Ismailova zuxra karabayevna
- chizma. Pedagogikaning asosiy tarmoqlari tizimi
Yüklə 2,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 4- chizma. Pedagogikaning asosiy tarmoqlari tizimi.
Intizom — maqsadga erishishda, qilinayotgan ishlarda keragi- cha va maslahatga muvofiq doimiy ravishda bajariladigan xatti- harakatlar yig‘indisidir. Pedagogika fanlari tizimida tarbiyalanuvchilarning yoshlariga mos pedagogika tarmoqlari mavjud (4- chizma). Jumladan, maktabgacha ta’lim pedagogikasi, umumiy ta’lim pedagogikasi, o‘rta maxsus kasb-hunar ta’limi pedagogikasi, oliy ta’lim pedagogikasi, ishlab chiqarish ta’limi pedagogikasi, peda- gogik menejment, davolash pedagogikasi, gerontopedagogika, harbiy pedagogika, yangi pedagogik texnologiya kabilar. Bulardan tashqari, defektologiya deb ataluvchi maxsus pedagogika fani ham shakllandiki, bu maxsus o‘quv maskanlari o‘qituvchi, tarbiyachi- lar tayyorlashda surdopedagogika (soqov bolalarni o‘qitish va tarbiyalash), tiflopedagogika (ko‘zi ojiz bolalarni o‘qitish), oligo- frenapedagogika (aqliy rivojlanishdan orqada qolgan bolalarni tarbiyalash va o‘qitish), logopediya (nutqi yaxshi rivojlanmagan 15 bolalarni o‘qitish) masalalari bilan shug‘ullanadi. Pedagogika fanlar tizimining muhim tarmog‘i bo‘lgan aniq fanlarni o‘qitish va o‘rganish qonuniyatlarini o‘rgatuvchi uslubiyot fanining ham xizmatlari beqiyosdir. Har bir fanning o‘ziga xos usullari mavjud. Ba’zan bu fanni xususiy metodika, ya’ni uslubiyot deb atashlari ham bejiz emas. Keyingi yillarda oila pedagogikasi, kasb-hunar ta’limi pedago gikasi, harbiy pedagogika, sport pedagogikasi kabilar shakllan- moqda. Pedagogika bundan keyin ham mustaqil fan sifatida shakllanib boraveradi. 1.4. PEDAGOGIKANING ILMIY-TADQIQOT METODLARI Pedagogika muammolarini hal qilishda turli-tuman tadqiqot metodlari mavjud. Metod lotincha «mitodos» — y o ‘l so‘zidan olingan. Ilmiy tadqiqot shu metod orqali nazariy, siyosiy, ilmiy, milliy va ijtimoiy hayot hodisalarini, qonuniyatlarini bilishga xizmat qiladi. Ilmiy tadqiqot metodlarini tavsiflash olimlar tomonidan turlicha asoslab berilgan. Akademik S. Rajabov tahriri ostidagi «Pedagogika»da kuza- tish, suhbat, maktab hujjatlarini tahlil qilish, eksperimentlar me- todi, statistika m a’lumotlarini tahlil va sintez qilish, anketalar, hisoblash, matematika va kibernetika metodlari asoslab berilgan. I. F. Xarlamov «Pedagogika» o‘quv qo‘llanmasida pedagogik ku- zatish, suhbat, tajriba-eksperiment, maktab hujjatlarini o‘rga- nish, ilg‘or tajribalarni umumlashtirish, ijtimoiy-sotsiologik tad qiqot, matematik hisoblash metodlari haqida to‘xtaladi. S. P. Baranov va boshqalar yaratgan «Pedagogika» qo‘llanma- sida esa kuzatish, savol-javob, hujjatlarni o ‘rganish, eksperi- ment-tajriba, modellashtirish metodlari beriladi. A. Munavvarov tahriri ostidagi «Pedagogika» o‘quv qo‘llanmasida kuzatish, suh bat, bolalar ijodini o‘rganish, test-so‘rovnomalar, maktab huj- jatlarini tahlil qilish, matematika va kibernetika metodlari haqida so‘z boradi. Mavjud pedagogika darslarining deyarli barchasida metodlarni tavsiflab chiqishda bir xillik mavjud. Ilmiy-pedagogik tadqiqot metodlaridan talaba, o‘qituvchi-tarbiyachi, aspirant- tadqiqotchi va ilmiy xodimlar biror pedagogik muammoni hal 16 |