İkg op öncelik 1’e ilişkin Değerlendirme (İstihdam) Ankara, Ekim 2013

Stajlar

Faydalanıcı Türk personelin, AB üyesi ülke kurumlarında yaptıkları stajlar, İKG OP kapsamındaki TD projelerinin uygulanmasında, özellikle KİTUP ve KİP’te, belirli sorunlara neden olmuştur.
İlke olarak Türk uzmanlara bir süreliğine başka bir ülkede kalarak ev sahibi ülkedeki meslektaşlarıyla çalışmalarını sağlamak iyi bir fikirdir. Bu ev sahibi ülkenin iş yapma tarzının daha iyi anlaşılması ve ev sahibi ülke kurumlarıyla ilişkilerin gelişmesini sağlar. Fakat uygulamada durum farklı gözükmektedir.

 

• 
  Krizler nedeniyle kamu harcamalarının daraldığı bir zamanda AB üyesi ülkelerin kamu kurumlarının aday ülkelerden gelecek stajyerlere ev sahipliği yapma arzusu belirgin bir biçimde azalmıştır. Bu durum şu olgularla ilişkilidir:
  

• 
  Kurum bütçeleri azalmıştır.
  
• 
  Personelin iş yükü artmaktadır.
  
• 
  Personelin iş yükü artarken ücretler düşmektedir. 
  

• 
  Böylece, bir stajyerin ihtiyaç duyduğu yoğun rehberliğin ev sahibi kurum tarafından sağlanması zorlaşmıştır. İlke olarak bir stajyer için tam zamanlı profesyonel bir gözetmene ihtiyaç vardır. Stajyer adayı ev sahibi ülke dilini bilmiyorsa ek olarak çeviri hizmeti gerekmektedir. Belgelerin çevrilmesi gerekir. Birçok durumda, örneğin vatandaşlara yönelik olarak kolluk ya da diğer kamusal otoritelerin etkinliklerinin söz konusu olduğu durumlarda yabancı ülkelerden stajyerler, bu etkinliklere katılmalarını engelleyen veri koruma kurallarıyla karşılaşabilirler.  
  

 

• 
  Ayrıca bütün dünya ülkelerinden, AB’nin sosyal güvenlik ve emek piyasası kurumlarının profesyonel deneyimini öğrenmek için çalışma ziyaretleri ve staj talepleri artmaktadır.
  

 

• 
  Öte yandan, staj adaylarının erişilmesi istenen düzeye ilişkin bazı beklentiler vardır. Özellikle stajyerlerin dokümanları okuyabilecek, görüşmelere çevirmen olmadan katılabilecek ve böylece kendi işlerini bir dereceye kadar yapabilecek ölçüde ev sahibi ülkenin dilini biliyor olmaları kolaylaştırıcı olur ve ev sahibi kurumun sorumluluklarını azaltırdı.
  
• 
  Örneğin KİTUP’ta müfettişler için 10 staj öngörülmüştür. Fakat SGK Teknik Destek ekibine dil bilen bir aday listesigrubu sunamamıştır. SGK, İngilizce bilen müfettişler bulunduğunu öne sürmesine rağmen ne İngiliz ne de İrlandalı otoritelerin staj programı açma gibi bir niyetleri yoktu. Daha önce Almanya’da yaşamış olduklarından dolayı Almanca bilen müfettişlerin tespit edilmesi ise faydalanıcı tarafından başvurulan bir yol olmamıştır.
  
• 
  Faydalanıcı KİTUP kapsamında politika geliştirmek amacıyla çeşitli ülkelerde onlarca staj talep etmiştir. Uluslararası bir KoU, 30-40 aday için uygun ev sahipleri bulmak için elinden geleni yaptığı halde faydalanıcı, bu stajları şimdi istemediğine daha sonra istediğine karar verdi. Böylece, gösterilen tüm çaba boşa gitmiş oldu. Sonuç olarak KİTUP’ta sadece bir kaç staj gerçekleştirilebilmiştir ve proje sonunda hedeflere varmak mümkün görünmemektedir.
  

Burada ortaya çıkan dersler açıktır:

• 
  Staj hazırlamak ve düzenlemek son derece zordur.
  
• 
  Başarılı uygulamaların yolunun açılması için faydalanıcı tarafından yoğun bir çaba gösterilmesine ihtiyaç vardır.
  
• 
  Faydalanıcı genellikle bu yönde yatırım yapma arzusunda değildir ve bu işi yapma yeteneği olmadığı halde teknik destek ekibini sorumlu tutmaktadır. 
  

Sonuç olarak değerlendirme ekibi, TD proje kurgularında stajdan kaçınılması gerektiğini veya (illaki staj gerekliyse) faydalanıcının bu konuda Teknik Destek Ekibine önemli ölçüde yardımcı olmasınının zorunlu tutulması gerektiğini düşünmektedir.. Programları geliştirmek, gerekli ayarlamaları yapmak ve potansiyel ev sahiplerini belirlemek için uluslararası KoU’ların kullanımı son derece önemlidir. Aksi takdirde, uzman personelin iş yükü çok artacaktır ve sorun, bu işi yapmak için gerekli ilişkilere sahip olmayan yerel KoU’ların üstesinden gelebileceği bir sorun değildir.

Stajlara ilişkin bu temel sorunlar (ve minimum gereklilikler) TD tasarımına dahil edilmezse bir işe yaramayacak; her iki taraf açısından da hayal kırıklığı yaratacaktır.

4. Program Yönetimi

Bu bölümde Değerlendirme Ekibinin, TD projeleri ve Hibe Programlarının yönetimi ile ilgili bulguları özetlenmiştir. Bu bulgular, Hibe Programına Faydalanıcı olarak ya da nihai faydalanıcı olarak katılanların; TD projelerinde yüklenici olarak, Teknik Destek Ekibi ya da Operasyon Koordinasyon Biriminde yer alan kişilerin deneyimlerine dayanmaktadır.

4.1 Başvuru Süreçleri

Bu bölümde kısaca potansiyel başvuru sahiplerinin, başvuru hazırlığı için nasıl teşvik edildikleri, yararlanıcıların başvuru süreçlerine dair ilk bilgilenmeden teklif çağrısına ve kazananların seçimine kadar nasıl bir deneyim yaşadıklarına ilişkin mevcut formülasyonlar açıklanacaktır. Bu bölüm ayrıca başvuru rehberi ve başvuru formunun nasıl algılandığına dair bir analiz içermektedir.

1. 
   Teklif Çağrıları ve Bilgilendirme Günleri hakkında Bilgi Sahibi Olma
   

Teklif çağrıları MFİB, OF, PO ve AB Delegasyonun ilgili web sayfalarından ve birçok başka kurum kaynaklarından yerel medyaya kadar geniş bir alanda duyurulmaktadır. Temel bilgi kaynakları MFİB, OF, PO ve AB Delegasyonun web sayfalarıdır. Başka web siteleri ve e-posta grupları da bilginin yayılmasında rol sahibidir. Yerel medya kullanımı sınırlıdır ve çoğu hibe faydalanıcısı, teklif çağrılarından ancak bilgilendirme günlerinde haberdar olmuştur.

Tablo 148: Hibe Faydalanıcılarının Teklif Çağrıları Bilgisine Ulaşma Kaynakları

Yanıtlar	Yanıt Oranları
	KİD	GİD	KİTUP
SGK, MFİB, PO ve AB Delegasyonu web sayfaları	%88	%100	%96
Diğer web sayfaları ve e-posta grupları	%28	%38	%19
Diğer kurumlar	%11	%34	%11
Yerel medya	%12	%11	%22
Bilgilendirme günleri	%22	%18	%19

MFİB, OF, PO ve AB Delegasyonun ilgili web sayfalarındaki duyurular amacına ulaşmaktadır. Bu hizmetin daha etkin bir biçimde sürdürülmesi için ilgili web sayfalarının hedef kitlenin bilgisayar becerilerine uygun, daha işlevsel, daha kullanıcı dostu tasarımlara sahip olması gerekir.

Yerel medya bir bilgi yayma kaynağı olarak ihmal edilmektedir. Bölgesel ve il bazında daha geniş kitleye ulaşmak için bunlar önemli bir rol üstlenebilir. Bu nedenle yerel medya, Program Otoritesi tarafından iletişim planına dahil edilmelidir.

İdeal olarak bilgilendirme günleri, temel bilgileri web sitesinden, başvuru rehberinden almış potansiyel başvuru sahiplerinin, hibe programına ilişkin daha ayrıntılı sorular sorduğu, daha ayrıntılı bilgilerin paylaşıldığı ikinci adım bilgilendirme etkinliği niteliğinde olmalıdır.

Hibe faydalanıcılarının, sürecin başvuru aşaması gibi en erken dönemlerinden ziyade hibe programı sözleşmesinin başlangıç aşamasında düzenlenecek bilgilendirme günleri için talepleri artmaktadır. Bu, maksimum etkiye ulaşmak isteyen proje uygulayıcıları için bilgilendirme günlerini daha kullanışlı hale getiren ileri bir adım olarak görülmelidir. Yine de bilgilendirme günleri, OF, PO ve TD’nin (olması halinde) potansiyel başvuru sahiplerine, sağlam bilgilere dayalı olarak proje geliştirmelerine imkan sağlayacak kadar da erken yapılmalıdır.

Tablo 149: Tanıtım Günlerinin Hibe Faydalanıcıları Tarafından Değerlendirilmesi

Yanıtlar	KİD	GİD	KİTUP
Oldukça bilgilendirici ve faydalı	%47	%52	%75
Faydalı fakat çok geç düzenlendiği için bize proje geliştirme ve yazma konusunda yeterince zaman kalmadı	%40	%40	%20
Önceliklerin ve uygun etkinliklerin anlaşılabilmesi için yeterince kapsamlı değildi.	%12	%8	%5

2. 
   Başvuru Rehberi
   

HF’lerin neredeyse % 40’ı başvuru rehberinin anlaşılmasının zor olduğunu söylemiştir. Başvuru rehberi, referans alınan tek dokümandır ve uygun proje hazırlamak açısından önemlidir. Sonuç olarak başvuru rehberleri, programın stratejisini yansıtacak ve başarılı bir başvuru hazırlamak için gerekli direktifleri sağlayacak şekilde hazırlanmalıdır. Başvuru rehberleri doğru ve sonuçlara dair beklentileri açıkça ifade edecek şekilde hazırlanmalıdır. Hibe programları, sadece projelerin başlangıçta belirtilen hedeflere ulaşıp ulaşmadığı sorgulanarak değerlendirilemez. Faydalanıcıların beklentilerinin karşılanmasına da ihtiyaç vardır: Örneğin İŞKUR ya da SGK’nın hedefleri nelerdir? Hibe programının sonuçlarının kullanılmasıyla ilgili planları nelerdir?

Başvuru rehberlerinin gelişimine dair göreli olarak bir olumlu durum olduğunu söyleyebiliriz ancak faydalanıcının stratejik yaklaşımının (varsa) dahil edilmesine ihtiyaç vardır.

Tablo 150: Başvuru Rehberi’nin Hibe Faydalanıcıları Tarafından ve Hibe Programına göre Değerlendirilmesi

Yanıtlar	KİD	GİD	KİTUP
Anlaşılır ve kullanıcı dostu	%51	%52	%75
Proje uygulayıcılarına yardımcı olsa daha iyi olur	%46	%40	%20
Anlaşılır ve kullanıcı dostu değil	%3	%8	%5

3. 
   Başvuru Formu
   

Başvuru formu, hibe faydalanıcıları tarafından esas olarak kendini çok sık tekrarlaması nedeniyle yaygın bir eleştiriye maruz kalmıştır. Hibe faydalanıcıları, formu doldururken aynı şeyleri tekrar yazarak gereksiz bir çabaya sokulduklarını hissetmişlerdir. Bu algı haklı görünmektedir. Öte yandan başvuru formu PRAG tarafından belirlenmiş bir belgedir. Bu yüzden başvuru sahipleri için en makul çözümü temsil etmese de sabit bir formdur ve değişiklik yapmak kolay değildir. PO başvuru formunda tekrarlardan kaçınmak için neler yapılabileceği gözden geçirilmelidir. Bir başka alternatif olarak muhtemel TD desteğiyle başvuru sürecine dair daha iyi bir rehberin hazırlanması olumlu bir gelişme olacaktır.

4. 
   Program Otoriteleri tarafından Proje Geliştirme Desteği
   

Yaptığımız online anket araştırması, hibe faydalanıcılarının proje geliştirme konusunda program otoritelerinden uygun desteği alamadıklarını göstermektedir. Diğer kurumlar, örneğin Ankara merkezli bazı çatı organizasyonları ve valilikler bünyesindeki AB Koordinasyon Ofisleri; eğitim, rehberlik ve danışmanlık alanlarında somut destekler sağlarken, Program Otoritelerinin destekleri yetersiz görünmektedir. OF ve PO’nun proje uygulayıcılara yönelik olarak sunması gereken proje hazırlama eğitimleri ve yardım masası hizmetleri özellikle GİD ve KİTUP’da oldukça yetersizdir.

Tablo 151: Operasyon Faydalanıcısı, PO ve bölgesel kurumlar tarafından hibe başvuru sahiplerine yönelik proje geliştirme desteği

Yanıtlar	KİD	GİD	KİTUP
Evet	%31	%15	%11
Hayır	%69	%85	%89

Online anket araştırması, ayrıca ek destek sağlandığında başarı oranlarının arttığını göstermektedir. Böylesi desteklerin var olduğu bölgelerde kazanılan proje sayısının, desteğin olmadığı bölgelere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Bu nedenle proje geliştirme desteğinin; başarılı başvuru hazırlığı, kalitenin dolaylı olarak artması ve yayılma kapasitesi açısından kritik olduğu görülmektedir.

"İyi" başvuruların sayısını artırmak için PO bölgesel proje geliştirme destekleri düzenlemeli, özellikle düşük kapasiteli, deneyimsiz potansiyel başvuru sahiplerine teknik destek sağlamalı ve deneyimli STK’ları ve Valilikleri proje geliştirme desteği sağlamak üzere özendirmelidir.

Aşağıdaki tablo Hibe Programı başvurularında destek ve başarı oranlarını göstermektedir.

Tablo 152: Hibe başvuru sahiplerine yönelik bölgesel destek ve hibe programlarına göre başarı oranları

	KİD			GİD			KİTUP
	Evet	Hayır	Toplam proje sayısı	Evet	Hayır	Toplam proje sayısı	Evet	Hayır	Toplam proje sayısı
TR-63	%75	%25	11	%0	%100	8	%0	%100	5
TR-72	%27	%73	22	%15	%85	13	%0	%100	2
TR-82	%0	%100	3	%0	%100	2	%14	%86	9
TR-83	%38	%63	28	%14	%86	14	%0	%100	4
TR-90	%44	%56	20	%10	%90	10	%33	%67	3
TR-A1	%0	%100	6	%67	%33	3	%0	%100	1
TR-A2	%0	%100	2	%0	%100	2	%0	%100	6
TR-B1	%14	%88	18	%0	%100	6	%0	%100
TR-B2	%43	%57	10	%0	%100	3	%25	%75	4
TR-C1	%0	%100	3	%67	%33	3	%0	%100	0
TR-C2	%0	%100	4	%33	%67	6	%0	%100	5
TR-C3	%0	%100	3	%0	%100	4	%0	%100	2

5.