Ioan. De salas, gvmielensis, e provincia castellana, societatis iesv
Yüklə 18,48 Mb.
|
|
cens: licet interdicere carnium vsum, etiam cùm est vi- tæ omninò necessarius, esset iniquum, & contra ius na- turæ: tamen generatim licitè prohibetur, subintellecta hac exceptione, seu conditione, nisi fuerit vitæ omninò necessarius. Quamuis per hoc sicut per alias vitæ religiosæ obseruantias vita breuior fiat, modò id non intendatur, sed virtutis exercitium: imò cui- libet Carthusiensi licitum est abstinere à carnibus<-P> @@0@ @@1@ tutis officium tuendum, retinendum aut reuocan- dum, videlicet ad vitandum scandalum, vel offen- sionem aliorum, ad seruandam religiosæ vitę con- suetudinem, & regulam, ne relaxatione paulatim languescat, decidat, ac pereat, & ne relaxatio ad casus etiam iure vetitos trahatur: vt cuique licet ob studium virtutis, permittere, vt sibi necessaria ad vitæ vsus subtrahantur, & vitam pro amico ex- ponere, & in naufragio patri, principi vel egregio viro tabulam relinquere, vt Sotus, Victoriam se- cutus docet 5. iust. quæst. 1. art. 8. ad 1. si nondum filius tabulam cœperit, cum posset eam commodè capere: licet etiam manere in carcere cum proba- bili vitæ discrimine, vt amicum tueamur. Si verò nullum sit tale virtutis officium, tenetur Carthu- sianus in euidenti, vel probabili mortis periculo carnibus vesci, vt si solus sit in solitudine, vbi alij non sunt cibi, vt etiam si mihi sit præceptum, ne domo exeam, debeo exire, si incendio absumitur, vel necessarium sit ad educendum aliquem ex fo- uea vel flumine: sic etiam interpretamur vota & iuramenta: quamuis Victoria, quem sequitur Le- desma 2. 4. quæst. 17. artic. 6. dub. 5. docent etiam in hoc casu Carthusiensem tuta conscientia posse carnibus abstinere, vt legem seruet. Hæc Azor. Quarta opinio est, Carthusiano in periculo mortis, ob ægritudinem constituto, licitum, imò & obligatoriũ esse in publico abstinere à carnibus & ab eo, quod carnibus aliquomodo conditum sit, propter vitandum scandalum, ne fortè detur occasio aliis contemnendi regulam, aut faciliùs in ea dispensandi. Ita Gerson 2. part. tract. de abstin. Carthusiensium Alph. 39. lit. F, con. 2. & lit. I, & O, seu §. tertiam §. cæterum in 4. ratione, Maior 4. dist. 38. quæst. 24. con. 5. Adrianus quodlibet. 1. artic. 3. ad 9. An verò semper scandalum sit præsu- mendum, si Carthusianus coram aliis vescatur carnibus, non explicant. Rationem autem scandali in eo putant esse, quia alij præsentes, vel absentes non effecti certiores de necessitate, & periculo, sument occasionem violādi legem, vescendo car- nibus extra periculum verum, aut faciliùs in lege sine causa dispensandi, secluso tamen scandalo li- citum & obligatorium esse putant Carthusiano carnibus vesci ad tuendam vitam, vt quando nul- lum alium habet cibum, vel in ægritudine positus, nequit sine carnibus vitam tueri. Prior pars huius sententiæ suadetur ex 1. Cor. 8.
sione etiam mortis, id quod dicit glossa, cuius me- minit Altisio. lib. 3. tract. 30. quæst. 4. explicans enim illud 1. Cor. 6. omnia mihi licent, sed non omnia expediunt: sanctius, seu satius, inquit, est fame mori quàm idolothyto vesci, scilicet cum scandalo, vt ex- ponit Adrian. glossa autem est August. lib. de bono coniugali cap. 16. & refertur cap. satius 31. quæst. 4. Confirmatur ex Chrysosto. ho. 20. in illum lo- cum Pauli, vbi ait Paulũ non dicere idolothytum, quod propter aliam causam prohibetur: sed si, quod licet & permittitur, scandalizat, etiam illo abstinebo; neque vna, aut altera die: sed toto vi- tæ tempore: non enim manducabo, inquit, carnes in
ret. & Salmeron. ad illum locũ Pauli: ergo Carthu- sianus in articulo mortis debet à carnibus abstine- re, si id sit necessarium ad vitandum scandalum:<-P>@@ <-P>debemus enim pro fratribus animas ponere 1. Ioan. 3. ver. 16. Nec satis existimat Maior, siquis in neces- sitate illa constitutus instruat alios, & explicet eis suum periculum: si enim adhuc scandalum perse- uerat, non erit licitum carnibus vesci, idemque ait de idolothytis, quocirca idem sentiret secundum Vazquez, si Carthusianus nullum haberet alium cibum, & duraret scandalum aliorum. Probat de- inde Adrianus ex regula, quam didicisse ait à suo Magistro peritissimo, quoties duo præcepta oc- currunt, illud obseruari debet, quod maius est: & ensis Domino non est dandus, quem petit ad se, vel alterum occidendum, vt ait Augustinus in id Psal. 5. Perdes omnes, qui loquuntur mendacium, &c. & refertur cap. neque arbitratur 22. quæst. 2. sed maius præceptum est de prospiciendo vitæ spirituali fratris, & non scandalizādo illum, quàm de propria vita seruanda: ergo. Vnde Eleazar 2. Machab. 6. ver. 23. ne alios scādalizaret, noluit car- nes porcinas manducare. Neque habet hîc locum, quòd tutiùs scandalum nasci permittitur, quàm vitæ
tur de vita corporis, sed animæ: vt sensus sit non esse tacendam veritatem necessariam saluti spiri- tuali, eò quòd alij scandalizentur. Posteriorem autem partem probant, quia ces- sante scandalo abstinere à carnibus necessariis ad vitæ sustentationem esset vitam prodigere: quod est illicitum. Item quia quilibet tenetur vitā con- seruare, si potest sine vllo scandalo, vel detrimen- to aliorum. Confirmat Gerson exemplo cuiusdam Carthusiani, qui aliquando iter faciens, fame & siti coactus sanguinem sui equi bibit, quod cùm relatum esset aliis fratribus, quia illis constitit de necessitate extrema illius, absque vlla correctione & pœna eum dimiserunt: quod non fecissent, si in ea re contra regulam, aut peccato scandali peccas- set: item nulla lex vel consuetudo contra charita- tem vim habet: quia finis præcepti, charitas, & pleni- tudo legis est dilectio, Rom. 13. & 1. Tim. 1. ergo lex de abstinentia à carnibus vim non habet, quando sunt necessariæ ad vitam propriam vel proximi tuendam.
Quinta sentẽtia, absolutè docet Carthusianum in ægritudine constitutum, posse, & debere car- nibus vesci, si iudicio medicorum non possit sine illis ab ægritudine liberari: ita Marti. de Magist. quæst. 3. de abstin. Ioan. Medina C. deieiun. quæst. vlt. ad 4. & Alma. 4. dist. 15. quæst. 2. prop. 3. de do- minio naturali. Panor. suprà, & Anton. Francus in scholiis ad Panor. cap. consilium ver. in aliis, de obseru. ieiun. quos ita intelligit Vazquez, vt sen- tiant, nec ad vitandum scandalum teneri, aut pos- se Carthusianum abstinere à carnibus cum vitæ discrimine: vnde Maior suprà putat, Martinum de Magistris contra Gersonem docuisse: quod fal- sum esset, nisi Martinus sensisset, nec ratione vi- tandi scādali obligatoriam, aut licitam esse talem abstinentiam. Aiunt isti, stultum esse votum de tali abstinentia, & crudelem legislatorem, qui in tali euentu obligare vellet: quia nec lex, nec votum, nec iuramẽtum possunt obligare ad abstinendum tunc, aut id honestare, quia inferior in superiorem non habet potestatem: & iuramentum non debet esse vinculũ iniquitatis c. inter cætera 22. qu. 4. ca. cum est obligatoriũ de regul. iuris in 6. ergo con- tra legem Dei naturalem de conseruanda vita ni- hil valet lex humana vel votum obedientiæ. Con-<-P> @@0@ @@1@ tunc non abstineret à carnibus, non posset puniri pœna capitis: ergo nec cum periculo vitę obligari: secũdò, quia non est maius bonum abstinere cum tali periculo, quàm conseruare vitam propriam: ergo propter illam abstinentiam non est amitten- da vita; non enim est præferendum minus bonum maiori, & qui tunc abstineret, esset homicida sui ipsius, & peccaret grauiter: cōfirmatur tertiò, quia licet in regul. 5. Benedicti: & cap. cum ad monaste- rium de statu monach. & cap. carnem de consec. dist. 5. caro prohibeatur quibusdam monachis: ta- men dicitur seruandum moderamen pietatis erga ægrotos. De scandalo autem nullam esse tunc ra- tionẽ habendam docent Victo. & Vazquez suprà. Dico primò, institutum & consuetudo Carthu- sianorum hac in parte improbanda non sunt: cùm enim tempore Ioannis Andreæ quidam eam im- probasset, Arnaldus de villa noua Theologus, & medicus doctissimus id vt falsum, temerarium, hæresimq́ue sapiens opusculo confutauit super vers. 13. Psal. 68. aduersum me loquebantur, qui sede- bant, &c. vt refert idem Ioannes Andreas cap. con- silium de obser. ieiuniorũ: in quo opusc. Arnaldus ostendit, numquam esse infirmo necessarias car- nes ad tuendam vitam: quod ego verum puto, & certam numquam posse de tali necessitate certitu- dinem haberi, & ideò nulli medico credendum esse, qui id tamquam certũ affirmauerit: & quam- uis, vt dicũt Maior, Victo. & Vazquez, fieri possit, vt ægrotus ex nimia consuetudine nauseam ordi- nariorum ciborum patiatur, non deerunt alij cibi præter carnes, quos non magis, quàm carnes ipsas fastidiat: cùm ergo, vel nulla, vel incerta sit ne- cessitas carnium, rectè Carthusiani semper absti- nent à carnibus propter alia bona, quæ dictam abstinentiam comitantur, illud leue, aut ad sum- mum probabile periculum vitæ contemnentes: & ego sanè credo, aliquando, si carnes illis præbe- rentur, peius habituros, quia sæpè propter stoma- chi debilitatem, decoquendi carnes vim non ha- bent, præsertim si ob nouitatem delectatus infir- mus plus cibi caperet, quàm par esset, nimisque stomachũ grauaret: vide Carthus. op. de pręconio, & laude suæ religionis cap. 2. 3. & 4. vbi cum Ioan. Andre. Arnal. de villa noua, & aliis medicis peri- tissimis ostẽdit, aliis cibis, & potibus meliùs quàm esu carnium, vel potionibus ea ipsa confectis reli- giosos curari posse: ideóque illam abstinentiā car- nium contra charitatem non esse. Fauet Hieron. 2. cōtra Ioui. dicens, quodque mirandũ sit, Epicurus voluptatis assertor omnes libros suos repleuit ole- ribus & pomis: & vilibus cibis dixit esse viuen- dum: quia carnes, & exquisitæ epulæ ingenti cu- ra ac miseria præparantur, maioremque pœnam habent in inquitendo quàm voluptatem in abu- tendo: corpora autem cibo tantùm & potu indi- gere: vbi aqua & panis sit, & cætera his similia, ibi naturæ satis factum: quidquid suprà fuerit, non ad vitæ necessitatem spectare: sed ad vitium vo- luptatis, &c. qui carnibus vescātur indigere etiam iis quę non sunt carnium, qui autem simplici victu abutuntur, eos carnem non requirere. Addit Hie- ron. ex pro. Arbitrantur carnes sanitati congruas, qui volunt abuti libidine: & immersi cæno volu- ptatum ad coitum semper exæstuant: Christiano sanitas absque viribus nimiis necessaria est: cùm ergo abstinentia in illo articulo sit licita, & non<-P>@@ <-P>admodùm difficilis, cur non poterit sub lege & consuetudine habente vim legis, & consequenter etiam sub voto cadere vel speciali, vel generali, nimirùm obediendi secundùm regulam? vnde Na- uarr. consil. 10. de regular. num. 4. & 6. obiter ait Carthusianum sub peccato mortali teneri à carni- bus abstinere, etiam in ægritudinis mortiferæ sta- tu, & nullum superiorem in eo præcepto posse di- spensare, nec ab illis Papæ dispensationem admit- ti. Hanc conclusionem tenet Vazquez dist. 162. ca. 3. Ioan. Andr. Butrius, & Card. cap. consilium de obseru. ieiun. & confirmat auctoritas Patrum do- ctissimorũ, qui semper fuere in ea, & Pontificum atque Cōciliorum, quibus nota est illa consuetu- do, numquam tamen ab illis est abrogata, etiamsi de ea disputatum in Trid. sit: vbi fertur Lainum secũdum generalem charitatis, qui tunc erat Pon- tificis Theologus, magno rationum pondere pro- pugnasse, ideò à Concilio abrogatā non fuisse. Pro hac conclusione faciunt, quæ ad calcem secundæ opinionis allata sunt: in ea nobiscum conueniunt Victo. & Ledes. citati pro 1. opin. Azor cit. pro. 3. & Peretius 14. in Genes. cap. 9. disp. 1. in fine, sup- presso Carthusianorum nomine. Secundò dico si euidenter constaret, carnes esse omninò necessarias ad vitam tuendam, lici- tum, imò obligatorium esset Carthusiano vesci illis, quando nullum scandalum certò aut verisi- militer timeri posset: vt quando in deserto nullus alius reperiretur cibus, nec potestas esset relicto deserto illum inueniendi, vel tempore captiuita- tis, aut belli nullus alius cibus esset, quo vesci pos- sent: in quo casu omnes auctores conueniunt ab- stinentiam à carnibus, nec ex voto, nec ex lege obligare posse, neque vlla ratione honestari. Idem autem existimo, si in ægritudine constaret, carnes forè sufficientes, & necessarias ad vitam tuendam (quod tamen sine reuelatione Dei, vel saltem An- geli constare non posse, imò fortè nullo modo, cùm verum non videatur, & Deus falsum reuelare non possit) quia eadem omninò est ratio: cùm cibi, quibus non potest conseruati vita, ad vitam tuendam pro nihilo reputentur, & fames possit non esse, siue sint siue non sint alij cibi, & labor eius non tātus, nec tam longus sit, vt si contemni possit, ac debeat in vno casu, non possit in alio: & cum non sit lex apud Carthusianos (vt constat) de abstinendo cum euidenti periculo vitæ, & mul- tò minus consuetudo sit abstinendi in infirmita- te, siquidem numquam habita est de hac re certi- tudo, aut euidentia in infirmitate, nec humano modo haberi potest, etiamsi sub voto cadere pos- set, tamen reuera nunc non caderet, neque votum obediendi secundùm regulam hunc casum com- prehendit. Adde, difficillimum, aut etiam illici- tum, à regula non expressum, nec comprehendere posse: quia nulla lex iusta, & honesta, nec consue- tudo bona, nec votum esse potest, de contemnen- da vita in tali occasione, in qua nihil prorsus boni ex abstinentia sequitur, sed potius malum, quia in- de sument occasionem alij temerè & sine causa in aliis euentibus contemnendi vitam, & ipsam pro- digendi ineptis & inutilibus abstinentiis, vel aspe- ritatibus. Fauet cap. consilium de obseruatione ieiunij, vbi Pontifex dicit. Prætereà de illis qui in quadra- gesima, vel in aliis ie iuntis solemnibus infirmantur: re- spondemus, quòd cùm non subiaceat legi necessitas, desi-<-P> @@0@ @@1@ portare potes, & debes, vt maius periculum in eis euite- tur, & S. Bendictus in sua regula præcipit carnem infirmis dare, idem de Casnalduensibus infirmis statuit cap. cum ad monasterium de statu monach. & ad pietatem exigere patet cap. carnem de con- secr. dist. 5. & certè si in euidenti necessitate alij si- bi, vel aliis negarent carnes prætextu abstinentiæ, mortalitater peccaret: ergo & Carthusiani, si (quod nego esse possibile) haberent talẽ euidentiam: con- firmatur, quia si quis euidẽter sciret, aliquod exer- citiũ orationis, vel lectionis, aut studij, aut simile nō necessariũ ad bonum cōmune, ipsi afferre mor- tem, peccaret lethaliter non omittendo illud: ergo similiter qui euidenter scirent abstinentiam carnis sibi afferre mortem, tenerentur carnibus vesci, & tunc abstinere non esset opus virtutis, quia nulla vrget necessitas amittendi vitā, sicut in bello, &c. Tertia conclusio, quando periculum vitæ eui- dens esset, iis etiam, qui esum carnium viderent, aut scituri essent, licitũ esset Carthusiano, imò & obligatorium, carnes comedere; quia non tenetur Carthusianus cum tanto, & tam euidenti suo de- trimento scandalum aliorum vitare, ineptum, stul- tum & irrationabile; præsertim si leue sit, & quan- tùm ad hoc bene dicit Vazquez suprà, nullam esse habendā rationem scandali, patet: nam quod eui- denter aut ferè euidenter est licitum, aut præce- ptum, non est omittendum propter stupidos ali- quos, qui non capientes vim, & efficaciam ratio- num, quæ illis proponũtur, ineptè scandalizantur, nisi absque vllo detrimento vel modico id, de quo scandalizantur, omitti posset, etiamsi alio qui esset præceptum, quia quando res non est magni mo- menti, excusatur homo illud materialiter trasgre- diens, vt vitetur hoc malum, quod maioris mo- menti est. Quartò dico, quando non esset omnibus eui- dens periculum vitæ, sed probabile tantùm, lici- tum, & interdum obligatorium esset à carnibus abstinere ad vitandum graue scandalum, quod ex esu carnium timeretur, aut immineret: ita sentiunt Azor, Gerson, Maior, & Adrianus suprà, neque id negat Victoria, sed tantùm docet, esu carnium etiam publico ad seruandam vitam non sequi ma- ius scandalum, quàm ex opinione asserente lici- tum esse secretò vesci carnibus ad vitam seruan- dam, quapropter cum hæc opinio non sit relin- quenda propter scandalum, neque esus ille car- nium erit propter scandalum omittendus: & quòd non maius scandalum, ex vno quàm ex alio sequa- tur, suadetur: quia ex vtráque eandem occasionem dispensandi in esu carnium sine causa, vel illas co- medendi, quando non liceret, possent Carthusia- ni sumere. Iam probatur Conclusio, quia bonum spiritua- le aliorum posset esse sufficiens causa negligendi illud periculum mortis: nam licet propter scan- dalum merè passiuum, quod alij sumunt ex facto bono, non habente speciem mali, non sint dimit- tenda ea, quę sunt de præcepto iuxta id Grego. ho. 7. in Ezechiel, & refertur cap. qui scandalizauerit de regul. iur. in 6. tutius scandalum nasci permittitur,
quæ sunt de consilio: secus tamen ad vitandum scandalum actiuum sumptum ex opere malo, vel habente speciem mali, vt tradit D. Tho. 2. 2. quæst. 43. artic. 1. 7. & 8. quem citat, & sequitur Vazquez<-P>@@
periculo non euidenti, possit habere speciem ma- li, quia possunt alij existimare, in tali euentu non esse vllum periculum: sed fingi, vel esse minùs, quàm asseratur, vel etiamsi sit probabile, non ex- cusare infirmum, & consequenter inde possint alij sumere occasionem ruinæ, & similis peccati fa- ciendi: ad vitandum hoc scandalum, si fuerit mo- dicum, vel paucorum, licitum erit infirmo, absti- nere à carnibus cum eo probabili mortis periculo: si verò fuerit magnum, & multorum, etiam tene- bitur: sicut puella, quæ confitendo aliquod pec- catum, vel circunstantiam, scandalum daret con- fessario, deberet abstinere à tali confessione, & si teneretur sacramentum recipere, & non haberet alium confessarium, confessionem dimidiare, li- cet alioqui habeat pręceptum de omnimoda inte- gritate confessionis: similiter si ex eo quòd alij vi- derent infirmum sine dispensatione vesci carni- bus, alij mouerentur ad quærendas dispensationes in minoribus periculis, aut minus probabilibus, & ita teperet feruor religionis, posset licitè & inter- dum teneretur Carthusianus abstinere ab esu car- nis cum probabili, imò & sibi manifesto vitæ pe- riculo: nam ex consilio, & interdum ex præcepto tenemur vitare relaxationem religionis, etiam in iis quæ sine vlla culpa, aut saltem mortali fieri possent: sic Paulus Rom. 14. dixit, si frater meus scan- dalizatur, non manducabo carnes in æternum, quod in aliquo euentu esset consilij, in alio autem præ- cepti. Ex quibus patet, quid sit dicendum de esu ido- lothytorum seu idolo immolatorum. Nam Ger- son, & Adrianus ab illis censent abstinendum, etiamsi non sint alij cibi, quibus homo sustentari possit: oppositum verò meritò doceri ab Altisio. 3. sum. tract. 30. quæ. 4. prope finem, & S. Thom. 4. dist. 38. qu. 2. art. 3. gl. 3. ad 3. docet Vazquez disp. 162. cap. 5. affirmans in extrema illa necessitate, non solùm esse licitum vesci immolatis, sed etiam ad comedendum recumbere in idolio, id est, men- sa idolis consecrata; ita tamen, vt aliis explicaret suam necessitatem: illud enim opus ex se malum non est, vt ostendit Paul. 1. Cor. 8. quia ex idolo, quod nihil est, carnes immolatæ non possunt in- quinari. Potest autem (inquit Vazquez) esse pec- catum his carnibus vesci, aut in idolio recumbe- re, vna ex tribus causis: prima rarione scandali, ne alij paruuli hoc exemplo ad illud opus inuitẽtur, & carnibus vescantur cum mala conscientia exi- Yüklə 18,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|