K. S.Ü. İLahiyat fakültesi temel iSLÂm biLİmleri BÖLÜMÜ arap diLİ ve belagati ana biLİm dali avrupa’da şarkiyatçilik bağlaminda



Yüklə 0,72 Mb.
səhifə13/22
tarix10.11.2017
ölçüsü0,72 Mb.
#31308
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   22

Rus Oryantalistler196


BOLDYREV (1780–1843): Moskova Üniversitesi’nden mezun olmuştur. Çeşitli üniversitelerde Arapça eğitimi aldıktan sonra Moskova Üniversitesi’nde Arapça dersi vermeye başlamıştır.(1811) Araştırmalarıyla, yazdığı eserlerle Rusya‘da Arap dili ve edebiyatı alanında önemli bir yer edinmiş, yazdığı hikâyelerle Rusların Arap edebiyatını yakından tanımasına katkıda bulunmuştur.

Eserleri: 40 yıl boyunca öğrencilere kaynaklık teşkil eden birkaç okul kitabı yazmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır:

  1. Bazı açıklamalarla “Arapça Seçmeler”(1824–1832)

  2. Arap Nahvi (1827–1836)

  3. İbn Arabşah’ın “Timurlenk” adlı eserini tercüme etmiştir.(1834)


FRAHN, Ch. M (1782–1851): Arapça alanında en fazla araştırmalar yapan, en fazla eser veren oryantalistlerdendir. 1818 yılında Rusya İlimler Cemiyetine üye olan Frahn, bu yılda kurulan Asya Müzesine başkan olması için teklif edilmiş ve kendi önerisiyle bu müzede Arapça bölümü açılmasına ön ayak olmuştur.

Eserleri: Aralarında araştırmalar, tercümeler ve yazdığı kitapların bulunduğu 200’ü aşkın çalışması mevcuttur. Bunlardan bazıları şunlardır:

  1. “Para” konusunda bazı çalışmalar yapmış “Bazı Sikkelerin Özellikleri” adlı çalışması en önemlilerindendir.

  2. Asya Müzesindeki Doğu Elyazmalarının fihristini hazırlamıştır.(Bu eser henüz basılmamıştır)

  3. Arap paralarının basımının siyasi nedenleri konusunda çalışma yapmıştır.

  4. Volga Nehri etrafında yaşayan Bulgarlar, Ruslar ve diğer halklar ile ilgili ilk bilgiler Frahn tarafından yayımlanmıştır.197


ERDMANN, F.(1793–1863): Çeşitli üniversitelerden Sami Dilleri eğitimi almış ve daha sonra Lübnan’da iki sene kalmıştır. Rusya’ya döndükten sonra Kazan Üniversitesi’nde Arapça dersleri vermiştir.(1819–1845) Ardından bu üniversitede Arapça ve Farsça Kürsüsünün kurulması için öncülük etmiştir. Leningrad Kütüphanesinde bulunan eserleri hala basılmamıştır.

Eserleri:

  1. Takyuddin Ali’nin “el Mülûk ve Hulefê-i bi Devleti Mekketi’ş-Şerife“ adlı eserini neşretmiştir. (Kazan, 1822)

  1. Doğu paralarının özellikleri konusunda eserler yazmıştır.(iki cilt, Kazan, 1832)

  2. Arap Nümizmatiği (Asya dergisi, 1841)

  3. Doğu Nümizmatiği (Asya dergisi, 1843)


BOTJANOFF: Petersburg Üniversitesinden mezun olmuş (1824) ve Rusya’nın Karadeniz’deki donanmasında tercüman olarak çalışmıştır.

Eserleri:

  1. Muallakatu Lebîd (1827)

  2. “el Maarri” ve “Nâbiğatü’l-Zübyânî”nin Şiirlerinden Seçmeler.(1866)


SENKOWSKI (1800–1858): Aslen Polonyalı olan Senkowsk, Arapça alanında çalışmalar yapmış ve bir süre sonra Petersburg Üniversitesinde profesör olarak görevini devam ettirmiştir.(1822-1847)

Eserleri:

  1. “Emsâlü Lukmân” ve “Kıssatu Antara” adlı eserleri Lehçe’ye çevirmiştir. (1818)

  1. Suriye Hatıraları

  2. Doğu Hikâyelerinden Bir Derleme

  3. Türkçe Kaynaklarda Polonya Tarihi

  4. Mısır ve Suriye’de Turistik Rehber (Ortak çalışma, 1844)


KOWALEWSKI (1800–1878): Eski Doğu Dilleri Filolojisi alanında uzmanlaşmış, özellikle Arapça ve Moğolca ile ilgili araştırmaları yapmıştır. Kazan Üniversitesinde Doğu Dilleri Bölümü başkanlığı yapmış ve ayrıca aynı üniversite de, 1855 yılından itibaren profesör olarak görevini devam ettirmiştir. Ayrıca birçok Arapça el yazması eseri yayımlamıştır.

Eseri:

  1. Kur’an’ı Kerim’i Arapça’dan Latince’ye tercüme etmiştir.(Bu eser hâlâ elyazmasıdır)


SABLOUKOV (1804–1880): Moskova Üniversitesinde “Din Usûlu” fakültesinden mezun olmuş (1826–1830) ardından İbrânice ve Arapça’yı öğrenmiştir. Kazan Üniversitesinde aralarında Arapça, İbrânice, Yunanca ve Türkçe’nin de bulunduğu diller alanında profesör olmuş (1849) daha sonra aynı görevini Kazan Ruhban Enstitüsü’nde devam ettirmiştir.(1862) Ardından yaklaşık 18 yıl boyunca Arapça alanında araştırmalar yapmıştır. Sablukov, Kur’an’ı direkt Arapça’dan Rusça’ya çeviren ilk Rus Oryantalist’i olmuştur. Bu tercümenin ilk baskısı 1877 yılında Kazan’da yapılmıştır. 198

Eserleri:

  1. Kur’an’ı Kerim Tercümesi (Rusça’ya çevrilen ilk bilimsel tercüme niteliğindedir. İlk baskısı 1878 yılında yapılmış, daha sonra tekrar basılmıştır)

  2. Kur’an Tercümesi Hakkında (1879–1898)

  3. İslâm’ı Öğretmenin Kuralları Hakkında Kur’an’dan Bilgiler (İçinde tartışma ve yorumlar bulunmaktadır, 1884)

  4. Para ve Tarihi Eserler Hakkında Makalelerin Tamamı (1896)


DORN, B (1805–1881): Leipzig Üniversitesi Doğu Dilleri Filolojisi’nden mezun olmuş ve bir süre sonra aynı üniversitede ders vermiştir.(1829-69) Bir müddet sonra Çar onu Kharkov Üniversitesi’ne çağırmıştır. Daha sonra ise Petersburg Üniversitesine geçmiştir. Daha sonra Çar tarafından Çarlık Müzesi Asya Kütüphanesi’ne başkan olarak atamıştır. Dorn, çeşitli üniversitelerde Arapça ve bazı Doğu Dilleri alanında araştırmalar yapmıştır.

Eserleri:

  1. İbn Cinni tarafından şerhi yapılan Tevzi’nin “Kitâbu’t-Tasrif” adlı kitabını gözden geçirdi.

  1. Asya Müzesi’ndeki Arapça, Türkçe ve Farsça kitapların kataloğunu çıkardı. (Petersburg, 1866)

  2. Çarlık Halk Kütüphanesi’ndeki Doğu Elyazmalarının kataloğunu çıkarmıştır. (Petersburg, I. Baskı: 1852)

  3. Kazan Üniversitesi’ndeki Doğu Elyazmalarının niteliğini belirtmiştir.(I. Cilt: Kazan, 1852)


GOTTWALDT, J.M.E. (1813–1897): Breslav Üniversitesi’nden mezun olmuştur.(1832–36) Daha sonra Kazan Üniversitesi’nde “Arap Dili Mirası” alanında profesör olmuş (1849) ve aynı üniversitenin kütüphane müdürü ve matbaa müfettişi olmuştur. Bu üniversite de Arapça’nın gelişmesi için büyük çaba harcamış ve ardından Petersburg Üniversitesi’ne geçmiştir. Ayrıca kendi eserlerinin Kazan Kütüphanesine bırakmıştır.

Eserleri: Gottwaldt, çeşitli Arapça eserleri tercüme etmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır:

  1. Hamzatü’l-İsfahâni’nin “Tevârihu Sinni Mulûki’l-Ardi ve’l-Enbiyai” adlı eserini metniyle beraber Latince’ye tercüme etmiştir. (İki cilt, 1844–48)

  1. Kazan Üniversitesi Arapça El Yazmalarının fihristini hazırlamıştır. (İki cilt, ilk cildi Dorn ile beraber, Kazan, 1854–55)


GRIGORIEV (1816–1881): Doğu Dilleri tahsilini almıştır. Petersburg Üniversitesi’nde Doğu Tarihi Kürsüsünde profesör olmuş (1863) ardından aynı üniversitenin Şarkiyat Fakültesi’nde dekanlık yapmıştır. (1872–78) Arapça’yı sadece siyasi yönlerden değil, daha çok bilimsel yönlerden incelemiş ve araştırmalarındaki ilmi gaye göze çarpmaktadır. Bunun yanı sıra Grigoriev’in, Rusya, Kafkas, Orta Asya tarihi ile ilgili çeşitli araştırmaları mevcuttur.

Eserleri:

  1. Arapça araştırmaları hakkında bolca makaleleri mevcuttur.(Blacher Ansiklopedisi, Petersburg, 1835, 41)

  1. Ebû Dülef el-Yenbûi’nin coğrafya ile ilgili ikinci risalesini Rusça’ya tercüme etmiştir. (Rusya Eğitim bakanlığı Dergisi, Rusya, 1872)


BERESINE, N (1818–1898): Kazan Üniversitesi’nde Doğu Dilleri eğitimi almış, bir süre sonra aynı üniversitede profesör unvanını almıştır. (1841) Rusya’daki Şarkiyat araştırmalarının önde gelen profesörlerinden olduğu kabul edilmektedir199 Yaklaşık olarak üç sene Doğu’da araştırmalar yapmış ve bu süre zarfında İstanbul, Suriye, İran, Orta Asya, Maveraünnehir, Lübnan, Mısır gibi ülkeleri gezmiştir. Bu seyahati esnasında İslâm mezhepleri ve Şia geleneği ile yakından tanışma fırsatını elde etmiştir. Çeşitli akademik dergilerde Orta ve Yakındoğu bölgelerindeki toplumların din, dil, hukuk, kültür, mimari, ekonomi, politika, tarih ve gelenekleri üzerinde inceleme ve araştırmaları, halka yönelik gazete ve dergilerde da İslâmiyet, Hıristiyanlık, Yezidilik, göçebe kabileler ve Osmanlı yönetim konusunda kaleme aldığı fikir ve görüşlerini yayımlamıştır.200 Rusya Ansiklopedisi’nin “İslâm” ile ilgili bölümünü yazma sorumluluğunu almıştır. Ayrıca çeşitli gazete, dergi ve kitapların Şarkiyat ve Müslümanlarla ilgili bölümlerinin editörlüğünü yürütmüştür. Ölünceye kadar Kazan’daki Doğu Eserleri Bölümü’nün başkanlığını yapmıştır.

Eserleri:

      1. İslâm Kaynakları ve İslâm Dininin Medeniyet İle Olan İlişkisi, Suriye ve Maveraünnehir’deki Hıristiyanlar ve Zeydiler ve Doğu’daki Yenilikler

      2. Kış Aylarında Suriye’ye Yolculuk

      3. Doğu’ya Giden Yolcular İçin Kılavuz (Bu eserin içeriğinde, yaptığı yolculuklar, İslâm Tarihi, Arap Dünyası ve Arapça Lehçeleri gibi konulardan mevcuttur. Bu eser, günümüze kadar değerini korumuştur, Kazan, 1857)

      4. Doğu hakkında Makaleler ve Bazı Önemli Oryantalistlerin ve Üniversite Profesörlerinin Katkılarıyla “Rusya Ansiklopedisi”ndeki Şarkiyat Araştırmaları (16 cilt, 1872–79)


KHANIKOV (1822-1878): Petersburg Üniversitesi’nde Doğu Dilleri eğitimi almış, 1845-1859 yılları arası İran, Kafkas ve Buhara’da ikamet etmiştir. Bir süre Tebriz’de konsolos olarak görev yapmıştır. Arap Dünyası’ndaki olaylara, el yazmaları ve tarihi eselere önem veren Khanikov, Kûfi hatla yazılan bir Kur’an-ı Kerim koleksiyonunu Petersburg Kütüphanesi’ne hediye etmiştir. Birkaç makale ve tercüme çalışması mevcuttur. Bunlardan bazıları şunlardır:

Eserleri:

  1. İran ve Orta Asya’ya Yolculuk, Hazar Denizi Hakkında Türkçe, Farsça ve Arapça Kaynaklar (1875)

  2. Arapça ve Farsça Yazmalar

  1. Dorn Hakkında Bir Risale (Bilimsel öneme sahip bir risaledir, Asya Seçmeleri, c.3, 1858–59)


NOVROTZKI, M.T.(1823-1871): Kazan Üniversitesi’nden mezun olmuş ve hem bu üniversitede hem de Petersburg Üniversitesi’nde ders vermiştir. Petersburg Üniversitesi’nin Şarkiyat Fakültesi’ni kendisi kurmuştur. (1855)

Eseri:

  1. Arapça Grameri (Öğrenciler için kaynak olmuş bir eserdir, 1867)


TIESENHAUSEN, W. Bon (1825-1902): Petersburg Üniversitesi’nden mezun olmuş ve “Aydınlanma Çağı” alanında uzmanlaşmıştır.

Eserleri:

  1. Târihu İbn Haldun adlı eserin “Ahbâru’l-Sakâliyyin” adlı bölümü metniyle birlikte Rusça’ya tercüme etmiştir. (Petersburg, 1859)

  2. İbn Haldun’dan bazı tercümeler yapmıştır.

  3. İslâm Paraları ile de ilgilenmiş ve “Halifenin Parası” (Petersburg, 1873) ve “Samanoğulları’nın Parası” (Petersburg, 1873) adlı çalışmaları da mevcuttur.


GIRGASS, W.O.(1835–1887): Petersburg Üniversitesi’nin Doğu Dilleri Bölümü’nden mezun olmuş ve Arapça tahsilini, Paris’te bulunan Şarkiyatçılardan ders alarak devam ettirmiştir. Yaklaşık üç sene Mısır, Suriye ve Lübnan’da bulunmuş ve daha sonra Petersburg’a dönüp Arapça dersleri vermiştir. Rusya’da modern Arapça’nın kurucularından biri sayılmaktadır.201

Eserleri:

  1. Arapça Edebiyatı Tarihi (Rusya, 1873)

  2. Öğrenciler İçin Arapça Seçmelerden İki Adet Derleme (1875-76)

  3. Arapça- Rusça Sözlük (1881)

  4. İslâm Şeriatı Kitabını tercüme etmiştir.

  5. “Şarkılar Kitabı”nın fihristini oluşturmada katkıda bulunmuştur.

  6. İslâm Şeriatına Göre Hıristiyanlık Hukuku (Petersburg, 1865)


ROSEN, V.R.Bon (1849-1908): Petersburg Üniversitesi Sami Dilleri Bölümü’nden mezun olmuştur. (1866) Doktor unvanını aldıktan sonra Petersburg Üniversitesi’nde profesör olmuş ve ardından Tarihi Eserler Cemiyeti’nde Doğu Bölümü başkanı olmuştur.(1885) Daha sonra Şarkiyat Müzesine geçmiş ve burada “Risaleler Dergisi”ni kurmuş ve aynı derginin genel yayın yönetmeni olmuştur. Ayrıca bu dergi Rusya’da yayımlanan ilk Şarkiyat dergisidir.(1856)202 Bir müddet Şarkiyat Fakültesi’nin dekanlığını yapmış ve Arapça, Türkçe, İbrânice, Farsça gibi dillerde birçok öğrencinin yetişmesini sağlayacak dersler vermiştir. Kendisine ait olan Doğu El yazmalarını Asya Müzesine hediye etmiş ve daha sonra Kratckovski, bu eserlerin fihristini hazırlamıştır.(İlimler Akademisi yayını, 1918) Rozen’in misyonerlik çalışmalarının yaygınlaşmasını önlemede büyük rolü olmuştur. Onun gayretleri sayesinde misyonerlik ekolünün yolunun kesilmesinde önemli mesafe katedilmiştir. Rozen, Rusya’da Kur’an araştırmalarını ilmi açıdan ele alan ilk oryantalistlerdendir.

Eserleri: Oldukça çeşitli, orijinal ve bol miktarda eseri mevcuttur. Ayrıca birkaç Arapça eseri neşretmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır:

  1. Polonya ve Petersburg’ta bulunan Arapça ve Farsça elyazmalarının kataloğunu hazırlamıştır.(4 cilt, Petersburg, 1887-91)

  2. “Târihu İbn Münbeci” adlı eseri neşretmiştir.(Selemann’ın yardımıyla, 1884)

  3. “Târihu Yahya b. Said el-Antâki” adlı eseri neşretmiştir.(Salemenn’ın yardımıyla, 1883)

  4. Arap Nesri ve Şiiri Araştırmaları alanında önemli yere sahiptir. Klasik Arap şiiri hakkında bir kitap yazmıştır.


MYADNIKOV, N (1855–1918): Petersburg Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi’nin Doğu Dilleri Bölümü kürsüsünde görev yapmış ve birçok öğrenci yetiştirmiştir.

Eserleri: Az miktarda eser vermiştir. Bunların arasında en önemli eseri ise Arapça kaynaklara dayanarak “Müslümanların Fethetmesinden Haçlı Seferlerine Kadar Filistin” konulu eseridir. (4 cilt, 1897-1903)

  1. Arapça Fiillerin Çekimi (1904)

  2. Müller’in “el-İslâm fi’ş-Şark ve’l-Ğarb” adlı eseri tercüme etmede nezaret etmiştir.


KOKUVSTOV P.K. (1861-1942): Petersburg Üniversitesi’nden mezun olmuş ve aynı üniversitede profesör unvanını almıştır.(1900) Sami ve Arapça dillerine önem vermiş ve İlimler Akademisi’ne üye seçilmiştir.(1903)

Eserleri:

  1. Endülüs Yahudilerden olan İbrahim b. Bârûn’un “Arapça ve İbranice Dil Kuralları Karşılaştırması “adlı eserini neşretmiştir.(1983)

  2. Çarlık Kütüphanesi’nden Arapça ve İbrânice elyazmalarından seçme metinler (1908

  3. Suriye Türkçesi Yazısı (1911)

  4. Oxford ve Cambridge Arşivlerinde Bulunan Hazrec Yahudileri Elyazmaları (İlimler Akademisi Yayınları)


MARR, N.Y.(1864-1934)

Eserleri:

  1. Peygamber’in Serçesi (1918-27, İlimler Akademisi Yayınları)

  2. Arapça’ya Meyletmek (1929, İlimler Akademisi Yayınları)


VASILIEV, A.A.(1867-1953)

Eserleri:

  1. “Târihu Yahya b. Said el-Antâki” adlı eseri metniyle birlikte Fransızca’ya çevirmiştir. (Kratchkovski ile beraber, Leningrad-Paris, 1924-32)

  2. Arapça ve Bizans hakkında bir eser yazmıştır. (3 cilt)

  3. İslâm Öncesi Araplar ve Bizans Arasındaki İlişkiler (1955-56)

  4. Edebiyat ve Tarihte Trabzon İmparatorluğu (Bizanslılar, 1940-41)

  5. Şarlman ve Harun Reşid (Bizans Araştırmaları, 1913)

  6. Orta Çağ’da Kırım Sorunu (Modern Doğu, 1923)


USPENSKY, F.

Eserleri:

  1. Trabzon Kütüphanesi Elyazmaları (İlimler Akademisi Yayınları, 11, 1917)

  2. Moğol ve Bizans Tarihçileri ve Memlük Döneminde Mısır’ın Özellikleri (1923-26)

  3. Avrupa’da Orta Asya Halkları Hareketi: Türkler ve Moğollar (1947)

  4. 13. ve 14. Asırda Orta Asya Halkları (1949)


TORAEV, B.A.(1868-1960): Petersburg Üniversitesi’nden mezun olmuştur. (1891) Daha sonra aynı üniversite’de Klasik Habeşçe, İbrânice, Türkçe ve Farsça alanında profesör olmuştur. Berlin, Londra, Paris Müzeleri ve bazı İtalyan şehirleri gibi yerlerde çalışmıştır. Rusya’ya döndüğünde, Moskova Puşkin Güzel Sanatlar Müzesi’ne bağlı Doğu Bölümü’nde Eski Suriye Medeniyeti, Maveraünnehir, Kıpti ve Firavun Dönemi Mısır Araştırma Merkezi kurmuştur.(1916)

Eserleri: Yüzlerce çalışması vardır203. Bunlardan bazıları şunlardır:

  1. Eski Doğu Tarihi (2 cilt, 1911-12, 2. baskı, 1936)

  2. Klasik Mısır Edebiyatı (Moskova, 1920)

  3. Eski Mısır (Petrograd, 1922)

  4. Güncel Sorun Hakkında (1900)


BARTHOLD, V.V.(1869-1930): 1891’de Petersburg Üniversitesi Doğu Dilleri Fakültesi’nden mezun olmuştur. 1896’da Petrograd Üniversitesi’nde doçent, 1901’de ise “Orta Asya İslâm ve Türk Tarihi profesörü” unvanını almıştır. 1913’te Rusya İlimler Akademisi’ne üye olmuştur. Bu arada hocası Rozen’in yönetiminde yayımlanan “Rus Arkeoloji Kurumu Doğu Bölümü’nün Yıllığı”nı (Zopisky Vostochnugo otdeleniya Russkogo Arkheologiches kogo obshchestva) onun ölümünden sonra çıkarmaya devam etmiştir.(1908-1912) Ayrıca İslâm Tarihi’ne yakın ilgisi sebebiyle önce Mir Islama (İslâm Dünyası, 1912) sonra da Musul’manskii Mir (Müslüman Dünya, 1917) adlı dergileri çıkardıysa da bunların yayımı çok kısa sürmüştür.204

Rus Arkeoloji kurumu Doğu Bölümü’nün Sekreterliği (1905-1913), sonra başkanlığı (1918-1922) Orta ve Doğu Araştırmaları Rus Komitesi Sekreterliği (1903-1921), Asatic Museum’a bağlı Müsteşrikler Komitesi’nin Başkanlığı (1921-1930) ve 1925-30 yılları arası bu kurumun yıllığı (Zapiski Kollegii Vostocovedov Pri Aziatskom Muzce Rassiikoi Akademi Nauk) ile ayrıca “İran” adlı derginin editörlüğü (1927-1929) gibi görevler üstlenen Barthold, Avrupa’nın birçok ülkesinde araştırmalar yapmış ve çeşitli üniversitelerde dersler vermiştir. Barthold, Rus-İslâm Araştırmaları ve Türkoloji dallarında büyük şöhrete sahiptir. Kitap ve yazılarının büyük bir kısmının Türkçe’ye çevrilmesi de Barthold’un, 1930’lu yıllarda Türkiye’de Türkiyat ve İslâm Tarihi çalışmalarına tesiri olduğunu gösterir.205



Eserleri: Çeşitli kitap, makale ve Ansiklopaedia of ıslam’a yazdığı 247 maddeyle toplam 700’e yakın çalışması bulunan Barthold’un hayatta iken 9 çalışması Batı dillerine 18 çalışması da başta Türk olmak üzere Doğu dillerine çevrilmiştir. Ölümünden sonra da 50’ye yakın çalışması da çeşitli dillere çevrilmiştir. Barthold’un 228’i ansiklopedi maddesi olmak üzere 511 çalışması, bir külliyat şeklinde yayımlanmıştır. (Sochineniya, I-IV, Moscow, 1963-1977)206

Barthold’un eserlerinden bazıları şunlardır:



  1. Halife ve Sultan (1922-1928)

  2. Rusya’da ve Avrupa’da Şarkiyatçılığın Tarihi (1. baskı: Petersburg, 1911, 2. baskı: Leningrad, 1925, Türkçesi: Kaya Bayraktar ve Ayşe Meral, Yöneliş Yayınları, İst., 2000)

  3. Türkistan Tarihi (1922-1928, ayrıca bu eser Türkçe’ye tercüme edilmiş ve birkaç kez basımı gerçekleştirilmiştir, “Moğol İstilasına Kadar Türkistan Tarihi” Türk Tarih Kurumu, Hakkı DURSUN)

  4. İslâm Âlemi (1918)

  5. Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler ( İst, 1927)

  6. İslâm Medeniyeti Tarihi (Petrograd, 1918 Türkçe’si: 1940, Ayrıca bu eser Arapça’ya çevrilmiştir: (Târihu’l-Hadârati’l-İslâmiyye, Tahir Hazma, Kahire, 1958)

  7. II. Halife Ömer Hakkında Bir Araştırma ve Orta Asya Türkleri Tarihi (Paris, 1934)

  8. İslâm’ın Kaynağı Hilâl (1918)

  9. Asırda İslâm Dinindeki Kriz (1918)

  10. Doğu Elyazmaları, Bakü’deki Doğu Elyazmaları Koleksiyonları, Türkistan Kütüphane ve Müzelerinde Araştırma Halkaları (1919-25-26)

  11. Sebeilik ve Hanefilik (İlimler Akademisi Yayınları, 1924)

  12. Çağdaş Keşifler Işığında Emeviler Dönemi (Modern Doğu, 1922)

  13. Hıristiyanlık ve Emevi Yönetimi (Modern Doğu, 1923-26)

  14. Hıristiyanlık (Doğu, 1924)

  15. Türkistan Kütüphanesi ve Milli İslâm Kültürü (Asya Müzesi Doğu Enstitüsü Yıllığı, 1925)

  16. İslâmi Uyanışın Öncüleri (Asya Müzesi Doğu Enstitüsü Yıllığı, 1930)

  17. Ayrıca Arap-İslâm Nümizmatiği ile ilgilenmiş ve bu konuda bir çok makale yayımlamıştır. Petrograd Üniversitesi’ndeki eski sikkeler koleksiyonuna muhafız olmuş ve katalogları 1834 ve 1855’te yayımlanan Rusya’daki en zengin İslâmi paralardan oluşan bu koleksiyondaki bazı nadir örnekleri yayımlamıştır.(Iz Mine-Kabineta pri st. Petersburgskom Universiteta, Zapiski Vostocnovo Oldeleneja, XII (1899), s.1-3, 59-60 ve XIV (1901)s.34-36)

Ayrıca Moğol Hanları ve Emevi Sikkelerine dair notlar yayımlamıştır.207
SCHMIDT, A.E.C.(1871-1939): Arapça ve İslâm Fıkıh Tarihi alanında ihtisaslaşmış ve 20 sene Petersburg Üniversitesi’nde profesör olarak görev yapmıştır. “Bolşevik Devrimi”nden sonra Taşkent’e gitmiş (1920) ve orada üniversite kurarak üniversitenin ilk rektörü olmuştur.

Eserleri:

  1. İslâm Tarihi (İslâm Âlemi, 1912)

  2. Peygamber Muhammed (Şarkiyat Yıllığı, 1916)

  3. Kratchkovski’nin Koleksiyonunda 4 Arapça Elyazması (Şarkiyat Yıllığı, 1930)

  4. Taşkent Kütüphanesindeki Arapça Elyazması Fihristini Hazırlamıştır.(1937)

  5. İbn Sina’nın Özbekistan’daki Elyazmaları (Doğu Enstitüsü İşleri, 1941)

  6. Orta Asya Tarihi İçin Kaynaklar (1958)

  7. Schmindt, ayrıca birkaç Arapça eseri de neşretmiştir208


KRYMSKY, A.E.(1871-1941): Moskova Üniversitesi’nden mezun olmuştur (1892-96) ve daha sonra araştırmalarda bulunmak için Suriye’ye gitmiştir. (1896–98) Eski dillere, Arapça, Farsça ve Türkçe dil ve edebiyatına önem vermiştir. 1893 yılından itibaren Bercus Ansiklopedisinin Doğu ile ilgili özel sayısının başında bulunmuştur. Lazarev Enstitüsü’nde “Arapça Dil ve Edebiyatı”, Kazan Üniversitesi’nde de Arapça profesörü olarak görev yapmıştır.(1898-1918) Ayrıca Ukrayna İlimler Akademisi Sekreterliği görevini de yürütmüştür. Bolşevik Devrimi’nden sona Kharkov Üniversitesi’nde Arapça Araştırmaları başkanı olmuştur. Arapça, Arapların Tarihi ve dini alanda eserler vermiş, ayrıca edebi konularda eleştirileri de mevcuttur.

Eserleri: Araştırmalarından bazıları şunlardır:

  1. İslâm Âlemi ve Geleceği (Moskova, 1899)

  2. Nöldeke’nin Sami Halkları Tarihi’nin Tercümesi (1903)

  3. İslâm Tarihi (İki cilt, Moskova, 1906)

  4. Arap Tarihçisine Göre Rusya’nın Hıristiyanlığa Girişi (1927, Tevfik Cibran Kazma, bu eseri eleştirmiştir.)

  5. Arap edebiyatından Seçmeler (Mihail Atâyâ ile beraber, 1916)


PETROV, D.K.(1872-1925): Arapça alanında eğitim görmüş ve özellikle Endülüs’teki Arapça Araştırmaları alanında ihtisaslaşmıştır.

Eserleri:

  1. Fransızca Mukaddime ve İlave Fihristlerle, İbn Hazm’ın “Tavku’l-Hamâme” adlı eseri neşretmiştir.(Leiden, 1914)

  2. Doğu Edebiyatı Koleksiyonuna Övgü (1943)

  3. Endülüs’teki Arapça Araştırmaları hakkında bol miktarda makalesi vardır. Bunlardan bir tanesi de şudur:

  4. İspanya Arapçası’nın Bir Sorunu ve Arapça-İspanyolca Bir Mesele (Asya Müzesi Doğu Enstitüsü Yıllığı, 1926–27)


SEMENOV, A.A.(1873-1958): Lazarev Enstitüsü’nden mezun olmuş ve çalışmalarını Taşkent’te devam ettirmiştir. Tacikistan İlimler Akademisi’ndeki “Tarih Fakültesi”nin başında bulunmuş ve “Orta Asya” ve “Sovyetler Birliğinde İslâm İlişkileri” hakkındaki bilgisiyle ün kazanmıştır.

Eserleri:

  1. Kendi özel koleksiyonundaki “İsmailiyye Elyazmaları” hakkında bilgi vermiştir. (İlimler Akademisi Yayınları, 1918)

  2. Şeyh Sâdi’nin “Bustân” adlı elyazması eseri neşretmiştir. (İlimler Akademisi Yayınları, 1925)

  3. İsmailiyye Mezhebine Göre Kur’an (İran Dergisi 1, 1927)

  4. Ali’yi Öven Bir İsmailiyye Kasidesi (İran Dergisi 3, 1929)

  5. İsmailiyye (İslâm Âlemi Dergisi, 1912; Şarkiyat Yıllığı, 1913-14)

  6. Semenov, çeşitli ülke, üniversite, akademi, kütüphane ve müzelerdeki Doğu Elyazmaları hakkında bilgi vermiştir.209


GORDLEVSKY, V.A.(1876-1956): Lazarev Enstitüsü ve Moskova Üniversitesi’nden mezun olmuş ve “İlimler Cemiyeti”ne üye seçilmiştir.(1946)

Eserleri:

  1. Suriye Halk Takvimi Üzerinde Bir Değerlendirme (1909)

  2. Şam’da Kaydedilmiş Atasözleri (1913)

  3. Orta Asya’daki Nakşibendî Dini Hareketleri (Modern Doğu, 1922)

  4. Prusya’da Yazılan Elyazmaları (1929)

  5. İstanbul’daki Milli Kütüphane (1929)

  6. Türkçe’nin Arapça’ya Tesiri (Doğu Enstitüsü Süreli Yayınları, 1930)

  7. Kratchkovski Hakkında Bir Araştırma (Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, 1947)


KRATCHKOVSKI, Ignatij Julianoviç (1883-1951): Litvanya’nın Vilnius şehrinde doğan Kratchkovski, eğitimine, öğretmen olan babasının tayin edildiği Taşkent’te Özbekçe öğrenmeyle başlamıştır. 1893’te döndükleri Vilnius’ta, orta öğrenimi süresince yabancı dil öğrenmeyi sürdürmüştür. (Bazı kaynaklarda 26 dil bildiği kaydedilmektedir; (bk. Bohdanowicz (1951) s.225) 1901’de Petersburg Üniversitesi’nin Doğu Dilleri Bölümü’ne girmiş ve ilmi yaşamında etkisi altında kaldığı V.V. Barthold’tan “Doğu Tarihi”, Melioranski’den “Dil bilimi”, A. Veselovski’den “Genel Edebiyat Tarihi” ve N.A. Mednikov’dan “Arapça ve Arap Edebiyatı” okumuştur. Ayrıca Victor Von Rosen ile Rusya’da oturan bazı Arap hocalardan Arapça dersleri almıştır.210

1905 yılında fakülteyi bitirirken “İslâm Tarihi Kaynaklarına Göre Abbasi Halifesi Mehdi” başlığıyla hazırladığı tez sayesinde bir ödül kazanmıştır. 1907’de Arap Edebiyatı hakkındaki yüksek lisansını tamamladıktan sonra üniversitenin isteğiyle Arapça üzerinde araştırmalar yapmak üzere iki yıl Suriye, Lübnan, Filistin ve Mısır’da bulunmuştur. Bu seyahatinde Kahire’de Ezher ve Beyrut’ta İseviyye medreselerinde bazı derslere devam etmiş, bu ülkelerin büyük kütüphanelerindeki yazma koleksiyonları incelemiştir.211



1910 yılında Rusya’ya döndüğünde önce Petersburg Üniversitesi Doğu Dilleri Bölümü Kütüphanesi müdürlüğüne, ardından aynı bölümde Arap dili asistanlığına tayin edilmiştir. 1914’te gittiği Avrupa’da Leipzig ve Leiden gibi şehirlerdeki meşhur yazmaların bulunduğu kütüphanelerde incelemeler yapmıştır. 1917 yılında profesör olan Kratchkovski, 1921’de “Rus Bilimler Akademisi”nin, arkasından “Royal Asiatic Society” ve “Orientalische Gessellchaft” başta olmak üzere birçok bilimsel kuruluşun ve çeşitli devletlerin bilim akademilerinin üyeliğine seçilmiştir.212 Daha sonra hayatının sonuna kadar Leningrad’taki çalışmalarını devam ettirmiştir.

Eserleri: Kratchkovski’nin bol miktarda çalışmaları mevcuttur. Yazdığı eserlerle, tercümeleriyle, tenkit ve makalelerle yaklaşık olarak 450’nin üzerinde çalışması vardır. Bu çalışmalarını genellikle Arapça, Fransızca, Almanca ve Rusça ile yazmış ve büyük dergilerde yayımlamıştır. Ayrıca yaptığı telifler için fihrist hazırlamıştır.(1921-55) Çalışmaları ağırlıklı olarak Arap Dili, Arap Şiiri ve Edebiyatı Tarihi ile ilgili olmakla birlikte diğer ilimler ile de ilgilenen Kratchkovski’nin dergilerdeki birçok makalesi ile İslâm Ansiklopedisi’ndeki maddelerinin dışındaki önemli eserlerinden bazıları şunlardır:

  1. İslâm Tarihi Kaynaklarına Göre Abbasi Halifesi Mehdi (Doktora tezi, 1905)

  2. Rusya’daki Şarkiyatçılık Tarihi ile ilgili bir çalışma yapmıştır.(1912)

  3. Şeyh Muhammed Iyâd et-Tantâvi hakkında bir eser yazmıştır.(Leningrad, 1925)

  4. Arapça Okuma Kitabı (Leningrad, 1926)

  5. Modern Arap Edebiyatı’nın Doğuşu ve Gelişimi.(1922)

  6. Sovyetler Birliğindeki Arapça Araştırmaları Tarihi

  7. Arapça Araştırmaları ve Sovyetler Birliği Halklarının Kültür Tarihi İle İlgili Meseleleri (1955)

  8. Modern Arap Edebiyatı Araştırmaları ve Arap-Rus Edebi İlişkileri (1956)

  9. Arap Coğrafya Tarihi (1943)

  10. Rusya’daki Arapça Araştırmaları Hakkında Bir Bölüm ve Rusya İle Yabancı Müsteşrikler Hakkındaki Makaleler (1958)

  11. ed-Dinaveri’nin “el-Ahbâru’t-Tıvâl” adlı eserini neşretmiştir. (Leiden, 1912)

  12. İbnu’l-Mu’tez’in “Kitâbu’l-Bedi’”adlı eserini neşretmiştir.(Londra, 1935)

  13. Ebu Alâ el-Maarri’nin “Risâletü’l-Ğufran” adlı eserini neşretmiştir.(Leipzig, 1925)

  14. Ebu Alâ el-Maarri’nin “Risâletü’l-Melâike” adlı eserini neşretmiştir.(Leningrad, 1932)

  15. “Kelile ve Dinme”yi Rusça’ya çevirmiştir.(Moskova, 1957)

  16. Leningrad Kütüphanesi’ndeki Hıristiyan Arapça el yazmalarının fihristini hazırlamıştır.

  17. İlimler Cemiyeti Müzesinde Asya Bölümündeki Kafkasya’ya Ait Arapça Elyazmaları (1917-36)

  18. Habeş Dil ve Edebiyatına Giriş

  19. Kazan’daki Arapça Elyazmaları koleksiyonu’nun fihristini hazırlamıştır.(1924)

  20. Kur’an’ı Kerim’i Rusça’ya çevirmiştir.(1921–28 yılları arasında kaleme alınmıştır. 1963 yılında Moskova’da yayımı gerçekleşmiştir. Tıpkıbasım: New York, 1982)


KRATCHKOVSKAYA, Vera A. (Doğumu: 1884): Ünlü Şarkiyatçı Kratchkovski’nin eşidir. İslâm kitâbe ve işlemeleri alanında ihtisaslaşmıştır. Doğu Kitâbeleri Dergisi’ni çıkarmıştır. (Er Vost, 1948)

Eserleri:

  1. Kitâbeler Müzesindeki Hicri 1. Asra Ait Arap Mezarlarındaki Büyük Mezar Taşları (Sovyetler Bilimler Akademisi eski Kitâbeler Müzesi, 1929)

  2. Orta Asya Hakkında En Eski Vesika (Kratchkovski ile beraber, 1934)

  3. Hicri 876’da Filistin’deki Arap İşlemeleri (1937)

  4. İbrâni Yapılarındaki Arapça Kitabeler (İslâm Sanat Dergisi, 1935)

  5. Asrın İlk Yarısında Rusya’daki Yapılarda Bulunan Arapça Kitâbeler (Leningrad Üniversitesi Bilimsel Arşivleri, 1949)

  6. Yüzyıldan Kalma Nâdir Kur’an Yazmaları (1960)

  7. İslâm Sanatı Hakkında (1960)

  8. Yüzyıldan Kalma Ferdi Kur’an Yazmaları (1960-63)

  9. Yüzyıldan Kalma Kur’an (1961)

  10. Arapça Kitâbeler (Doğu Kitâbeleri Dergisi 15, 1963)


PODWICK, C.E.(1886-1968)

Eserleri:

  1. İsa Peygamber (İslâm Âlemi 20, 1930)

  2. Arap Dilinden (İslâm Âlemi 28, 1938)

  3. İslâm’da İbadet Dili (İslâm Âlemi 28, 1938)

  4. İslâm (İslâm Âlemi 47, 1957)


IVANOV, W.(1886-1970): İsmailiyye Mezhebi üzerinde araştırma yapanların önde gelenlerindendir. Daha çok bu mezhebin akidesi ile Yunan ve özellikle Hint din ve felsefesi arasındaki üzerinde durmuştur. İsmailiyye hakkında bol miktarda makalesi vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:

Eserleri:

  1. Asya Müzesindeki İsmailiyye Yazmaları (İlinler Akademisi yayınları, 1917)

  2. İsmailiyye Edebiyatı Rehberi (Londra, 1932)

  3. Fâtımilerin İnanç Sistemi (Bombay, 1932)

  4. Rusya’daki Doğu Yayınları (İngiliz Asya Cemiyetinin Çıkardığı Hint Dergisi, 1946)

  5. Fâtımiler Öncesinde İsmailiyye (Bombay, 1955)

  6. İsmailiyye eserlerinin fihristini hazırlamıştır.(Londra, 1939)


PISSARIEVSKY: Leningrad Üniversitesi Arapça profesör olarak görev yapmıştır.

Eseri:

  1. Arapça’dan Seçmeler (Binbir gece masalları ve Tarih kitaplarından topladığı metinlerden oluşmaktadır)


LEVEN, Z.A.

Eserleri:

  1. 18. Yüzyılın 2. Yarısında Bazı Suriye Cemiyetlerinin Faaliyetleri (Doğu Enstitüsü Yayınları, 1958)

  2. 19. Yüzyılda Arapça Aydınlanma Hareketinin Özellikleri (Felsefi Meseleler, 1958)


STEPANOV, L.

Eserleri:

  1. Sudan Hikâyeleri (1957)

  2. Arapça Seçili Kısa Hikâyeler (1958)

  3. Hayat Şarkıları (1958)


GORODETSKAYA, A.

Eseri:

  1. Modern Arap Şiiri Kitabına Mukaddime (1958)


SCHUSTER, B.

Eserleri:

  1. Arap Edebiyatı Hakkında (Doğu Işığı, 1958)

  2. Tunus Edebiyatı Hakkında (Doğu Işığı, 1958)


DIMETCHHIK, F.

Eserleri:

  1. Modern Arap Edebiyatının Yolu (Tacikistan Edebiyatı, 1956)

  2. Modern Arap Nesri Hakkında (Halkların Arkadaşlığı, 1958)


SEMENOV, D.V.(1890-1943): Leningrad Üniversitesi’nden mezun olmuş, yaklaşık 2 sene Nasıra’da Rusça dersleri vermiştir.

Eserleri:

  1. Savaştan Önce Filistin’deki Rus Cemiyeti ve Faaliyetleri (Modern Doğu 8-9, 1925)

  2. Suriye Lehçesinden Seçmeler (1929)

  3. Arapça Halk Hikâyeleri ve Rusça Benzerleri (Şarkiyat Enstitüsü Yıllığı 5, 1930)

  4. Arapça ve Âlimler (Şarkiyat Kütüphanesi 10, 1936)

  5. Modern Arap Edebiyatı Metinlerine Dayanarak Fasih Arapça ile Cümle Terkibi Kuralları (Leningrad, 1941)


BERTELS, E.E.(1890–1957): Moskova’da Şarkiyat Fakültesi profesörlerindendir. Ayrıca Şam’daki Arap İlim Akademisi üyeliği de yapmıştır.

Eserleri: Başta Edebiyat eserleri olmak üzere çeşitli alanlarda çalışmalar yapmıştır. Çalışmalarından bazıları şunlardır:

  1. Şeyh Ebu Hasen el-Herkâni’nin Hayatı (İran 3, 1929)

  2. Fuzûli’nin Arap Şiiri Hakkında Bir Araştırma (Şarkiyat Enstitüsü Yıllığı, 1930)

  3. Arap Dili Filolojisi (Şarkiyat İncelemeleri, 1955)


GRANDÉ B.M.(Doğumu: 1891): Lazarev Enstitüsü’nden mezun olmuş ve Moskova Üniversitesi Doğu Dilleri Enstitüsü’nde Arapça profesörü olarak görev yapmıştır.

Eserleri:

  1. Sami Dilleri (Büyük Şarkiyat Ansiklopedisi, 50)

  2. Fasih Arapça Hakkında Dil Bilgisi Tartışmaları (1950)

  3. Arapça Fiil Çekim Kuralları (Moskova, 1951)

  4. Sami Dilleri Grameri hakkında Yorumlar (Şarkiyat Enstitüsü, 1959)

  5. Sami Dilleri Konferansı Metinleri (1965)


BARANOV (Doğumu:1892): Lazarev Enstitüsü Doğu Dilleri Bölümü’nden mezun olmuş ve bir süre burada Doğu Dilleri dersleri vermiştir. Daha sonra Moskova’daki Şarkiyat Enstitüsü’nde profesör olmuştur. Şarkiyat İlimleri Enstitüsü başkanlığı yapmış ve Arap-Sovyet Dostluk Cemiyetini kurmuştur.

Eserleri:

  1. Arapça’yı Öğretme Kitabı (İki bölüm, Şarkiyat Enstitüsü, Moskova, 1933)

  2. Arapça’dan Seçmeler (1937)

  3. Siyasi, Ekonomik ve Felsefi Terimler İçin Arapça-Rusça Sözlük (1937)


CHURAKOV, M.V.(Doğumu: 1893): Moskova Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi’nden mezun olmuş ve “Tarih” alanındaki çalışmalarıyla önde gelen tarihçilerden sayılır.

Eserleri:

  1. Eski ve Modern Fas İle İlgili Araştırmalar Silsilesi

  2. Cezayir Halklarının Tarihinde Berberi ve Araplar (Folklor, 1955)


KOVALEVSKY, A.B.(1895-1969): Kharkov Üniversitesi Arapça Kürsüsü’nde görev yapmıştır.

Eserleri:

  1. Kharkov Üniversitesi’ndeki el yazmalarının özelliklerini belirtmiştir. (Şarkiyat Kütüphanesi 7, 1934)

  2. Modern Mısır’da Eğitim ve Siyaset (Şarkiyat Enstitüsü Yıllığı, 1936)

  3. İbn Fadlân (Doktora tezi, 1950)


GAFUROV, S.V.

Eserleri:

  1. İslâmî Araştırmalar (Sovyet İslâm Araştırmaları 1957, Oryantalistler Konferansı 25, 1960)

  2. Arapların Fetihleri Hakkında (İslâmî Araştırmalar 5, 1968)


BALYAEV, Evgeni (Doğumu:1895): Petrograd Üniversitesi’nden mezun olmuş ve daha sonra “Usûlu’d-Din” ve “İslâm Tarihi” alanındaki çalışmalara önem vermiştir.

Eserleri:

  1. İslâm’ın Çıkış Tarihi İle ilgili Araştırmalar (Leningrad, 1941)

  2. 7, 8. ve 9. Asırda İslâm ve Arap Hilâfeti (Tarih Dergisi 7, Moskova, 1948)

  3. İslâm Devleti’nin Teşekkülü ve 7. asırda İslâm’ın Büyümesi (23. Uluslararası Oryantalistler Konferansındaki Sovyet Heyeti Raporu, İst. 1954)

  4. İslâm’da Mezhepler (Moskova, 1957)


YUSHMONOV, N.V.(1896-1946): Leningrad Üniversitesi’nden mezun olmuş ve aynı üniversite de profesör unvanını almıştır.

Eserleri:

  1. Arapça Dil Kuralları (1928)

  2. Kur’an (Latince’yle, Gazetecilik ve Devrim, 1932)

  3. Arap Yarımadası (Şarkiyat Enstitüsü Yıllığı, 1930)

  4. Arapça’nın Oluşumu (1930)

  5. Harflerin Mahreçlerinden Tamamına Kadar Fasih Arapça Dil Kuralları (1941)


KASHTELEVA, K.S.(1897-1939): Moskova Üniversitesi’nden mezun olmuştur.

Eserleri:

  1. Yeni Bir Işık Altında “Kur’an Istılahları” (1928)

  2. Kur’andaki “Enâbe”, “Esleme”, “Etâ’e”, “Şehide” ve “Hanif” Istılahları (İlimler Akademi Raporları, Sayı: 52-55-56-57-157)


VINNIKOV, I.N.(Doğumu:1897): Leningrad Üniversitesi’nden mezun olmuş ve bir müddet bu üniversitede ders verdikten sonra Arapça Araştırmaları Bölümü başkanı olmuştur. Ayrıca Orta Asya’da Arapça Lehçeleri dersleri veren ilk Şarkiyatçıdır.

Eserleri: Arap dili, edebiyatı, lehçeleri, Orta Asya’daki Araplar gibi konularda bol miktarda çalışması vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:

  1. Sovyetler Birliğinde Araplar (Folklor, 1940-41)

  2. Orta Asya’da Arapça Lehçeleri (Doktora tezi, 1941)

  3. Kadın ve Orta Asya’daki Arap Geleneklerinin korunması (1946)

  4. Buhara Arapları Gelenekleri (Şarkiyat İşleri, Budapeşte, 1956)

  5. Arapça Lehçeleri hakkında (Filistin Akademisi, 1962)


EBERMAN, V.A.(1899-1937)

Eserleri:

  1. Rus Şiirinde İranlılar ve Araplar (Şarkiyat dergisi, 1923)

  2. 1914–20 ile 1921–27 Yılları Arasında Rusya’da Oryantalizm (Almancayla, Islamica, 1927–1931)

  3. İran’daki Sovyetler Birliği Heyeti’nin 1926’da Asya Müzesine hediye ettiği el yazmalarının niteliğini belirtmiştir.(İlimler Akademisi Yayınları, 1927)


SALÉ M.A.(Doğumu:1899): Leningrad Üniversitesi’nde Kratchkovski’den ders almış ve bu üniversiteden mezun olmuştur. Taşkent’te Doğu Dilleri Profesörü olarak görev yapmıştır.

Eserleri:

  1. Leningrad’taki “Bin Bir Gece Masalları” Elyazması (İlimler Akademisi Yayınları, 1928)

  2. Orta Asya’daki Arap Kültürü (Sovyet Doğu Araştırmaları, 1954)

  3. Arap Edebiyatı Hakkında (1963)


FATOLINA, L.N.(Doğumu:1901): Moskova Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi’nden mezun olmuştur.

Eserleri:

  1. Modern Mısır (Moskova, 1949)

  2. II. Dünya Savaşı’ndan Sonra Arap Ülkelerindeki Ulusal Kurtuluş Hareketi Hakkında Araştırma (Kitâbu’l Arabi Fi’n-Nidâl Min Ecli’l-İstiklâl, Moskova, 1957)


KILBERG (Doğumu:1902): Moskova Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi’nden mezun olmuştur.

Eserleri:

  1. Arabî Paşa’nın Mısır Devrimi (1937)

  2. Emin Said’in “Büyük Arap Devrimi’nin Tarihi”ni tercüme etmiştir.(3 cilt, 1940)

  3. 1918-1924 Yılları Arasında Mısır’da İstiklâl İçin Yapılan Mücadeleler (Leningrad, 1950)


BORISOV, A.Y.

Eserleri:

  1. İbn Râvendi’nin Eserlerine İlaveler (Sovyet Şarkiyat Araştırmaları, 1947)

  2. Leningrad Kütüphanesi’nde Mutezile Elyazmaları (Şarkiyat Kütüphanesi, 1935)

  3. Leningrad’taki Mutezile Elyazmalarının Ortaya Çıkarılması ve İslâm Fikir Tarihine etkisi (Şarkiyat Enstitüsü İşleri, 1937)


VILENCHIK, Y.S.(1902-1941): Leningrad Üniversitesi’nde Arapça profesörü olarak görev yapmıştır.

Eserleri: Arapça dili, lehçeleri, Fonetik gibi konular üzerinde çalışmış, özellikle Halk Dili ve Fasih Arapça üzerinde bol miktarda eserleri vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:

  1. Arap Fonetiği ve Boğaz Harfleri (Şarkiyat Enstitüsü Yayınları, 1930)

  2. Arapça Lehçeleri (Doğu Edebiyatı, 1935)

  3. Modern Doğu Arapçası’nda İmlâ Sorunları (Şarkiyat Enstitüsü Yayınları, 1935)

  4. Filistin, Suriye ve Lübnan’daki Arapça Sözlüğü (Matbu ve el yazması eserlerden birçok kaynağı kapsamaktadır.)

  5. Âmmice Fonetik Tarihi (İlimler Akademisi Raporu, 1927)

  6. Lübnan’daki Halk Dili Lehçeleri (İslâm Âlemi, 1929)


TSERETELLI, A.(Doğumu:1904): Tiflis Üniversitesi Sami Dilleri Araştırmaları Bölümü başkanlığı yapmış, bazı Arap ve Rus Akademilerine üye olmuştur.

Eserleri:

  1. Başlangıç Arapçası’ndan Seçmeler (1935)

  2. Şarkiyat Araştırmaları (1937)

  3. Arapça Seçmeler (Taşkent, 1949)

  4. Sovyetler Birliğindeki Şarkiyat Araştırmaları (Şam İlimler Akademi Dergisi 4, 1956)

  5. Arapça Hakkında Şarkiyat Enstitüsü (1970)


SULTANOF, A.(Doğumu:1904): İlimler Akademisi’ndeki Şarkiyat Araştırmaları Enstitüsü’nde Arapça Bölümü başkanlığı yapmıştır

Eserleri: Arap dili, edebiyatı, tarih ve iktisat alanlarında çalışmaları mevcuttur.

  1. Modern Mısır Edebiyatı Hakkında Düşüncüler (Moskova Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi Araştırmaları Mecmuası, 1951)

  2. Yeni Aşamasında Mısır Edebiyatı (İlimler Akademisi Yayınları Edebiyat ve Dil Bölümü 14, 1955)


BALYAEV, Victor (Doğumu:1904): Leningrad Üniversitesi’nden mezun olmuştur.(1920) Daha sonra Leningrad Üniversitesi Şarkiyat Araştırmaları Fakültesi’ndeki Arapça Elyazmaları Bölümü başkanlığına getirilmiştir. İlimler Akademisi’ne üye olmuş ve ayrıca Sovyetler Birliğindeki Arapça Elyazmaları konusunda uzman olmasıyla tanınmış ve bu konuda Sovyetler Birliğinde en önde gelen oryantalist olarak kabul edilir.213 Leningrad Müzesi’nde “Arap Papirüsü” araştırmaları için teşkilat kurmuştur.

Eserleri:

  1. Buhara’daki Arapça Elyazmalarının hihristini hazırlamıştır.(Şarkiyat Enstitüsü Yıllığı, 1932)

  2. Arap Papirüsleri (İlimler Cemiyeti Yayınları, 1934)

  3. Şarkiyat Fakültesi’ndeki En İyi Doğu Yazmaları (Fakülte Yayınları, 1953)

  4. Leningrad’taki Elyazmaları Hakkında Araştırma (Bulgakov ile beraber, Leningrad, 1958)

  5. Abbasilerin İlk Dönemlerinde Arap Şiiri’nin Esas Özelliği (1966)

  6. Abbasi Şiiri (Moskova, 1963)

  7. Arapça Lehçeleri (1971)


LOUTSKY, V.(Doğumu:1906): Moskova Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi’nden mezun olmuş ve aynı üniversitede “Tarih” alanında profesör olarak görev yapmıştır.

Eserleri: Moskova Üniversitesi’nde çıkan mecmualarda Modern Arap Ülkeleri Tarihi hakkında araştırmalar yapmış ve Modern Arap Tarihi ve ulusal Hareketler hakkında konferanslar vermiş ve araştırmalar yapmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır:

  1. Doğu ve Batı Arap Tarihinden Bölümler (Moskova, 1937)

  2. Modern Mısır ve Suriye Tarihinden Bölümler (Moskova Üniversitesi Yayınları, I. Bölüm: 1918–29, Moskova, 1954; II. Bölüm: 1929–39, Moskova, 1955; III. Bölüm: 1939–45 yılları, Moskova, 1957)

  3. 1905-1907 Birinci Rus Devrimi Sırasında Arap Ülkelerinde Milli Kurtuluş (1956)

  4. Arap Birliği Sorunu (Folklor, 1957)

  5. 1925-27 yılları Arasında Suriye’de Kurtuluş Savaşı (Arap ülkeleri tarihi kitaplarından bölümler, Moskova Üniversitesi, 1959)


DOLININA, A.: Leningrad Üniversitesi’nden mezun olmuş ve aynı üniversitenin Şarkiyat Kütüphanesi’nde Arapça Bölümü işlerini üstlenmiştir.

Eserleri:

  1. Muhammed Timur’un Hikâyelerinin Rusça’ya Tercümesi (Moskova, 1956–57)

  2. Arapça Nesir Koleksiyonuna Mukaddime (Moskova, 1956)

  3. Arap Edebiyatında Tolstoy (1973)

  4. Arap Şiiri ve Lenin (1973)

  5. Arap Edebiyatında Hikâyenin Yeri Hakkında (1975)


SOLOVIEV, Vladimir (Doğumu:1924): Moskova’da Şarkiyat Enstitüsü’nden mezun olmuş (1949) ve daha sonra “Radyoevi”nde görev yapmıştır.(1949–58) Ardından “Türemiş İsimler” hakkındaki tez hazırlamak için 1953’te Moskova’daki İlimler Akademisi’ndeki Şarkiyat Araştırmaları Enstitüsü’ne girmiştir. 1957 yılında Arap dili ve edebiyatını araştırmak için Mısır’a ve Suriye’ye gitmiştir.

Eserleri:

  1. Arap Dili (Modern Suriye Kitabı, 1958)

  2. Tevfik Hakim’in “Sıfkatun” Adlı Eserine Mukaddime (1960)


BULGAKOV, P.(Doğumu:1927): Leningrad Üniversitesi Arap Dili ve Filolojisi Bölümü’nden mezun olmuştur.

Eserleri: Daha çok coğrafya alanında çalışmalar yapmış ve İbn Sina hakkında da çalışmaları mevcuttur. Çalışmalarından bazıları şunlardır:

  1. Leningrad Kütüphanesi Elyazmaları Hakkında Makale (Belyaev ile birlikte, Leningrad, 1955)

  2. Leningrad Kütüphanesi Elyazmaları Hakkında Araştırma (Belyaev ile birlikte, Leningrad, 1958)

  3. İbn Sina’nın “el-Kânun fi’t-Tıb” adlı eserinin tercümesi

  4. Ebu Dülef’in Seyahatleri hakkında Bir Risale (Sovyet Şarkiyat Araştırmaları, 1957)


BELENITSKY, A.M.: Eski Rus eserleri ve Arapların Orta Asya ile ilişkisi konusunda uzman olan oryantalistlerden biri sayılmaktadır.

Eserleri:

  1. Araplar ve Kafkas Hakkında (Şarkiyat Kitâbeleri 11, 1956)

  2. Doğu Sanatı Eserleri (Oryantalistler Konferansı 24, 1957)

  3. Bîrûnî Hakkında (1964)


FROLOVA, O.B.: Leningrad Üniversitesi’nden mezun olmuş (1950) ardından Arap Edebiyatı ve Tarihi alanında ihtisaslaşmıştır.

Eserleri:

  1. Sovyetler Birliği’nin Halklarının Tarihi hakkında “İbnu’l Esir’in Tarihi”nden Kaynaklar (1954)

  2. Samanoğulları’nın Orta Asya’ya Hâkimiyeti Konusunda İbn Esir’den Bilgiler (1958)


CHARBATOV, G.: Moskova Üniversitesi ve buna bağlı Arapça Okulu mezunlarındandır.

Eserleri:

  1. Ruslar İçin Arapça’yı Öğretme Kitabı (Kowaliov ile beraber, Moskova, 1954)

  2. Mısır Lehçesi’nden Seçmeler (1954)

  3. Modern Arapça’da Ses Vurgusunda Nisbi Değişiklik (1954)

  4. Modern Mısır Lehçesi’nin Kurallarının Manaları (1955)

  5. Irak Lehçesi’nin Özellikleri (1960)

  6. Arap Hikâyesi (1958)

  7. Modern Arap Şiiri’nde Lenin (Oryantalizm’in Sorunları)

  8. Modern Arap Edebiyatı Kitabına Mukaddime (1960)

  9. Modern Arap Edebiyatı (1961)

  10. Modern Arapça Lehçeleri (Moskova, 1962)


BORISOV, A.Ya.:

Eserleri:

  1. Leningrad Kütüphanesi’ndeki Mutezile Elyazmaları (Doğu 8-9, 1937)

  2. Mutezile (1937)

  3. Filozof ve Hekim İbn Sînâ (İlimler Akademisi yayınları 1-2, 1938)


BORISOV, V.:

Eserleri:

  1. Arap Edebiyatı hakkında Düşünceler (Yeni Dünya, 1954)

  2. Şam Konferansı (Yeni Dünya, 1957)

  3. II. Dünya Savaşı’ndan Sonra Arap Edebiyatı (Edebiyat Meseleleri, 1958)

  4. Rusça-Arapça Sözlüğüne Yapılan İlaveler Hakkında (1971)


NEKORA, L.S.

Eserleri:

  1. 1908-1910 Yılları Arası Siyasi Arap Örgütleri (Modern Doğu, 1925)

  2. Medeniyetler Arasındaki Düşmanlık ve İslâm’ın Doğuşu Sırasındaki Arap Şiiri’nde Bedevilik (Modern Doğu, 1928)

  3. Modern Mısır’da Edebiyat (Yeni Dünya, 1933)

  4. Iraklı ve Lübnanlı Yazarların Yeni Kitapları (1958)


BELEKIN, V.

Eserleri:

  1. Arapça Fiil Çekimlerinin Özellikleri (1956)

  2. Son Yıllarda Arapça (1957)

  3. Arap Gazeteciliği’nde Milli Dil Sorunu (1959)


VILCHETINSKY, I.

Eseri:

  1. Sovyet Kütüphanesi’ndeki Yabancı Edebiyat Koleksiyonu’nda Bulunan Arapça Matbu Eserleri (Yüksekokul Yayınları, 1957)


KOWALIOV, A.

Eserleri:

  1. Arapça Fiil Şekilleri (Doktora tezi, Moskova, 1950)

  2. Modern Fasih Arapça’da Zaman (1951)

  3. Arap Dilinde Harfler Sözlüğü (1954)

  4. Ruslar İçin Arapça’yı Öğretme Kitabı (Charbatov ile beraber, Moskova, 1954)


SEMELENSKAYA, I.M.

Eserleri:

  1. 1959-60 Yılları Arası Lübnan (Doğu 14, 1955)

  2. 19. Asırda Suriye (1959)

  3. 1900-1914 Yılları Arasında Rusya- Suriye İlişkileri (1961)

  4. Arapça Araştırmaları (1968)

  5. Orta Çağ’da Doğu Toplumları (1971)


STARININ, V.P.

Eserleri:

  1. Siyasi ve Sosyolojik Arapça Kavramlar (Yüksek Okul Yayınları, 1935)

  2. Karşılaştırmalı Tarih (Sovyet Şarkiyat Araştırmaları, 1958)

  3. Modern Arapça’da İki Sözlük (Şarkiyatçılığın Sorunları, 1959)


YUSUPOV, D.

Eserleri:

  1. Emin er-Reyhanî (1958)

  2. Mihail Nuayma (1960)

  3. Modern Lübnan Edebiyatı Hakkında Düşünceler (1962)


MOLYUKOVSKY, M.V.

Eserleri:

  1. İslâm Ümmeti’nin Özellikleri ve Gelişmeler (1954)

  2. Modern Mısır (1959)


GOLDOBIN, A.M.

Eserleri:

  1. Mısır’da 1919 Devrimi (Leningrad, 1958)

  2. Oryantalistler Konferansı (1963)

  3. İslâm Araştırmaları Hakkında (Leningrad Üniversitesi, 1960)


KISILEV, V.I.

Eserleri:

  1. Bağımsız Sudan Yazarları (Moskova, 1958)

  2. Arap Gazeteciliği Tarihi (1963)


KUTLOV, L.N

Eserleri:

  1. 1920’de Irak’ta Kurtuluş Ayaklanması (1958)

  2. Emine Said (1956)


IVANOV, N.A.

Eserleri:

  1. Sömürü Altındaki Tunus’ta Halk Kurtuluş Hareketi (1957)

  2. Kuzey Afrika’nın Tarihi’nden (1963)

  3. Modern Tunus (Moskova, 1939)




Yüklə 0,72 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   22



Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət
gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə
Dərs
Dərslik
Guide
Kompozisiya
Mücərrəd
Mühazirə
Qaydalar
Referat
Report
Request
Review

yükləyin