Kamelya şiirsel Bir Sosyal Tarih KÂMİle biLGİÇ Derleme ve Yorum meriÇ BİLGİÇ Önsöz serpiL Çakir
Yüklə 353,71 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bütün tabuları yıktım bu gece
- Bir kiraz koparıp gönül bağından
- 73. (Enflasyon hakkında) 2002
- 74. (İnternet hakkında) 29. 03.2002
- 75. (Çalan telefonlar hakkında) 05. 04. 2002
56. FETİYE ABLAM’A 26.04.1998(…)
Gönlüm çiğneyip giden yoludur Gittiğin yer belki cennet korudur Orda bekle, ben de gelirim belki
Garip gitti garibim Hiç kimseyi görmeden Ben de görmek isterdim Naciye’mi ölmeden Erzincan depreminden 60 yıl sonra, 17 Ağustos 1999 Kocaeli depremi de Kâmile hanımın şiirlerine konu olur. Sismografın mısralara bıraktığı izler tarihi anlatıyor. 59. 17.08.1999 Aklım durdu ben durdum Kalemim durdu Felaket yıllar önce Söylendi durdu Nihayet bugün güzel Yurdumu vurdu Dehşet içinde kaldım Ağlayamadım Bir şey söyleyemedim Nutkum tutuldu Yıllar önce duyduk amma O, unutuldu Sevgi saygı kalmadı Haklar yutuldu Mahşeri bir gün gibi Televizyonda Gördüm ki yıkılmış o Güzel Türk yurdu Yurttaş ölü, yaralı Izdırap dolu Yürek dayanmıyor Yara kapanmıyor Ne yapsak Ulu Tanrım Acep ne yapsak Yandı bütün yürekler Yandı kavruldu Vatan bu vatandaş bu Acı ızdırap Hepimizin sorunu Dön yurduna bak Olur mu böyle zarar Nasıl olur bu Müteahhitler kazandı İnsanlar öldü Müteahhitler kazandı İnsanlar öldü Müteahhitler kazandı Yıkıldı yurdu Vatan bu vatandaş bu Acı ızdırap Hepimizin sorunu Dön yurduna bak Olur mu böyle zarar Nasıl olur bu Kâmile hanım yaşlılık yıllarında hiçbir düğüne, eğlenceye gitmedi. Fakat annelik mirasını devrettiği manevi kızına bir ayrıcalık yaptı.
Doya doya gördüm Ümmehan’ımı Günahtan nasibim aldım bu gece (…)
Öptüm yanağını sıktım elini Mutluluğum sanki göklere çıktı Kollarımla sardım onun belini (…) Genç kızken yazdığı “Teessürlerimden” şiirindeki “Tanrı’ya isyan ettim, niçin kadındır adım” sözü ile başlayan, cinsiyet kültürüne eleştirel yaklaşımı hiç bir zaman rahatsız edici köktenci bir sorgulama olmamış, Osmanlı aile kültürünün ağırlığını ve hoşgörüsünü, Cumhuriyetçi, çağdaş ve eşitlikçi kadın kimliğiyle sentezlemiştir. Zaten onun şiirlerinin değeri siyasal, kurmaca düşünceler düzlemine çıkmayan kendi halinde bir ev kadınının tarihsel boyutu olan siyasal bir duyarlılığı temsil edebilmesidir. Şiirlerinde bu yönde arı bir duyarlılık sergileniyor.
Erkekler gidiyor kadınlar kalıp Dünya yükü hep kadınlar üstüne Dünyaya gelince hor görülürler Eksik etek olmak suçtur ilk günde Baba oğlan ister kaynana oğlan İsterse olsun hep yan yana oğlan Eksik etek olan herkese kurban Ele gidecek alışsın zorluğa Ele gidecek alışsın yokluğa Bütün zorluklarla üretmek onda Bütün zorluklarla tüketmek onda İdare onda düzeltmek hep onda Kanaat onda feragat hep onda Yaşamak hakkı yok onda, bir onda
Güvenir ona hep gelen gideni Dürüsttürler ama nazik medeni Sormayın ona siz neyi nedeni Lazımsa söyler o size doğruyu Sormayın kötüyü veya uğruyu Gazeteci değil o sade, insan Bir şey karıştırmaz sade bir lisan Doğruyu bulmaya zor gelmez Fizan Kadın da erkek de, doğruysa yiğit Dikkat et demesinler sana hiç it İnsanlık insanda doğruyla başlar Doğruyla işlenir bütün nakışlar Her şeyi söyleme doğru diyerek Sözler söz olmaktan çıkar bilerek Düşün ki senden kimse incinmesin Yapıcı ol her şeyi herkes bilmesin
Yazılmış bir destan gibi Yüzümdeki kırışıklar Dikkat edin gözlerime Umut dolu ışıklar
Göremem biz gibi ışıklar Eskiden daha duygulu İdi aşklar ve aşıklar Şimdi para para derler Avuç avuç para yerler Gene de mutlu olamazlar Şimdiki tatlı kaçıklar Dini doğrudan konu edinen şiirleri de vardır Kâmile hanımın. Bu tür şiirler özellikle bu dünya ile bağlantıları olan kardeşlerini birer birer ve arka arkaya kaybetmesiyle kağıda dökülür.
Okumam ve yazmam yön değiştirdi Benim yönüm döndü kıbleye doğru Bütün kitaplarım hep geldi geçti Sonunda ellerim Kuran’ı buldu
Bana tek teselli işte bu oldu Beynimde fırtınalar çarpışırken Beni huzura tek bu kavuşturdu Tanrı’nın neliğinin bilinemezliğini savunan teolojik görüşünü veciz bir dille ifade eder.
Yücelerden yücesin Kimse bilmez nicesin Kudret senin elinde Sen bize bilmecesin
İmam-ı Azam ebu Hanife Türkiye’de yaygın olan Hanefi mezhebinin kurucusudur. Kâmile hanım dinsel hikayeleri tarihsel kültür ögeleri olarak görmüş ve ne kadar akıl dışı olsa da öyküselliğini bozmadan şiirselleştirmiştir.
İmam-ı Azam tam dokuz yaşında Mollalar toplanmış onun vaazında O güle oynaya aralarından Geçmişti vaaz edeceği meydana Bu yer alçak demiş, yükseltin demiş Yükseltmişler oturup vaiz etmiş Bitince konuşma İmam-ı Azam Annesinden bir bardak su istemiş Mollalar çok kızmış hareketine Fikirleri bir cezada birleşmiş Mollalara demiş niye kızdınız Ben çocuğum oynamak elbet hakkım Yükseklik deyince dört büyük ilmi Ben doğmadan ana rahminde yaptım O ulvi ilimler yerde söylenmez Onun için ben yükseklik arattım Anneme gelince o benim canım Suyun sevabını ona sakladım En kıymetli şey tevhitle sudur Annemden kıymetli kul bulamadım Ebu Suud efendi, Kanuni Sultan Süleyman’ın Şeyh-ül İslam’ıdır. Sultanlık ile Şeyh-ül İslamlık arasında ilginç bir diyalektik vardır, özellikle hukuk sisteminin oturtulduğu o dönemlerde. Ebu Suud’un hikayesi tüm öyküselliği ile sunulmuş burada.
Osmanlı’da mevcuttu Padişah her sorunu Şeyhül İslam’a sordu Sultan Süleyman bunu İyi beceriyordu Savaşta da her şeyi Ebu Suud’a sordu Ebu Suud gereği Çok iyi biliyordu Hatta cinlere bile Hep fetva veriyordu Nesirle sorulmuşsa Nesirleydi cevabı Nazımla sorulmuşsa Nazımlaydı cevabı Arapça sorulmuşsa Arapçaydı cevabı Farsça isteyenlere Farsça idi cevabı Cinler bir gün Eyüp’te Kuyruğa girmişlerdi İsteklerini medrese Duvarına çizmişlerdi Zamanla kirli diye Silinmişti duvarlar Bu tarihi eseri Kapattı badanalar Padişaha giderdi Sık sık işi icabı Topkapı’ya giderdi Zeyrek ikametgahı Aynı yoldan giderdi Aynı yoldan dönerdi Hatırasına, “Ebu Suud Caddesi” dendi En nihayette Sultan Süleyman ölüverdi Vasiyeti öyleymiş Kutuyla gömülecek Ebu Suud bu işe Asla izin vermedi Münakaşa sonucu Kutu yere düşünce Hep şeyhin fetvaları Yere saçılıverdi Suud’un imzasıyla Yazılmış bu fetvalar Sanki sultanımızı Kurtaracak belgeydi Ebu Suud ağladı Sultanına bakarak Sen kendini kurtardın Biz ne yapacağız dedi Urfa’ya yaptıkları turistik bir gezide Yedi Uyurlar’ı ziyareti üzerine… 69. YEDİ UYURLAR 03.12.1998 Dakyanus adında bir Zalim hükümdar varmış Halkına her zaman zulüm Ve işkence yaparmış Yemliha, Mekseline Esmeline ve Mernuş Ve Debernuş, Sazenuş Keşftat,Yuştur arkadaş Samimi arkadaştır Hepsi bir olup bir gün Bizi kurtar diyerek Allah’a yalvarmışlar Ve Allah’tan epeyce Cesaret de almışlar Bizim tapacağımız Yerin göğün sahibi Tek Allah’tır demişler
Bir mağaraya girmişler Allah orda onları Kıtmir köpekleriyle Yıllar yılı uyutmuş Tam üç yüz dokuz sene Allah onları bir gün Uykudan uyandırmış Geçmişteki günleri de Dün gibi sandırmış Dakyanus parasıyla Biri çarşıya çıkmış Elindeki parayı Kimse tanımıyormuş Ve Ashab-ı Kehf o gün Orda böyle bulunmuş Bundan sonraki şiirlerle yaklaşık yarım yüzyıl önce Kamelya’nın yazdığı şu mısra arasında kaybolan büyük bir dünya var:
Yaşamak bana ne zor Ama bunu bile ben Yapabilemiyorum Okurken ben kitabın Üstüne düşüyorum Yazarken de kalemim Ellerimden düşüyor (…) Omuzlarım ağrıyor Sırtım ve kollarım da Derdime bir teselli Çare bulamıyorum 71. 14.05.2001 İki yarım bir bütün Olmaya çalışıyoruz Nerde eski değerler Şimdi olmuşuz hep yoz Pembe renge ve güle Deniliyor idi roz Şiirler okuyorduk Violet ve roz Bir şey sanıyorduk hep Kendimizi hep bir şey Bir de baktık gördük ki Değilmişiz hiçbir şey Bir ömür geldi geçti Kendini beğenerek O zaman bilmiyorduk Tevazu, iman gerek Şimdi anladık bunu Topraktan da alçağız Şimdi anladık bunu Biz ne yokuz ne varız 72. 18.04.2003 Ecel yarışındayız Mon cher’le ölmek için Ben ölmek istiyorum O yaşamak Budur aramızdaki fark İkimiz de yaşlıyız İkimiz de hasta Ve lakin başka başka Ağrılarımız başka Duygularımız başka Sonunda iki yaşlı Zıt düşünen iki hasta Hayatı boyunca insana güvenmeye çalıştıkça ve insanlara aşkla sarıldıkça aradığı doğruluğu ve içtenliği bulamamaktan yılgınlık ve küskünlüğe gömülmüş ve yaşlılığının kendini anlayamadığı ve baş edemediği yabancı bir dünyaya sürüklediğini görmüştür:
Milyonlar erişmesi zor yerde duruyordu Çocukların elinde milyon oyuncak oldu(…) Çalışan insanımız zelil zebil oluyor Çalışmayanlar çalıp her yerde ziftleniyor Bu değildi töremiz, bu değildi gayemiz Seve seve verilir idi hep ianemiz Kimse kabul etmezdi, onurlu, gururluydu Büyükler bize karşı şimdi bir çete kurdu Kandırarak kibarca elimizden alıyor Ümitle çalışanın elleri boş kalıyor
(…)Gece uykusuz koyar Beden inkizar bulur Gündüz uykuda koyar Kesen inkizar bulur
Bütün düzen bozulur Sen söz sahibi iken Eller hükümdar olur (…) 75. (Çalan telefonlar hakkında) 05. 04. 2002Yaşlılara eziyet Bu değil bir meziyet Ey telefon sapığı Bizi düşün hayal et
Bazen düşüp kalkarız Telefonu açınca Boşunaymış bakarız. Bu yabancı dünyada Kâmile hanım’ın yanındaki son tanıdık dayanağı Mon cher’dir. Fakat zor bir hayat ve yaşlılık tüm dünyalarını yabancılaşmaya ve yalnızlığa itmiştir. 76. Hiç bir şeyin tadı yok Sen yanımda ol yeter Bu dünya yaşamaya Yalnız seninle değer Ne istedimse yedim Hiçbir tat alamadım Bu dünyanın tadına Yalnız seninle vardım (…) Seninle yaşanmıyor Sensiz hiç yaşanmıyor Sensiz olduğum zaman Izdırabım kanıyor. Büyük çekmece gölü ile Marmara denizinin arasında, Avcılar’daki evinden göl, deniz ve gökyüzünü seyreder dururdu annem. Emekli olmuş yaşlı Mon cher’inin eve dönmesini beklerken yalnızlığına gönderim yapan bir şiir daha ve beklemek, yalnızlık ve tükenmişlik üzerine eklenen şiirler...
Gurubun bize yaklaştığı Saatlerde sen yoksun ya İçim parça parça Suların şırıl şırıl aktığı Biraz serinlik bıraktığı Saatlerde sen yoksun ya İçim parça parça Gel ne olursun gel denizi beraber seyredelim Dünyayı beraber gezelim Saçlarımız olsa da akça pakça Yüreğimiz olmasın parça parça 78. 09.01.1994 Dünyanın yükünü taşımış gibi Senelerce esir yaşamış gibi Yorgun bitkin küskün omuzlarım var Dünyaya geldiğim o günden beri Ve kendi kendimi bildim bileli Çalışmak başarmak gibi azmim var
Koşarım hep görmek için herkesi Ölçüyü kaçıran bir terazim var
Burcumu sorarsanız benim balık Ne tükenmez yazım, sözüm, sazım var
Sizlere mutluluklar diliyorum Benim katre katre inkirazım var
Son adresim orda ziyaret edin Günahsız sevapsız bir mezarım var Ablasının vefatı İzmir’e ve baba ocağına hayatı boyunca duyduğu özleminin ve bu çivisi çıkmış, değerleri yıkılmış dünyada kendisinin aslında kim olduğunun, nereden gelip nereye gittiğinin son canlı tanığını da ortadan kaldırır. Dünyaya geldiği baba kucağına geri dönüp aynı kapıdan geçerek bu dünyadan göçmek ister.
Dünyadaki bütün perdeler indi Kulağımdan bütün sesler kesildi Ölen benim ablamdı o benimdi Bu derdimi kime anlatayım ben Oradan kaçar gibi kaçtımdı hemen İzmir’im İzmir’im şarkısı vardır Şimdi yalnız bana o şarkı yardır Hasretle yanarım halim yamandır İçmesem bile hep başım dumandır Birer birer gitti bütün kardeşler Senin yasın tutar mı sanki eşler Düşüncemde duygumda hep yalnızım Benim de lazım artık inkirazım Buna şimdi yoktur hiç itirazım Bana hakkınızı hep helal edin Bu dünyadan istedi gitti deyin Evet, bu dünyadan istedi ve gitti o peygamber gibi kadın; geride binlerce şiir ve yüzlerce hayranını bırakarak. 12 Eylül 2004 sabah erken saatlerinde, bir Miraç Kandili gecesinde miraca çıktı. Mutlu çehresini gölgeleyen son düşüncesi “ölümüyle etrafındakileri üzmüş olacağının üzüntüsüydü!” Vasiyeti, Mevlana’nınki gibi, “sevinçli olun” oldu. Son nefesine kadar “annem, annem” diye sayıklarken, bana da annemin son nefesine yardım etmek düştü. Son nefesinde o dindar kadın neden “Allah” demedi de “annem” dedi? Bu davranışının hakiki nedeni, yani asıl kökeni ne olabilir? Neden “annem?” Bu soruya cevap verebilmem, annemin davranışını anlayabilmem için “annelik nedir” sorusunu cevaplayabilmem gerekir. Oysa bu, benim için, içine girmesi çok zor bir soru. Annelik yetilerini kazanmamış kızların ve hiçbir zaman kazanamayacak bütün erkeklerin içine nüfus edemeyecekleri bir soru sanki. Hatta sanırım anne olmasına rağmen anneliğin anlamına ulaşamayacak, doğal kazalar şeklinde doğuran pek çok doğurgan kadın vardır dünyada. Buna karşın biz elbet entelektüel gücümüzü kullanarak sağlı sollu bazı anlamlandırma süreçlerini üretmeyi deneyebiliriz. Örneğin Jung’un animus - anima ayrımından, en eski doğa görüşlerinden, şamanlardan gök – yer, Taoizmden ying - yang, eski Greklerden Gaia kavramları, çağdaş bilimden hormonlar üzerine denemeler yapabiliriz. Bunu yapabiliriz fakat anne olmadan asla anneliğe içeriden bakamaz, anneliğin ne olduğunu anlayamayız. Kimi anneler bu kavrama kendi gerçeklerini bağladıkları ölçüde kısmen anlayabilirler. Koca filozoflar yazarken hümanizm tarihini, nasılda atlamışlardı “annelik”in önemini. Varoluşunun anlamıyla, “varlık” ile “tanrılık” kavrayışlarının buluştuğu yerde, bir anneden insanlığı yaratan, kendini bir anne olarak var eden ve kusursuzca o koşul içinde baştan sona var olan bir annenin, annelik kavramını gerçekleştiren bir annenin, annemin sözleri varken bana, oğluna söz düşmez. İşte, içeriden gelen bu hakiki sesten, tüm anneler adına anneliğin sesinden anneliği okumaya çalışalım:
Bana bir anne lazım Bana gölge olacak Bana bir anne lazım Bana güneş olacak
Ki derdimi anlasın Bana bir anne lazım Dermana eş olacak Annemi arıyorum Kızdığı anı bile O beni vermiyordu Bile bile ölüme Annemi arıyorum Dövdüğü anı bile Kaşlarını çatsa da Bakardı şefkat ile O yoktan var ederdi Ekmeğimi sütümü Bana layık görmezdi Asla bir an ölümü Ben burada şefkatle Dembedem ölüyorum Rencide bir yürekle Derde gömülüyorum Ben ölmek istiyorum Ona kavuşmak için Ve onun kollarında Bir yavru olmak için Yüklə 353,71 Kb. Dostları ilə paylaş:
|