H. Fırat (Not 1: Parentez içindeki rakamlar kitabın orjinal sayfa numarasıdır. Sayfa numaraları o sayfanın sonunu işaretler)

“Düşünelim: Bir an için böyle bir koalisyonun kurulduğunu ve AKP ürkekliğinden bıkmış demokrat İslamcı çevrelerin bu koalisyonla parlamento içinde işbirliğine yöneldiğini ve ordu da içinde, Türkiye’deki tüm kurumları TBMM'nin denetimine almak üzere harekete geçtiğini farzedelim... Ne olurdu? Siz yanıtı düşüne durun. Ben size ‘seçimlerin eli kulağında’ diyeyim.”

Salt fantastik düşünce alanında bile buradaki sıçramalı ilerleyiş doğrusu baş döndürücü. Hele bir de, hele de Türkiye gibi bir ülkede, seçim başarısı ve parlamento yoluyla başta ordu olmak üzere devlete çeki düzen verilmesi fantazisi yok mu!..

Liberalizmin de hayalleri varmış! demekten başka ne diyebiliriz ki bu kadarına...(65)

****************************************************

-IV-

Seçim tartışmaları ve liberal tutarsızlıklar

Seçimlere endeksli tartışmalar

Düzen cephesinde muhtemel bir erken seçime ilişkin tartışmalar gündemden düşmüş bulunuyor. Bu tartışmalar burjuva gericiliğinin iç çekişmelerinin ürünüydü ve odaklaştığı temel sorun cumhurbaşkanlığı seçimiydi. Ortalık şu sıralar bir parça durulmuş görünse de gerçekte olay tüm önemini koruyor. Çekişmeyi şiddetlendiren sorunlar bütünü yerli yerinde duruyor ve onların düğümlendiği sorun -cumhurbaşkanlığı seçimi- zaman içinde gittikçe yakınlaşıyor. Bu, beklenmedik şu veya bu gelişmenin ya da taraflardan birinin üstünlük elde etmeye yönelik yeni bir hamlesinin, çatışmayı her an yeniden şiddetlendirebileceği anlamına gelmektedir. Bununla birlikte bunun önümüzdeki sonbaharda bir erken seçime vardırılması olasılığı artık gündemden düşmüştür ve yeni bir erken seçim tartışması ilerde ancak en erken gelecek ilkbahar üzerinden gündeme gelebilir.(66)

Bu gelişme haliyle reformist solda erken seçim beklentilerine paralel olarak gündeme gelen seçim politikası ve ittifakları tartışmasının da hızını kesti. Reformist bloku oluşturanlar her seçim öncesinde ve sonrasında kurdukları ittifak ilişkilerinin seçimlere değil mücadeleye yönelik olduğunu ve dolayısıyla süreklilik göstereceğini söyleyip dursalar da, sonuçta olup bitenin salt seçimlere ve parlamenter başarıya endeksli olduğunu olaylar tüm açıklığı ile göstermektedir. Böyle olunca konuya ilişkin tartışmalar da seçim öncesinde gündeme gelmekte ve seçim değerlendirmelerinin hemen sonrasında ise bir sonraki seçime kadar geride kalmaktadır. Nitekim bu tartışmanın geride kalan haftalarda bir kez daha gündeme gelmesi yine yeni bir seçim olasılığı üzerine idi ve şu günlerde hız kesmesi de aynı olasılığın gündemden düşmesi sonucu oldu. Bu davranışın yılları bulan toplam tablosu, hiç de mücadeleye değil fakat tümüyle parlamentarizme endeksli bir tutumun tipik ifadesi olarak durmaktadır orta yerde.

Yine de başlamış bulunan tartışmalar altan alta bir biçimde sürecektir. Zira erken ya da zamanında, Türkiye’de yeni bir seçim sürecine gerçekte artık girilmiş bulunmaktadır. Zamanında yapılacağı varsayılsa bile seçime bir yıldan biraz fazla bir zaman kalmıştır. Kaldı ki bunun daha erken bir tarihte gerçekleşmesi de hala ihtimal dahilindedir. Herkes gibi reformist sol da bunun farkındadır ve bu nedenle yaklaşmakta olan seçimlere yönelik tartışmayı vesile doğdukça sürdürecektir. Gerçekleşmiş bulunan sınırlı tartışmaların bazıları payına yarattığı sıkıntılı açıklıklar bunu özellikle gerektirecektir.

Sınırlı tartışmaların yarattığı açıklıklar

Tartışmalar henüz başlangıç aşamasındayken hız kesmiş olmakla birlikte bu haliyle bile önemli açıklıklar sağlamıştır. Bizi de seçimlerden çok bu ilgilendirmektedir. En önemli açıklık Kürt hareketi cephesindedir. Bu iddia ilk bakışta şaşırtıcı görünebilir.(67)Öyle ya, ortaya attığı “Zeytin Dalı” önerisi daha baştan ölü doğmuş bir politika iken ve bu da yaşanan sınırlı tartışmalar içinde bizzat Kürt hareketinin geniş kesimlerince böyle kabul edilmişken, bunun ötesinde ne yapabileceğini ise görünürde tümüyle belirsizlik içinde bırakmışken, Kürt heraketinin tutumunda ne türden bir açıklıktan sözedilebilir ki diye düşünülebilir.

Açıklık öncelikle, Kürt sorunu karşısında çok dar sınırlarda da olsa esneklik gösterebilecek her türden düzen partisi ile seçim ittifakı yapılabileceği noktasındadır. Kürt hareketi yerinde bir tutumla bu konuda düzen partileri arasında sağ ya da sol ayrımı yapmamakta, tümüne eşit mesafede durmaktadır. Zira tersinden de tümü halen Kürt sorununa eşit mesafede durmaktadır. Olduğu kadarıyla aralarındaki çok sınırlı farklılıklar ise gerçek politikadan çok demagojik ve hesaplı söylemlerden doğmaktadır. Kürt hareketi erken kesilen erken seçim tartışmalarını vesile ederek, bu konuda bir parça esneme gösterecek olan her düzen partisiyle ittifaka, hatta onu koşulsuz olarak desteklemeye hazır olduğunu, birinci dereceden yetkilileri aracılığıyla ilan etmiştir.

Bu önemli bir açıklık olmakla birlikte gerçekte fazlaca bir yenilik taşımamaktadır. Nisan ‘99 genel seçimlerinden beri Kürt hareketinin seçimlere yönelik ittifak politikasının genel çerçevesi budur. Bu çerçevede ANAP’tan Saadet Partisi’ne kadar bir dizi partiyle seçim ortaklıkları aramıştır. Buna rağmen seçimlerde reformist solla başbaşa kalmışsa eğer, bu tam da düzen partilerinden kendine seçim müttefiki olarak bir muhatap bulamamasından ötürü olmuştur. Kaldı ki böyle bir muhatabı son yerel seçimlerde salt Karayalçın şahsında bulduğunda ise, onun tabansız SHP’sinin “çatı”sına bile razı olmuş, bu arada reformist solu da bu doğrultuda ardından sürüklemiştir.

Sınırlı tartışmaların yarattığı açıklıkların bundan da önemli olanı, reformist solla ilişkiler konusundadır. Kürt hareketi son birkaç seçimdir blok kurduğu reformist solu gelinen yerde artık bir yük saymakta, bunu da gitgide daha açık biçimlerde ortaya koy(68)maktadır. Bu söylemlerden öteye davranışlara yansımakta, son DTP kongresinin haberine ilişkin “protokol krizi” de bu türden bir davranışı sembolize etmektedir.