Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi
Yüklə 8,43 Mb.
|
| Nusretiye Camii
M. Sözen, Sinan, Arcbitects ofAges, ist., 1992 Fotoğraf Sami Güner kapının, ampir dekorasyonla çevrelenmiş 24 satırlık talik kitabesi, Keçecizade izzet Molla'nın kaleme aldığı, Mustafa Rakım'ın hattıdır. Ana kapı, döşemesi yanlarda yükseltilmiş ve trabzanlarla harimden ayrılmış maksure kısmına açılır. Köşeli sütunlar üzerinde beş kemerle harime bağlı bu kısım bağdadi sıvalı bir tavan ile örtülüdür. İki yanında, Hünkâr Kasrı'na açılan kita-beli kapıları mevcuttur. Soldaki kapı ca- Bir
kartpostalda Nusretiye Camii.
mekânlı bir odanın inşa edilmesiyle tamamen kapanmıştır. Girişin iki yanındaki on sekiz basamaklı taş merdivenlerle müezzin mahfiline çıkılır. Orta bölümü daha büyük üç beyzi kubbe ile örtülü olan mahfil, üç kemerle harime açılmaktadır. Orta bölüm caminin içine doğru kavisli bir çıkma yapmaktadır. Mermer korkuluklarında kumaş kıvrımlı kabartmalar görülür. Harim 7,50x7,50 m kare plan üzerine, 33 m yüksekliğinde pandantifti bir kubbe ile örtülüdür. Küçük konsolların çevrelediği yirmi pencereli kubbe kasnağını, demir korkuluklu bir galeri dolaşır. Simetrik olarak pandantiflerde, müezzin mahfili kemerlerinin arasında ve mihrap çıkıntısının iki yanında, mermerden, bombeli yuvarlak kartuşlar içinde altın varakla Allah, Mu-hammed, Ebubekir, Ömer, Osman, Ali, Hasan, Hüseyin yazılmıştır. Kalem işleri ile süslü kubbenin ortasında, altın varaklı ahşap kabartma, oldukça gösterişli bir süsleme vardır. Bu dönem camilerinin karakteristiği olan poligonal çıkıntılı mihrap içten daire biçimli olup yarım kubbe ile örtülerek absidal bir şekil almıştır. Ortada, volütlü ve palmet motifli başlıkları olan gömme sütunların sınırladığı mihrap nişi bulunur. Mermerlerin birleştiği noktalara kahverengi somakiden sekiz zarif çizgi yapılmıştır. Mihrap nişinin sadeliği yapıdaki diğer mimari elemanların süslemeleri ile karşılaştırıldığında dikkat çekicidir. Vazodan çıkan çiçek buketi ve kıvrımlı yapraklarla taçlandırılan mihrapta yeşil somakiden iki büyük şamdan ile bitkisel kabartmaların ya-nısıra granit sütunlar ve yoğun altın varak kullanımı etkileyici bir görünüm oluşturmaktadır. Mihrap nişinin iki yanında birer pencere, ayrıca mihrap çıkıntısının iki yanında birer pencere daha mevcuttur. Tamamen kalem işi ile süslü mihrap yarım kubbesinin ortasında kubbede görülen süslemenin küçük ölçekli bir benzeri yer alır. Yarım kubbenin iki yanında birer dikey beyzi pencere mevcuttur. Müezzin mahfilinin harime bakan açıklığında, bu pencerelerin gökyüzünü tasvir eden kalem işi taklitleri resmedilmiştir. Klasik dönem Osmanlı mimarlığı pencere düzeninin son örneğini Nusretiye Camii'nin dört sıralı pencere dizilerinde görmekteyiz. Duvarlar 2. sıra pencerelerine kadar mermer kaplamadır. Bu bölümdeki mermer pencere söve-leri silmeler ve köşelerdeki kabartma rozetlerle dekorlanmış, üzerlerine yuvarlak bir silme içine vazodan çıkan akantus yaprakları işlenmiştir. Sade pencere kapakları ceviz ağacındandır. 1. sıra pencerelerinin üzerinde, harimi üç yönden kuşatan ünlü hattat Mustafa Rakım'ın, siyah zemin üzerine altın varaklı celi sülüs yazıyla "Amme" suresi frizi yer alır. Bu frizi sınırlayan silmeler mihrap nişi üzerinde bir kavis yapmaktadır. Harim duvarlarının üst kısmında, kalem işleri ile süslenmiş dikdörtgen kasetlerin içinde, yuvarlak kemerli pencere dizileri bulunur. Bunların ahşap çerçeve kayıtları altın varaktır. Yapının batı duvarında yer alan mermer vaaz kürsüsü duvara monte edilmiş, yukarıdan aşağıya doğru incelen bir küp görünümündedir. Minare şerefeleri ile sebilin formunu hatırlatan dışbükeyi! bir yüzeye sahip olan kürsü iki sıralı palmet motifleriyle bezenmiştir. Tamamen mermerden yapılmış minberin korkuluk levhalarında bitkisel süslemeli kabartmalar, dört sütun üzerine oturan ince uzun ve dilimli konik külahın etrafında girland motifi görülür. Günümüzde iç mekandaki kalem işlerinin restorasyonu yapılmaktadır. Üç kat halinde yenilenmiş olan süslemeler orijinal değildir ve yapıldıkları dönemi yansıtmaktan uzaktır. Caminin solundaki taş avluda yer alan şadırvan on ince sütun üzerine sivri bir külahla örtülü olup on iki çeşmelidir. Geniş saçağının altında manzara resimlerinin bulunduğu eski fotoğraflarda görülmektedir. İstanbul minareleri içinde ince görünümleriyle dikkat çeken Nusretiye Cami' nin iki minaresi, kuzey cephesinin iki yanında, Hünkâr Kasn'nın köşelerinde yer almaktadır. Cami kubbesinin kurulan mahyaların denizden görünümünü engellemesi nedeniyle, 1826'da minareler alt şerefeye kadar yıktırılarak yeniden yapılmıştır. Oldukça yüksek olan kare kürsüler üç bölümlü sade birer kule şeklindedir. Dikey oluklu gövdeler ikişer şerefeli olup yaprak süslemeli soğan formundaki pabuç kısımlarının üzerinde yer alırlar. Dışbükeyi! bir yüzeye sahip olan şerefeleri dalgalı bir hat çevrelemekte, şerefe altlarında ve petek ucunda girlant frizleri görülmektedir. Minarelerin gövdelerinin inceliğine uygun olarak kurşun kaplı külahlar da oldukça uzun inşa edilmiştir. Madeni hilal şeklinde birer alemle minareler sonuçlanmaktadır.
YASEMİN SUNER Yüklə 8,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|