Guney Afrika Yillik Rapor 2007
Yüklə 1,52 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3.2. Siyasi ve İdari Durum 3.2.1. Yasama
- Parti Adı Oy Oranı Milletvekili Sayısı
- Toplam %100 400 3.2.2. Yürütme
- Güney Afrika Cumhuriyeti Hükümet Listesi Devlet Başkanı
- Temel Eğitim Bakanı
- Ekonomik Kalkınma Bakanı
- Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanı
- Bayındırlık Hizmetleri Bakanı
- Devlet Başkanlığında Bakan (Denetleme ve Değerlendirme)
- Sanat ve Kültür Bakanı
- 3.3. Coğrafi Bilgiler ve Nüfus 3.3.1. Coğrafi Konum ve İklim
- Nüfus Dağılımı /2014 Grup Erkek
- Toplam 26.515.036 % 100 26.071.721
- Nüfus Artış Oranı (2007-2014) 2007-2008 2008-2009
- Nüfusun Eyaletler İtibariyle Dağılımı 2014 Eyalet Nüfus
- Toplam 54.002.000 100,0
* Kaynaklar: South African Reserve Bank, Statistics South Africa, Department of Trade and Industry, IMF, WTO 3. ÜLKE HAKKINDA GENEL BİLGİLER 3.1. Ülkenin Kısa Tarihçesi Güney Afrika’daki ilk yerleşik topluluğun San (Bushmen) ve Hottentot’lar olduğu bilinmektedir. 17. yüzyıldan itibaren ise Bantu dil grubuna bağlı diğer kabileler Güney Afrika’ya yerleşmeye başlamıştır. Güney Afrika’daki ilk beyaz yerleşim, baharat ticareti için Uzak Doğu’ya uzanan deniz yolunda denizcilere ikmal noktası oluşturmak amacıyla Hollanda Doğu Hindistan Şirketi temsilcisi Van Riebeeck’in 1652 yılında Cape bölgesinde geçici bir dinlenme merkezi kurmalarıyla başlamıştır. Daha sonraları Fransa, Almanya ve özellikle Hollanda’dan göçmen kabul edilmesiyle bu yerleşim genişlemiştir. 1688-1700 yılları arasında Fransız Huguenotlar da göçmen olarak ülkeye gelmiştir. 18. yüzyılın ikinci yarısında yeni yerleşim bölgelerine yayılan beyazlarla Khoisan kabilesi arasında çatışmalar çıkmış, 1795 yılında Hollanda kökenlilerin yerleşim bölgesi Cape, İngiltere’nin fiili egemenliği altına girmiştir. 1803’te yapılan Amiens Antlaşması uyarınca Cape bölgesi Hollanda’nın denetimine verilmiş olmakla birlikte, Hollanda 1814 yılında yapılan Viyana Kongresi'nden sonra bu bölgeyi resmen İngiltere’ye bırakmıştır. 1834-1840 yılları arasında ‘Boer’ olarak isimlendirilen yaklaşık 15 bin Hollanda asıllı beyaz, İngiliz egemenliğinden kurtulmak amacıyla kuzeye doğru göç etmiş ve Zulu topraklarında Natalia Cumhuriyeti’ni kurmuş, ancak bu Cumhuriyet 1842’de İngilizlerce ilhak edilmiştir. Yine bu dönemde Boerler tarafından kurulan Orange Free State ve Transvaal Cumhuriyetleri ise 1852’de İngiliz yönetimince tanınmıştır. İngilizler Natal bölgesini sömürge yapmış ve 1860 yılında şeker kamışı üretiminde çalıştırmak üzere ilk Hintli nüfusu bu bölgeye (Durban ve çevresine) getirmiştir. 1871’de Güney Afrika’da zengin elmas, 1886 yılında ise altın yatakları bulunması üzerine İngilizler, 1899-1902 yılları arasında, bu madenlerin yer aldığı Transvaal ve Orange Free State Cumhuriyetlerine saldırmış ve tarihe Anglo-Boer savaşları olarak geçen çatışma çıkmıştır. Bu çatışma sonucunda İngilizler galip gelmiş, adı geçen Cumhuriyetleri sömürgelerine katarak Güney Afrika’da egemen güç olmuştur. 1910 yılında İngiltere’nin Güney Afrika’daki dört sömürgesi (Cape, Natal, Orange Free State ve Transvaal), Union of South Africa adı altında birleşmiş ve aynı isimle bağımsız bir devlet olarak İngiliz Uluslar Topluluğuna dahil olmuştur. 1912 yılında ülkedeki siyah nüfusun kurtuluş örgütü niteliğinde olan Afrika Ulusal Kongresi (ANC) kurulmuştur. Birinci Dünya Savaşından sonra ülkede ırk ayrımına dayanan politikalar uygulanmaya başlanmış, 1948 yılında Daniel Malan’ın liderliğinde iktidara gelen Ulusal Parti, apartheid olarak bilinen, ırkların ayrımına dayanan politikayı yasallaştırmıştır. 1961 yılında, sadece beyazların katıldığı referandum sonrasında cumhuriyet ilan edilmiş, yine aynı yıl uygulanan ırk ayrımı politikaları nedeniyle Güney Afrika İngiliz Uluslar Topluluğundan ayrılmıştır. 1989 yılında FW de Clerk’in Devlet Başkanı olmasıyla birlikte apartheid politikaları değiştirilmeye başlanmış, 1990 yılında, ANC ve diğer yasaklı siyasi partilerin faaliyet yasağı kaldırılmış ve aralarında 27 yıldır hapiste bulunan Nelson Mandela’nın da bulunduğu politik mahkumlar serbest bırakılmıştır. 1994’te yapılan ilk demokratik seçimlerde oyların % 63’ünü alan ANC iktidara gelmiş ve Nelson Mandela Devlet Başkanı seçilmiştir. 1994 seçimlerinden sonra, ülkede yumuşak geçişi sağlamak amacıyla, Afrika Ulusal Kongresi-ANC, Ulusal Parti-NP ve Inkata Özgürlük Partisi-IFP tarafından Ulusal Birlik Hükümeti kurulmuş, Afrika Ulusal Kongresinden Thabo Mbeki ile birlikte FW de Klerk Devlet Başkanı Yardımcılıklarına getirilmiştir. 2 Haziran 1999 tarihinde yapılan seçimlerde ANC oyların % 66,3’ünü almış ve aday olmayan Nelson Mandela’nın yerine, ANC Başkan Yardımcısı Thabo Mbeki devlet başkanlığına seçilmiştir. ANC, 14 Nisan 2004 tarihinde yapılan seçimlerde oyların % 69,7’sini, 22 Nisan 2009 tarihindeki seçimlerde ise oyların % 66’sını almış; Jacob Zuma Devlet Başkanı seçilmiştir. Ekonomik ve sosyal sorunlara ve başarısız yönetime ve giderek artan yolsuzluk iddialarına rağmen 2014 yılında gerçekleştirilen saçimlerde ANC % 62 oranında oy almış Devlet Başkanı Zuma bir dönem daha iktidarda kalmıştır. Son seçimlerde beyaz azınlığın denetiminde olan Democratic Alliance/Demokratik İttifak (DA) oylarını % 6 oranında artırarak % 22’ye ulaşmıştır. ANC’den koparak oluşan ve sert muhalefeti ile tanınan Economic Freedom Fighters partisi ise son seçimlerde % 6,35 oranında oy alarak önemli bir başarı kazanmıştır. Devlet Başkanı Jacob Zuma özel mülkiyetinde bulunan bir evin yenilenmesi için yaklaşık 2 milyon dolarlık devlet kaynaklarını kullanması nedeniyle muhalefet tarafından yoğun olarak eleştirilmektedir. 3.2. Siyasi ve İdari Durum 3.2.1. Yasama GAC, parlamenter demokrasi ile yönetilmektedir. Parlamento ülkenin yasama organıdır ve Anayasa uyarınca kanun yapma yetkisini haizdir. Parlamento iki kanattan oluşmaktadır: Ulusal Meclis (National Assembly) ve Ulusal Eyaletler Konseyi (National Council of Provinces). Ulusal Meclis, beş yılda bir yapılan genel seçimlerde oy dağılımına göre partilerin kendi listelerinden belirledikleri milletvekillerinden oluşmaktadır. Anayasada Meclis’te milletvekili sayısı en az 350 en fazla 400 olarak öngörülmektedir. Parlamentonun diğer kanadı ise Ulusal Eyaletler Konseyi’dir. Bu Konsey, 9 eyaletin her birinin meclisi tarafından seçilen onar kişilik heyetlerden olmak üzere toplam 90 temsilciden oluşmaktadır. 07 Mayıs 2014 tarihinde yapılan en son seçimler sonucunda parlamentoda temsil edilen partilerin oy oranları ve milletvekili sayıları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
3.2.2. Yürütme Devlet Başkanı, milletvekilleri arasından Ulusal Meclis tarafından seçilmekte olup, kabineye de başkanlık etmektedir. Apartheid dönemi sonrasında 1994 yılında yapılan seçimle 400 kişilik bir parlamento oluşturulmuş ve Nelson Mandela ilk Devlet Başkanı seçilmiştir. 1999 yılında yapılan ikinci demokratik seçimlerde Nelson Mandela’nın yardımcısı olan Mvuyelwa Thabo Mbeki yeni Devlet Başkanı seçilmiş, aynı şekilde 2004 yılındaki seçimlerde de Mbeki yeniden Devlet Başkanı olmuştur. Son olarak, 2009 yılında yapılan seçimlerde iktira gelen Jacob Zuma 07 Mayıs 2014 tarihinde yapılan seçimler sonucunda tekrar Devlet Başkanı olarak seçilmiştir. Devlet Başkanı Yardımcısı, Devlet Başkanı tarafından Ulusal Meclis üyeleri arasından atanmaktadır. Devlet Başkanının başkanlığındaki Kabine, Devlet Başkanı, Devlet Başkanı Yardımcısı ve bakanlardan oluşmaktadır. Başkan Yardımcısı ve bakanları atama yetkisine sahip olan Devlet Başkanı aynı zamanda azil yetkisine de sahiptir. Devlet Başkanı, Ulusal Meclis üyelerinden istediği sayıda kişiyi bakan olarak görevlendirebilmekte ve Ulusal Meclis dışından da en fazla iki kişiyi bakan olarak atayabilmektedir. Güney Afrika Cumhuriyeti’nin mevcut Devlet Başkanı, Devlet Başkanı Yardımcısı ve bakanların listesi aşağıdaki gibidir. Güney Afrika Cumhuriyeti Hükümet Listesi Devlet Başkanı : Jacob Zuma Devlet Başkan Yardımcısı : Cyrill Ramaposha Devlet Başkanlığında Bakan : Jeff Radabe Devlet Başkanlığında Kadınlar Bakanı : Ms. Susan Sahabangu Tarım, Balıkçılık ve Orman Bakanı : Senzeni Zokwana Sanat ve Kültür Bakanı : Paul Mashathile Temel Eğitim Bakanı : Angie Motshekga Kurumsal İlişkileri Bakanı : Ms. Faith Muthambi İletişim ve Posta Hizmetleri Bakanı : Cyprian Siyabonga Ortak Yönetim ve Geleneksel İşler Bakanı : Pravin Gordhan Adalet ve Cezaevleri Bakanı : Michael Tshililo Masutha Savunma ve Gazi İşleri Bakanı : Ms. Nosiviwe Mapisa-Nqakula Ekonomik Kalkınma Bakanı : Ebrahim Patel Enerji Bakanı : Ms. Tina Joemat Petterson Maliye Bakanı : Musa Nhlanla Nene Sağlık Bakanı : Dr. Aaron Motsoaledi Yüksek Eğitim ve Talim Bakanı : Dr. Blade Nzimande İçişleri Bakanı : Nkanyezi Malusi Gigaba İnsan Yerleşimi Bakanı : Ms. Nonceba Sisulu Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanı : Ms. Maite Nkoana-Mashabane Çalışma Bakanı : Ms. Mildred Oliphant Doğal Kaynaklar Bakanı : Ngoako Ramatlhodi Polis Bakanı : Phiwayinkosi Nhleko Kamu Teşebbüsleri Bakanı : Ms. Lynne Brown Kamu Hizmetleri ve İdare Bakanı : Lindiwe Sisulu Bayındırlık Hizmetleri Bakanı : Thulas Nxesi Kırsal Kalkınma ve Toprak Reformu Bakanı : Gugile Nkwinti Bilim ve Teknoloji Bakanı : Ms. Naledi Pandor Sosyal Kalkınma Bakanı : Ms. Bathabile Dlamini Spor ve Eğlence Bakanı : Fikili Mbalula Devlet Güvenliği Bakanı : Mbangiseni Mahlobo Devlet Başkanlığında Bakan (Denetleme ve Değerlendirme) : Jeffrey Radebe Turizm Bakanı : Andre Derek Hanekom Ticaret ve Sanayi Bakanı : Rob Davies Ticaret ve Sanayi Bakan Yardımcısı : Mzwandile Masina Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Bakanı : Ms. Lindiwe Zulu Ulaştırma Bakanı : Ms. Elizabeth Peters Sanat ve Kültür Bakanı : Emmanuel Nkosinathi Çevre Bakanı : Ms. Bomo Molewa Su ve Hijyen Bakanı : Ms. Nomvula Mokonyane Devlet Başkanlığında Kadın Bakanı : Ms. Susan Shabangu 3.2.3. Yargı Güney Afrika Anayasası ülkedeki en üst kanun olup, yasama, yürütme ve tüm hukuki kurumlar için bağlayıcıdır. Anayasanın 165. bölümü uyarınca, ülkedeki yargı yetkisi mahkemelere verilmiştir. Mahkemeler bağımsızdır ve yalnızca anayasaya ve kanunlara tabidirler. Güney Afrika Anayasasının 8. bölümüne göre, ülkedeki mahkemeler şunlardır:
Yukarıda son maddede belirtilen diğer mahkemeler kapsamında, Güney Afrika Parlamentosu tarafından, özel gelir vergisi mahkemeleri, iş mahkemesi ve iş temyiz mahkemesi, rekabet temyiz mahkemesi, seçim mahkemesi, boşanma mahkemesi ve askeri mahkemeler kurulmuştur. Merkezi Johannesburg’da bulunan Anayasa Mahkemesi, ülkedeki en yüksek mahkeme konumundadır. Ülkenin yargı başkenti Bloemfontein’de yüksek yargı makamları bulunmaktadır. 3.3. Coğrafi Bilgiler ve Nüfus 3.3.1. Coğrafi Konum ve İklim Afrika kıtasının en güney ucunda bulan Güney Afrika, 22-35 derece güney enlemleri ve 17-33 derece doğu boylamları arasında yer almaktadır. Ülkenin yüzölçümü 1.219.090 kilometrekaredir. Ülke, saat dilimi olarak GMT +2 diliminde yer almakta ve mevsimsel saat ayarlaması yapılmamaktadır. Güney Afrika, kuzeyde Namibya, Botsvana ve Zimbabve, kuzeydoğuda Swaziland ve Mozambik ile çevrilidir. Lesotho tamamen ülke sınırları içerisinde bulunmaktadır. Batı, güney ve doğu tarafı okyanusla çevrili olan Güney Afrika, 3.200 kilometrelik sahil şeridine sahiptir. Doğu kıyılarından güneye doğru akan Hint Okyanusunun alçak ve sıcak Agulhas akıntısı ve batı kıyılarından Angola’nın güneyine kadar akan Atlas Okyanusunun soğuk Benguela akıntısı ülkedeki iklim koşullarını etkileyen önemli faktörlerden biridir. Batı kıyılarındaki nispeten soğuk sular daha fazla oksijen, nitrat ve fosfat ihtiva ettiği için ülkenin batı kıyıları balıkçılık sektörünün de merkezi konumundadır. Güney Afrika’da, iklimi farklı özelliklerde olan güneybatı kıyıları hariç, genelde kurak ve yaz yağmurlarının olduğu bir iklim hakimdir. Yağış miktarı batıdan doğuya doğru artış göstermektedir. Ülkenin batısındaki bölgelerin çoğu kurak ya da yarı kurak olup, bu bölgelerde yüksek yaz sıcaklıkları, buharlaşma nedeniyle su teminini daha da güçleştirmektedir. Kışlar ise, ülke genelinde güneşli ve ılımandır. Kar yağışı nadir olarak görülmekte, ancak kışın gece ile gündüz arasında 20-25 derecelere kadar varan sıcaklık farkı olabilmektedir. İklim bakımından ülkenin diğer bölümlerinden farklı özelliklere sahip güneybatı kesiminde ise yazları sıcak ve kurak, kışları ise yağışlı Akdeniz iklimine benzeyen bir iklim hakimdir. Ülkenin iklim koşullarını belirleyen üç önemli faktör bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, ülkenin deniz seviyesinden yüksek olması sıcaklıklar üzerinde azaltıcı bir etki yapmaktadır. Bu nedenle, benzer enlemlerdeki diğer bölgeler ile kıyaslandığında ülkedeki sıcaklık daha düşüktür. İkinci önemli faktör, ülkenin kuzey-doğu kesimlerindeki yüksek platolar nedeniyle, güney ve kuzey arasındaki sıcaklık farkı fazla olmamakta ve tüm ülke boyunca yıllık sıcaklık ortalamaları hemen hemen aynı değerlerde seyretmektedir. Ülkedeki iklim koşullarını belirleyen son önemli faktör ise yukarıda da bahsedildiği üzere, ülkenin doğu ve batı kıyılarındaki soğuk ve sıcak okyanus akıntılarıdır. Okyanus akıntıları nedeniyle, aynı enlemler üzerinde bulunan doğu sahilindeki Durban ile batı sahilindeki Port Nolloth şehirlerinde yıllık ortalama sıcaklık farkları altı derece civarında olabilmektedir. Dünya ortalamasının 860 mm olduğu göz önüne alındığında, yıllık ortalama 450 mm yağış alan Güney Afrika’nın kurak bir ülke olduğu söylenebilir. Ülke topraklarının %65’i yılda 500 mm.nin altında yağış almakta, nispeten kurak bölgeleri oluşturan %21’lik bölüm ise yıllık 200 mm.nin altında yağış almaktadır. Western Cape eyaletinin başkenti olan Cape Town, kış aylarında en fazla yağış olan bölge olarak göze çarparken, diğer sekiz eyalette ise en fazla yağış yaz aylarında olmaktadır. 3.3.2. Nüfus Güney Afrika İstatistik Kurumu (Statistics South Africa) verilerine göre, Güney Afrika’nın 2014 yılı itibariyle tahmini nüfusu 54 milyondur. Nüfusun % 80,3’ünü siyahlar, % 8,4’ünü beyazlar, % 8,8’ini renkliler, % 2,5’ini Hintli ve Asya kökenliler oluşturmaktadır. Toplam__26.515.036__%_100__26.071.721'>Toplam nüfusun yaklaşık % 80’ini oluşturan siyah Afrikalılar en kalabalık grubu teşkil etmektedir. 2014 yılı tahmini verilerine göre nüfusun dağılımı aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Nüfusun % 51,3’ünü kadınlar, % 48,7’sini erkekler oluşturmaktadır. Yaş ortalaması kadınlarda 63,1 erkeklerde ise 59,1 olarak ortaya çıkmaktadır. Her 1000 doğumdan 34’ü hayatını kaybetmektedir.
Kaynak: Statistics South Africa, Mid-year population estimates, 2014 Aşağıda yer alan tabloda da görüleceği üzere, Güney Afrika’daki yıllık nüfus artış oranı yıllar itibariyle artma eğilimine girmiştir. AIDS nedeniyle 2000’lerde görülen düşüş eğilimi sona ermiştir. 2014 yılı itibariyle 5,5 milyon kişi HIV pozitif olarak belirlenmiştir. Bu sayı toplam nüfusun % 10’nunu oluşturmaktadır.
Kaynak: Statistics South Africa, Mid-year population estimates, 2014 Güney Afrika’daki dokuz eyalet içerisinde en kalabalık nüfusa sahip eyalet, yaklaşık 13 milyon ile toplam nüfusun %24’ünü barındıran Gauteng eyaletidir. Bu eyaleti sırasıyla KwaZulu Natal, Eastern Cape ve Limpopo eyaletleri izlemektedir.
Yüklə 1,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||