Mehri xatun divan مهري خاتون ديوان baki 2011

Hərfi-cim

Fāilātün fāilātün fāilātün fāilātün
Bir dəm ol dilbər cəmalından iraq olmaq nə güc,

Bir nəfəs cananəsiz aləmdə sağ olmaq nə güc.

Gülüstanda qönçənin yanında xar olmaq nə xoş,

Lalə kimi bülbülün bağrında dağ olmaq nə güc.

Mən gədasını qoymazlar üz sürəm dərgahinə,

Padişahın asitanında yasaq olmaq nə güc.

Çeşmi xəşm etdikcə, cana qəmzəsi xəncər çəkər,

Məst əlində, dostlar, qılınc, bıçaq olmaq nə güc.

Gülşəni-hüsni-kənarın tutdu, Mehri, xətti-yar,

Bülbülün tazə gülüstanında zağ olmaq nə güc.

13
Hərfi-ha

Fā’ilātün fā’ilātün fā’ilātün fā’ilün
Dostum, ərz et cəmalın, canımız bulsun fərəh,

Küfri-zülfünü görüb, imanımız bulsun fərəh.

Çün dilə dilbər xəyalı gəldi mehman olmağa,

Peşkəşi-can verəlim, mehmanımız bilsun fərəh.

Cami-lə’lindən nigarın, saqiya, bir badə sun,

Məclisimiz gərm olub, dövranımız bulsun fərəh.

Zülməti bir cür’ə ilə xaneyi-dildən götür,

Ol səfadan külbeyi-əhzanımız bulsun fərəh.

Xubların vəsfin, ey Mehri, şöylə təqrir eylə sən,

Kim oxursa dəftəri, divanımız bulsun fərəh.

14
Hərfi-xi

Məfā’īlün məfā’īlün məfā’īlün məfā’īlün
Bu könlüm zövrəqin aldı bu gün bir qönçələb gülrux,

Yaşım dəryasına saldı bu gün bir qönçə ləb gülrux.

Bəlləndi qəddi-naz ilə, sallahıb sərəfraz ilə,

Gülüstan səhninə gəldi bu gün bir qönçələb gülrux.

Bəlakeş bülbülüm bildi, fəğanımdan səfa buldu,

Üzümə gül kimi güldü bu gün bir qönçələb gülrux.

Dilə gərçi cəfa qıldı, birinə min vəfa qıldı,

Bizə vəslin əta qıldı bu gün bir qönçələb gülrux.

Alıb şirin zəban ilə əlindən Mehrinin varın,

Aha, gəldim deyü yeldi bu gün bir qönçələb gülrux.

15
Hərfi-dal

Fə’ilātün fə’ilātün fə’ilātün fə’ilün
Eylədi yar məni dərdiylə avara, mədəd,

Ölərəm, etməz isə həsrətlə çarə, mədəd.

Öldürərəm der imiş zülfünə çeşmin məni yar,

Vermə cəllad əlinə, as məni ol dara, mədəd.

Çeşmi-məstin yenə nahaq yerə qan eyləməsin,

Suçunu bildirə qətlin sana bir para, mədəd.

Şərbəti-lə’lin imiş xəstə dilə, dost, şəfa,

Dəmidir, eylə dəva bu dili-bimara, mədəd.

Bir nəfəs qıldı ki, Mehri, verə can firqət ilə -

Çıxmasın həsrət ilə hey, mədəd ol yara, mədəd.

16

Fā’ilātün fā’ilātün fā’ilātün fā’ilün

Zülfi-müşkinin nola boynuma saldıysa kəmənd,

Dostum, lazım dürur divanəyə, əlbəttə, bənd.

Elmi-caduluqda bir ustaddır çeşmin sənin,

Görsə Harut ilə Marutu, keçərdi onlara bənd.

Ruxların dil şahını mat eylədi bir lub ilə,

Gözlərin can fərzinə hacət deyil sürmək səmənd.

Kəlləsin ortaya qoyub öykünmüş lə’linə,

Anın çün çarsular içrə bərdar oldu qənd.

Gərçi çox seyr eylədim baği-cahan səhraların,

Rasti-qəddin kimi heç görmədim sərv bülənd.

Qoy bizi mahruların mehrilə var sən, fariq ol, 

Naseha, etməz əsər rüsvayi-eşq olana pənd.

Xubların tiği-cəfasından üzüm döndərməzəm,

Doğrasalar sinəmi gər zirə-zirə, bənd-bənd.

Dərpəyincə yollarına düşdüyüm dilbərlərin,

Der görən «xeyli bəlakeşdir bu Mehri, dərdmənd».

İllər ilə mən üzün görməm, dariğa, ah, kim,

Sayəsində xoş keçər dildarımın hər ləvənd.

17
Fā’ilātün fā’ilātün fā’ilātün fā’ilün
Künci-qəm viranəsində şimdi yarımdır nəməd,

Sayəvanım, məhrəmim, aləmdə varımdır nəməd.

Mən gəda halına həmdərd olmadı illa ki bu,

İzzü cahım, həmdəmim, həm şəhriyarımdır nəməd.

Tən ənis olmuşdur, ondan ayrı olmaz bir nəfəs,

Sevdiyim, yarım, vəfadarım, nigarımdır nəməd.

Qış günündə gah ki əsdikcə badi-zəmhərir,

Xaneyi-xəlvətgahimdə gərmi-narımdır nəməd.

Ey fələk, Mehri siyapuş etdin isə qəmmidir?

Qaliba, cəm olmadan ruh ixtiyarımdır nəməd.

18
Hərfi-zəl

Fā’ilātün fā’ilātün fā’ilātün fā’ilün
Yox sanardım aləm içrə can ilə sərdən ləziz,

Hey nələr varmış cahanda dəxi bunlardan ləziz.

Ləzzətin uşbu cahanın şnmi bildik, hasili

Yox imuş ruyi-zəmində vəsli-dilbərdən ləziz.

Ləblərin soğduqca, cana, ağzıma şəkər yağar,

Şöylə şirin loxmadır paludeyi-tərdən ləziz.

Aşiqə baş ağrıdıb ərz etmə, naseh, cənnəti,

Ləblərin sorduq nigarın abi-kövsərdən ləziz.

Şimdi bu tutikəlama mübtəladır, Mehri kim,

Söyləsə şirin sözi qəndi-mükərrərdən ləziz.

19
Hərfi-ra

Fā’ilātün fā’ilātün fā’ilātün fā’ilün
Atəşi-eşqə ol aşiqlər ki, canın yaxdılar,

Buldular vüsləti-əbəd, çün kim cahanın yaxdılar.

Yanmasınmı aşiqi-biçarələr pərvanə vəş,

Mahrular çünki hüsni-şəm’danın yaxdılar.

Hicr ilə sanma səni yaxdı vücudum xublar,

Ey neçə dil mülkətinin xanimanın yaxdılar.

Lə’linə öykündüyüçün lalə rüxsarına şəm’,

Laləyə dağ urdular, şəm’in zəbanın yaxdılar.

Dililə can verdi Mehri tərcüman dilbərlərə,

Aldılar könlün əcəb, bu tərcümanın yaxdılar.

20
Fā’ilātün fā’ilātün fā’ilātün fā’ilün

Aşinalər sağlıq ilə eyləsin seyranlar,

Durduğunca bu cahan, gəldikcə bu dövranlar.

Dur düşdün çünki, ey dil, bülbüli-gülzardan,

Getdi güllər, biz qılalım naleyü əfğanlar.

Bəstəri-nəsrində aram eyləsin xoş dostlar,

Cismimizə pürələr ursun bizim dəndanlar.

Yesin, içsin xoş bular yaylaqlarında dəmbədəm,

Udalım biz qəm evində kasə-kasə qanlar.

Qaldı isə cismin bu şəhrin istisində, çarə nə,

Bəs məkanıdır qərib olanların külhanlar.

Yox dürur, Mehri, bu gün dəvaya mane gösrtərir,

Vaz gəl, hərcayılardır şimdiki yaranlar.

21
Məf’ūlü fā’ilātü məf’āīlü fā’ilün
Ey dil, bahar fəsliyü çün dövri-lalədir,

La deməziz ki, aşiqə sevda həvalədir.

Bəzmi-çəməndə, səhni-gülüstanda dövr edən

Saqi əlində sağəri-safi-piyalədir.

Dilbər cəmali üzrə ərəqlər ki düzülüdür,

Gül yaprağında sanasan onu ki jalədir.

Mə’şuq əlində cövrü, cəfayü, itapü naz,

Aşiq dilində şamü səhər ahü nalədir.

Bu ruz içində guşeyi-gülşəndə, Mehriya,

Dövlət anın ki, həmdəmi bir çeşmi-əladır.

22
Qəzəli-qərra

Fā’ilātün fā’ilātün fā’ilātün fā’ilün
Əşki-çeşmimdən olur cuş etdiyi irmağlar,

Dudi-ahımdandır əbr olduğu hər dəm dağlar.

Ruzi-şəb yaşlar tökər dolub, sərgərdan olub,

Giryeyü zarı ilə durmaz nə üçün ağlar?

Naləm eşitdikcə titrər bərg, aram eyləməz,

Yaşımı gördükcə hər abi-rəvanlar şağlar.

Gözlərimə sənsiz, ey ruhi-rəvanım, bir nəfəs,

Gülşən ilə, neyləyim, külhan görünür bağlar.

Gəldiyincə güldürürsən gül kimi dil bülbülün,

Getdiyincə laləvəş bağrımda qorsan dağlar.

Firqətin zəxmilə Mehri çoxdan olardı həlak,

Müstədam ol, yenə vəslin ona mərhəm bağlar.

23
Fāilātün fāilātün fāilātün fāilün
Ol mübarək zatına hər dəmdə sihhət yaraşır,

Ol mütəhhər çeşminə hər anda rahət yaraşır.

Dari-rüf’ətdə səfayü zövqlə leylü nəhar,

Səhni-sihhətdə gözəl xanımla söhbət yaraşır.

Ol vücudi-nazəninindən iraq olsun ələm,

Düşməninə xaneyi-qəm içrə möhnət yaraşır.

Təb neçün tutar səni, tutsun rəqib kafiri,

Sana sihhətlər, əduna rəncü zillət yaraşır.

Tiği-qəhr ilə ədunun başını qət’ etməyə,

Zatına cürətü, həm bazuna qüvvət yaraşır.

Ney kimi inləyən hər dəm həsud olsun müdam,

Cəngü qanun ilə hər dəm sana işrət yaraşır.

Haq bağışlasın, ilahi, səni ol validənə,

Kim onun bir danəsisən, sana rəf’ət yaraşır.

Həmdulla kim, mülaqat oldu Mehri daiyə,

Der görərlər: «Zatına ərkani-dövlət yaraşır».

24
Məf’ūlü məf’āīlü məf’āīlü fe’ūlün

Ol kani-vəfa xoş bizə göstərdi kərəmlər,

Basdı kərəmindən üzüm üstünə qədəmlər.

İsa nəfəsi eylədi biz mürdəni zində,

Qəmgin dilimiz buldu fərəh, getdi ələmlər.

Lütfiylə qıldı dili-viranəmi mə’mur,

Könlün xoş edə hər dəm onun xub sənəmlər.

Etdi bizi ol zati-şərifiylə müşərrəf,

Görməyəsəriz həşrə deyin qüssəvü qəmlər.

Mehri, neçəsi şərh edəsən vəsfi-bəyanın,

Təqrir edəmməz dil, nə hu təhrir qələmlər.

25

Fə’ilātün fə’ilātün fə’ilātün fə’ilün