KirkçEŞme tesisleri

MİIİON TAŞI

MİIİON TAŞI

Bizans döneminde Konstantinopolis'in tam ortasında bulunan ve imparatorluğun bel-libaşlı merkezlerinin başkente uzaklığının kaydedildiği anıtsal mil taşı (l Roma mili yaklaşık 1.480 m).

Bugünkü Sultanahmet Meydanı'nda idi. Roma'da ve başka yerlerde olduğu gibi u-zaklık ölçümü mil taşından değil, şehrin surlarında bulunan kapılardan başlanarak yapılırdı.

Bazı kaynaklarda "Altın Milion" diye adlandırılan bu anıtsal yapı Roma'daki Mili-arium Aureum'dan esinlenerek şehrin Konstantinopolis adıyla yeniden kuruluşundan (324) kısa süre sonra bir tetrapi-lon (dört sütunlu) olarak inşa edilmişti. Kare taban üzerinde yükselen, dört kemerle taşınan merkezi kubbeli bir yapıydı, kaynaklarda, taşlarla döşenmiş bir yüzey üzerinde kurulduğu ve şimdi Yerebatan Sara-yı'nın üstündeki Basilika Stoa'nın önünde bulunduğu belirtilmektedir.

Milion'a ait kalıntılar 1957'de ortaya çıkarıldı. Bu araştırmalar aynı zamanda, Tet-rapilon'un(->) Bizans döneminin en önemli caddesi Mese'nin(->) üzerinde olduğunu ve caddenin tam bu noktada güneydoğuya, Büyük Saray'a(-0 ya da sarayın hemen kuzeyine yöneldiğini ortaya koyuyor.

Zosimos ve Hesihios gibi tarihçiler, 5. ve 6. yy'larda Milion'un yeni başkent Konstantinopolis'in koruyucu tanrıçası Ti-he'ye(->) adanmış bir pagan (Hıristiyanlık öncesi döneme ilişkin) tapınağı olarak kullanıldığını ileri sürerler.

Milion'un süslemelerine ilişkin değişik kaynaklardan derlenmiş bilgilere göre, doğu yakasının çatısında, İmparator I. Cons-tantinus(->) ile annesi Helena'yı ellerinde bir haçı tutarken gösteren bir heykel grubu vardı. Tihe ise başında kertik biçiminde bir taç ve elinde borazanı ile semboli-

Milion kazısında bulunan bir sütun fragmanı. Nurdan Sözgen, 1994 / TETTV Arşivi

MİLLET BAHÇESİ

462

463