İntes çÖZÜm arama konferanslari -8

A- DENETİM KAPSAMI
Devlet harcamalarının büyük bir bölümünü oluşturan alım, yapım, hizmet ve benzeri işlerin ihalelerinde, sözleşme yapılması zorunludur. (4734 sayılı Kanun madde 46)
Kamu İhale Kanunu kapsamına giren kuruluşlardan, aynı zamanda Sayıştay denetimine tabi kurumların 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre yapacakları ihaleler sonucu bağıtlanan sözleşmeler Sayıştay denetimine tabi olacaktır.
Sayıştay’ın bu yetkisi Anayasa’mızın 160’ıncı maddesi ile 832 Sayılı Sayıştay Kanunu’nun 30’uncu maddesinden kaynaklanmaktadır.
Harcamaya ilişkin sözleşme ve dayanaklarının yerine getirilmeden önce kontrol ve denetime tabi tutulması uygulayıcılarla, bu sözleşme gereğince yapılacak ödemelerden sorumlu olan ita amiri, tahakkuk memuru ve sayman açısından büyük önem taşımaktadır. Diğer yönden, sözleşmelerin yerine getirilmeden önce kontrol ve denetime tabi tutulmasıyla, sözleşmenin mevzuata aykırı yönlerinin tespiti halinde, henüz hizmet görülmeden ve Devlet borç altına girmeden gerekli düzeltmeler yapılarak sözleşmenin mevzuata uygunluğu sağlanacak veya bozulacak ve sorumlulukla sonuçlanması muhtemel harcama önceden önlenmiş olacaktır.
832 sayılı Sayıştay Kanunu’nun değişik 30’uncu maddesinde;
Madde 30- (Değişik:1260-21.5.1970 ve 3162-7.3.1985)

Sayıştay’ın denetimine tabi daire ve kurumlarca harcamaya ilişkin olarak yapılan sözleşmelerle her türlü bağıtlar tescile, genel ve katma bütçeli dairelerin kadro ve ödenecek dağıtım işlemleri önceden vizeye tabidir.
Askeri kadrolar hakkında yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz. Bunların Sayıştaya gönderilme, saklanma ve yok edilme usulleri, ilgili bakanlık ve Sayıştayın görüşü alınmak suretiyle, gizlilik ilkesi göz önünde tutularak Başbakanlıkça saptanır.
Sözleşmeler ile bağıtların, dayanakları ile birlikte, bağıt tarihinden itibaren üç gün içinde Sayıştay’a gönderilmeleri zorunludur. Bu sözleşme ve bağıtlar Sayıştay’ca tescil edilmedikçe uygulanamaz.
Ancak 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanununun 64’üncü maddesi uyarınca ve Bütçe Kanunları ile vizeden istisna edilen sözleşmelerle ivedilik ve gizlilik sebebi ile eksiltmeden istisnasına Bakanlar Kurulunca karar verilen hususlar ve yabancı memleketlerde yapılan satın almalara ilişkin sözleşmeler bu hükmün dışındadır.
Denilmektedir.