Musiqi səsləri və onların fiziki xüsusiyyətləri
Səs fiziki hadisə olaraq elastik cisimlərin rəqsi hərəkəti nəticəsində əmələ gəlir.
Səslər musiqi və
qeyri-musiqi səslərinə bölünür.
Çalına və oxuna bilən səslərə musiqi səsləri deyilir – tarın, tütəyin səsi və s.
Səslə oxunması, hər hansı bir alətdə çalınması mümkün olmayan səslərə qeyri-musiqi səsləri
deyilir –
küləyin səsi, addım səsləri
Musiqi səsləri qeyri-musiqi səslərindən 4 xüsusiyyətinə görə fərqlənir.
1)
Səsin yüksəkliyi
– elastik cismin yəni simin qalın və ya nazik , qısa və ya uzun olmasından,
dartılma dərəcəsindən asılıdır.
Sim nə qədər nazik, nə qədər qısa olsa, nə qədər cox dartılarsa,
səs bir o qədər yüksək olar.Əksinə qalın və uzun olsa, az dartılarsa, bir o qədər bəm olar.
2)
Səsin qüvvəsi –
səs verən cismin amplitudasının nə qədər geniş olmasından asılıdır.Simə
zərbə nə qədər güclü olarsa, amplituda genış olar, səs bir o qədər bərk çıxar. Əksinə,
simə zərbə
zəif olarsa, amplituda az olar, səs bir o qədər zəif olar.
3)
Səsin uzunluğu
– Simin titrəmə müddəti səsin uzunluğunu müəyyən edir.
Səsin uzunluğu
bütöv, yarım, çərək və s. kimi müəyyən edilir.
4)
Tembr
– insan səsi və alətə xas olan səs boyasıdır.
Səslərin yüksəslik baxımından ələqə sistemi musiqi quruluşu adlanır.7 əsas səs var – do, re, mi,
fa, sol, lya,
si (klaviaturada ağ pillə). Bu səslərin yarım və ya bir ton yüksəlməsi və ya bəmləşməsi
nəticəsində törəmə pillə alınır ( klaviaturada qara pillələr)
Dostları ilə paylaş: 
