İstanbul uluslararasi finans merkezi projesi

4.Finansal Kurumlarda İflas ve Alacaklı Hakları

Etkin iflas ve alacaklı hakları sistemi finansal sisteminin istikrarında en önemli unsurlardan birisidir. Dünya Bankası, üye kuruluşlarıyla birlikte iflas ve alacaklı hakları sisteminin geliştirilmesi için çalışmaktadır. Konuyla ilgili olarak yapılan çalışmalar “World Bank Principles for Effective Creditor Rights and Insolvency Systems” (İlkeler) olarak 21 Aralık 2005 tarihinde gözden geçirilmiş taslak olarak yayımlanmıştır.

İlkeler, ilk olarak 2001 yılında, 1990’lı yılların sonlarına doğru uluslar arası kamuoyunun gelişmekte olan piyasalarda yaşanmaya başlayan finansal krizlere dikkat çekmesine cevap verebilmek amacıyla geliştirilmiştir. Yurt içi alacaklı haklarının etkinliği ile iflas sistemini değerlendirmeye tabi tutacak uluslararası düzenlemiş göstergeler veya standartlar bulunmamaktaydı. Dünya Bankası Yönetim Kurulu, 2001 yılında IMF ile Dünya Bankası’nın ortak kullanacağı “Reports on the Observance of Standarts and Codes (ROSC) programı için “İlkeler”i onaylamıştır.

2001-2004 yılları arasında, İlkeler dünyanın çeşitli bölgelerindeki 24 ülkede “Financial Sector Assessment Program” (FSAP) ve ROSC programı çerçevesinde test edilmiştir. 2003 yılında Dünya Bankasının 31 ülkeden 200 uzmanın katılımıyla düzenlediği “The Global Forum on Insolvency Risk Management” ‘ta (FIRM) İlkelerin uygulanmasında alınan dersler ve deneyimler tartışılmıştır. 2003-2004 yılları süresince çalışmalar devam etmiştir. Dünya Bankası ayrıca International Association of Insovency Regulators’e (IAIR) üye ülkelerin deneyimlerinden de yararlanmıştır.

İlkeler, üye ülkelerin güvenli yatırım temelini oluşturan ticari kanun sistemlerinin temel uygulamalarını geliştirmek ve değerlendirmek amacıyla geniş açılı olarak dizayn edilmiştir. Etkin, güvenilir ve açık özelliklerine sahip alacaklı hakları ve iflas sistemleri, yatırımcı güveni, firma sektöründe verimli kaynakların yeniden tahsisi ve ileriye dönük firma yapılandırılmaları için önemli unsurlardır. Bu sistemler ayrıca kriz dönemlerinde, ülkeye ve hissedarlara acil önlem almalarını ve firmaların finansal güçlüklerini çözebilmelerini sağlamalarında hayati bir rol oynarlar.

Ulusal sistemler, modern piyasa ekonomisinin çalışması için yapısal, kurumsal, sosyal ve insani kuruluşlarına bağımlıdırlar. Bu değişkenler, bölgesel benzerlikler gelenek ve yasal uygulamaları genelleştirmesine rağmen ülkeden ülkeye birçok değişik yapı oluşturabilecektir. Bu sebeple İlkeler, tüm ülke sistemlerinin bir gösterge olarak kullanabilmelerini sağlamak amacıyla, esnek olarak, birçok temel önemli unsurları dikkate alarak dizayn edilmiştir. İlk olarak, etkin bir sistem ulusal ihtiyaç ve sorunlara cevap verebilmelidir. İkinci olarak, şeffaflık, hesap verilebilirlik ve öngörülebilirlik güvenli kredi ilişkilerinin temelini oluşturur. Üçüncü olarak, yasal ve kurumsal mekanizmalar piyasa bazlı sistemlerin (ticari, kurumsal, mali ve sosyal) olabildiğince geniş açıdan olmak üzere teşvik edici ve kısıtlayıcı düzenlemelerini yapmak zorundadır.

5.İç Denetim

1. 
   Önerilen Standartı Yayınlayan Kurum:
   

1941 yılında ABD’de kurulmuş olan IIA (The Institute of Internal Auditors - Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü) , iç denetim mesleğinin küresel sesi, mesleğin en büyük tanıtıcısı ve yayıcısı meslek örgütü kimliğiyle, 165 ülkede bulunan 165.000’den fazla üyesine meslekî gelişim, eğitim, teknolojik gelişim, araştırma ve sertifikasyon konularında hizmet sağlamaktadır.

Türkiye İç Denetim Enstitüsü, 19 Eylül 1995 tarihinde Türkiye’de uluslararası standartlarda mesleki gelişim ve paylaşım platformu oluşturmak, mesleğimizle ilgili değişimi ve geleceği yönetmek için meslektaşlarımızın ulusal ve uluslararası düzeyde mesleki örgütlenmesini sağlamak amacıyla kurulmuştur. TİDE, üyelerine ve meslektaşlara eğitim, sertifikasyon, meslekî konferanslar ve yayınlar yoluyla meslekî alanda bir çok hizmet sunmaktadır.

2. 
   Önerilen Standartın Mahiyeti:
   

1. 
   Etik Kurallar.
   
2. 
   Nitelik Standartları.
   
   1. 
      Yetki ve sorumluluklar,
      
   2. 
      Bağımsızlık ve Objektiflik,
      
   3. 
      Yeterlilik ve Azami Mesleki Özen ve Dikkat,
      
   4. 
      Kalite Güvence Geliştirme Programı.
      
3. 
   Performans Standartları.
   
   1. 
      İç Denetim Faaliyeti Yönetimi,
      
   2. 
      İşin Niteliği,
      
   3. 
      Görev Planlaması,
      
   4. 
      Görevin Yapılması,
      
   5. 
      Sonuçların Raporlanması,
      
   6. 
      İlerlemenin Gözlemlenmesi,
      
   7. 
      Artık Risklerin Yönetim Tarafından Üstlenmesi.
      
4. 
   Uygulama Önerileri.
   

3. 
   Önerilen Standartı, Ülkemizde Uygulamaktan Sorumlu Kurum:
   

Türkiye İç Denetim Enstitüsü, üyesi olduğu uluslararası organizasyonda altığı yetki ile ilgili standartları ülkemizde uygulamaktan, ulusal iç denetim standartı geliştirmekten, sertifikalandırmaktan sorumlu ve yetkilidir.

4. 
   Önerilen Standartın Ülkemizdeki Mevcut Uygulama Durumu:
   

Üyelerimiz arasında yaptığımız son bir hafta içinde yaptığımız anket sorunucuna gore İç Denetim Standartlarının bilinirliği, Kabul görmüşlüğü ve benimsenmesi aşağıdaki anket sonuçları ile tespit edilmiştir.

Özetle; anket sonuçlarına gore; kurumlarımızın henüz ortada bir yasal yönlendirme ve zorunluluk olmaksızın dahi, iç disiplinleri ve TİDE’nin bu alanda yaptığı çalışmalar ile son 15 senede oldukça Kabul gördüğü, bilinip benimsendiği ve uygulama planlarında yer aldığı tespit edilmiştir.

İç Denetim Standartlarının Kurumlarda Benimsenme Durum Tespit Anketi
SORULAR	Cevap Seçenekleri ve Cevap Oranları
	a	b	c	d
İDS hakkında fikrim var ( İç Denetim Standartları )	EVET	HAYIR	KISMEN
	92%	0%	8%
İDS kitabı ( kırmızı Kitap ) elimizde mevcuttur	EVET	HAYIR
	92%	8%
İDS firmamız uygulamalarında dikkate alınmaktadır.	EVET	HAYIR	KISMEN
	60%	4%	36%
Firmamızda, CIA belgeli denetçi bulunmaktadır	EVET	HAYIR
	24%	76%
CIA'lı denetçi sayısının artırılması düşünülmektedir.	EVET	HAYIR	GELECEKTE
	36%	20%	44%
Firmamızda İDS Uygulanmamasının sebebi	YÖNETİM	FİRMA ORGANİZASYON YAPISI	DENETİM BÖLÜMÜNDEN BEKLENTİNİN FARKLI OLMASI	EKİP YETERSİZLİĞİ
	10%	40%	20%	30%
Gelecekte İDS'nın dikkate alındığı bir denetim yapısı kurulması düşünülmektedir	BÖYLE BİR KARAR ALINMADI	1-3 SENEYE KADAR	4 SENE VE SONRASINDA	ŞUAN KURULMAYA ÇALIŞILMAKTADIR
	44%	19%	6%	31%