İ Ç İ ndek I l e r cilt I ab müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı
Yüklə 7,49 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4.3.2.İşçilerin Serbest Dolaşımı 3
- 4.3.3.Sosyal Güvenliğin Koordinasyonu 4
- 4.3.4.Medikal ve Paramedikal Faaliyetler
- 4.3.5.Vize
- 4.3.6.Göç
4.3.Kişilerin Serbest Dolaşımı4.3.1.İkamet Hakkı
İlgili AB müktesebatı listesi Cilt II’de verilmektedir.
Söz konusu AB mevzuatının üstlenilerek uygulanmasıdır.
Yabancıların Çalışma İzinleri Kanun Tasarısı Taslağı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanarak, Başbakanlığa sunulmuştur. Söz konusu Taslak, Türkiye’de bağımlı ve bağımsız çalışan yabancılar ve yabancı çalıştıran gerçek ve tüzel kişileri kapsamına alarak çalışma izninin tek bir merkez tarafından verilmesini öngörmektedir. Halen Türk mevzuatında, yetmişin üzerinde Kanunda, yabancıların istihdamı ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgili hükümler bulunmakta ve bu durum dağınık bir yapı yaratmaktadır. Bu dağınık yapı yabancıların istihdamının düzenlenmesinde yetersiz kalmaktadır. Ayrıca, Türkiye’nin bulunduğu coğrafyada yaşanan hızlı siyasal ve ekonomik gelişmeler ülkemize yönelik yabancı göçü artırarak kayıt dışı yabancı istihdamında büyük artışlara neden olmuştur. AB ile Türkiye arasında sonuçlandırılan sosyal içerikli Ortaklık Konseyi Kararları da Türkiye’nin, yabancıların istihdamını düzenlemesi gerekliliğini doğurmuştur. Yapılan düzenleme ile yabancıların çalışma izinleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilecektir. Bakanlık, çalışma izinlerini verirken, ilgili Bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumları niteliğindeki meslek kuruluşlarının görüşlerine başvuracaktır. Bakanlık tarafından verilecek çalışma izinleri genel çalışma izni, özel çalışma izni, bağımsız çalışma izni ve istisnai hallerde verilecek çalışma izni olarak dört grupta toplanmış olup, bu izinlerle ilgili olarak 1/80 sayılı OKK’daki hususlar dikkate alınmıştır. Yasa Tasarısı uyarınca, Kanunlarla açıkça çalışma izni vermeye yetkili kılınan Bakanlıklar ve kamu kurum ve kuruluşları çalışma izni vermeye devam edebilecekler ve ayrıca yabancı istihdam edebilecekler, ancak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bilgi vermeyi sürdüreceklerdir. Söz konusu tasarının yasalaşması ile kayıt dışı yabancı istihdamın önlenmesi hususunda önemli bir aşama sağlanmış olacaktır. Ayrıca, bu yasa ile Türkiye’nin taraf olduğu çok taraflı sözleşmelere ve AB müktesebatına aykırı düzenlemeler içeren 2007 sayılı “Türkiye’de Türk Vatandaşlarına Tahsis Edilen Sanat ve Hizmetler Hakkında Kanun” yürürlükten kaldırılacaktır.
Uyum sürecinde, AB ülkelerinin tecrübelerini paylaşmak ve bu tecrübelerden yararlanmak üzere personele eğitim verilmesi gerekmektedir.
“Yabancıların Çalışma İzinleri Kanun Tasarısı Taslağı”nın kısa vadede yasallaşması, diğer değişikliklerin orta vadede gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. 4.3.2.İşçilerin Serbest Dolaşımı3
T.C. Anayasası’nın 48. maddesi “herkes dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetine sahiptir. Özel teşebbüsler kurmak serbesttir” hükmüne yer vermiş ve kural olarak eşitlik prensibini getirmiştir. Ancak, yabancıların çalışma hakkı, Anayasa’nın 16. maddesine uygun olarak kanunla sınırlandırılabilmektedir. Türkiye’de bir çok mesleğin icrasında Türk vatandaşı olma şartı aranmaktadır. Yabancılar izin almak koşuluyla, kendilerine tanınan mesleklerde çalışabilmektedirler. Serbest dolaşım konusunda AB ile Türkiye arasında imzalanan Ortaklık Anlaşması (1963), Katma Protokol (1970) ile 2/76, 1/80 ve 3/80 sayılı Ortaklık Konseyi Kararları bu konudaki temel kaynakları oluşturmaktadır. Ortaklık Anlaşmasının 12. maddesi ile Katma Protokolün 36. maddesi Türkiye ile AB üyesi ülkeler arasında kademeli olarak işgücünün serbest dolaşımının sağlanmasını öngörmektedir. 1/80 sayılı Ortaklık Konseyi Kararının 6-18. maddeleri istihdam ve işçilerin serbest dolaşımına ilişkin hükümleri içermektedir. 1/95 sayılı Gümrük birliği Kararı ile birlikte kabul edilen Tavsiye Kararında AB ülkelerinde yasal olarak ikamet eden Türk işçileri konusunda sürekli bir diyaloğun tesisi ve söz konusu işçilerin daha iyi entegrasyonları yönünde her türlü tedbirin araştırılmasının kabul edildiği belirtilmektedir. AB’ye üye ülkelerde ikamet eden işçilerimizin Ankara Anlaşması, Katma Protokol ve 1/80 sayılı OKK’nın serbest dolaşımla ilgili hükümlerine dayanarak ulusal mahkemelerde açtıkları davalar ATAD’a intikal ettirilmiş ve Divan günümüze kadar bu konuda on yedi davada karar almıştır. Divan Kararlarında Ortaklık Anlaşması, Katma Protokol ve OKK’ların AB Hukukunun ayrılmaz bir parçası olduğu ve uygulanmaları için ilave tedbir gerektirmeyecek kadar açık ve kesin olan hükümlerin üye ülkelerde doğrudan uygulanır etkiye sahip olduğunu hükme bağlamıştır.
İlgili AB müktesebatı listesi Cilt II’de verilmektedir.
İçişleri Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
Söz konusu AB mevzuatının üstlenilerek uygulanmasıdır.
1612/68/EEC sayılı Konsey Tüzüğü ve 68/360/EEC sayılı Konsey Direktifinin Türkçe çevirileri tamamlanmış, diğer AB mevzuatı ile ilgili Türk mevzuatının karşılaştırılması yapılmıştır. Bir işin icrası için aranan Türk vatandaşlığı şartının Türk mevzuatında yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. Yabancıların Çalışma İzinleri Kanun Tasarısı Taslağı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanarak, Başbakanlığa sunulmuştur. Söz konusu Taslak metne ilişkin açıklayıcı bilgi, İkamet Hakkı bölümünde Türk Mevzuatında Yapılması Gereken Değişiklik ve Yenilikler başlığı altında verilmektedir.
“Yabancıların Çalışma İzinleri Kanun Tasarısı Taslağı”nın kısa vadede yasallaşması, diğer değişikliklerin orta vadede gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. 4.3.3.Sosyal Güvenliğin Koordinasyonu4
Her bireyin sosyal güvenlik hakkına ilişkin hükümler Anayasada güvence altına alınmıştır. Türkiye’de sosyal güvenlik alanında çağdaş riskler (analık sigortası hariç -1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (BAĞ-KUR) Kanunu, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına veya Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu ve 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunlarında bu konuda düzenleme yoktur) uygulanmaktadır. Ayrıca, sosyal güvenlik örgütleri üç kurum altında toplanmıştır. Ücretli çalışanlar 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa, bağımsız çalışanlar 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (BAĞ-KUR) Kanununa ve memurlar ise 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa tabidirler. 3/80 sayılı OKK ise üye devletlerin sosyal güvenlik sistemlerinin Türk işçilerine uygulanmasına ilişkindir. Bu konuda Ortaklık Konseyi tarafından çıkarılması gereken Uygulama Tüzüğünün henüz çıkarılmamış olması nedeniyle uygulamaya konulamamıştır. 3/80 sayılı OKK ile ilgili iki adet ATAD Kararı bulunmaktadır. Taflan-Met Kararında, 3/80 sayılı OKK’nın kabul edildiği tarihte yürürlüğe girmiş olduğu hükme bağlanmıştır. 3/80 sayılı Kararın muamele eşitliği hakkındaki 3. maddesi ile ilgili Sema Sürül Kararında ise; ATAD, 3/80 sayılı Ortaklık Konseyi Kararının söz konusu maddesinin üye ülkelerde doğrudan etkiye sahip olduğunu kabul etmiştir.
İlgili AB müktesebatı listesi Cilt II’de verilmektedir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
Söz konusu AB mevzuatının üstlenilerek uygulanmasıdır.
Gerek 1408/71/EEC sayılı Tüzüğün gerekse Türk sosyal güvenlik mevzuatının, 102 sayılı ILO Sözleşmesinde belirtilen sigorta risklerini esas aldığı dikkate alındığında, genel olarak model bakımından bir sorun olmadığı söylenebilir. 1408/71/EEC sayılı Tüzüğe uyum bakımından Türk sosyal güvenlik mevzuatının kapsamının ücretli ve ücretsiz tüm çalışanları içerecek mahiyette genişletilmesi gerekmektedir. 1408/71/EEC sayılı Tüzükte bulunan riskler açısından değerlendirildiğinde dokuz geleneksel riskin Türk mevzuatında aile yardımları dışında yer aldığı gözlenmektedir. Bununla birlikte, bazı sigorta kanunlarında eksik olan risklerin tamamlanmasına gerek bulunmaktadır. İşsizlik sigortasının yürürlüğe girmesiyle önemli bir eksiklik giderilmiştir. Aile yardımlarının da mevzuatımızda düzenlenmesine ihtiyaç vardır. 1408/71 sayılı Tüzükte yer alan eşitlik ilkesi bakımından değerlendirildiğinde Türk sisteminde bazı hususların yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. 619 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Bağ-Kur Kanunu kapsamı dışında olan yabancılar kapsama alınmıştır. 506 sayılı Kanunda ise uzun dönemli sigorta kollarına tabi olmaları yabancıların kendi isteklerine bırakılmıştır. Oysa bunun zorunlu olması gerekmektedir. AB’nin sosyal politika ve sosyal güvenliğin koordinasyonuna dair müktesebatına uyum sağlanmasını temin etmek üzere Türk Sosyal Güvenlik Kanunlarında yapılması gereken değişiklikler her bir sosyal güvenlik kanunu bakımından ayrı ayrı tespit edilmiş olup değişikliklerin tamamına “Sosyal Güvenlik Kanunlarında Avrupa Topluluğu Sosyal Güvenlik Mevzuatı ile Uyumlu Değişiklikler Hakkında Kanun Tasarısı”nda düzenlemeler getirilmektedir. Söz konusu Tasarı Taslağına nihai şekli verilmek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığında çalışmalar sürdürülmektedir. Dört dilde düzenlenecek bir sosyal güvenlik sözlüğünün taslağı hazırlanmıştır. Sözlük anılan Bakanlık tarafından bastırılacaktır.
Değişikliklerin orta vadede gerçekleştirilmesi öngörülmektedir.
Türk sosyal güvenlik mevzuatında AB müktesebatına uyum bakımından yapılacak değişiklikler ek finansman ihtiyacı doğuracaktır. EK:ITürkiye’nin ikili sosyal güvenlik anlaşmaları5
4.3.4.Medikal ve Paramedikal Faaliyetler
Doktorlar Diş Hekimleri ve Ebeler Doktorluk, diş hekimliği, ebelik mesleği ile ilgili faaliyetlerin yürütülmesi eğitim ve bu ünvanların nasıl kullanılacağına ilişkin hususlar 1219 Sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun tarafından düzenlenmektedir. Tıp mesleğini yapabilmek ve hasta tedavi edebilmek için Türkiye’deki Tıp Fakülteleri ve diğer meslek okullarından diploma sahibi olmak ve Türk Vatandaşı ya da Türk soylu olmak şartı aranmaktadır. Yabancı ülke Tıp fakültelerinden mezun olan Türk Tıp Doktorları, YÖK’e başvurarak denklik belgesi almaktadırlar. Sağlık Bakanlığında bir komisyon kurularak bu eğitimleri incelenmekte ve komisyonun kararı doğrultusunda tıp diplomaları tescil edilmektedir. Diş hekimleri ve eczacıların diploma denklikleri de aynı şekilde yapılmaktadır. Diğer taraftan, yurt dışında uzmanlık eğitimi yapan doktorlar için de, uzmanlık süre ve rotasyonlarının Tababet Uzmanlık Tüzüğünde belirtilen süre ve rotasyonlara uyması şartı aranmaktadır. Uzmanlık eğitimi sırasında, süre ve rotasyonlarda eksiklik görüldüğü takdirde, herhangi bir tıp fakültesinde bu süre ve rotasyonların tamamlanmasıyla sınava alınmaktadırlar. Sınav sonucunda başarılı olanların uzmanlık belgeleri de yine Sağlık Bakanlığı tarafından tescil edilmektedir. Eczacılar Eczacılarla ilgili Türk mevzuatı 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde düzenlenmektedir. Türkiye’de eczacılık yapabilmek için Türk vatandaşı veya Türk soylu olmak ve Türkiye’deki eczacılık eğitimi veren 4 yıllık fakültelerden mezun olmak gerekmektedir. Yurtdışında eğitim görmüş eczacıların, Türkiye’de mesleklerini icra edebilmeleri için de YÖK tarafından verilen denklik belgesini almaları gerekmektedir.
Hemşirelerle ilgili Türk mevzuatı 6283 sayılı Hemşirelik Kanunu ile düzenlenmiştir. Buna göre; hemşirelik mesleğini kanun hükümleri çerçevesinde hemşirelik unvanı kazanmış Türk vatandaşı yapabilir. Ancak, Türk soylu yabancıların hemşirelik mesleğini yapabilmelerine 2527 sayılı Kanunun Uygulanması Hakkındaki Yönetmelikle izin verilmiştir. Yurt dışında hemşirelik eğitimi görmüş kişilerin Türkiye’de hemşirelik mesleğini yapabilmeleri de yukarıda belirtilen esaslara tabidir (doktorlarda olduğu gibi). Hemşirelerin ve ebelerin eğitimi 1997 yılından itibaren lise temelli 4 yıllık yüksek okullarda verilmektedir.
İlgili AB müktesebatı listesi Cilt II’de verilmektedir.
Yüksek Öğretim Kurulu, Sağlık Bakanlığı
Söz konusu AB mevzuatının üstlenilerek uygulanmasıdır.
Hekim dışı sağlık personelinin meslek birliklerinin kurulması.
İstihdam ihtiyacı ortaya çıktığı takdirde ek personel yetiştirme ile ilgili yatırım ihtiyacı söz konusu olacaktır.
Değişikliklerin orta vadede gerçekleştirilmesi öngörülmektedir.
Gerekli harcamaların büyüklüğü ve finansman biçimleri daha sonra belirlenecektir. 4.3.5.Vize
Türkiye’nin vize uygulamaları genel olarak AB müktesebatına uyumlu bulunmamaktadır.
İlgili AB müktesebatı listesi Cilt II’de verilmektedir.
İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı
Söz konusu AB mevzuatının üstlenilerek uygulanmasıdır.
AB müktesebatının öngördüğü tek tip vize uygulaması ile güvenli vizelerin uygulamaya konulması hususunda henüz bir ilerleme sağlanamamıştır. Ancak, İçişleri Bakanlığı bünyesinde oluşturulan bir çalışma grubu idari yapılanma ve hukuki değişiklikler ile ilgili çalışmalarda bulunmaktadır.
Uyum sürecinde, AB ülkelerinin tecrübelerini paylaşmak ve bu tecrübelerden yararlanmak üzere personele eğitim verilmesi gerekmektedir.
Vizelerin tek tip ve standart güvenlik önlemlerini içermesi için gerekli yatırımların yapılması gerekmektedir.
Değişikliklerin orta vadede gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. 4.3.6.Göç
Türkiye’nin göç politikası ile AB müktesebatında yer alan göç kavramları birbirinden oldukça farklıdır. Diğer taraftan, AB politikalarını yönlendiren göç (yasa dışı göç veya toplu insan göçleri) kavramı üzerinde ise tam bir mutabakat mevcuttur.Buna ilişkin olarak gerek yasa uyumlaştırma gerekse idari yapılanmaya yönelik birçok faaliyet tamamlanmıştır.
İlgili AB müktesebatı listesi Cilt II’de verilmektedir.
İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı
Söz konusu AB mevzuatının üstlenilerek uygulanmasıdır.
Öncelikle, Türkiye’nin göç politikası ile AB müktesebatında yer alan göç kavramlarındaki mevcut farklılıkların giderilmesine yönelik değişikliklerin yapılması gerekmektedir. İlaveten, AB’nin yoğun olarak üzerinde durduğu yasa dışı göç ve toplu göç hareketlerinin önlenmesi ile ilgili olarak 5682 sayılı Pasaport Kanununun ilgili maddelerinin değiştirilerek Topluluk müktesebatındaki kararlara uygun bir yapıya oturtulması öngörülmektedir. Bu kapsamda hazırlanan yasa taslağı Başbakanlığa sunulmuş bulunmaktadır.
Uyum sürecinde, AB ülkelerinin tecrübelerini paylaşmak ve bu tecrübelerden yararlanmak üzere personele acilen eğitim verilmesi gerekmektedir. Yüklə 7,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||