FiZİko-kimyasal özelliklerin belirlenmesinde kullanilan yöntemler

VERİLER

1. 
   Sonuçların işlenmesi
   

Tarımsal kimyasalların testi söz konusuysa; oluşan nitrat miktarı her toprak testi tekrarı için ayrı ayrı hesaplanmalı ve ortalama değeri bulunarak tablo hazırlanmalıdır. Azot dönüşüm oranları uygun ve genel olarak kabul edilen istatistiksel yöntemlerle değerlendirilmelidir (örneğin F-testi, %5 değer seviyesinde).Oluşan nitrat miktarları mg nitrat/kg kuru toprak ağırlığı/gün şeklinde ifade edilir. Her işlemde oluşan nitrat miktarı teste tabi tutulmayan toprak örneğiyle (kontrol ile) kıyaslanır ve kontrolden yüzde sapma hesaplanır.

Eğer test tarımsal kimyasallar dışındaki kimyasallar için yapılıyorsa, her tekrar analizinde oluşan nitrat miktarı belirlenir ve EC_x değerlerinin hesaplanması için doz-cevap eğrisi çizilir. 28. günün sonunda işlemden geçmiş örneklerden bulunan nitrat miktarları (örneğin mg nitrat/kg kuru toprak ağırlığı) ile işleme tabi tutulmayan toprak örneği (kontrol) kıyaslanır. Bu veriler doğrultusunda her test konsantrasyonu için % engelleme değerleri hesaplanır. İstatistiksel prosedürler kullanılarak bu yüzdelere karşı konsantrasyon grafiğinden EC_x değerlerine ulaşılır. Aynı zamanda hesaplanmış EC_x için standart prosedürler kullanılarak güven aralığında (p = 0,95) belirlenir (10)(11)(12).
Yüksek oranda azot içeren test örnekleri test sırasında oluşan nitrat miktarına katkıda bulunabilir. Eğer yüksek konsantrasyonda (örneğin tekrarlanan uygulamalarda kullanılması düşünülen kimyasallar) bu tür örnekler test ediliyorsa teste uygun kontrol örnekleri dahil edilmelidir (örneğin toprak ile birlikte test maddesi fakat bitki besini olmadan). Bu kontrollerden elde edilen veriler EC_x değerlerinin hesaplanmasında dikkate alınmalıdır.

2. 
   Sonuçların yorumlanması
   

Tarımsal kimyasalların test sonuçları değerlendirildiğinde daha düşük muamele (örneğin maksimum tahmin edilen konsantrasyon) ile kontrol nitrat oluşum oranlarıarasındaki fark, 28 gün sonundaki herhangi bir örnekleme zamanında, birbirine eşit veya %25 ten az ise ürün toprakta uzun vadede azot dönüşümüne etkisi olmayan bir ürün olarak değerlendirilir. Tarımsal kimyasallar dışındaki kimyasalların kullanımından elde edilen sonuçların değerlendirilmesinde EC₅₀ EC₂₅ ve/veya EC₁₀ değerleri kullanılır.

3. 
   RAPORLAMA
   

Test raporu aşağıdaki bilgileri içermelidir.

Kullanılan toprağın eksiksiz tanımıyla birlikte aşağıdakileri içerir:

• 
  bölgenin coğrafi referansı (enlem, boylam);
  
• 
  alanın geçmişi hakkında bilgi (örneğin bitki örtüsü, bitki koruma ürünleri ile muamelesi, gübrelerlerle muamele, kazara gerçekleşen kirlilikler, vs.);
  
• 
  Kullanım tipi (örneğin, tarımsal toprak, orman, vb.)
  
• 
  Örneğin çıkarıldığı derinlik (cm);
  
• 
  kum/ alüvyon/kil içeriği (% kuru ağırlık);
  
• 
  pH (suda);
  
• 
  organik karbon içeriği (% kuru ağırlık);
  
• 
  azot içeriği (% kuru ağırlık);
  
• 
  başlangıçtaki nitrat konsantrasyonu (mg nitrat/kg kuru ağırlık);
  
• 
  katyon değişim kapasitesi (mmol/kg);
  

• 
  toplam organik karbon yüzdesi şeklinde ilk baştaki mikrobiyal biyolojik kütle;
  
• 
  her parametrenin belirlenmesinde kullanılan yöntemlerin referansı;
  
• 
  toprak örnekleriyle ilgili tüm toplama ve depolama bilgileri;
  
• 
  eğer varsa ön inkübasyon detayları;
  

Test maddesi :

• 
  fiziksel durumu, gerektiğinde, fiziksel-kimyasal özellikleri;
  
• 
  kimyasal tanımlama verileri, gerektiğinde, yapısal formülü, saflığı (örneğin bitki koruma ürünleri için aktif içeriğin yüzdesi, azot içeriği.
  

Substrat:

• 
  substrat kaynağı;
  
• 
  bileşim (örneğin kabayonca besini, kabayonca-çim-yeşil besini);
  
• 
  karbon, azot içeriği (% kuru ağırlık);
  
• 
  elek genişliği (mm).
  

Test koşulları:

• 
  toprağın organik substratla iyileştirilmesinin ayrıntıları;
  
• 
  kullanılan test kimyasallarının konsantrasyon sayısı, uygun olduğunda, seçilen konsantrasyonların haklı gerekçeleri;
  
• 
  test maddesinin toprağa uygulanmasının ayrıntıları;
  
• 
  inkübasyon sıcaklığı;
  
• 
  toprağın başlangıçtaki ve test süresince nem oranı;
  
• 
  kullanılan toprak inkübasyon yöntemi (örneğin yığın olarak veya küçük örnek serileri halinde);
  
• 
  tekrar sayısı
  
• 
  örnekleme zamanları;
  
• 
  nitratın topraktan özütlenmesi için kullanılan yöntem;
  

Sonuçlar :

• 
  nitrat analizinde kullanılan analitik işlem ve donanım;
  
• 
  her biri için tek tek ve ortalama nitrat miktarını içeren tablo halindeki veriler;
  
• 
  işlemden geçen ve işleme tabi tutulmayan örnek (kontrol) arasındaki değişiklik;
  
• 
  anlamlı ise, hesaplamalarda yapılan düzeltmelerin açıklaması;
  
• 
  her örnekleme zamanındaki nitrat oluşum oranlarındaki yüzde değişim, eğer uygunsa, % 95 güven ağırlığıyla birlikte EC50, diğer ECx değerleri güven aralıkları ile birlikte ve doz-cevap eğrisinin grafiği;
  
• 
  sonuçlara uygulanan istatistiksel işlemler;
  
• 
  Sonuçların yorumlanmasında yardımcı olabilecek tüm bilgi ve gözlemler.
  

4. 
   KAYNAKLAR
   

(1) EPPO (1994). Decision-Making Scheme for the Environmental Risk Assessment of Plant Protection Chemicals. Chapter 7: Soil Microflora. EPPO Bulletin 24: 1-16, 1994.

(2) BBA (1990). Effects on the Activity of the Soil Microflora. BBA Guidelines for the Official Testing of Plant Protection Products, VI, 1-1 (2nd eds., 1990).

(3) EPA (1987). Soil Microbial Community Toxicity Test. EPA 40 CFR Part 797.3700. Toxic Substances Control Act Test Guidelines; Proposed rule. September 28, 1987.

(4) SETAC-Europe (1995). Procedures for assessing the environmental fate and ecotoxicity of pesticides, Ed. M.R. Lynch, Pub. SETAC-Europe, Brussels.

(5) TS ISO 14238. Toprak Kalitesi- Biyolojik Metotlar- Topraklarda Azot Mineralizasyonunun ve Nitrifikasyonunun Tayini- Bu İşlemlere Kimyasal Maddelerin Etkisi .

(6) OECD (1995). Final Report of the OECD Workshop on Selection of Soils/Sediments, Belgirate, Italy, 18-20 January 1995.

(7) TS ISO 10381-6 Toprak Kalitesi-Numune Alma Bölüm 6-Toprakların Aerobik Mikrobiyal Faaliyetlerinin Laboratuvar Şartlarında Değerlendirilmesi İçin Numune Alma, Taşıma ve Muhafaza Kuralları 

(8) TS ISO 14240-1 Toprak Kalitesi- Toprak Mikrobiyal Biyokütlesi Tayini- Bölüm 1: Substratla Hızladırılmış Solunum Metodu 

(9) TS ISO 14240-2 Toprak Kalitesi- Toprak Mikrobiyal Biyokütlesi Tayini- Tütsüleme Özütleme Metodu

(10) Litchfield, J.T. and Wilcoxon F. (1949). A simplified method of evaluating dose-effect experiments. Jour. Pharmacol. and Exper. Ther., 96, 99-113.

(11) Finney, D.J. (1971). Probit Analysis. 3rd ed., Cambridge, London and New-York.

(12) Finney, D.J. (1978). Statistical Methods in biological Assay. Griffin, Weycombe, UK.
C. 22. TOPRAK MİKROORGANİZMALARI: KARBON DÖNÜŞÜM TESTİ

1. 
   YÖNTEM
   

Bu test yöntemi OECD TG 217 (2000) ile eşdeğerdir.

1. 
   Giriş
   

5. 
   
   
6. 
   Bu test metodu, mahsul koruma ürünlerinden ve diğer olası kimyasallardan birine maruz kalan toprak mikro organizmalarının, karbon dönüşüm aktiviteleri üzerindeki uzun vadeli potansiyel etkileri araştırmak üzere dizayn edilmiş bir laboratuar test metodunu açıklar. Bu test için Avrupa ve Akdeniz Bitki Koruma Organizasyonunun (1) önerileri temel alınmıştır. Aynı zamanda bu testin oluşumunda Alman Federal Biyoloji Enstitüsü (2), Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı (3), SETAC (4), Uluslararası Standartlaştırma Organizasyonu (5) önerileri de dikkate alınmıştır. 1995 yılında İtalya, Belgirate‘de toprak/tortu seçimi üzerine düzenlenmiş olan OECD uygulamalı seminerinde (6) bu testteki toprak çeşidi sayısına karar verilmiştir. Toprak örneklerini toplama, elleçleme, ve depolama yöntemleri ISO yönergesi belgelerinde (7) ve Beligrate uygulamalı seminerinde önerilmiştir.
   
7. 
   
   
8. 
   Test maddelerinin toksik özelliklerinin değerlendirilmesinde toprak mikrobiyal aktivitesine olan etkisinin belirlenmesi gerekebilir. Örneğin bitki koruma ürünlerinin toprak mikroflorası üzerinde potansiyel olumsuz etkileri ile ilgili veriler veya gerektiğinde bitki koruma ürünlerinden farklı olarak, toprak mikroorganizmalarının kimyasallara maruz kalma ihtimali de göz önünde bulundurulmalıdır. Karbon dönüşüm testi, toprak mikroflorasının üzerindeki kimyasalların etkisini belirler. Tarımsal kimyasallar (örneğin gübre, bitki koruma ürünleri, orman kimyasalları) test ediliyorsa hem azot dönüşümü hem de karbon dönüşüm testi yürütülür. Tarımsal kimyasallar dışında kimyasallar test ediliyorsa azot dönüşüm testi yeterlidir. Fakat bazı kimyasalların azot dönüşüm testinden elde edilen EC₅₀değerleri, ticari olarak mevcut nitratlaşma inhibitörleri (örneğin nitrapirin) değerleri aralığındaysa, daha fazla bilgi elde etmek için karbon dönüşüm testi uygulanabilir.
   

Toprak kompleks veya heterojen karışım halinde canlı ve cansız varlıkları barındırır. Verimli topraklardaki organik maddelerin analizinde ve dönüşümünde mikroorganizmaların önemli rolü vardır. Biyokimyasal yöntemlerdeki herhangi bir uzun vadeli engelleme besin döngüsünü ve toprak verimliliğini olumsuz etkiler. Bütün verimli topraklarda karbon ve azot dönüşümü olur. Bu dönüşümlerdeki mikrobiyal toplulukları topraktan toprağa farklılık gösterse de dönüşüm basamakları aynıdır
Bu test metodu maddenin, aerobik yüzeyli topraktaki karbon dönüşüm prosesine uzun dönemli önemsiz etkisini saptamaya yarar. Test karbon dönüşümünden sorumlu olan mikrobiyal topluluklarının aktivitesindeki ve büyüklüğündeki değişikliğe bağlı olarak hassasiyet gösterir ne de olsa bu toplulukların hem kimyasal stresine hem de karbon açlığına sebep olur. Organik maddesi az olan kumlu bir toprak kullanılmaktadır. Bu toprak test maddeleriyle işlenir ve hızlı mikrobiyal metabolizma koşulları altında üretilir. Bu koşullar altında topraktaki karbon kaynakları hızlıca yok olmaktadır. Bu durum mikrobiyal toplulukların ölmesine ve karbon açlığına neden olur. Test 28 günden fazla sürerse, mikrobiyal biyolojik kütledeki kademeli azalışa bağlı olarak reaksiyonların toplamı ölçülebilir (7). Bir kimyasalın etkisiyle karbon-stresli topraktaki biyokütle değişirse eski kütlesine dönemeyebilir. Bundan dolayı testin herhangi bir zaman diliminde test maddesinin sebep olduğu herhangi bir bozukluk çoğunlukla testin sonuna kadar devam edecektir.
Bu yöntemdeki testler toprağa ulaşan madde miktarını tahmin etmeye yöneliktir. Tarımsal kimyasallar için tahmin edilebilen uyguluma oranına yakın iki dozun testi söz konusudur. Tarımsal kimyasallar aktif madde veya formüle edilen ürün olarak test edilebilir. Ama bu test sadece çevresel konsantrasyonları belirlenebilen tarımsal kimyasallar için değildir. Toprağa uygulanan test maddenin miktarını değiştirerek ve verilerin değerlendirme yöntemini değiştirerek, testi toprağa ulaşacak madde miktarı bilinmeyen kimyasallar içinde kullanabiliriz. Tarımsal kimyasallar dışındaki kimyasallarda konsantrasyonun azot dönüşümüne etkisi saptanır. Bu testlerden elde edilen verilerle doz-cevap eğrisi çizilir ve EC_X değerleri hesaplanır ( X , % etkidir ).

2. 
   Tanımlar ve birimler
   

Karbon Dönüşümü: Bozunmayla mikroorganizmalar tarafından organik maddeden anorganik maddeye, son ürün olan karbondioksite dönüşmesidir.
EC_X (Etkin konsantrasyon): Karbonun karbondioksite dönüşümünde toprak içindeki yüzde x engellemeye sebep olan test maddesinin topraktaki konsantrasyonudur.
EC₅₀ (Ortanca etkin konsantrasyon): Karbonun karbondioksite dönüşmesini %50 oranda engellemeye sebep olan test maddesinin topraktaki konsantrasyonudur.

3. 
   Referans maddeler
   

Yok.

4. 
   Test yöntemin ilkesi
   

Elenmiş toprak ya test maddesiyle işlemden geçirilir yada hiç bir işleme tabi tutulmaz (kontrol). Eğer tarımsal kimyasallar test ediliyorsa, minimum 2 test derişimi önerilir ve bunlar alandaki en yüksek derişim oranları olarak seçilir. 0, 7, 14 ve 28 günlük inkübasyon döneminden sonra işlemden geçen ve geçmeyen toprak örnekleri glikoz ile karıştırılır ve 12 saat süreyle saat başı glikozdan kaynaklanan teneffüs oranının ölçümleri alınır. Teneffüs oranı, karbondioksit salınımı (mg karbondioksit/kg kuru toprak/saat) veya oksijen tüketimi (mg oksijen/kg toprak/saat) olarak belirtilir. İşlemden geçirilen topraktaki solunum oranı ile işleme tabi tutulmayan topraktaki solunum oranı kıyaslanarak yüzde sapma hesaplanır. Bütün testler en az 28 gün sürer. Ama 28. günün sonunda işlemden geçirilen toprak ile işleme tabi tutulmayan toprak arasında fark yok veya farkı %25’ten fazlaysa ölçümlere 14 günlük aralar halinde maksimum 100 güne kadar devam edilir. Eğer tarımsal kimyasallar dışındaki kimyasallar test ediliyorsa, test maddesinden farklı konsantrasyonlarda toprak örneğine eklenir, 28 günlük bir inkübasyon döneminden sonra glikozla muamele edilerek elde edilen teneffüs oranı (örneğin, oluşan karbon dioksitin veya tüketilen oksijenin ortalaması)ölçülür. Konsantrasyon serisi testlerinden elde edilen sonuçların regresyon modeli analizi yapılır ve EC_x değerleri hesaplanır (örneğin, EC₅₀, EC₂₅ ve/veya EC₁₀). Bakınız tanımlar.

9. 
   
   

5. 
   Testin geçerliliği
   

Tarımsal kimyasallarla işlemden geçirilen toprak örneğinden ve işleme tabi tutulmayan (kontrol) toprak örneğinden açığa çıkan karbondioksit miktarı veya harcanan oksijen miktarları arasındaki büyük farklar hatalı sonuca götürür. Bu yüzden işleme tabi tutulmayan (kontrol) toprak örnekleri ve benzerleri arasındaki fark ±15% den az olmalıdır.

6. 
   Test yönteminin tanımlanması
   

1. 
   Cihazlar
   

Test kapları tepkimeye girmeyen (inert) kimyasal malzemelerden yapılır. İnkübasyonda kullanılan toprak prosedür ile uyum içerisinde olmalıdır (Bakınız bölüm 1.7.1.2). Test sırasında su kaybını önlemeye ve gaz alış verişini sağlamaya dikkat edilmelidir (örneğin kaplar delikli polietilen folyo ile kaplanabilinir). Uçucu maddeler test edildiğindeyse sızdırmaz ve gaz tutucu kaplar kullanılmalıdır. Bu kaplar, hacimlerinin dörtte birini toprak örneğinin dolduracağı boyutta olmalıdırlar.

Glikoz varlığında teneffüs tayini için karbondioksit oluşumunun ve oksijen tüketiminin ölçümünü yapan cihazlara ve muamele sistemlerine ihtiyaç vardır. Bu sistemlere ve cihazlara örnekler (8)(9)(10)(11) da bulunmaktadır.

2. 
   Toprak seçimi ve sayısı
   

Yalnız bir toprak kullanılır. Önerilen toprağın özellikleri aşağıda belirtilmiştir:

- kum içeriği : %50’ den az %75’ ten fazla olmamalıdır;

- pH : 5.5 - 7.5;

- organik karbon içeriği: % 0. 5 – 1. 5

- mikrobiyal biyolojik kütlesi ölçülmeli (12)(13) ve karbon içeriği toplam toprağın organik karbon içeriğinin en az %1’i olmalıdır.

Çoğu durumda bu özellikleri taşıyan topraklar en kötü durum senaryosudur çünkü test kimyasalının absorpsiyonu en aza indirilir ve mikrofloralara olan elverişliliği maksimumdur. Sonuç olarak diğer topraklarla test edilmesi genel olarak gereksizdir. Fakat bazı durumlarda örneğin test maddesinin asidik orman toprağında bulunması durumunda veya elektrostatik olarak yüklü kimyasallar için, ek toprak çeşitleri kullanmak gerekli olabilir.

3. 
   Toprak örneklerinin toplanması ve depolanması
   

1. 
   Toplama
   

Toprak örneklerinin toplama alanlarının geçmişi hakkında detaylı bilgiler mevcut olmalıdır. Bilgilerde kesin olarak toplama yerleri, yerin bitki örtüsü, bitki koruma ürünleriyle muamele edildiği tarihleri, organik ve anorganik gübrelerle muamele edildiği tarihleri ve biyolojik malzemelerin eklenmesi veya kazara meydana gelen kirlenme durumları belirtilir. Toprak toplanması icin seçilen alan uzun vadede kullanılabilir olmalı. Sonsuz otlaklar, yıllık tahıl tohumları içeren alanlar (mısır hariç) veya yoğun yeşil ekili gübreli alanlar uygundur. Toplama için seçilen alanın bir yıl öncesinden bitki koruma ürünlerine maruz kalmamış olması gerekir. Aynı zamanda herhangi bir organik gübrenin toplama işleminden altı ay önce toprağa etki etmemiş olması gerekir. Mineral gübre kullanımından üç ay sonra toplama yapılabilir. Biyolojik etkileri (örneğin kalsiyum siyanamit) olan gübrelerin kullanıldığı alanlardan toprak toplanması sakıncalıdır.

Örnek toplama işlemi kuraklık (30 günden fazla) ve suyla tomruk taşınım durumlarında yapılmamalıdır. Sürülmüş topraklardan örnekler 0 ile 20 cm’ lik derinliklerden alınmalıdır. Uzun zamandır sürülmemiş topraklardan ise örnekler yerin 20 cm’ den biraz daha fazla derinlikten alınmalıdır (25 cm’ ye kadar). Toprak örnekleri uygun kaplarda ve toprağın özelliğini bozmayacak sıcaklıkta taşınmalıdır.

2. 
   Depolama
   

Alandan yeni toplanmış topraklar tercih edilir. Laboratuvarda depolanması kaçınılmazsa 4±2 °C’ de karanlıkta maksimum üç ay depolanabilir. Depolama esnasında aerobik koşullar sağlanmalıdır. Eğer toprak örnekleri en az üç yıl boyunca donmuş olarak bulundukları bir yerden toplanmışsalar -18 derecede 6 ay boyunca depolanabilirler. Depolanan toprakların mikrobiyal biyolojik kütlesi her deneyden önce ölçülür ve biyolojik kütledeki karbon, toplam toprak organik karbon içeriğinin %1’i olmalıdır (Bakınız bölüm 1.6.2).

4. 
   Test için toprağın elleçlenmesi ve hazırlanması
   

1. 
   Ön inkübasyon
   

Toprak depolanmışsa (Bakınız bölüm 1.6.4.2 ve 1.7.1.3) 2 ile 28 gün arasında ön inkübasyon gerekir. inkübasyon esnasında toprağın sıcaklığı ve nem içeriği testte kullanılan nem ve sıcaklık ile aynı olmalıdır (Bakınız bölüm 1.6.4.2 ve 1.7.1.3).

2. 
   Fiziksel – Kimyasal özellikler
   

Topraktan elle büyük parçacıklar (taş, bitki parçaları vb.) ayrılır ve elekten geçirilir böylece 2 mm’ den büyük partikül içermez. Toprağın nem oranı, %40 ve % 60’ lık maksimum su tutma kapasitesini geçmeyecek şekilde saf veya iyonu giderilmiş su ile ayarlanmalıdır.

5. 
   Toprağa uygulanacak olan test maddesinin hazırlanışı
   

Test maddeleri genellikle bir taşıyıcı kullanılarak toprağa uygulanır. Uygun taşıyıcı su olabilir veya kuartz toprağı gibi (partikül boyutu: 0,1-0,5 mm) etkisiz bir katı olabilir. Su dışındaki sıvı taşıyıcılar tercih edilmemelidir çünkü mikrofloraya zarar verebilir. Taşıyıcı olarak kum kullanılırsa uygun çözücüde çözünmüş veya dağılmış test maddesi ile kaplanabilir. Böyle durumlarda çözücü toprağa karışmadan buharlaştırılarak uzaklaştırılmalıdır. Test maddesinin toprakta optimum yayılımı için 10 g kum/1 kg (kuru ağırlık) toprak oranı önerilir.

Uçucu kimyasallar test edildiğinde madde kaybı engellenmeli ve toprakla homojen bir dağılım elde edilmelidir (örneğin test maddesi farklı bölgelerden toprağa enjekte edilmelidir).

6. 
   Test derişimleri
   

Eğer bitki koruma ürünleri veya başka kimyasalların tahmini çevresel konsantrasyonları test ediliyorsa en az 2 tane konsantrasyon kullanılmalıdır. Düşük konsantrasyon elverişli koşullarda toprağa ulaşacak maksimum miktarı yansıtırken; yüksek konsantrasyon düşük konsantrasyonun birkaç katı olmalıdır. Toprağa eklenen test maddesinin konsantrasyonu 5 cm’lik bir derinlik ve 1.5 toprak yoğunluğuna uygun olarak hesaplanır. Toprağa doğrudan uygulanan tarımsal kimyasallar veya toprağa ulaşan miktarlar önerilen test konsantrasyonu Tahmini Çevresel Konsantrasyondur (Predictable Environmental Concentration, PEC) ve bu konsantrasyonun 5 katıdır. Toprağa bir sezonda çeşitli zamanlarda uygulanması umulan maddeler umulan en yüksek uygulama sayısı ile PEC çarpılarak elde edilmiş konsantrasyonda test edilmelidir. Test edilen yüksek konsantrasyon maksimum tek uygulama oranının 10 katını geçmemelidir.

Tarımsal kimyasallar dışındaki kimyasallar test ediliyorsa en az beş tane konsantrasyon kullanılmaktadır. Bu test derişimleri ECx değerlerini bulmaya yönelik aralığı kapsamalıdırlar.

7. 
   Testin performansı
   

1. 
   Maruz kalma koşulları
   

1. 
   İşlem ve kontrol
   

Tarımsal kimyasallar test ediliyorsa toprak üç eşit parçaya ayrılır. iki kısmı ürünü içeren taşıyıcı ile karıştırılırken, diğer kısmı ürün içermeyen taşıyıcı ile karıştırılır (kontrol). En az üçer tane hem işlemeden geçmiş hem de işleme tabi tutulmamış paralel toprak örneğine ihtiyaç vardır. Tarımsal kimyasallar dışındaki kimyasallar test ediliyorsa toprak altı eşit ağırlıklı parçaya bölünür. beş parçası test maddesi içeren taşıyıcı ile karıştırılırken altıncı parçası kimyasal içermeyen taşıyıcı ile karıştırılır. En az üçer tane hem işlemeden geçmiş hem de işleme tabi tutulmamış paralel toprak örneğine ihtiyaç vardır. İşlenmiş toprak örneklerinde test maddelerinin homojen dağılımına dikkat edilmelidir. Karıştırma esnasında, toprağı sıkıştırmadan veya yuvarlamadan kaçınılmalıdır.

2. 
   Toprak örneklerinin inkübasyonu
   

Toprak örneklerinin inkübasyonu iki yolla yapılır: birincisi işlemden geçmiş ve işlemden geçmemiş toprağın yığın halinde örnekleriyle veya işlemden geçmiş ve işlemden geçmemiş her biri eşit boyuta ayrılmış küçük toprak örnekleri halinde inkübasyon yapılır. Uçucu örneklerin testindeyse, seri halindeki ayrı ayrı örneklerle yapılmalıdır. Topraklar yığın halinde inkübasyon yapıldığında, işlenmiş ve işlenmemiş toprakların büyük miktarları hazırlanır ve test esnasında analiz etmek için gerektikçe küçük örnekler alınır. Her işlem ve kontrol için ilk başta hazırlanan miktar, küçük miktardaki örneklerin boyutuna, analizlerde kullanılan benzer küçük örneklerin sayısına ve umulan en fazla örnekleme zamanı sayılarına bağlıdır. Yığın halinde inkübasyon yapılan toprak küçük örnekler alınmadan önce tamamen karıştırılmalıdır. Topraklar tek tek seriler halinde inkübasyon yapıldığında, her işlemden geçmiş ve geçmemiş yığın örnek gerektiği kadar küçük örnek gruplarına bölünür ve bunlar gerektiği şekilde kullanılır. Deneylerde iki örnekleme zamanından daha fazlası beklendiğinde, bütün tekrarlar ve örnekleme zamanları için yeterli miktarda küçük örnek hazırlanmalıdır. Test toprağının en az üç eş örneği, aerobik koşullarda inkübasyon yapılmalıdır (Bakınız bölüm 1.7.1.1). Bütün testler esnasında, aerobik olmayan koşulların oluşmasından kaçınmak için yeterli kafa boşluğu olan uygun şişeler kullanılmalıdır. Uçu maddeler test edilirken, test yanlızca küçük örnekler halindeki seriler ile yürütülmelidir.

3. 
   Test koşulları ve süresi
   

Test oda koşullarında 20±2 °C’ de karanlıkta uygulanır. Toprağın nem oranı, test esnasında %40 ve % 60’lık maksimum su tutma kapasitesi aralığında geçmeyecek şekilde %±5 aralığında korunmalıdır. Saf su veya iyonu giderilmiş su gerektiğinde eklenebilir.

Bütün testler en az 28 gün sürer. Eğer tarımsal kimyasallar test ediliyorsa açığa çıkan karbondioksit miktarlarıyla tüketilen oksijen miktarları işlemden geçen ile kontrol toprak örnekleri arasında kıyaslanır. Ama 28. günün sonunda işlemden geçirilen toprak ile işleme tabi tutulmayan toprak (kontrol) arasındaki fark yok veya farkı %25’ ten fazlaysa ölçümlere maksimum 100 güne kadar devam edilir. Eğer tarımsal kimyasallar dışındaki kimyasallar test ediliyorsa, test maddesinden farklı derişimlerde toprak örneğine eklenir, 28 inci günde işlemden geçirilen toprak ile işleme tabi tutulmayan topraktan (kontrol) açığa çıkan karbondioksit miktarı veya tüketilen oksijen miktarı ölçülür. Ardından EC_x değerleri hesaplanır.

2. 
   Toprağın seçimi ve analizi
   

1. 
   Toprak örnekleme planı
   

Tarımsal kimyasallar test ediliyorsa 0., 7., 14., ve 28., günlerde toprak glikoz varlığında teneffüs için analiz edilir. Eğer daha uzun bir test gerekiyorsa 28 günden sonra 14 günlük aralıklar ile daha sonraki ölçümler yapılmalıdır.

Eğer tarımsal kimyasallar dışındaki kimyasallar test ediliyorsa en az 5 test konsantrasyonu kullanılır ve başında (0. gün) ve maruz kalma periyodunun sonunda (28. gün) toprak örnekleri glikoz varlığında solunum için analiz edilir. Gerekli görüldüğü takdirde ara günlerin birisinde (örneğin 7. günde) bir ölçüm daha yapılabilir. 28. günde elde edilen verilerle kimyasal için ECx değerleri hesaplanabilinir. İstendiği takdirde 0. günden elde edilen veriler doğrultusunda topraktaki mikrobiyal biyokütlesinin başlangıçtaki miktarı hesaplanabilinir (12).

2. 
   Glikoz varlığında teneffüs hızının ölçülmesi
   

İşlemden geçen ve geçmeyen toprak örnekleri için glikoz varlığında solunum hızı her örnekleme zamanı için elde edilir. Bu işlem için gerekli glikoz miktarının belirlenmesi için bir dizi glikoz konsantrasyonu kullanılarak bir ön test yapılabilir (14). Fakat % 0.5-1.5 organik karbon içeren kumlu topraklar için 2000-4000 mg glikoz/ kg kuru toprak ağırlığı oranı çoğunlukla yeterlidir. Glikoz temiz kuartz kumu ile dövülerek toz haline getirilir ve homojen şekilde toprak ile karıştırılır.

20±2 derecede solunum oranı, glikozla karıştırılmış toprağın uygun bir cihaz ile her saatte bir veya iki saatte bir ölçülmesiyle hesaplanır. Salınan karbondioksit veya tüketilen oksijen miktarı 12 saat süresince ölçülür ve ölçümler mümkün olduğunca çabuk, glikoz ilavesinden hemen sonra 1 – 2 saat içerisinde başlamalıdır. 12 saat süresince toplam salınan karbon dioksit miktarı veya tüketilen oksijen ölçülür ve ortalamasolunum hızı hesaplanır.

2.