GeçMİŞte ve güNÜMÜzde tekfir meselesi

Sünnette Varid Olan Cahiliyet

"Cahiliyct" sö/.ü sünnelte de çokça varid olmuştur.

1. Fclhu'İ-bari'dc su hadis ycralmakladır:"...Hz. Pey-gamberbuyurdu ki: Kim ölüler için avuç içi ile yanaklannı döver, yakalarını yırlar ve cahiliyct adeti üzere feryadı fi­gan eylerse, bizden değildir."

"Bizden değildir" sözü, bizim yolumuzun adamı de­ğildir, demektir. Bu sözle, dinden çıkarma kasdcdilmcmiş-lir. Fakat bu şekilde abartılı sözle söylemenin faydası, böy­le işlere düşmekten alıkoymaktır. Nitekim baba çocuğunu cezalandınrken, "ben senin baban değilim, sen de benim oğlum değilsin" der... bunun manası: O, bizini mükemmel dinimiz üzerinde değildir, şeklindedir. Yani, o kişi aslı kendinde olmakla birlikte dinin kısımlarından birini ter-kctli dcmcklir. Bu görüşü İbnü'l-arabi naklctli... Mühcllcb de Hz.Pcygambcr'in: "Ben şunu...şunu....yapanlardan be­riyim..." sözününzikrcdilcnîcri yapanlardan beriyim, anla­mına olduğunu söyledi. Bu fiil işlendiği vakit, "bizden de­ğildir" sözü İslam'dan çıkarmayı kaydetmemiştir. Ben de­rim ki: O ikisinin arasında bir vasıla vardır ki, sözün evve­linde geçen ibareden anlaşılıyor. Bu yukarıdaki hadisle zikredilen yakaları yırtma ve benzeri şeylerin haramlığma delalet ederi. Bundaki sebep sanki kaza ve kadere razı olmamakiır. Eğer haremliğini bilmekle beraber helal oldu­ğunu açıklama vaki olursa veya olanlara öfkenlcnmc gibi bir durum ortaya çıkarsa, "bizden değildir" sözünü dinden çıkarmaya hamletme hususunda bir engel yoktur. Yine ha­diste geçen "cahiliyel sözleri söyleyerek" feryadü figan ederse" sözleri, Müslim'in bir rivayetinde "cahiliyct döne­mi halkının sözlerini söyleyerek...." şeklindedir." ¹³⁸

Yukarıdaki hadiste geçen fiilleri işleyen kişi, Al­lah'ın kazasını reddetmeyi açıklamadığı takdirde o kişi İs­lam üzeredir, tekfir edilmez. Yani islam dininden çıktığı söylenemez. Fakat bu fiili sebebiyle onu günahkar ve asi olarak değerlendirmek gerekir.

2- Aşura Orucu Cahiliyetlc de Vardı

Yine Fcthü'l-Bari'de şu hadis ycralmakıadır: "...Hz. Aişe validemizin şöyle dediği rivayet edilmiştir: Cahiliyel döneminde Kureyş aşura gününde oruç tutuyordu. Hz. Peygamber de o gün oruç tutardı. Medine'ye gelince yine oradadaoruç tuttu ve tutulmasını emretti. Ramazan gelin­ce, isteyen aşurayı tuttu, istemeyen tutmadı..." Aşura oru­cunun kureyşin adetlerinden olması Rasulullah'ın o orucu tutmasına engel teşkil etmedi. Cahiliycttc olan her şey red­dedilmiş değildir. Örnek olarak yeminler, cahiliyctlc oldu­ğu gibi alınmıştır. Birçok akidler cahiliycttc olduğu gibi yerinde kalmıştır.

Fakat akaid ve ibadetlere mahsus şeyler reddedilmiş­tir. Birinci halife Hz. Ebubekir (ra) konuşmayan, suskun bir kadın görmüştü. Onun durumunu sorunca, ona, kadının suskun olarak haccettiği söylendi. Halife bu durumdan onu mencüi. Çünkü bu durum cahihiyet amcllcrindcndi. ¹³⁹

3- Yine Felhu'I-Bari'dc şu rivayet yer almaktadır. Kays b. Hazim'in şöyle dediği rivayet edilmiştir: "Hz. Ebu bckir,Zcyncbadındabirkadımn yanına girdi. Baklı ki, ka­dın konuşmuyor. Hz. Ebu Bekir (ra) ona: "Ne oldu ki ko­nuşmuyor?" dedi. "konuşmadan haccettiğini söylediler." Hz. Ebu bekir, kadına: "Konuş" dedi. Çünkü bu helal değil­dir, cahiliyel işidir. Bunun üzerine kadın konuşlu..." ¹⁴⁰

4- Cahiliyel dönemindeki sadaka, eğer sahibi islam üzere ölürse, fayda verir. Yine bununlailgili olarak Fcihu'l-Bari'dc şu rivayet yer almakladır. Hakim b. Hizam'm şöyle dediği rivayet edilmiştir: Ben ey Allah'ın rasulü! Cahili-ycltc ibadet olarak verdiğimiz sadaka, köle azadı ve sıla-i rahim gibi şeylerde bize ecir var mı? dedim. Hz. Peygam­ber (sav) önce yapılmış hayırlar üzere sen müslüman ol­dun" buyurdu... Allah tcala'nm kişinin küfür döneminde işlediği sevabın İslam dönemindeki hascnalına eklemesi­ne bircngcl yoktur. Marizi demiştirki: Onun manası, önce­den işlenmiş hayır, kişinin lehine yazılır, demektir. Bir an­lamda "Önceden yaptığın hayrın kabulü üzere sen müslü­man oldun demektir. Harbi demcşlir ki, hadisin manası: Önceden işlemiş olduğun hayırlar senin lehinedir, demek olur. Nitekim şöyle dersin: Bin dirheme sahib olduğum üzere müslüman oldum."

Hadisinmanasını başka vccihlcrc hamledip, kaftrse-vap alamaz diyen kişiye gelince, haşiyede şöyle bir açıkla­ma yapılmıştır: Hadisin manası hakkında. Marizi ve har-bi'nin söyledikleri doğru olanıdır. O şuna işaret eder: Ka-fir'in yaptığı hasenat İslam üzere ölünce kabul edilir. En doğrusunu Allah bilir. ¹⁴¹

5- Ömcrb.cl-Hattab, (ra)cahiliycUc iken ilikaf yap­mak için nezrcimişti. Abadullah b. Ömer'den, Hz. Ömcrb. cl-Haltab'ın (Allah her ikisinden de razı olsun) şöyledediği rivayet edilmiştir: "Ya Rasulullah, ben cahiliycue iken mescid-i haram'da bir gece itikafa çekilmek için nezretmislim." Onun bu sözüne karşılık Rasulullah (sav): "Nez­rini yerine getir" buyurdu. O da bir gece ilikaia çekildi.

Nezir cahiliycllc yapılmıştı. Yerine getirmek ise İs­lam döneminde vuku buldu. Çünkü Rasulullah ona nezrini yerine getirmesini emretmiştir. ¹⁴²

6- Cahiliycue ve İslam'da insanların en hayırlıları. Felhu'lBari'dc şu rivayet bulunmakladır.: İnsanlar maden­ler gibidirler. Onlarıncahiliyeldöneminde hayırlı olanlan dini anladıkları zaman İslam devrinde de hayırlıdırlar. Siz şu islam (veya emirlik) hususunda içine düşünceye kadar onu en fena gören kimseleri insanların hayırlılarından bu­lursunuz." (Müslim, 44/48)

Cahiliyel hayırlıları şerli yapmadı. Şerli kişi islam'a geçince hayırlı oldu, yalnız dini anlamaları şartıyla. Çün­kü islam anlamaya muhtaç olan birinançlır. Amacahiliycl böyle değildir.

Fertle Toplum Arasında Cahiliyel

Bana göre gençlerin göz önünde bulundurmadıkları önemli bir mesele var. Bazen biz bir toplumdan söz eder­ken O cahili ve kafir bir toplumdur deriz. Bir devletten söz ederken de aynı şeyi söyleriz. Bu vasfın toplumun her fer­dinde gerçekleştiği anlamına gelir mi?

Hindistan'ı örnek vereyim. Devlet laiktir, -şeklen de olsa. Çünkü müslümanlaramuamelc ettiği zaman bu laikli­ği unutuyor- Aynı zamanda cahili bir devlettir. Toplumda aynı şekildedir. Fakat bu toplumun içinde yüz milyondan fazla müslüman var. Şimdi bunlar kafir mi?

Türkiye laik bir dcvlcllir. Ama halkın yüzde doksan sekizi müslümandır. Onları kafir olarak mı değerlendiri­riz? Hatla İsrail, içinde bir buçuk milyon müslüman var. Onlann küfrüne mi hükmedeceğiz? Komünist Rusya'nın sömürüsü allında yüz milyondan fazla mazlum müslüman var. Devletlerinin ve toplumlarının cahili ye kafir olduklan için onlan da mı kafir sayacağız?

Dcvlcl, toplum fert arası ayırımda ihtiyatlı davran­mak gerekir, Gençler bilmedikleri için burada halaya dü­şüp, hükümetlerin küfrüne, toplumların da cahiliyclinc hükmetmişlerdir. Bunun neticesi olarak kendi babalarının kafir oldukları görüşüne varmışlardır. Bundan dolayı da bazı gençlerin annelerini babalarının nikahı altında iken alıp, kendi arkadaşlarıyla evlendirdikleri görülmüştür. Ni­jerya'da bir genç babasını öldürmüştür. Mahkemede baba­sının Ticanilcrdcn olduğu için bunu yaptığını, ve onların dakafirolduklannı söyledi.Ferdi lekiiretmek araştırmayı ve soruşturmayı gcrcklirir. Nitekim müıtcdi tekfir elmek, araştırmayı ve soruşturmayı gerektirir. Nitekim mürtedi tevbeye çağırmak ve şüphelerini gidermek gerektiği gibi... Eğcrmürtcd bundan sonra ısrar ederse küfrüne hükmolu-nur ve cezalandırılır.

Bundan toplumun tümünü yargılamaya gelince,bu hakkında çeşitli görüşler olan bir meseledir. ¹⁴³