Onderwijsinnovatie in Europa : Voorbeelden van goede praktijken uit tien Europese landen

7.3Innovatieprojecten in scholen

62. Doelstellingen van de Pathfinders¹²⁶

Het concept van de Pathfinders werd opgestart om de voorstellen in de 14-19 reform uit te tes­ten op lokaal vlak, om goede praktijk te ontwikkelen en deze dan te verspreiden. 25 project­en werden opgestart in 2002-03 en nog eens 14 in 2003-04; de eisen voor de laatste waren strenger wat de innoverende activiteiten betreft.
Een Pathfinder bestaat een school die samenwerkt met andere scholen of further education colleges en netwerken uitbouwt met verschillende andere partners in het hoger onderwijs, in het bedrijfsleven in een bepaalde regio enz. De Pathfinder-projecten worden gecoördineerd door een school of een andere verantwoordelijke instantie voor onderwijs.
De doelstellingen van de 14-19 Pathfinders zijn¹²⁷:

• 
  een reeks nieuwe ideeën uit te testen en er nieuwe te ontdekken
  
• 
  goede praktijk te ontwikkelen voor vorming en opvoeding van 14 tot 19 die kan gebruikt worden bij het veralgemenen van de hervorming in Engeland
  
• 
  na te gaan hoe het beleid voor onderwijs en vorming 14-19 in overeenstemming is met ander beleid; na te gaan welke hinderpalen er zijn en hoe men deze kan overwinnen
  
• 
  aan te tonen dat deze vernieuwende hervorming kan plaats vinden op verschillende plaat­sen, in verschillende sociale omstandigheden en met een verschillende mix van groe­pen scholen en FE colleges.
  

Alle pathfinder schools moeten

• 
  de gehele fase van 14 tot 19 bestrijken
  
• 
  studie- en beroepskeuze verder uitbouwen
  
• 
  het ontwikkelen van individuele leertrajecten bevorderen
  
• 
  samenwerken met andere pathfinders
  
• 
  duidelijke doelstellingen opstellen.
  

De pathfinders voor 2002-2003 zullen vooral werken rond:

• 
  samenwerking (op geografisch vlak) met andere lokale en regionale partners
  
• 
  verbredeing van het curriculumaanbod
  
• 
  aangepaste en gevarieerde leersnelheden
  
• 
  post-16 toegang tot niveau 2 voor wat lezen, rekenen en ICT betreft
  
• 
  aanbieden van programma’s met meer stages in bedrijven
  
• 
  bevordering van de ondernemingszin
  
• 
  innovatief gebruik van beroepsopleiding met nieuwe hybride GCSE
  
• 
  betere studie- en beroepskeuze.
  

In januari 2003 werden 25 pathfinders opgestart. In september 2003 volgende 14 nieuwe projecten, wat het totaal aantal op 39 pathfinders brengt. Er wordt 24 miljoen euro vrijge­maakt voor de werking in het schooljaar 2003-04. De pathfinders worden verondersteld jaar­lijks een rapport op te stellen dat op de website beschikbaar is.

63. Praktijkvoorbeelden en/ of goede praktijkvoorbeelden Pathfinders

Op de website van de pathfinders vindt men een beschrijving van alle 39 pathfinders met sleutelwoorden voor hun activiteiten; voor diegenen die hun activiteiten hebben opgestart in 2002-03 is er een tussentijds rapport van juli 2003. Een kaart van Engeland laat toe een regio aan te klikken en zeer gemakkelijk toegang te hebben tot de pathfinders en hun activiteiten. Men vindt alles op de volgende webpagina: http://www.dfes.gov.uk/14-19pathfinders/ findpathfinder.cfm
Bij elke pathfinder van de eerste generatie (opgestart in januari 2003), vindt men een tus­sen­tijds activiteitenrapport dat zeer gedetailleerd alle activiteiten beschrijft.

64. Eerste evaluatie van de Pathfinders

Het DfES (Department for Education and Skills) heeft twee universiteiten – de University of Leeds en de University of Exeter – de opdracht gegeven de pathfinders te evalueren. Dit zal o.m. negen kwalitatieve case studies bevatten (6 in gebieden waar pathfinders zich bevinden en 3 in andere gebieden) om te zien welke impact deze scholen hebben.
De individuele pathfinders moeten zelf een systeem van zelfevaluatie uitwerken over de vooruitgang die zij maken. Op basis van de tussentijdse rapportering door de pathfinders werd een tussentijds eva­lua­tierapport opgesteld. Dit is te vinden op de webpagina:

http://www.dfes.gov.uk/14-19pathfinders/documents/14-19%20progress%20update%20paper%20(website).doc
Enkele lessen uit de eerste fase van de Pathfinders zijn de volgende:

• 
  er worden nieuwe vormen van beroepsopleiding aangeboden, zoals sterker be­roeps­ge­rich­te cursussen voor een bredere groep jongeren
  
• 
  er vindt meer leren op de werkpek plaats in samenwerking met de bedrijven
  
• 
  er is meer on-line leren en e-learning zodat jongeren in afgelegen gebieden meer kansen hebben tot leren
  
• 
  er ontstaat meer en andere samenwerking tussen scholen en bedrijven
  
• 
  er worden meer alternatieve curricula aangeboden om sociale uitsluiting te vermijden, vooral voor de weinig gemotiveerde leerlingen.
  

65. Enkele andere initiatieven met goede-praktijkvoorbeelden

De Beacon schools
Het Beacon schools initiatief werd opgestart in 1998 en loopt tot 2005. Er zijn 1062 scholen uit Engeland en Wales bij betrokken: kleuterscholen, lagere scholen en secundaire scholen. Het heeft tot doel de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren door het verspreiden van goede voorbeelden. Beacon schools zijn scholen die werden geïdentificeerd als goede praktijkvoor­beel­den en die hun ervaringen moeten delen met andere scholen.
Beacon schools geven raad op de volgende vlakken: curriculum, leerlingenbegeleiding, school­mana­ge­ment, het werken met hoogbegaafde kinderen, het bevorderen van de deelname van de ouders aan de school, speciale voorzieningen voor leerlingen met leer- en andere moeilijk­heden, speciale strategieën om het pesten en geweld te voorkomen enz.
Sommige Beacon schools werken samen met scholen die moeilijkheden kennen op welbe­paal­de gebieden. Dit is slechts één mogelijk model van partnerschap. Anderen werken mee aan de initiële opleiding van de leraren of werken aan de inductieperiode van jonge leraren. Op die manier dragen Beacon schools bij tot het verbeteren van de kwaliteit en tot de pro­fes­sio­ne­le ontwikkeling van alle leraren.
Voor verdere informatie en voor de lijst van alle 1062 Beacon schools kan men terecht op de volgende website: http://www.standards.dfee.gov.uk/beaconschools/
Het Leading Edge Partnership Programme
Het LEP-programma wil voortbouwen op het succes van het Beacon schools programma, dat geleidelijk aan wordt afgebouwd tegen augustus 2005. LEP werd opgestart in juli 2003 met 103 partnerschappen na de eerste selectieronde. Kandidaturen voor de tweede selectieronde konden ingediend worden tegen 9 januari 2004.
Het LEP beoogt innovaties en goede praktijk in het secundair onderwijs te identificeren, uit te breiden en te verspreiden, zodat de kwaliteit van het leren en lesgeven steeds blijft verbe­teren. De ‘beste’ scholen worden geselecteerd om als speerpunten en hefbomen van ver­nieuw­­ing in het secundair onderwijs te dienen, om mee te werken aan het uitbouwen van col­­laboratieve leergemeenschappen en federaties en om onderzoek naar innovatie te be­vor­deren.
Alle informatie over the Leading Edge Partnership Programme is te vinden op de volgende website:http://www.standards.dfes.gov.uk/leadingedge/
Introduction to good practice and initiatives
Interessante informatie is eveneens te vinden op de volgende website: http://www.standards. dfes.gov.uk/schoolimprovement/sigoodpractice/?version=1. Goede-praktijkvoorbeelden zijn be­schik­­baar over: kwaliteit van lesgeven en leren, school­manage­ment en leadership, de voor­waarden om te leren en het gebruiken van de gegevens in verband met de resultaten van de leerlingen.
De volgende thema’s komen op deze webpagina aan bod:

• 
  data management
  
• 
  investors in people
  
• 
  national healthy schools standard
  
• 
  subject leader mentor training programme
  
• 
  transforming secondary education in Nottingham City (booster schools)
  
• 
  school improvement case studies
  
• 
  narrowing the achievement gap
  
• 
  pupil mobility programme
  
• 
  pilot literacy programme
  
• 
  pilot project: gifted and talented children
  

IQEA - Improving the Quality in Education
De Local Education Authority (LEA) van Nottinghamshire heeft einde van de jaren ‘90 het Not­ting­hamshire Educational Development Plan opgezet. Het IQEA (Improving the Quality in Educat­ion) project is een belangrijk onderdeel van dit plan. Het heeft tot doel de kwaliteit van het leren en onderwijzen in de secundaire school te verbeteren¹²⁸.
Het initiatief tot het IQEA project ligt bij een universiteit (vroeger de University of Cam­bridge, nu Nottingham University). Het project krijgt geen steun van de nationale over­heid maar wordt in belangrijke mate financieel gedragen door de scholen zelf, die een jaar­lijk­se bijdrage betalen van ongeveer 4750 euro. Soms wordt een deel van de bijdrage betaald door de LEA, de lokale educatieve overheden.
De universiteiten organiseren voor de leraren van de scholen die deelnemen aan IQEA een navor­mings­programma (staff development programma) voor leraren. De universiteit levert een ‘link adviser’ die elk van de scholen ondersteunt bij het veranderingsproces. Deze consulent functioneert als een ‘critical friend’ die nieuwe kennis en informatie aanbrengt, het proces be­ge­leidt en feedback geeft op ontwikkelingen om de motivatie te blijven voeden.
De samenwerking tussen de scholen en de universiteiten is onderbouwd door onderzoek. De deel­nemende scholen worden verondersteld interne reflectie rond vernieuwing en ver­an­dering blijvend uit te voeren en gebruik te maken van de resultaten van onderzoek op het vlak van leren en lesgeven die de universiteiten kunnen aanreiken. De externe evaluatie ge­beurde door de Universiteit van Leicester.
Informatie is te vinden rechtstreeks bij [e-mail] of op de web­site: http://wired.nottscc.co.uk/sharing%20best%20practice/jmnottmuni/intro.html.
Het IQEA-initiatief wordt ook uitdrukkelijk in de OESO-studie Schooling for Tomorrow ver­meld.