M. C. AtakiŞİyev n. M.ŞIXƏLİyeva r. N. NurəLİyeva maliYYƏ menecmenti (Dərslik)
Yüklə 0,96 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BÖLMƏ 4. QİYMƏTLİ KAĞIZLARIN DƏYƏRİNİN MÜƏYYƏN EDİLMƏSİ 4.1. Ümumi qiymətləndirmə
|
Cədvəl 3.1. Ssudanın ödəniş sxemi İlin axırı Ödəniş məbləği, manat Faizlər, manat Borcun əsas məbləği üzrə ödəniş, manat Borcun əsas məbləğinin qalığı, manat 24 1 15940 12000 3940 76060 2 15940 11409 4531 71529 3 15940 10729 5211 66318 4 15940 9948 5992 60326 5 15940 9049 6891 53435 6 15940 8015 7925 45510 7 15940 6826 9114 36396 8 15940 5459 10481 25915 9 15940 3887 12053 13862 10 15941 2079 13862 0 Birinci il 80000 manatın 15%-i 12000 manat təşkil edir, odur ki, birinci il ödəniş əsas məbləğə görə 15940 - 12000 = 3940 man. təşkil edir. İlin axırına borclu 80000- 3940 = 76060 manat verməlidir. Bu məbləğ ikinci il üçün faizin hesablanması bazası olur: 76060 x 0,15 = 11409 manat və bu qayda ilə 10 ilə qədər hesabat aparılır. Qeyd etmək lazımdır ki, birinci illər ödəniş əsasən faizlərdən olur, axırda isə demək olar ki, tamamilə borcun əsas məbləği ödənilir. 25 BÖLMƏ 4. QİYMƏTLİ KAĞIZLARIN DƏYƏRİNİN MÜƏYYƏN EDİLMƏSİ 4.1. Ümumi qiymətləndirmə Gələcək dövrlərin gəlirini nəzərə almaqla pulun dəyəri anlayışını müxtəlif qiymətli kağızların qiymətləndirilməsində istifadə etmək olar. Qiymətləndirmə dedikdə, qiymətli kağızların bazar dəyərinin müəyyən edilməsi prosesi başa düşülür. Öz növbəsində istiqraz vərəqələrinin, imtiyazlı və adi səhmlərin qiymətləndirilməsi nəzərdən keçiriləcəkdir. İstənilən maliyyə alətinin qiymətləndirilməsindəki əsas amil, risklə gözlənilən gəlir arasındakı pozitiv nisbətdir. Adətən, investorlar riskdən qaçırlar və onları yüksək riskli fəaliyyətə cəlb etməkdən ötrü daha yüksək səviyyəli gözlənilən gəlir təklif etmək lazımdır. Tutaq ki, qiymətli kağızlara sahib olmağın ümumi dövrü ilə birləşən bir qrup investordan biri sizsiniz (bu dövr 1 ildir). Qiymətli kağızdan alınan gəlir - bazar qiymətinin dəyişilməsi üstəgəl istənilən nağd ödəmələrin (həmin kağızlar üzrə kompaniyanın apardığı işlər) cəmi, onun ilk qiymətinə bölünməklə hesablanır. Bu qiymətli kağız 100 manata alına bilər, kağız üzrə pul ödənişləri 7 manat və 1 ildən sonrakı dəyər 106 manat olur. Gəlir (7 + 6) manat / 100 = 13% təşkil edəcəkdir. Eyni zamanda, qaçılmayan risk vardır, yəni portfeldə olan qiymətli kağızların diversifikasiyasının köməyi ilə bu riskdən qaçmaq olmaz. Başqa sözlə siz müxtəlif qiymətli kağızlara vəsaiti sərmayə edirsiniz və hər bir qiymətli kağız üzrə fərdi riskin bir hissəsi ləğv olunur. Diversifikasiyadan sonra qalan risk, qaçılmayan risk adlanır. Əgər investor riski tamamilə sevmirsə, onların əldə etdikləri qiymətli kağızdan gələn gəlirlə qaçılmayan risk arasında müəyyən nisbət vardır. Bu nisbət qiymətli kağızın bazar xətti adlanır və aşağıdakı şəkildə göstərilmişdir.(şəkil 4.1) Qiymətli kağızın bazar xətti Risk üçün mükafat Risksiz Stavka İl üz rə gö zlənilən gə li r |