MüƏLLİFDƏN

Beşinci nəzər: 
Muzərr ləhcəsi: 
Yeddi oxunuş səbki deyildikdə, yalnız Bəni-
muzər qəbiləsinə mənsub olan yeddi (Qüreyş, Əsəd, Kənanə, 
Huzeyl, Təmim, Zəbbə və Qeys) qəbiləsinin istifadə etdikləri 
ləhcələr nəzərdə tutulur. 
Cavab: 
Dördüncü nəzəriyyəyə tutulan irad və nöqsanlar bu 
nəzəriyyəyə də şamil olunur. 
Altıncı nəzər: 
Qiraətlərdəki ixtilaflar: 
Bu nəzəriyyənin tərəfdarları yeddi səbki 
deyildikdə, yeddi qiraət üsulunu nəzərdə tuturlar. Onlar 
nəzəriyyələrini 
bəyan 
edərkən 
deyirlər: 
Apardığımız 
araşdırmalardan sonra belə bir nəticəyə gəldik ki, Quran məhz 
yeddi qiraət üsulunda nazil olmuşdur. 
1. Bəzən, yalnız kəlmənin məna və quruluşu deyil, hərəkəsi (sait 
hərfləri) dəyişilir. Məsələn, «Hunnə əthəru ləkum» cümləsindəki 
zəmmə ilə (u) oxunan «əthəru» «əthərə» oxunur. 
2. Bəzən hərəkənin əvəz olması ilə cümlənin quruluş və 
mənasında da dəyişiklik baş verir. Məsələn, 
«Rəbbəna baid əsfarina 
– Ey Rəbbimiz! Səfərlərimizin arasını [məsafəsini] uzaq et!» (Səba-
19). 
3. Bəzən hərflər dəyişildikdə yazılış formasında heç bir dəyişiklik 
baş vermir, məna isə tamamilə əvəz olunur. Məsələn, «nunşizuha – 
nunşiruha» kəlməsi həm (z), həm də (r) hərfi ilə tələffüz olunur. 
Belə ki, «nəşərə» (yaymaq), «nəşəzə» isə (uzaq etmək) mənasını 
verir. 
4. Bəzən kəlmənin yazılış forması dəyişilsə də, mənası olduğu 
kimi qalır. Məsələn, «kəl ihni mənfuş» (dağlar isə didilmiş yun kimi 
olacaqdır) ayəsi, «Kəssovfil mənfuş» oxunmuşdur. Çünki, «ihn» və 
«sovf» eyni mənanı (didilmiş yun) daşıyır. 
5. Bəzən qiraətdə yaranmış ixtilaflar həm kəlmənin yazılış 
formasının, həm də mənasının əvəz olunmasına səbəb olur. 
Məsələn, «və təlhin mənzud» (salxım-salxım sallanmış banan 
ağacları altında) ayəsi «və təlin mənzud» kimi oxunmuşdur. 

---

178 
6. Bəzən qiraətlərdə ifadələr bir-birindən ya əvvəl, ya sonra (yəni 
yerləri dəyişilərək) tələffüz olunur. Məsələn, «və caət səkrətul movti 
bil həqqi» (ölüm məstliyi həqiqətən gəlir) ayəsi «Və caət səkrətul 
həqqi bilmovti» oxunmuşdur. 
7. Bəzən də ayəyə əlavə və əskiltmələr etməklə məna baxımından 
nöqsanlar yaradılır. Məsələn, «Tisə və tisunə nəcətən unsa» (Onun 
doxsan doqquz dişi qoyunu var).