O‘zbekiston respublikasi sog‘

Ovqatlanish adekvatligini o’rganish
Ovqatlanish adekvatligini o’rganishning ikki guruhi mavjud:

1. 
   Ijtimoiy-iqtisodiy;
   
2. 
   Ijtimoiy-gigiyenik.
   

Ijtimoiy-iqtisodiy usullarga respublika, viloyatlar, shaharlar darajasida oziq-ovqat siyosatini tahlil qilish va rejalashtirishda qo’llaniladigan balans va byudjet usullari kiradi. Balans usuli aholi jon boshiga o’rtacha oziq-ovqat iste’molini hisoblash imkonini beradi. Byudjet tadqiqotlari usuli aholining turli ijtimoiy-iqtisodiy va hududiy guruhlarida oziq-ovqat iste’moli tarkibini o’rganishni nazarda tutadi.
Oziqlanishni individual (yakka) va guruh darajasida baholash uchun ijtimoiy-gigiyena usullari qo’llaniladi. Uyushtirilgan ovqatlanishni o’rganishda (maktabgacha ta’lim muassasalarida, maktab-internatlarda, davolash-profilaktika muassasalarida va boshqalarda) jamoaviy sharoitda oziq-ovqat ratsionining sifat va miqdoriy tarkibini baholash uchun asosiy hujjat bo’lgan menyu sxemalarini tahlil qilishda qo’llaniladi. Ratsionga kiritilgan mahsulotlar va idishlar, ularning ovqatlanish bo’yicha taqsimlanishi, kimyoviy tarkibi jadvallaridan foydalangan holda menyu-maketlarida mavjud bo’lgan ma’lumotlardan foydalanib, siz bir oy, mavsum, yil uchun ratsionning ozuqaviy va energiya qiymatini hisoblashingiz mumkin.
Uyushtirilmagan, oilaviy ovqatlar so’rovnomalardan (anketalardan) foydalangan holda turli xil yozish va ijro etish usullari yordamida o’rganiladi. Aholini to’g’ri ovqatlanishini o’rganish uchun so’rovnoma, so’rovning maqsadiga qarab, ovqatlanishning tabiati va tartibi to’g’risidagi ma’lumotlardan tashqari, kasbi, daromadi, oila tarkibi va boshqalar to’g’risidagi ma’lumotlarni o’z ichiga oladi.
Ro’yxatga olish usulini qo’llashda har bir sub’ekt bir hafta davomida oziq-ovqat kundaliklarini yuritadi, har bir ovqatdan keyin iste’mol qilingan ovqatlar va ovqatlarning nomi va miqdorini qayd etadi. Olingan ma’lumotlar o’rtacha kunlik ovqatlanishning tabiatini ifodalash uchun statistik tarzda qayta ishlanadi. O’tgan kun uchun oziq-ovqat mahsulotlarini 24 soat davomida ko’paytirish usuli keng qo’llaniladi (1-jadval).