İÇİndekiler

İÇİNDEKİLER

Sayfa

İÇİNDEKİLER i

ŞEKİLLER iv

I. BÖLÜM 2

1. İŞLETME 2

1.1. İşletme Nedir 2

1.1.1. İşletme Eğitiminin Amacı 2

1.1.2. Mezunların çalışma alanları 2

1.3. Ticari İşletme Ve Tacir 4

1.3.1. Tacir - Esnaf Ayırımı 4

1.3.2. Ticaret Ünvanı Ve İşletme Adı 4

1.3.3. İşletme Adı 5

1.3.4. Ticari İşletme Ve Tacir 6

1.3.5. Ticari İşletmenin Unsurları 6

1.4. Tacir Olmanın Sonuçları 7

1.5. Tacir Yardımcıları 7

1.5.1. Tacire Bağlı Yardımcılar 8

1.5.2. Tacire Bağlı Olmayan Yardımcılar 9

1.6. Üretim Faktörleri 12

1.6.1. Doğa 12

1.6.2. Emek 13

1.6.3. Sermaye 13

1.6.4. Girişimci 14

1.7. İşletmelerin Amaçları 14

1.7.1. Ekonomik Amaçlar 15

1.7.1.1. Karlılık 15

1.7.1.2. Büyüme 16

1.7.1.3. Süreklilik 18

1.7.2.Sosyal Sorumluluk ve Ahlaki Değerler 18

1.8. İşletmenin Özellikleri 20

1.9. İşletmenin Fonksiyonları 21

II. BÖLÜM 24

2. GENEL İŞLETME 24

2.1. Tek Kişi İşletmeleri 24

2.2. Şirketler 25

2.3. Adi Şirketler 25

2.4. Ticaret Şirketleri 26

2.4.1. Şahıs Şirketleri 26

2.4.1.1. Kolektif Şirketler 26

2.4.1.2. Komandit Şirketler 27

2.5. Komandite ortak 27

2.6. İşletmenin Karar Verme Sistemi Ve Yönetsel Özellikler 28

2.6.1. Planlama-Kişisel Hedefler- Başarı Normları 28

2.6.1.1 Planlama 28

2.6.1.2. Kişisel Hedefler 29

2.6.1.3. Merkezileşme Derecesi 29

2.7. Küçük ve Orta Ölçekli İşletme Tanımı 29

2.7.1. Nicelik Yönünden Tanımlama Ölçütleri 31

2.7.2. Nitelik Yönünden Tanımlama Ölçütleri 31

2.8. Kobilerin Finansman Sorunları 34

2.8.1. Kaynak Sağlama 34

2.8.2. Sermaye Yetersizliği 35

2.8.3. Kredi Sağlamada Teminat Sorunu 36

2.8.4. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler ile Banka İlişkileri 38

2.9. Kaynak Maliyeti 39

2.10. Finansman Kolaylığı Sağlayan Kurum Ve Kuruluşlar 41

2.10.1. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Küçük Sanayi ve El Sanatları Genel Müdürlüğü 41

2.11. Küçük ve orta Ölçekli İşletmeleri Destekleyici Tedbirler ve Kooperatifleşme 41

2.12. İşletmelerin Ekonomik Yapı Bakımından Sınıflandırılması 43

2.12.1. Mal Üreten İşletmeler 43

2.12.2. Ticari İşletmeler 44

2.12.3. Hizmet Üreten İşletmeler 44

2.13. İşletmelerin Faaliyet Konuları Bakımından Sınıflandırılması 44

2.13.1. Tarım İşletmeleri 44

2.13.1.1. Tarım İşletme Metotları 44

2.13.2. Sanayi İşletmeleri 49

2.13.3. İnşaat Sanayi İşletmeleri 49

2.13.4. Ticari işletmeler 50

2.13.5. Ulaştırma, iletişim işletmeleri 55

2.13.6. Finans işletmeleri 56

2.13.7. Serbest Meslek Ve Diğer Hizmet İşletmeler 56

2.14. İşletmelerin Sermaye Mülkiyeti Bakımından Sınıflandırılması 56

2.14.1. Özel İşletmeler 57

2.14.2. Kamu İşletmeleri 59

2.14.3. Karma İşletmeler 61

2.14.4. Yabancı Sermayeli İşletmeleri 61

2.15. İşletmelerin Uluslar Arası Olup Olmama Bakımından Sınıflandırılması 62

2.16. İşletmelerarası Anlaşmalara Göre İşletmeler 64

KAYNAKÇA 72

ŞEKİLLER

Şekil Sayfa

Şekil 1.1. Çevresel Deği şkenler 19

Şekil 1.2. Başlıca işletme Fonksiyonları 23

Şekil 2.1. İşletme Çeşitlerinin Sınıflandırılması 24

Şekil 2.2. Özel İşletme Türleri 57

Şekil 2.3. Kamu İşletmeleri 59

GİRİŞ

Ekonomik mal ve hizmetler, üretim faaliyeti sonucunda elde edi­lirler. Çünkü, doğada, çok az sayıda veya miktarda mal veya hizmetler mevcut biçimiyle ve hiç bir emek harcamadan insan ihtiyaçlarını tat­min eder. işte insanların ihtiyaç duyduğu ekonomik mal ve hizmetlerin üretimini üstlenen birimlere işletme adı verilir. İşletmeler mal ve hizmetlerin üretimi yanında, bunların tüketicilere ulaşması veya pazarlanması faaliyetini de yürütürler. O halde, işletmeler mal ve hizmetle­rin üretimini ve/veya pazarlanmasını üstlenen birimler olarak düşünülmelidir.

Bir ülke ekonomisinin önemli bir bölümü, değişik alanlarda faali­yetlerini sürdüren çok sayıda irili ufaklı binlerce hatta onbinlerce işletmeden oluşur. Nasıl ki bir ülke ekonomisini bir insana, bir canlıya benzetirsek, işletme de hücre veya hücreler grubudur, diyebiliriz. Bu işletmelerden bazılarının sadece mal üretiminde, bazılarının hizmet üretiminde ve bir kısmının da her ikisinin (mal ve hizmetler) üretiminde, faaliyet gösterdiklerini görürüz. Örneğin, ülkemizdeki Pi­relli Lastik Fabrikası lastik, Ataş Rafinerisi petrol ürünleri ve Devlet Üretme Çiftlikleri tarımsal ürünlerin üretimini üstlenirken; İş Bankası ve Ziraat Bankası gibi işletmeler bankacılık hizmeti, bir turizm İşletmesi ulaşım ve dinlenme hizmeti: -Sosyal Sigortalar Kurumu sos­yal güvenlik hizmetinin yerine getirilmesi faaliyetlerinde bulunurlar. Genellikle büyük işletmelerin çoğu, kendilerine bağlı pazarlama kuru­luşları olduğu için hem mal üretimi hem de pazarlama hizmeti faaliyet­lerini bir arada ürütürler.

Bu açıklamaların ışığı altında, işletme "ekonomik ürün veya hiz­met üretmek ve/veya pazarlamak için faaliyette bulunan kuruluşlar" olarak tanımlanır. Genellikle işletmeler üretim faaliyetinde bulu­nurken kar amacını güderler. Bu açıdan da işletme, "üretim faktörlerini bir araya getirerek, kar elde etmek amacıyla, üretim faaliyetinde bulunan ekonomik bir ünite" olarak tanımlanabilir.

Çeşitli eserlerde işletmenin farklı tanımları verilmekte ise de üzerinde görüş birliği olan en ortak tanım kanaatimizce şöyle ol­malıdır: "İşletme, insan gereksinimlerini karşılamak ve kar elde etmek amacıyla ekonomik mal ve hizmetleri üretmek veya pazarlamak için faaliyette bulunan bir örgüttür."