Kurum bilgisayar programı yerinden tahakkuk esasına göre tahakkuklandırılıp, tahsilat aşamasına gelmektedir. Vadesi geçen bir alacak diğer yıla devir ederken bilgisayar programında bulunan otomatik gecikme zammı verilerini alarak tahsil edilmekte muhasebe biriminde muhusebeleştirilmektedir. Zamanaşımı programı olmayıp manuel olarak kontrol edilmektedir. 1980 yılından bu güne kadar her yıl bütçe kanunu ile belirtilen, belirli limit altında kalan alacaklar ile ilgili hiçbir şekilde genel terkin uygulaması yapılmamıştır.
Gelir türüne göre uyarı olmayıp vade tarihi geçen alacaklar borç hesap kartında renklenerek uyarı olmaktadır. Özel bir program olmayıp mevcut e-Belediye programı kullanılmaktadır. yıl içerisinde ortaya çıkan ve hesapta takibi gereken alacaklar için her ay ve üç ayda bir liste alınarak manuel olarak kontrol ve takibi yapılmaktadır.Her kullanıcının bir şifresi olup o şifre ile kişi yetkilendirildiği yerlere girebilmekte, yetkisi olmayan birimlere ve bilgilere ulaşamamaktadır. Dolayısıyla yetkisi olmayan kişilerin müdahalesi söz konusu değildir.
Gelir türüne göre uyarı olmayıp vade tarihi geçen alacaklar borç hesap kartında renklenerek uyarı olmaktadır. Özel bir program olmayıp mevcut e-Belediye programı kullanılmaktadır. yıl içerisinde ortaya çıkan ve hesapta takibi gereken alacaklar için her ay ve üç ayda bir liste alınarak manuel olarak kontrol ve takibi yapılmaktadır.Her kullanıcının bir şifresi olup o şifre ile kişi yetkilendirildiği yerlere girebilmekte, yetkisi olmayan birimlere ve bilgilere ulaşamamaktadır. Dolayısıyla yetkisi olmayan kişilerin müdahalesi söz konusu değildir.
Encümen kararı ile satışı yapılan veya kiralanın gayrimenkullerin borçları tahakkuk kartlarına işlenerek vadesinde tahsil edilmektedir. Vadesi geçtikten sonra yapılan ödemelerde bilgisayar programında bulunan otomatik olarak yasal faiz oranları uygulanmaktadır. Satışı yapılan gayrimenkul için tapu verilirken İmar ve Şehircilik Müdürlüğüne o gayrimenkulün tahsilat kartı ve encümen kararının bir sureti eklenerek satın alan kişinin borcu olmadığına dair bir yazı ile bildirilir. İmar ve Şehircilik Müdürlüğü encümen kararında yazılı miktar ile tahsilat kartında yapılan ödemeleri karşılaştırarak kontrol yapılmaktadır. Aynı şekilde kiralanan yerler içinde ilgili birimlerce çapraz kontrol uygulanmaktadır.
Yıl içerisindeki gelir tahakkukları gelir servisi tahakkuk birimince girilmesine müteakip muhasebe servisince tahakkuk muhasebe işlemi yapılır. Bu işlem neticesinde 120 gelirlerden alacaklar kodu çalışır Alacakların yıl sonu devirlerinin 120’den 121’e takipli alacaklar hesabına işlenmekte ve geçişlerin kontrolleri bire bir yapılmaktadır. Yıl sonundaki taksit ve faiz ödemeleri program tarafından sicil ve alacak bazında otomatik olarak işlenmektedir.
Kiralanan gayrimenkulerin kira sözleşmeleri Destek Hizmetleri Müdürlüğü kira birimi tarafından yapılmakta olup, sözleşmeye göre yapılan tahakkuklar Müdürlüğümüzce tahsil edilir. Sözleşmelere uygun tahsil edilip edilmediği Destek Hizmetleri Müdürlüğünce yapılmaktadır. İlgili birimce yapılan tahakkuklar yapılıp yıl sonunda kira tesbit komisyonunca kiraya verilen yerler incelenmektedir.
Gelir Servisi yılı içinde vadesi geçen alacaklar için ertesi yılın Eylül ayına kadar beklemekte ve Eylül ayı itibariyle, vadesi geçmiş alacaklara ilişkin mükellef listeleri oluşturularak, bu mükelleflere ödeme emri gönderilmektedir. Gelir Servisi sorumluları alacaklara ilişkin tahsilatların Belediye içerisindeki tahsilat vezneleri aracılığıyla yapılması yanında posta ve bankalar aracılığıyla da gerçekleştirildiğini, bu yüzden zaman zaman tahsilatların kendilerine yansımasında sıkıntılarla karşılaşabildiklerini, mükellef taksidi ödediği halde kendilerinde ödenmemiş gibi görülebildiğini ifade etmişlerdir. Ayrıca bazı taksitlerin yaz dönemine rastlaması sebebiyle mükelleflerin şehir dışında bulunduklarını, unutmalar vs. gibi nedenlerle de ödemelerin gecikebildiğini belirtmişlerdir. Bu yüzden vadesi geçmiş alacaklar için ertesi yılın Eylül ayına kadar beklenerek Eylül ayı itibariyle ödeme emirleri gönderilmektedir. 6111 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesi nedeniyle de vadesi geçmiş alacaklara ilişkin listelerin 2011 yılı içinde Kasım ayında oluşturulacağını beyan etmişlerdir.
Ekte yer alan belgelerde de görüleceği üzere, icra takip servisi tarafından borçluya görüşme mektubu, haber kağıdı, ödeme emri, haciz varakası ve haciz müzekkeresi hazırlanmaktadır. Peşin veya taksitli satış yapılan gayrimenkullerin kiraları için Destek Hizmetleri Müdürlüğü’nün kira servisi tarafından tahakkuk girilmekte ve otomatik olarak mali hizmetler muhasebeleştirme anında görmektedir. İcra Takip servisinde borç takibatı yapılmaktadır. Program gecikme işlemini tüm kullanıcılara hatırlatmaktadır. Önceki yıllara ilişkin tahsilatlar kullanılan bilgisayar programının ilgili modülü aracılığıyla mükellefin sicil no'su ile birlikte tahsilat bordrosuna dökülebiliyor.
SONUÇ VE ÖNERİ:Vadesi gelmiş alacakların takibinde iç kontrol sisteminin daha da etkin çalışmasını teminen gerekli uyarıların yapılası uygun olacaktır.
BULGU 83: Alacakların gerçek değeri ile tahsil edilmesini sağlayan kontrollerin genel anlamda etkin çalıştığı görülmüştür.
BULGU 83: Alacakların gerçek değeri ile tahsil edilmesini sağlayan kontrollerin genel anlamda etkin çalıştığı görülmüştür.
Alacakların gerçek değeri ile tahsil edilmesini sağlamak amacıyla spesifik olarak bu amaca yönelik bir sistem bulunmamaktadır. Belediyede her birimin kendi tahakkuk amiri olması nedeniyle birimlerce tahakkuk ettirilen tutarlar Gelir Servisi tarafından takip ve tahsil edilmektedir. Kontroller tahakkuk birimlerinde yapılan kontrollerle sınırlıdır. Spesifik olarak söz konusu amaca yönelik sistem olmasa da mevcut e-belediye programı ile alacakların fazla veya eksik hesaplanmasını engelleyen ve bu tür ödemeleri tespit eden kontrollerin nispeten ilgili birimlerde bulunduğu ifade edilmektedir. Programa kullanıcıların dışında kimsenin müdahale etme imkanı bulunmamaktadır. Alacak tutarları ilgili birimler tarafından tahakkuk yapılmakta, yapılan tahakkuka esas beyannameler yoklama fişi ile yerinde kontrol edilmektedir (Eklerde durumu tevsik eden belgeler bulunmaktadır). Yıl sonunda Mali hizmetler Birimi Genel Rapor çekerek mutabakat sağlamaktadır. Bilgi işlem merkezi yazılım programında kullanıcıların müdahale edemediği ve faizi ve gecikme oranları otomatik işlenmektedir. Kiralardaki takibe düşen alacaklar, hukuk işleri müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Belediye adına iştirak geliri tahsil edilmemiştir. Belediyenin döviz cinsinden geliri bulunmamaktadır. Belediyeye ait olup da kiralanan gayrimenkuller için tahsil edilecek kiraların bedelleri TL üzerinden tahsil edildiği için tahsilat sırasında hatalı döviz kuru belirlenmesi gibi bir risk söz konusu değildir. Gayrimenkul kira gelirlerinin ilk tahakkukunda faiz işlenmemektedir. Ana paraları (kira tutarı) tahakkuk ettirilmektedir.
