O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

Erkin iqtisodiy zona (EIZ)- 
bu xo'jalik faoliyatini tashkil qilishning, hamda mamlakat tashqi 
iqtisodiy aloqalarining yangi shakli hisoblanadi. O'zbekiston respublikasining hududida ElZlar uchun 
tashqi iqtisodiy faoliyatning alohida tartibi (bojxona, valyuta, soliq va boshqalar) o'rnatilishi mumkin 
bo'lib, u erkin iqtisodiy zonalar to'g'risidagi qonun xujjatlari bilan tartibga solib turiladi.
Ulami tuzishdan maqsad yoki bu davlat hududida chet el investorlarini jalb qilish ularni 
faoliyat ko'rsatishlari uchun qulay sharoit yaratish yo'li bilan iqtisodiy rivojlanishni rag'batlantirish 
hisoblanadi.
Erkin iqtisodiy zona- aniq belgilangan ma'muriy chegaralari va alohida tartiboti bo'lgan maxsus 
ajratilgan hududdir.
Erkin iqtisodiy zona- mintaqani jadal ijtimoiy- iqtisodiy rivojlantirish uchun mamlakat va chet 
el kapitalini, istiqbolli texnologiya va boshqaruv tajribasini jalb etish maqsadida tuziladi.
Erkin iqtisodiy zona hududida yuridik va jismoniy shaxslar moliyaviy va boshqa faoliyatning 
istalgan turlari bilan shug'ullanishiga yo'l qo'yiladi.
Dunyoning turli davlatlarida 
erkin iqtisodiy zona 
turlicha talqin qilinadi. Masalan, Xitoy xalq 
respublikasida erkin iqtisodiy zona « Erkin dengiz bo'yi shaharlari» (14 ta), «Iqtisodiy rivojlanish 
rayonlari» deb atalsa, Turkiyada-«Erkin savdo zonasi», Yaponiyada- «Texnopolis», Rossiyada- «Erkin 
iqtisodiy zona», «Erkin tadbirkorlik zonasi», «Erkin savdo zonasi» deb yuritiladi.
Umuman, erkin iqtisodiy zona u yoki bu davlatning ma'lum bir hududiy- xo'jalik yoki 
ma'muriy- hududiy birliklariga nisbatan olib boriladigan siyosati bilan belgilanadi.
Oxirgi yillarda dunyoning ko'pchilik davlatlarida erkin iqtisodiy zona keng tarqalib borayapti. 
2000 yilning boshida 4500dan ortiq xar xil ochiq iqtisodiy zonalar mavjud bo'lgan.
Markaziy va Janubiy Amerikada, Afrika kontingentining bir qismida, Janubiy-Sharqiy 
Osiyoda, Tinch okeani regioni davlatlarida hamda Evropa davlatlari hududlarida 
ochiq zonalar 
faoliyat ko'rsatmoqda.
Erkin iqtisodiy zonalami belgilash va tuzish qo'yilgan maqsadga bog'liq. Agarda rivojlangan 
davlatlarda erkin iqtisodiy zonalarni tuzishdan maqsad faoliyati asosan xalqaro savdoni rivojlantirish 
bo'lsa, rivojlanayotgan davlatlarda esa xom ashyoni qayta ishlashni tashkil qilish ularning asosiy 
maqsadi hisoblanadi.