin əlindən

tutdu, sonra çölə çıxdı və əlini açaraq göyə doğru yüksəltdi,

barmaqlarını bir-birindən ayırmış halda, Xristian alimlərini lənət

114........................................................................... əl-Mizan Fi Təfsir-el Quran - c.

leşmeye çağırdı." İmam Sadiq (ə.s) davamında belə dedi: "İmam

Mis: "Lənətləşmə, əl barmaqlarının açıq və bir-birinə girmişşekilde

göyə doğru yüksəldilərək dua edilməsi şəklindədir." buyurmuşdur."

İki məlumatın bunu görüncə, biri digərinə belə dedi: "Allaha

and olsun ki, əgər bu şəxs peyğəmbərsə, bizi həlak edəcək. Əgər

deyilsə, qövmü onun haqqından gəlir. Biz aradan çəkilək." Sonra

də çəkib getdilər." (c. 1, s. 175, h: 54)

Mən deyərəm ki: Bu və buna yaxın mənaları ehtiva edən başqa rəvayətlər

Şiə kanallardan köçürülmüşdür. Bu rəvayətlərin bütünündə Peyğəmbərimizin

(s. a. a) lənətləşməyə gətirdiyi kəslərin Əli, Fatimə,

Həsən və Hüseyn (ə.s) olduğu ifadə edilər. Şeyx Tusi "Emali" adlı əsərində

öz rəvayət zənciriylə Komandir b. Sa'd'dan, o da atasından

(c. 1, s. 313), yenə eyni əsərdə və öz rəvayət zənciriylə Salam b. Əbu

Cuddan, o da merfu olaraq Ebuzerdən (r.ə) (c. 2, s. 177 və 163) və

eyni əsərdə, eyni rəvayət zənciriylə Rebia b. Naciddən, o da Əlidən

(ə.s) (c. 1, s. 261 və 265), eyni

şəkildə Şeyx Müfid "əl-İxtisas" adlı əsərində,

öz rəvayət zənciriylə Məhəmməd b. Zeberkandan, o da

İmam Musa b. Cəfərdən (ə.s) (s. 54), yenə eyni əsərdə, Məhəmməd

b. Münkedirdən, o da atasından, o da babasından (s. 112), ayrıca

Təfsir-ul Ayyaşidə Məhəmməd b. Səid el-Urdunidən, o da İmam

Musa b. Məhəmməd b. Razılıqdan (ə.s), o da qardaşından (c. 1, s. 176,

h: 55), yenə Əbu Cəfər el-Ahvaldan, o da İmam Sadiqdən (ə.s) (c. 1,

s. 176, h: 59), eyni əsərdə, ayrıca əl-Əhval kanalıyla İmam Sadiqdən

(ə.s), Münzirdən, o da İmam Əlidən, yenə öz sənədiylə Komandir b.

Sa'd'dan, bunun kimi Təfsir-ul Firatda Əbu Cəfərdən, Əbu Rəfidən

və Şa'bi'den, İmam Əlidən (ə.s), Şəhər b. Havşebdən (s. 14), yenə

Ravzat-ul Vaizində (s. 164) və "Alam-ul Verə"də (s. 135 və 136) və "əl-

Haraic" (s. 127 və 126) kimi əsərlərdə rəvayət etmişlər.

Təfsir-ağıl Səhləbidə, Mücahid və Kelbidən belə rəvayət edilər:

"Rəsulullah əfəndimiz (s. a. a) Xristianları lənətləşməyə dəvət

edincə, dedilər ki: "Dönüb bu təklifini qiymətləndirək." Tək qalınca,

irəli fikirli liderləri olan Axıba dedilər ki: "Ey Məsihin qulu,

Al/götürü İmran Surəsi 1-6 ...............................................................................................115

nə dərsin/deyərsən?" Dedi ki: "Allaha and olsun ki, ey Xristianlar birliyi,

siz Muham-medin (s. a. a) elçi olaraq göndərilmiş bir peyğəmbər

olduğunu bildiniz. O, sizin peyğəmbəriniz İsa (ə.s) haqqında

həll qovuşdurucu qəti məlumatı gətirmişdir. Allaha and olsun ki,

bir peyğəmbərlə lənətləşən bir birliyin yaşlısı yaşamaz, kiçiyi

də böyüməz. Əgər belə etsəniz, həlak olarıq. Yox, əgər dininiz

üzrə qalmaq və ənənənizi davam etdirmək istəyirsinizsə, adamı öz

halına buraxın və məmləkətinizə dönün."

Səhər Rəsulullahın yanına gəldiklərində baxdılar ki, Hüseyni

qucaqlamış, Həsənin əlindən tutmuş, Fatimə onun arxasında,

Əli də Fatimənin arxasında olmaq üzrə gəlirlər və Peyğəmbər

(s. a. a) da deyirdi ki: "Mən dua etdiyim zaman, siz "Amin"

dəyin." Necranlıla-rın Yepiskopu belə dedi: "Ey Xristianlar birliyi,

mən qarşımda bir sıra üzlər görürəm ki, əgər bunlar

Allahdan dağları yerindən sökməsini istəyərlərsə, heç şübhəsiz Allah

dağları yerindən sökər. Gəlin lənətləşməyin, yoxsa həlak olarsınız.

Qiyamət gününə qədər yer üzündə bir tək Xristian qalmaz."

Bunun üzərinə peyğəmbərimizə dedilər ki: "Ey Əbul Noyabr, biz

səninlə lənətləşməməyə və səni öz dinin üzərində buraxmağa,

özümüzün də dinimiz üzrə qalmamıza qərar verdik."

Peyğəmbərimiz (s. a. a) buyurdu ki: "Madam ki lənətləşməkdən