“Herkes kendi karakterine göre hareket eder

SONUÇ

Hz. Peygamber’in kızgınlık hallerini ve sebeplerini tanımaya ve tahlil etmeye gayret gösterdiğimiz bu çalışmamızdan netice olarak şunları tespit ettik:

Hz. Peygamber, her şeyden önce bir beşerdir. Bunun tabiî bir sonucu olarak; O da, diğer insanlar gibi kızıp, öfkelenebilir. Yaratılış ve risâletin hikmeti de bunu gerektirmektedir.

Ancak Hz. Peygamber’in öfkesi, şekil bakımından normal insanlar gibi olmakla beraber, muhteva bakımından farklılık arz eder. Çünkü O, kendi nefsi ve çıkarları için değil; Allah haklarından biri veya Peygamberlik makamı gereği yahut da bir insanın/Müslümanın maslahatının ihlâli durumunda kızmaktadır. Zaten Peygamberlik İsmetine yakışan da budur.

Hz. Peygamber, Engin rahmet ve tevazu’unun bir nişanesi olarak, bir Müslümana kızması halinde bile, bunun o kişi hakkında rahmete dönüşmesi için dua etmesi, O’nun âlemlere rahmet olarak gönderilmesinin anlamını daha da netleştirmektedir.

Hz. Peygamber’in öfkesinin bu vasıflara haiz oluşu; bizim için en güzel örnek olarak takdim edilmesinin anlamını da ortaya koyar. Her alanda olduğu gibi burada da sünnete uyma mecburiyeti bize, haksız ve yersiz öfkeyi yenmemizi ve öfkemizi kullanma sahamızı göstermektedir.

Günümüzde bilinçli ya da bilinçsiz sünneti ihmal etme çabalarının temel yanlışlığı da, bu konulardaki cehaletten kaynaklanmaktadır. Zira Allah Rasûlü (sav)’nü bütün yönleriyle tanımayan bir bakış açısının, bilmediğinin düşmanı haline gelmenin ötesinde; sığ ve ön yargılı olması kaçınılmazdır.

Bu yüzden Hz. Peygamber’i bugün için her yönüyle daha fazla tanımak ve tanıtmak zorundayız.

BİBLİYOGRAFYA

Kur'ân-ı Kerîm

Ahmed b. Hanbel, Müsned, İstanbul, 1992, Çağrı Yay, I-VI.

APAYDIN, H. Yunus, “İctihad Maddesi”, DİA, İstanbul, 2000.

AŞKAR, Süleyman, Ef‘alu’r-Rasûl, Müessesetü’r-Risâle, 2003, I-II

Aynî, Bedreddin, Umdetü’l-Kârî Şerh-u Sahîhi’l-Buhârî, Beyrut, 1972, I-XVII.

Buhârî, Abdülaziz, Keşfu’l-Esrâr, Beyrut, Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1414/1994, I-IV

Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail b. İbrahim, Sahîhu’l-Buhârî, İstanbul, 1992, Çağrı Yay.I-VI.

_____, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail b. İbrahim, Kitâbu’t-Târîhi’l-Kebîr, ys., ts.

BULUT, Mehmet “İsmet Maddesi”, DİA, İstanbul, 2001.

ÇAKAN, İsmail Lütfi, Hadislerde Görülen İhtilaflar ve Çözüm Yolları, İFAV Yay., İstanbul, 2000, 3. Baskı

______, İsmail Lütfi, “Hüznü’n-Nebî”, Ebedî Risalet Sempozyumu Tebliği, Işık Yay., ys., 1993

Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş‘as es-Sicistânî, Sünen, İstanbul, 1413/1992, I-V.

el-Ferfûr, M. Salih, el-Müzheb fî Usûli’l-Mezheb, Dimeşk, Dâru’l-Ferfûr, 1419/1999, I-II.

el-Mizzî, Cemaleddin Ebî'l-Haccâc Yusuf, Tehzîbu'l-Kemâl fî Esmâi'r-Ricâl, Lübnan, 2002, I-XXXV.

ez-Zehebî, Şemseddin Muhammed b. Ahmed b. Osman, Kitâb-u Tezkiretü'l-Huffaz, Lübnan, 1998, I-IV.

Gazâlî, Ebû’l-Hamîd Muhammed b. Muhammed b. Ahmed, İhyâ-u ‘Ulûmi’d-Dîn, İstanbul, 1985, I-III.

_____, Ebû’l-Hamîd Muhammed b. Muhammed, el-Mustasfâ min ‘İlmi’l-Usûl, Dâru’l-Fikr, 1991, I-II.

HATİPOĞLU, M. Sait, "Hz. Peygamber'i Yanlış Yorumlama Tezahürleri", İslami Araştırmalar, Sayı, 2; Ekim, 1986

HEYKEL, Hüseyin, Hz. Muhammed’in Hayatı, Yöneliş Yay., İstanbul, 2000, I-II

İbn Hacer el-Askalânî, Şihabeddin Ahmed b. Ali, el-İsâbe fî Temyîzi's-Sahâbe, Lübnan, 1998, I-IX

_________________, Şihabeddin Ahmed b. Ali, Takrîbu't-Tehzîb, Lübnan, 1995, I-II.

_________________, Şihabeddin Ahmed b. Ali, Tehzîbu't-Tehzîb, Lübnan, 1996, I-VI

_________________, Fethu’l-Bârî Şerhu’s-Sahîhi’l-Buhârî, thk. Abdülaziz b. Bâz, M. Fuad Abdülbâki, Dâru’l-Fikr, 1046/1986, I-XVIII.

İbn Hibban, Ebû Hatim Muhammed b. Ahmed, el-Büstî, es-Sikât, ys, 1975, I-IX

İbn Sa'd, Muhammed b. Sa'd b. Müni' ez-Zührî, Kitâbu't-Tabakâti'l-Kebîr, Mısır 2000, I-XI

İbn-i Abdilberr, Ebû Ömer Yusuf b. Abdillah b. Muhammed el-Kurtubî, el-İstî’âb fî Marifeti'l-Ashâb, Lübnan, 2002, I-IV.

İbnü’l-Arabî, Ârızatu’l-Ahvezî Şerhu’s-Sahihi’t-Tirmizî, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, ts, I-VIII

İbnü'l-Esîr, Ebû'l-Hasan Ali b. Muhammed el-Cezerî, Üsdü'l-Ğâbe fî Marifeti's-Sahâbe, Lübnan, 1997, I-V.

İSLAMOĞLU, Mustafa, Üç Muhammed, Denge Yay., İstanbul 2004

KARAMAN, Hayreddin, İslâm Hukuku’nda İctihad, Ankara, 1985

Kastallânî, Şihâbuddin Ahmed, İrşâdu’s-Sârî li Şerh-i Sahîhi’l-Buhârî, I-XV.

KAZANCI, A. Lütfi, “Peygamber Efendimizde Sevgi”, Diyanet İlmi Dergi, Ekim-Kasım-Aralık 1995

Komisyon, Sîret Ansiklopedisi, İnkılap Yay., İstanbul, 1996, I-VI.

Nevevî, Şerh-i Sahîhi’l-Müslim, Beyrut, 1972, I-VII

Râzî, Fahreddin, Mefâtihu’l-Ğayb, Beyrut, Dâr-u İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1420/1999, I-XXXII.

_____________, Tefsiru’l-Kebîr Tercümesi, Akçağ Yay., Ankara, 1988, I-XXIII.

SEVERCAN, Şahabeddin, “Peygamberlik Anlayışları ve Hz. Muhammed” Bilimname, Kayseri, 2003, Sayı 1

Şâkiru’l-Hanbelî, Usûlu’l-Fıkhi’l-İslâmî, Mekke, Mektebetü’l-Mekkiyye, 1423/2002

Taftazânî, Mes’ud b. Ömer, Şerhu’t-Telvih alâ’t-Tavdîh limetni’t-Tenkîh fî Usûli’l-Fıkıh, I-II.

Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa, Sünen, İstanbul, 1992, I-V.

'UMERÎ, Nâdiye Şerif, İctihâdu'r-Rasûl, Beyrut, Müessesetü'r-Risâle, 1422/2002.

ÜNAL, İ. Hakkı, “Seçmeci ve Eleştirel Yaklaşım veya Hz. Peygamber’i Anlamak”, İslami Araştırmalar, c. X, Sayı, 1, 2, 3, 4; 1997

YAZIR, Elmalılı Hamdi, Hak Dini Kur'ân Dili, Feza Yay., ts., I-X.

YENİÇERİ, Celal, Hz. Muhammed ve Yaşadığı Hayat, İFAV Yay., İstanbul, 2000

YERİNDE, Âdem, “Hz. Peygamber’in İctihadı Meselesi”, Diyanet İlmi Dergi, Peygamber Özel Sayı, Ankara, 2000

YILDIRIM, Celal, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Konya, 1986, I-VI.



1 İsrâ Sûresi, 17/84.

2 Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa, Sünen, İstanbul, 1992, Fiten, 24.

3 Gazâlî, Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed b. Ahmed, İhyâ-u ‘Ulûmi’d-Dîn, İstanbul, 1985, c. III, s. 96.

4 Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail b. İbrahim, Sahîhu’l-Buhârî, Edeb, 76; Tirmizî, Birr, 73; Ahmed b. Hanbel, Müsned, İstanbul, 1992, Çağrı Yay., c. II, s. 175; c. V, s. 34, 370.

5 İsrâ Sûresi, 17/101.

6 İsrâ Sûresi, 17/102.

7 Fetih Sûresi, 48/29; Mâide Sûresi, 5/54.

8 Mümtehine Sûresi, 60/8–9.

9 Gazalî, İhya, c. III, s. 88.

10 Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş‘as es-Sicistânî, Sünen, İstanbul, 1413/1992, Çağrı Yay., Edeb, 3; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. IV, s. 226.

11 Şûra Sûresi, 42/37.

12 Âl-i İmran Sûresi, 3/134.

13 A‘râf Sûresi, 7/199.

14 Tirmizî, Birr, 74; Kıyamet, 48; Ebû Dâvûd, Edeb, 3; İbn Mace, Zühd, 18; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. III, s. 438–440.

15 Buhârî, Edeb, 44; Ebû Dâvûd, Edeb, 4; Tirmizî, Daavât, 51; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. V, s. 240–244.

16 Ebû Dâvûd, Edeb, 4; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. IV, s. 226.

17 Tirmizî, Fiten, 26.

18 Gazali, İhya, c. III, s. 105.

19 Ahmed b. Hanbel. Müsned, c. I, s. 239, 283, 365.

20 Ebû Dâvûd, Edeb, 4; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. V, s. 152.

21 Buhârî, Ehâdîsü’l-Enbiyâ, 26; Humus, 19; Megâzî, 56; Edeb, 53, 71; Müslim, Zekât, 140, 141; Tirmizî, Menâkıb, 63; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. I, s. 380, 396, 411, 436, 441, 453.

22 İSLAMOĞLU, Mustafa, Üç Muhammed, Denge Yay., İstanbul 2004, s. 130.

23 ÇAKAN, İsmail Lütfi, “Hüznü’n-Nebî”, Ebedî Risalet Sempozyumu Tebliği, Işık Yay., ys., 1993, s. 240.

24 HATİBOĞLU, M. Said, “Hz. Peygamber’i Yanlış Yorumlama Tezahürleri”, İslami Araştırmalar, Sayı 2, Ekim 1986, s. 6.

25 Ahzab Sûresi, 33/45; Sebe Sûresi, 34/28.

26 Üç Muhammed, s. 26, 27.

27 Mü’minûn Sûresi, 23/24.

28 Fussilet Sûresi, 41/14; Şu‘arâ Sûresi, 26/154.

29 İsrâ Sûresi, 17/94–95.

30 Mü’minûn Sûresi, 23/24.

31 Enbiyâ Sûresi, 21/3–5; Şurâ Sûresi, 42/154, 186–187; Bakara Sûresi, 2/118.

32 Yasin Sûresi, 36/15; Mü’minûn Sûresi, 23/34; Şurâ Sûresi, 42/186; Enbiyâ Sûresi, 21/3.

33 Şu‘arâ Sûresi, 26/4.

34 SEVERCAN, Şahabeddin, “Peygamberlik Anlayışları ve Hz. Muhammed” Bilimname, Kayseri, 2003, Sayı 1, s. 238.

35 HATİPOĞLU, M. Sait, "Hz. Peygamber'i Yanlış Yorumlama Tezahürleri", Suyûtî Hâvî’den Naklen, İslami Araştırmalar, Sayı, 2; Ekim, 1986, s. 1–2.

36 ÜNAL, İ. Hakkı, “Seçmeci ve Eleştirel Yaklaşım veya Hz. Peygamber’i Anlamak”, İslami Araştırmalar, c. X, Sayı, 1, 2, 3, 4; 1997, s. 46–47.

37 HATİBOĞLU, s. 7.

38 Müslim, Ebû’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccac, Sahîhu’l-Müslim, İstanbul, 1992, Birr, 95.

39 KAZANCI, A. Lütfi, “Peygamber Efendimizde Sevgi”, Diyanet İlmi Dergi, Ekim-Kasım-Aralık 1995, s. 4.

40 KAZANCI, A. Lütfi, agm., s. 4.

41 YENİÇERİ, Celal, Hz. Muhammed ve Yaşadığı Hayat, İFAV Yay., İstanbul, 2000, s. 366; Komisyon, Sîret Ansiklopedisi, İnkılap Yay., İstanbul, 1996, c. I, s. 396, 397; HEYKEL, Hüseyin, Hz. Muhammed’in Hayatı, Yöneliş Yay., İstanbul, 2000, c. II, s. 120, 121; Ebû’l-Hasen Ali en-Nedvî, Rahmet Peygamberi, İz Yayıncılık, İstanbul, 2004, s. 197.

42 Buhârî, Megâzî, 24.

43 Müslim, Cihad, 37.

44 KAZANCI, A. Lütfi, agm., s. 5

45 Buhârî. Menâkıb, 23; Edeb, 80; Müslim, Fezâil, 77; Ebû Dâvûd, Edeb, 4; Muvatta, Hüsnü’l-Huluk, 2; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. V, s. 130, 223, 232.

46 Buhârî, Ehâdîsu’l-Enbiya, 27; Nesâî, Tahrîmu’d-Dem, 26.

47 Buhârî, Daavât, 33; Müslim, Birr, 95; Ebû Dâvûd, Sünnet, 10; A. B. Hanbel, Müsned, c. II, s. 317, 390; c, III, s. 33, 391, 400; c. V, s. 437, 439; c. VI, s. 45.

48 Nesâî, Sehv, 62; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. IV, s. 264

49 Ebû Dâvûd, İlim, 3; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. II, s. 162, 192; Dârimî, Mukaddime, 43.

50 Buhârî, Ahkâm, 13; Müslime, Akdiye, 16; Ebû Dâvûd, Akdiye, 9; Tirmizî, Ahkâm, 7; Nesâî, Kudat, 32; İbn Mâce, Ahkâm, 4; Ahmet b. Hanbel, Müsned, c. V, s. 36–38, 46–52.

51 İbn Hacer, Fethu’l-Bârî Şerhu’s-Sahîhi’l-Buhârî, thk. Abdülaziz b. Bâz, M. Fuad Abdülbâki, Dâru’l-Fikr, 1046/1986, c. I, s. 187; YILDIRIM, Celal, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Konya, 1986, c. VI, s. 617–618; Kastallânî, Şihâbuddin Ahmed, İrşâdu’s-Sârî li Şerh-i Sahîhi’l-Buhârî, c. XV, s. 107–108; İbnü’l-Arabî, Ârızatu’l-Ahvezî Şerhu’s-Sahihi’t-Tirmizî, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, ts., c. VI, s. 63; Nevevî, Şerh-i Sahîhi’l-Müslim, Beyrut, 1972, c. XII, s. 379; Aynî, Bedreddin, Umdetü’l-Kârî Şerh-u Sahîhi’l-Buhârî, Beyrut, 1972, c. XVI, s. 404.

52 Ahzâb Sûresi, 33/21.

53 SEVERCAN, Şehabeddin, agm, s. 229.

54 YERİNDE, Âdem, “Hz. Peygamber’in İctihadı Meselesi”, Diyanet İlmi Dergi, Peygamber Özel Sayı, Ankara, 2000, s. 361.

55 ERUL, Bünyamin, Sahabenin Sünnet Anlayışı, Ankara, 1999, s. 237.

56 YERİNDE, s. 364, 365.

57 AŞKAR, Süleyman, Ef‘alu’r-Rasûl, Müessesetü’r-Risâle, 2003, c. I, s. 140; el-Ferfûr, M. Salih, el-Müzheb fî Usûli’l-Mezheb, Dimeşk, Dâru’l-Ferfûr, 1419/1999, c. I, s. 634; Şâkiru’l-Hanbelî, Usûlu’l-Fıkhi’l-İslâmî, Mekke, Mektebetü’l-Mekkiyye, 1423/2002, s. 239, 240; Buhârî, Abdülaziz, Keşfu’l-Esrâr, Beyrut, Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1414/1994, c. III, s. 383–386.

58 KARAMAN, Hayreddin, İslâm Hukuku’nda İctihad, Ankara, 1985, s. 40; Gazâlî, Ebû’l-Hamîd b. Muhammed, el-Mustasfâ min ‘İlmi’l-Usûl, Dâru’l-Fikr, 1991, c. II, s. 355; Nadiye Şerif el-Umeri, İctihâdu’r-Rasûl, s. 43.

59 Usûlü’s-Serahsî, II, 91.

60 Mustasfâ, II, 355.

61 YERİNDE, s. 373.

62 Nisa Sûresi, 4/105.

63 YERİNDE, s. 371.

64 Âl-i İmran Sûresi, 3/159.

65 Kıyame Sûresi, 75/16, 17; Abese Sûresi, 80/1–16; Kehf Sûresi, 18/23; Tevbe Sûresi, 9/41, 43, 113; Şu‘arâ Sûresi, 26/3; Nahl Sûresi, 16/126, 127; Enfâl Sûresi, 18/67, 68; Ahzâb Sûresi, 33/37; Tahrîm Sûresi, 66/1, 2; Akgül, Muhyiddin, “Hz.Peygamber’in İsmetiyle İlgili Bazı Âyetlerin Yorumu” Diyanet İlmi Dergi, Peygamberimiz Özel Sayısı, Ankara, 2000, s. 244–270.

66 Buhârî, Cezâu’s-Sayd, 10; Müslim, Hacc, 13, 445; Ebû Dâvûd, Menâsik, 89; Nesâî, Menâsiku’l-Hacc, 110; Ahmed b. Hanbel. Müsned, c. I, s. 253, 348; c. II, s. 238; Aynî, Bedreddin, Umdetü’l-Kâri, c. VII, s. 78.

67 Buhârî, Ezan, 1.

68 Necm Sûresi, 53/3–4.

69 Yunus Sûresi, 10/15.

70 Yerinde, s. 370.

71 Nadiye Şerif, age., s. 122.

72 Nisa Sûresi, 4/105.

73 Necm Sûresi, 53/3–4.

74 APAYDIN, H. Yunus, “İctihad Maddesi”, DİA, c. XXI, s. 432; Serahsî, Usûl, s. 91; Taftazânî, Mes’ud b. Ömer, Şerhu’t-Telvih alâ’t-Tavdîh limetni’t-Tenkîh fî Usûli’l-Fıkıh, c. II, s. 32–33.

75 Râzî, Fahreddin, Tefsiru’l-Kebîr Tercümesi, Akçağ Yay., Ankara, 1988, c. XX, s. 486.

76 YAZIR, Elmalılı Hamdi, Hak Dini Kur'ân Dili, c. VII, s. 290.

77 YERİNDE, s. 363.

78 ÇAKAN, İ. Lütfi, Hadislerde Görülen İhtilaflar ve Çözüm Yolları. İFAV Yay., İstanbul, 2000,3. Baskı, s. 107-109; Serahsî, Usûl, c. II, s. 91; Gazâlî, Mustasfâ, c. II, s. 214.

79 Hâkka Sûresi, 69/44–47.

80 BULUT, Mehmet “İsmet Maddesi”, DİA, c. XXIII, s. 135.

81 Hacc Sûresi, 22/52.

82 Râzî, Fahreddin, Mefâtihu’l-Ğayb, Beyrut, Dâr-u İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1420/1999, c. VIII, s. 236–239.

83 BULUT, agm., s. 135.

84 BULUT, agm., s. 135.

85 BULUT, agm., s. 136

86 BULUT, agm., s. 135.

87 Ebû Dâvûd, Tahare, 125, İbn Mâce, Tahare, 93; Dârimî, Vudu’, 70, Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. I, s. 230; c. VI, s. 298.

88 Ebû Dâvûd, Tahare, 125, İbn Mâce, Tahare, 93; Dârimî, Vudu’, 70, Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. I, s. 230; c. VI, s. 298.

89 el-Mizzî, Cemaleddin Ebî'l-Haccâc Yusuf, Tehzîbu'l-Kemâl fî Esmâi'r-Ricâl, Lübnan, 2002, 29/97; İbn Hacer el-Askalânî, Şihabeddin Ahmed b. Ali, Tehzîbu't-Tehzîb, Lübnan, 1996, 10/355; İbn Hacer el-Askalânî, Şihabeddin Ahmed b. Ali, Takrîbu't-Tehzîb, Lübnan, 1995, 1/552.

90 Tehzîbu’l-Kemâl, 25/289; Tehzîb, 9/171.

91 Tehzîbu’l-Kemâl. 9/303; Tehzîb, 3/271, 315; Takrîb, 1/214.

92 Tehzîb, 7/202.

93 İbn-i Abdilberr, Ebû Ömer Yusuf b. Abdillah b. Muhammed el-Kurtubî, el-İstî’âb fî Marifeti'l-Ashâb, Lübnan, 2002; 1/221, İbnü'l-Esîr, Ebû'l-Hasan Ali b. Muhammed el-Cezerî, Üsdü'l-Ğâbe fî Marifeti's-Sahâbe, Lübnan, 1997, 1/307; İbn Hacer el-Askalânî, Ahmed b. Ali, el-İsâbe fî Temyîzi's-Sahâbe, Lübnan, 1998, 1/213.

94 ÇAKAN, İsmail Lütfi, age., s.s 252-253.

95 İbn Mâce, Menâsik, 41; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. IV, s. 286.

96 İbn Mâce, Menâsik, 41; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. IV, s. 286.

97 İbn Hibban, Ebû Hatim Muhammed b. Ahmed, el-Büstî, es-Sikât, ys, 1975, 9/103; Tehzîbu’l-Kemâl, 25/384, Tehzîb,1/484; 9/202.

98 İbn Sa'd, Muhammed b. Sa'd b. Müni' ez-Zührî, Kitâbu't-Tabakâti'l-Kebîr, Mısır, 2000, 6/386; es-Sikât, 7/668; ez-Zehebî, Şemseddin Muhammed b. Ahmed b. Osman, Kitâb-u Tezkiretü'l-Huffaz, Lübnan, 1998, 1/265; Tehzîb, 12/37; Takrîb, 1/624.

99 Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmailb. İbrahim Kitâbu’t-Târîhi’l-Kebîr, 6/347; Tehzîbu’l-Kemâl, Diyarbakır, ts, 22/102; Tezkiretu’l-Huffâz, 1/114; Tehzîb, 8/56; Takrîb, 1/423.

100 el-İstî’âb, 1/139; Üsdü’l-Ğâbe, 1/205; el-İsâbe, 1/142.

101 Buhârî, Ezan, 39; Müslim, Salat, 94, 95, 101 Tirmizî, Menakib, 16; Nesâî, İmamet, 40; İbn Mâce, İkametü’s-Salat, 142; Ahmed b. Hanbel, Müsned, 61, 96, 109; Darimî, Mukaddime, 14.

102 Müslim, İlim, 15; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. IV, s. 359, 360, 361, 362; Dârimî, Mukaddime, 44; Müslim, Zekât, 69; Nesâî, Zekât, 164;

103 Müslim, Fezâil, 128; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. VI, s. 45.

104 Buhârî, İman, 13; Ebû Dâvûd, Savm, 37; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. VI, s. 56, 61, 67; Muvatta, Sıyam, 13.

105 Buhârî, Nikâh, 1; Müslim, Nikâh, 3; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. II, s. 158; c. III, s. 241, 259 c. V, s. 409.

106 Buhârî, İlim, 28; Müslim, Salât, 182; İbn Mâce, İkametü’s-Salât ve Sünnetuhu fîhâ, 48; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. IV, s. 118 Darimî, Salât, 46.

107 Müslim, Fezâil, 128; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. VI, s. 45.

108 et-Târîhu’l-Kebîr, 1/110; es-Sikât, 9/75; Tehzîbu’l-Kemâl, 25/340; Tezkiretü’l-Huffâz, 2/422; Tehzîb, 9/188; Takrîb, 1/483.

109 et-Târîhu’l-Kebîr, 6/115; es-Sikât, 7/164; Tehzîbu’l-Kemâl, 18/530; Tezkiretü’l-Huffâz, 1/312; Tehzîbu’t-Tehzîb, 6/405.

110 et-Tabakât, 7/321; et-Târîhu’l-Kebîr, 8/193; es-Sikât, 5/502; Tehzîbu’l-Kemâl, 30/232; Tezkiretü’l-Huffâz, 1/144; Tehzîb, 11/44.

111 et-Tabakât, 5/178; et-Târîhu’l-Kebîr, 7/31; es-Sikât, 5/1794; Tehzîbu’l-Kemâl, 20/11; Tezkiretü’l-Huffâz, 1/62; Tehzîb, 7/163.

112 el-İstî’âb, 4/356; Üsdü’l-Ğâbe, 7/188; el-İsâbe, 4/359.

113 Buhârî, Megâzî, 45; Diyât, 2; Müslim, İman, 159; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. V, s. 200.

114 Buhârî, Megâzî, 45; Diyât, 2; Müslim, İman, 159; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. V, s. 200.

115 et-Tabakât, 1/358; et-Târîhu’l-Kebîr, 6/375; es-Sikât, 8/ 487; Tehzîbu’l-Kemâl, 22/213; Tezkiretu’l-Huffâz, 7/445; Tehzîb, 8/7; Takrîb, 1/426.

116 et-Tabakât, 7/313; et-Târîhu’l-Kebîr, 8/242; Tehzîbu’l-Kemâl, 30/272; Tezkiretu’l-Huffâz, 1/248; Tehzîb, 11/53.

117 et-Târîhu’l-Kebîr, 3/7; es-Sikât, 6/210; Tehzîbu’l-Kemâl, 6/519; Tezkiretu’l-Huffâz, 1/143; Tehzîb, 2/328; Takrîb, 1/170.

118 et-Tabakât, 6/224; et-Târîhu’l-Kebîr, 3/3; es-Sikât, 4/156; Tehzîbu’l-Kemâl, 6/514; Tehzîb, 2/327.

119 el-İstî’âb, 1/57; Üsdü’l-Ğâbe, 1/79; el-İsâbe, 1/31.

120 Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. IV, s. 110; Çakan, İsmail Lütfi, age., s. 253-254.

121 Buhârî, Ahkâm, 35; Cizye, 11; Daavât, 22; Nesâî, Kudat, 17; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. II, s. 151.

122 Buhârî, Ahkâm, 35; Cizye, 11; Daavât, 22; Nesâî, Kudat, 17; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. II, s. 151.

123 es-Sikât, 9/202; Tehzîbu’l-Kemâl, 2/246; Tezkiretu’l-Huffâz, 2/475; Tehzîb, 10/58; Takrîb, 1/522.

124 et-Tabakât, 5/548; es-Sikât, 8/412; Tehzîbu’l-Kemâl, 18/52; Tezkiretu’l-Huffâz, 1/394; Tehzîb, 6/278.

125 et-Tabakât, 5/546; et-Târîhu’l-Kebîr, 7/378; es-Sikât, 7/484; Tehzîbu’l-Kemâl, 28/303; Tezkiretu’l-Huffâz, 1/190; Tehzîb, 10/218; Takrîb, 1/541.

126 et-Tabakât, 2/388; et-Târîhu’l-Kebîr, 1/220; es-Sikât., 5/349; Tezkiretu’l-Huffâz, 1/108; Tehzîb, 9/395.

127