Mała encyklopedia kultury antycznej

yalete et plaudite

777

Varro

storię Rzymu do czasów Sulli. 14. Publius V. Cato, wyzwoleniec z Galii, po stracie majątku za rządów Sulli nauczał gramatyki i literatury rzymskiej. Prawdopodobnie autor poemacików Lydia i Dirae (przypisywanych Wergiliuszowi). 15. Marcus V. Messala Niger, mówca rzymski chwalony przez Cycerona. Bronił Skaurusa w r. 54. 16. Qumtus V. Orca, pretor w r. 57, zarządzał Afryką, był legatem Cezara w r. 49. Przyjaciel Cycerona. 17. Marcus V. Corvinus (59 p.n.e. - 8 n.e.) znakomity mówca i uczony, walczył pod Pilippi w szeregach republikańskich. Zwolennik Antoniusza, przeszedł następnie na stronę Oktawiana. W r. 34 ujarzmił plemię Sa-lassów w Apeninach, w r. 27 Akwitanów. Pełnił funkcję prefekta Rzymu. Z pism jego o wojnach domowych, jak i z mów pozostały drobne frag­menty. 18. Marcus V. Messala, syn poprzednie­go, konsul w r. 5, n.e., walczył z Germanami. Był adresatem kilku listów Owidiusza znad Mo­rza Czarnego. 19. Caius V. Flaccus z Patavium, poeta epiczny, żył w Rzymie, urn. ok. r. 90 n.e. Autor eposu Argonautfca w 8 księgach, zadedy­kowanego cesarzowi Wespazjanowi. Naśladując utwór Apolloniosa z Rhodos, stworzył dzieło silnie zretoryzowane, miejscami pełne napięcia, przeznaczone dla elity. 20. V. Maxinms pisarz rzymski z I w. n.e. Jedyne jego dzieło, Factorum et dictorum memorabilium libr! IX, jest to napi­sany w latach 28 - 32 zbiór anegdot dotyczących sławnych wydarzeń. Autor korzystał z dzieł Cycerona, Liwiusza, Salustiusza, Pompejusza TrogHsa. Dzieło V. M. cieszyło się wielką poczyt-nością u schyłku starożytności i w czasach średniowiecza. 21. V. Pollion z Aleksandrii, lek-sykograf, artysta z I w. n.e., autor (nie zachowa­nej) pracy Synagogę Attikon lekseon (Zbiór wy­razów attyckich). 22. V. Diodor, syn poprzed­niego, autor (podobnie jak ojciec) prac z zakresu językoznawstwa, mających służyć do poznania starego dialektu attyckiego; m.in. autor (nie za­chowanego) dzieła Eksegesis ton zetumenón para tojs rhetorsin (Objaśnienia kwestii badanych u mówców). 23. V. Harpokration zob. Harpo-kration.

yalete et plaudite łac. bądźcie zdrowi i klas­kajcie. Częsta forma zakończenia komedii rzym­skiej.

Valgii Walgiusze, ród rzymski, 1. Aulus Val-gius brał udział w walkach w Hiszpanii w szere­gach Cezara przeciwko Pompejuszowi, potem

przeszedł na jego stronę. 2. Caius V. Rufus, przyjaciel Horacego (Sal. I, 10, 82), consul suf-fectus w r. 12 p.n.e. (po śmierci konsula M. Waleriusza Messali), autor wielu prac gramatycz­nych, retorycznych oraz elegii i epigramatów;

opracował w języku łacińskim retorykę Apollo-dora z Pergamonu, problemy gramatyczne ze­brał w pracy De rebus per epistulam guaesitis (w 2 księgach?^ ponadto napisał poemat dydak­tyczny z zakresu botaniki. De herbarum ^iribus. Zachowane jedynie fragmenty elegii Flebiles módl i Molles ąuerellae (niektóre z tych urywków poświęcone Horacemu i Messali) oraz innych utworów poetyckich.

Yandali zob. Wandalowie.

Yangiones zob. Wangionowie.

Yargunteius 1. Lucius V., senator rzymski, brał czynny udział w spisku Katyliny; wraz z ekwitą Korneliuszem podjął się dokonać za­machu na Cycerona w r. 63. 2. legat w armii Krassusa, zginął w walkach z Fartami.

varietas delectat (albo vanatio delectat) łac. zmiana, rozmaitość daje zadowolenie (Fedrus, Bajki II, prolog. 10).

Varini zob. Warynowie.

Variniiis (Publius V. Glaber) brał udział w woj­nie przeciwko Spartakusowi, został pokonany przez niego w r. 73. W r. 72 zarządzał jako propretor prowincją Azją. •

varium et mutabile semper fenuna łac: niestała i zawsze zmienna jest kobieta (Wergiliusz, Eneida IV, 569/570).

Varius 1. V. Cotyla (łac., dosł. cotyla miara objętości płynów), towarzysz M. Antoniusza. W wojnie mutińskiej dowodził oddziałem wojska w Galii. 1. 'Lucius V. Rufus, poeta rzymski, przyjaciel Horacego i Wergiliusza (który mu zle­cił wydanie swej Eneidy), autor poematów epicz-nych, panegiryku na cześć Augusta i cenionej w starożytności tragedii Thyestes. Z dzieł jego zachowały się jedynie fragmenty.

Varro przydomek rodu Terencjuszów (zob. Terentii). 1. Caius Terentius V., pochodzenia plebejskiego, pracował w sklepie rzeźniczym swo­jego ojca; wszedł na drogę kariery urzędniczej, był pretorem i konsulem; jako konsul w r. 216 p.n.e. poniósł klęskę w bitwie z Hannibalem pod Kannami. W r. 200 brał udział w poselstwie do Afryki. 2. Aulus Terentius V., pretor w r. 184 p.n.e. prowadził zwycięskie walki z Celtyberami w Hiszpanii. 3. Ter,entius V., krewny mówcy

Varus

778

Velleius

Hortensjusza; oskarżony o nadużycia w czasie pełnienia funkcji namiestnika prowincji Azji, został uniewinniony dzięki obronie Hortensju­sza. 4. Marcus Terentius V. zob. Warron. 5. zob. Visellius 2 - 4.

Varus 1. przydomek rodu Licyniuszów (zob. Licinii). 2. Publius Alfenus V. zob. Alfenus 2. 3. Arrius V. zob. Arrii 3. 4. Publius Atius V. zob. Atii 1. 5. Publius Quintilws V. zob. Qmn-tilii l.

Yascones zob. Waskonowie.

Vaticana yallis zob. Watykan 5.

Yaticanus, Vaticanum zob. Watykan.

Vatinius Publius kwestor z r. 63 p.n.e., na­miestnik w Hiszpanii w r. 62, trybun ludowy w r. 59. Stronnik i krewny Cezara. Znany z nad­użyć, których dopuścił się w czasie pełnienia kwestury i namiestnictwa. Oskarżony umknął wyroku skazującego dzięki poparciu Klodiusza. W procesie Sestiusza występował przeciw Sestiu-szowi i Cyceronowi. W r. 55 otrzymał preturę drogą przekupstwa. Już w następnym roku został oskarżony po raz drugi o nadużycia. Bronił go Cyceron, z którym tymczasem doszło do zgody.

Vectii zob. Vettii.

Vectfs (dziś Wigh) wyspa u południowych wybrzeży Brytanii, zajęta przez Wespazjana w r. 43 n.e.

Vediovis zob. Veiovls.

Vedius 1. V. Pollio, bogaty ekwita rzymski w czasach Oktawiana Augusta, słynny ze swego okrucieństwa i bezwzględnego obchodzenia się z niewolnikami; podobno zabijał niewolników na pokarm dla ryb. Część swoich bogactw prze­kazał testamentem Augustowi. 2. V. Aquila, ofi­cer (tegatus) cesarza Othona. Przegrał bitwę z Witeliuszem pod Bedriacum. Po upadku Wi-teliusza stanął po stronie Wespazjana.

Vegetius 1. Flayius Renatus V. żyjący w dru­giej połowie IV w. n.e., autor podręcznika o sztu­ce wojennej, Rei Mttitaris Instituta, w 4 księgach, napisanego na zamówienie Teodozjusza I. Dzieł­ko było wyciągiem z dzieł Katona, Gajusa, Cel-susa i Frontinusa, omawiało rekrutację żołnie­rzy, organizację i dyscyplinę wojskową oraz ope­racje wojskowe na lądzie i morzu. 2. pod imie­niem Publiusa V. zachowało się z V w. jedyne w literaturze rzymskiej znane nam dzieło o we­terynarii (w 4 księgach), Mulomedicina.

Veii zob. Weje.

Velovis (Vediovis, Vedvis, Vedius) mit. stary bóg rzymski, którego sanktuaria znajdowały się

na Kapitelu i na Wyspie Tybrowej. Jego zwie­rzęciem ofiarnym była koza. Starożytni widzieli w nim małego Jowisza, anty-Jowisza, boga śmier­ci. Był Bogiem podziemnym, żył na bagnach, przejawiał się w działalności wulkanicznej. Przed­stawiano go podobnie jak Apollina. Jego święto obchodzono 21 maja. Był patronem rodu lulii.

Velabrum targowisko w Rzymie w dolinie nad Tybrem, pomiędzy Palatynem i Kapitelem, obok Forum Boarium.

Velathri zob. Volaterrae.

Veleda (Yelledd) wróżka (wieszczka) z ple­mienia Brukterów, brała udział w walkach pro­wadzonych przeciwko Rzymowi przez Ciwilisa w r. 69. Gdy wystąpienie Ciwilisa nie dało wy­ników, wywołała sama nowe powstanie Germa­nów. Została ujęta i odesłana do Rzymu.

Velia 1. zob. Welia. 2. zob. Elea.

Velii nazwa rodu rzymskiego, 1. Yelius Cerealis, przyjaciel Pliniusza Młodszego i Helwi-diusza Priskusa. 2. V. Cornificius Gordianus, konsul z r. 275. 3. V. Longus, gramatyk rzymski z II w. n.e., autor (zachowanego) dzieła De ortho-graphia.

velites tac. w wojsku rzymskim lekkozbrojni. W okresie od II wojny punickiej do końca re­publiki wchodzili w skład legionu.

Velleius 1. Caius Velleius senator rzymski, przedstawiciel filozofii epikurejskiej (w I. księ­dze De natura deorum Cycerona). 2. Caius V., przyjaciel Pompejusza. W r. 41 p.n.e. odebrał sobie życie, gdy Oktawian zbliżał się do Neapolu. 3. Caius V. Paterculus wnuk poprzedniego, histo­ryk rzymski, ur. ok. r. 19 p.n.e. Jako trybun wojskowy brał udział w wyprawach na Wschód z Cezarem, jako legat walczył przy boku Tyberiusza w Germanii, Dalmacji i Pannonii; w r. 6 . n.e. uzyskał kwesturę, a w r. 15 preturę. Jest autorem szkicu dziejów rzymskich (Historiae Romanae ad M. Yinwium consulem libri duo) od zburzenia Troi do r. 30 n.e., dzieła dedykowa­nego przyjacielowi, konsulowi z r. 30, M. Wi-nicjuszowi. Z 1. księgi, kończącej się na zburze­niu Kartaginy, zachowały się fragmenty, drugą mamy prawie w całości. Jest to jedyne dzieło, w którym pisarz współczesny wypowiedział się o Auguście i Tyberiuszu. Przeważnie, zarzuca się dziełu ton pochlebczy wobec Tyberiusza i jego otoczenia. Wartość swą zawdzięcza Historia kil­ku żywym portretom takich postaci, jak Tyberiusz, Cezar, Pompejusz, oraz kilku rozdziałom poświęconym rozwojowi literatury rzymskiej. Na

Yelocasses

779

Yeromandui

polski przełożył dzieło Wincenty Smaczniński w r. 1834. 4. V. Capito, senator rzymski, który w r. 43 p.n.e. oskarżył T. Kassjusza o zamordo­wanie Cezara.

Velocasses (Veliocasses, Veliocassi) lud w Gal-lia Lugdunensis, na prawym brzegu dolnego bie» gu Sekwany, ze stolicą Rotomagus.

velum łac. zasłona, portiera, używana zarówno w prywatnych mieszkaniach (między kolumnami w drzwiach), jak i w pomieszcreniach publicznych (zasłony w 'teatrach chroniące przed słońcem) i sakralnych (zasłony w świętych przybytkach).

Venafrum miasto w Samnnm nad rzeką Wol-tumus, słynne z drzew oliwkowych, których owoce dostarczały najlepszego gatunku oliwy.

Yenantius (Honorius Clementianus Fortunatus V.) z Tarvisus (dziś Treviso) w północnej Italii, żyjący w VI w., autor wierszy religijnych wzoro­wanych na poezji starożytnej i utworów prozaicz­nych, głównie życiorysów świętych. Był bisku­pem w Poitiers w Galii. Zachował się jego epos o św. Marcinie i około 300 wierszy, przeważnie okolicznościowych, zebranych w 11 księgach.

venatio zob. polowanie.

Yenedi zob. Wenedowie.

Venelli zob. Unellowie.

Venetf zob. Wenetowie.

Yenetfa zob. Wenecja.

veni, vidi, vici łac. przybyłem, popatrzyłem, zwyciężyłem. Tymi słowami miał Cezar zawia­domić przebywającego w Rzymie przyjaciela swego Ąmintiusa o odniesionym pod Zelą zwy­cięstwie nad Farnakesem.

Yennonii Wennoniusze, ród rzymski, 1. Ven-nonius, znany jedynie z nazwiska historyk żyjący w czasach Grakchów (II w. p.n.e.); dzieło jego nie zachowało się. 2. Caius V., przyjaciel Cycerona, zajmował się handlem w Azji.

Venta 1. V. Belgarum (dziś Winchester) miasto w południowej Brytanii. 2. miasto Silurów w po-łudniowo-zachodniej Brytanii. 3. miasto Icenó^ w Brytanii, na wschodnim wybrzeżu wyspy.

Ventidius 1. Publius V. Bassus z Picenum, przyprowadzony do Rzymu jako jeniec w czasie tryumfu Pompejusza Strabo. Dzięki Cezarowi został senatorem. W wojnie domowej pomiędzy Oktawianem i Antoniuszem stanął po stronie Antoniusza. Senat skazał go na wygnanie. Po pojednaniu się Antoniusza z Oktawianem otrzy­mał w r. 43 konsulat na miejsce poległego pod Mutiną Hircjusza. Wysłany w r. 39 do Azji pokonał Partów i Labienusa, występującego prze­ciwko triumwirom, podbił Syrię, w r. 38 pokonał ostatecznie Pakorusa, księcia Partów. 2. V. Cu-manus, prokurator Judei ok r. 50 n.e.

Yenuleius 1. senator rzymski, jedna z. ofiar sullańskich proskrypcji. 2. V.'Satwnmus, znany prawnik rzymski z I w. n.e., autor wielu (niemal całkowicie zaginionych) dzieł.

remis (albo iactus venerius) łac. rzut w grze w kości, przy którym każda z czterech kostek odkrywa inną liczbę (jeden, trzy, cztery i sześć);

uważany za najszczęśliwszy rzut, w przeciwień­stwie do canis (psi rzut, dosł. pies). Zob. gry.

Venus zob. Wenus.

Venusia zob. Wenuzja.

Ver sacrum łac. święta wiosna, ślubowanie, które w chwili wielkiego niebezpieczeństwa skła­dali Jowiszowi Rzymianie i mieszkańcy Italii, zobowiązując się złożyć mu w ofierze wszystkie stworzenia, które z najbliższą wiosną przyjdą na świat w gospodarstwie domowym (kozy, owce, świnie, woły). Była to pozostałość dawniej­szych ślubów, w których ofiarowywano bogu również dzieci (nie zabijano ich jednak, lecz porzucano).

Veragri zob. Weragrowie.

Veranius (Yerannius) 1. przyjaciel poety Ka-tullusa, wymieniany przez niego w utworach. 2. uczony rzymski, autor dzieła o zasadach zasię­gania wróżb co do odbywania zebrań (comitia). Działalność jego przypada na okres schyłkowy rzeczpospolitej lub na czasy Oktawiana Augusta. Pisma jego nie Zachowały się. 3. Caius V., oficer (legatus) w armii Germanika, po którego śmierci występował przeciw namiestnikowi Syrii, Pizo-nowi, podejrzanemu o otrucie Germanika. 4. Qumtus V., konsul w r. 49, dowodził wojskami rzymskimi w czasach Nerona w Brytanii, gdzie umarł w r. 59.

Yerbanus lacus (dziś Lago Maggiore) wielkie jezioro w Galia Transpadana, przepływa przez nie rzeka Ticinus.

Vercellae zob. Worcelle.

Vercingetorix zob. Wercyngetoryks.

Yergilius zob. Wergiliusz.

Vergini« zob. Yirgmii.

Verolamium (lub Verulamium) miasto w Bryta­nii, przy drodze pomiędzy Londinium a Ebora-cum, stolica Katuwellaunów, jako rzymskie mu-nicipwm zburzone zostało podczas powstania miejscowej ludności w r. 61 n.e.; później — od­budowane.

Veromandui zob. Weromanduowie.

Verona

780

Yeturit

Verona zob. Werona.

Verres zob. Werres Gajusz.

Verrius FIaccus uczony wyzwoleniec rzymski z czasów Augusta i Tyberiusza, gramatyk i ba­dacz starożytności, wychowawca wnuków Au­gusta. Do dziel jego należą częściowo znane dzięki zachowanej inskrypcji Fasti, nie zachowa­ne Rerum memoria dignarum libr! (sprawy godne pamięci) oraz De verborum significatione (O zna­czeniu stów), znane głównie z Festusa (zob. Festus 2).

Verrugo miasto Wcisków w Lacjum, na le­wym brzegu rzeki Trerus. Położenie bliżej nie ustalone.

tersus quadratus łac. septenar trocheiczny (zob. trocheiczne wiersze 3).

Yertumnus zob. Wertumnus,

Yerulamium zob. Yerolamwm.

Verus zob. Werus.

Vesbius zob. Wezuwiusz.

Vesevius zob. Wezuwiusz.

Vesontio zob. Sekwanowie.

Vespasianus zob. Wespazjan.

yespillones łac. pracownicy przedsiębiorstw po­grzebowych (zob. libitinarii), do ich obowiązków należało niesienie trumny ze zwłokami.

Vesta zob. Westa.

vestiarius łac. 1. niewolnik w domu rzymskim, do obowiązków jego należał nadzór nad garde­robą pana (yestis, vestimenliim ubranie, szata). 2. człowiek zajmujący się sprzedażą ubrań.

yestibulum łac. w domu rzymskim przedsio­nek, z którego wchodziło się do dalszych po­mieszczeń przez drzwi, tzw. ostium.

Vestilius (Sextus V) pretor, przyjaciel cesarza Tyberiusza; popadłszy w niełaskę Tyberiusza, popełnił samobójstwo.

Vestini zob. Westynowie.

Yestinus 1. Lucius K, ze stanu rycewkiego z Yienny w Galii, przyjaciel cesarza Klaudiusza;

może słusznie identyfikowany z Westinusem, któremu Wespazjan polecił odbudowę Kapi-tolu. 2. Marcus V. Alticiis, syn poprzedniego, konsul w r. 65, początkowo przyjaciel, potem przeciwnik Nerona. Został przez Nerona posą­dzony o należenie do spisku Pizona, nie znale­ziono jednak przeciw niemu dowodów. Został zamordowany z rozkazu Nerona, który posta­nowił ożenić się z żoną K, Statiiią Messaliną.

Yestorius (Caius V.) bankier w Puteoli; dzięki swojemu wykształceniu ceniony przez Cycerona i Attyka.

Vestrithis Spurinna wybitny polityk i poeta rzymski we wczesnym okresie cesarstwa. Za Othona dowodził wojskiem w północnej Italii, za Trajana w Germanii. Wspomina go w swych listach Pliniusz Młodszy. Poezje V.S. nie zacho­wały się.

Vestrius (Pubiws V.) ekwita- rzymski, walczył w Afryce po stronie Pompejusza, ułaskawiony następnie przez Cezara.

Vesuvius zob. Wezuwiusz.

veteranus zob. weterani.

Vetilius (Caius V.) 'dowódca armii rzymskiej w Hiszpanii w r. 149 p.n.e., w walkach z Wiria-tusem; zginą) podczas klęski pod Tribolą.

Vettii rzymski ród plebejski, wymieniany do­piero od czasów późnej republiki, często—w cza­sach cesarstwa. Niekiedy spotykamy formę nazwi­ska Yectii. 1. Titus Yettius, wywołał w Kampanii w r. 104 p.n.e. powstanie niewolników, został pokonany przez pretora Lukullusa. 2. Publius V. Scato, wódz Marsów w wojnie Italików;

zdobył miasto Samnitów Aesernię i zadał klęskę armii rzymskiej w r. 90 p.n.e., został jednak pokonany przez Mariusza. Wobec przewagi Rzy­mian, nie chcąc dostać się do niewoli rzymskiej, kazał się zabić. 3. Lucius V., jeden ze spiskow­ców Katyliny, wydał potem spiskowców i ich plany; odegrał niewyraźną rolę w rozgrywkach pomiędzy Cezarem i Pompejuszem; umarł nagle, popełniwszy podobno samobójstwo. 4. V. Bo-lanus, wyróżnił się w czasach Nerona, brał udział w wyprawach wojennych w Armenii pod wodzą Domicjusza Korbulona (Domifius Corbulo); był namiestnikiem Brytanii za Witeliusza i zarządcą Azji za Wespazjana. 5. V. Agorius Praetextatus (urn. w r. 384 n.e.), filozof orientacji neoplatońskiej; tłumaczył komentarze Temistiusza do obu Analityk Arystotelesa. Jest on prawdopodobnie autorem dziełka logicznego De decem praedica-mentis (O dziesięciu kategoriach), przypisywa­nego Augustynowi.

Vettones zob. Wettonowie.

Yetulonia zob. Wetulonia.

Vetuloniae aquae zob. Wetulonskie źródła.

Veturii (pierwotnie Vetusii) stary ród rzymski patrycjuszowski i plebejski, prawdopodobnie po­chodzenia sabińskiego. Należały do niego rodziny z przydomkami Cahinus, Crassus Cicurinus, Geminiis Cirurinus i Philo. 1. zob. Mamurius Vefu-rius. 2. Tifn.v V. Cabinus, konsul w r. 334 i 321 p.n.e. W r. 321 został przez Samnitów pokonany w Wąwozie. Kaudyńskim i zmuszony do hanieb-

via

781

Tictimarius

nego pokoju. 3. Lucius V. PhUo, propretor Galii Przedalpejskiej w r. 209 pJ»<. W r. 207 wsławił się zwycięstwem nad Kartagińczykami w bitwie nad Metaurcm. W r. 206 został konsulem. W r. 202 brał udział w bitwie pod Zamą, skąd przy­wiózł do Rzymu wieść o pokonaniu Hannibala.

via zob. drogi.

via Sacra najstarsza i najsławniejsza ulica Rzymu, powstała w okresie Republiki, łącząca zachodnią część Palatynu (Velia) z Forum Romanum. Wychodząc z Palatynu, przebiegała obok świątyni Larów, świątyni Jupitera, łuku Tytusa, wchodziła na Forum, kończyła się bądź obok świątyni Wcsty, bądź obok łuku Pabiusza. Spełniała rolę ważnego połączenia komunika­cyjnego między Palatynem i Forum; wzdłuż niej skupiały się sklepy, tędy przechodziły także procesje do świątyń na Forum.

Yiadus (gr. Utadoś) rzeka Odra. Wiadomości na temat Odry są w źródłach starożytnych bar­dzo skąpe. Pierwsza w starożytności wzmianka o Odrze znajduje się w „Nauce geograficznej" Ptolemeusza.

yiatfcum (łac. od via droga; gr. efódion) 1. die­ty wypłacane na drogę zarządcom (namiestni­kom) prowincji rzymskich. 2. zarobki i oszczę­dności żołnierzy. 3. zapasy zabierane na drogę.

Tiator łac. woźny urzędowy, goniec, posłaniec, który był łącznikiem pomiędzy Rzymem a sena­torami przebywającymi poza Rzymem. Funkcje wiatorów wykonywali najczęściej wyzwoleńcy albo obywatele wolni z najniższej klasy.

Vlbil Wibiusze, stary plebejski ród pocho­dzenia sabelskiego, pojawiający się' w Rzymie w czasach późnej republiki, 1. Yiblus yirrius z Kampanii, w czasie II wojny punickiej namówił w r. 216 swych ziomków do przejścia na stronę Hannibala. W r. 211, po długim oblężeniu Ka-pui, wraz z innymi senatorami miasta popełnił samobójstwo przez przyjęcie trucizny, by nie wpaść w ręce Rzymian. 2. V. Accuaeus, dowódca kohorty Pelignów; w r. 212 p.n.e. zdobył obóz kartagiński około Beneventum. 3. Caius V. Pcmsa stronnik Mariusza, przyłączył się jednak do Cezara, któremu zawdzięczał odwołanie z wy­gnania. W r. 58 p.n.e. został senatorem, w 51 — trybunem ludowym, w 47 — brał udział w wy­prawie przeciw Famakesowi, w 46 — został na­miestnikiem w Bitynii, w 45 — namiestnikiem w Gallia Cisalpina. Wstawiał się skutecznie u Ce­zara za wieloma stronnikami Pompej usza. Po śmierci Cezara został konsulem wraz z Hirtiu-

sem, razem też zostali wysłani przeciw Antoniu­szowi. Zginął na skutek rany otrzymanej w bi­twie pod Mutiną w r. 43. 4. V. Gallus, retor za czasów Augusta. Podobno tak doskonale na­śladował szaleństwo, że w końcu naprawdę zwa­riował. 5. Caius V. Postumus, w r. 5 n.e. consul suffectus, w r. 10 uśmierzył bunt w Dalmacji. 6. Caius V. Marsus, legat Germanika na Wscho­dzie, skąd po jego śmierci przywiózł do Italii Agrypinę. Consul suffectus w r. 17 n.e., następ­nie prokonsul Afryki, za Klaudiusza namiest­nik Syrii. 7. Caius V. Serenus, prokonsul Hisz­panii ok. r. 21 n.e.; w r. 23 oskarżony przez syna o zdradę stanu został zesłany na wyspę Amorgos, skąd wrócił później ułaskawiony. 8. V. Fronto, dowódca jazdy w Cylicji w r. 19 n.e. 9. V. Cris-pus, znany i ceniony mówca, consul suffectus za Nerona. Tai Wespazjana namiestnik Afryki. Z jego mów sądowych zachowały się fragmenty. 10. V. Secundus, brat poprzedniego, wygnany z Rzymu w r. 60, ale dzięki wstawiennictwu brata odwołany Z wygnania. 11. Caius V. Trebonianus Gallus z Peruzji cesarz rzymski, panował w la­tach 251 - 253 n.e.; zanim przywdział purpurę, służył u boku cesarza Decjusza w wyprawach przeciw Gotom nad Dunajem i podobno ponosi winę za jego śmierć. Zginął w r. 253 albo 254 wraz z synem z rąk własnych żołnierzy podczas powstania w Pannonii. 12. Caius V. Asinius Gallus Yeldumnianus Yolusianus, znany jako Vo-fusianus, syn poprzedniego, panował razem z oj­cem. Okres ich rządów był nieszczęśliwy, kraj nawiedziła zaraza, wschodnie granice nękali Persowie i Gotowie, wybuchały bunty wojska. 13. V. Sequester (IV lub V wiek n.e.), autor zachowanego traktatu De flummibus, fontibus, lacubus, nemoribus, paludibus, montibus, gentibus, quorum apud poetas mentio est (O rzekach, źród­łach, jeziorach, gajach, bagniskach, górach, lu-dacH wspomnianych przez poetów).